Morgunblaðið - 20.11.1986, Blaðsíða 55

55
stöðum í Austur-Húnavatnssýslu.
Þar er síðan æskuheimilið og
gengið að öllum venjulegum sveita-
störfum. Gagnfræðapróf tekur Jón
á Akureyri 1925. Síðar kynnist
hann barnakennslu og verður það
til þess að stefnan er sett á Kenn-
araskólann og útskrifast hann vorið
1933.
Næsta ár kennir hann við barna-
skólann á Akranesi en síðan í
Reykjavík.
Fastur kennari við Miðbæjarskól-
ann er Jón frá 1939, en það ár
gengur hann að eiga eftirlifandi
konu sína, Snjólaugu Lúðvíksdóttur
kennara. Böm þeirra eru Guðrún
fædd 1939 og Margrét Lovísa fædd
1946.
Jón er yfirkennari við Miðbæjar-
skólann 1954 til 1969. Á öðru ári
hans í því embætti liggja leiðir okk-
ar saman. Undirritaður er þá að
hefja kennslu og er vel tekið af
gömlum sveitunga. Vinnuaðstaða
kennara og skólastjómenda á þess-
um ámm var allólík því sem við
þekkjum í dag og fjöldi nemenda í
bekknum fór oft yfír 30 þó stofur
væm litlar. Skrifstofuaðstoð fengu
skólastjómendur enga. Oft hefur
því verið í mörg hom að líta. En
þeim ágætu mönnum Jóni og Pálma
Jósefssyni skólastjóra tókst að
halda vel utan um hlutina og skapa
góðan anda á fjölmennum vinnu-
stað.
Jón var léttur í skapi og kom oft
með skemmtilegar athugasemdir
og leiddi hugann frá gráum hvers-
dagsleikanum. Oft tók hann í tafl
þegar líða tók á daginn ef bókavörð-
ur, aðstoðarbókavörður eða þá
einhver hinna átti lausa stund, en
margir góðir skákmenn vom í hópi
kennara. Að loknum starfsdegi var
gjaman skotist útfyrir bæinn. En
lengi vel hélt Jón nokkrar kindur
sem gáfu honum viss tengsl við
uppmna sinn og æsku. Þá var líka
gaman að taka í spil með góðum
vinum og var brids og lomber í
uppáhaldi. En umfram allt var Jón
heimakær maður.
Verið 1969 er Miðbæjarskólinn
lagður niður sem barnaskóli. Ekki
skal dómur á þá gjörð lagður hér,
en rétt fyrir skólalok er okkur kenn-
umnum kynnt þessi ákvörðun.
Hópurinn tvístraðist. Jón velur þann
kost að hætta þó hann hefði eflaust
haldið áfram starfi við aðra aðstæð-
ur.
Kennarar Miðbæjarskólans hafa
eftir atvikum verið duglegir að hitt-
ast og reyna að muna eftir af-
mælum félaganna. En í tímanna rás
hefur hellst úr lestinni og nú sjáum
við á bak Jóni.
Fyrir hönd gamalla samstarfs-
manna Jóns úr Miðbæjarskólanum
sendi ég Snjólaugu, dætranum
tveim og fjölskyldum þeirra samúð-
arkveðjur. Blessuð sé minning hans.
Þorvaldur Óskarsson
Það er erfítt, að eftir rúman
mánuð, þegar við komum heim í
jólafrí, verði enginn hvíthærður
gamall maður í Skaftahiíðinni að
taka á móti okkur með sinni hlýju
umhyggjusemi sem hann átti svo
mikið af.
Ég var ekki býsna hugrökk fyrir
tæpum 5 ámm þegar kærastinn
minn Lúðvík Börkur kynnti mig
fyrir afa sínum og ömmu í fyrsta
skipti. En allur óróleiki var burtu
eftir aðeins stutta stund. Það var
svo gott að tala við þau, svo mikla
hlýju og ástúð að fínna fyrir öðmm,
nokkuð sem virðist oft gleymast
hjá okkur hinum í dagsins önn.
Þau vom ófá skiptin sem Jón
hringdi í mig hvort sem var heima
eða á vinnustað til að biðja mig að
keyra varlega ef ég var á leið suður
í Garð.
Ég hef ekki tölu á öllum þeim
skiptum sem ljósmæðumar á fæð-
ingarheimilinu komu inn til mín og
sögðu: „Ég er með kveðju frá Jóni
Guðmannssyni, hann var að hringja
og spyija hvemig þér liði,“ og það
var eins og hríðamar og verkimir
linuðust í hvert skipti.
Jón sagði mér það fyrir nokkmm
ámm að hann og Snjólaug ættu
frátekið leiði við hliðina á dóttur-
dóttur sinni Snjólaugu Pétursdóttur
sem dó aðeins 13 ára að aldri og
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. NÓVEMBER 1986
þeim þótti svo ákaflega vænt um.
Hvað sem gerist eftir þetta líf
veit enginn með vissu en ég vil trúa
því að okkar tilvera sé ekki lokið
eftir þennan heim. Ég veit að mót-
tökurnar á móti Jóni Guðmannssyni
hafa verið góðar.
Elsku Snjólaug, Gunna, Magga,
Jón Guðmann og aðrir aðstandpnd-
ur, ég sendi ykkur mínar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Didda
í dag verður gerð frá Fossvogs-
kirkju útför tengdaföður míns, Jóns
Guðmannssonar, fyrrverandi yfír-
kennara.
Jón fæddist 10. janúar 1906 á
Ægissíðu á Vatnsnesi í Húnavatns-
sýslu. Foreldrar hans vom hjónin
Guðmann Helgason frá Svínavatni
í Svínavatnshreppi og Guðrún Jóns-
dóttir frá Ljótshólum í sömu sveit.
Þau hjón fluttust með fmmburð
sinn á öðm ári að Snæringsstöðum
í Svínadal og þar stóð heimili þeirra
næstu 35 árin eða þar um bil.
Jón ólst því upp við mjög venju-
legar aðstæður þeirra tíma í norð-
lenskri sveit, afskekktum dal inn
til fjalla. Hann varðveitti alla tíð
með sér daladrenginn. Sveitabú-
skapur og samfélagið við móður
náttúm vom honum eðlislæg.
Minningar Jóns frá æskuheimil-
inu, foreldrum sínum, systkinum
og lífínu í dalnum heima, birtu okk-
ur hinum svipmyndir af daglegu
amstri íslenska bóndans, baráttunni
við náttúmöflin og fegurð íslenskra
heiða — en þó fyrst og síðast skynj-
uðum við óvenjulegan innileik í
sambandi foreldra og bama, ást
Jóns til foreldra sinna og hið hlýja
mannlíf heimilisins.
Systkini Jóns, Albert, Guðrún og
Steingrímur, em nú öll búsett í
Reykjavík. Hafa þau vissulega
varðveitt millum sín hið kær-
leiksríka samband, sem gmndvallað
var í föðurhúsum.
Jón gerðist ekki bóndi, þótt þar
hafí vissulega togast á ýmis sjónar-
mið. Hann tók gagnfræðapróf frá
Akureyri 1925 og kennarapróf frá
Kennaraháskóla Islands 1933, eftir
eins vetrar nám í skólanum.
Frá fæðingu var Jón með bilaða
mjöðm, sem farin var að há honum
þegar á þessum ámm. Það gerði
m.a. það að verkum að hann taldi
sér hentugra að stunda starf sem
ekki gerði jafn miklar líkamlegar
kröfur og búskapurinn. Fötlun sína
vildi Jón sem minnst minnast á og
kvartaði aldrei.
Hann starfaði sem heimiliskenn-
ari og farskólakennari heima í
Húnavatnssýslu og einn vetur
kenndi hann á Akranesi, en fastur
kennari varð hann við Miðbæjar-
skólann í Reykjavík árið 1939 og
hafði þá starfað þar sem stunda-
kennari nokkur ár áður. Við
Miðbæjaæjskólann var hann óslitið
í 35 ár, fyrst sem kennari og síðar
sem yfírkennari. Kennsla átti trúi
ég að mörgu leyti vel við Jón. Hann
átti gott með að umgangast fólk
og setja sig í annarra spor.
Hann var alla tíð mjög bamgóður
og virtist mér hann hafa þann hátt
á, að umgangast og meðhöndla
böm á sama hátt og fullorðna. í
hans huga vom böm vissulega „líka
fólk“ með skýlausan rétt og þeim
bar full virðing sem persónum.
Löngu fyrir tíma gmnnskólalaga
og hugarfarsbreytinga í kjölfar
þeirra, heyrði ég hann oft tala um
að ekki ætti að eiga sér stað að
getulitlir nemendur í skyldunámi
væm látnir sitja eftir. Þeir yrðu að
geta haldið áfram, en fengið
kennslu og námsefni við sitt hæfí.
Mannúð var gjaman lögð til gmnd-
vallar í skoðunum Jóns Guðmanns-
sonar.
Árið 1939 kvæntist Jón ungri
kennslukonu, Snjólaugu Lúðvíks-
dóttur, f. 1912, sem þá hafði lokið
námi í Svíþjóð og hér heima sem
handavinnukennari. Snjólaug er
fædd og uppalin á Akureyri, dóttir
hjónanna Lúðvfks Siguijónssonar
frá Laxamýri og Margrétar Thorar-
ensen frá Skriðu í Hörgárdal.
Fallegt og hlýlegt heimili þeirra
Snjólaugar og Jóns ber smekkvísi
og handbragði húsmóðurinnar
glöggt vitni.
Gestrisni var Jóni í blóð borin.
Að borði hans vom allir jafn vel-
komnir. Að taka á móti gestum var
hans líf og yndi. Ekki í stórsam-
kvæmum og umsvifum, heldur sem
þáttur í hinu daglega lifí — að vin-
ir og venslamenn stöldmðu við til
skrafs og ráðagerða og síðast en
ekki síst þægju eitthvað í sarpinn
áður en lengra væri haldið. Heimili
þeirra var vissulega miðstöð ætt-
ingja og tengdafólks. Hvergi undi
Jón sér jafn vel og heima og þar
naut hann sín e.t.v. líka best. Milli
þeirra hjóna ríkti alla tíð gagn-
kvæmt traust og umhyggjusemi. I
konu sinni átti Jón sinn besta vin
og hún skildi hann best.
Þau eignuðust tvær dætur. Guð-
rúnu kennara, f. 1939, gift undirrit-
uðum, og Margréti Lovísu
bankastarfsmann, f. 1946, gift
Guðbjarti Jónssyni prentara í Hafn-
arfirði. Eiga þau tvö börn, Rósu f.
1965, nema við Háskóla íslands,
og Ásgeir Jón, f. 1968, iðnnema.
Dóttur Guðrúnar, Snjólaugu Pét-
ursdóttur, f. 1958, sem átti við
meðfæddan.sjúkdóm að stríða, önn-
uðust þau hjón Jón og Snjólaug á
heimili sínu mestan hluta ævi heftn-
ar af óþijótandi ást og umhyggju,
sem aldrei verður þökkuð sem
skyldi. Hún lést 1972. Þessi greinda
og snjalla telpa mun þó með lífs-
hlaupi sínu vissulega hafa auðgað
líf móðurforeldra sinna. Af slíkri
gagnkvæmri elskusemi hlýtur hið
góða að dafna.
Bróðir Snjólaugar, Jón Guðmann
Pétursson, f. 1959, óx einnig upp
að nokkm leyti í skjóli afa síns og
ömmu. Hann bast afa sínum óvenju
sterkum böndum og átti í honum
þann bakhjarl, sem hann vissi
traustastan. Jón Guðmann er við-
skiptafræðingur, kvæntur Kristínu
Magnúsdóttur. Eiga þau 3 böm,
tvíburana Albert Guðmann og
Magnús Guðmann, 8 ára, og Guð-
rúnu Ösp, 3 ára.
Lúðvík Börkur, f. 1963, sonur
Guðrúnar og undirritaðs, er nem-
andi við Háskólann í Tromsö. Hans
kona er Gauja Sigríður Karlsdóttir.
Eiga þau eina dóttur, Snjólaugu
Dís, 2 ára.
Tengdafaðir minn átti sér tvö
tómstunda- eða áhugamál. Fjárbú-
skapinn og bridge. I fjöldamörg ár
átti hann kindur hér á Reykjavíkur-
svæðinu og heyjaði handa þeim á
summm. Eftir skólatíma dag hvem
brá hann sér í kindagallann og fór
til gegninga. í mörg ár var yngri
dóttirin fylgdarmaður föður síns í
kindastússinu og síðar nafni hans.
Vinir beggja nutu svo góðs af og
oft var bíllinn þéttsetinn bömum,
þegar farið var að gefa.
Jón var snjall bridgespilari og
spilaði oft mikið. í tengslum við
bæði þessi áhugamál eignaðist hann
góða félaga og vini.
Alla tíð hafði Jón mikinn áhuga
á bókum og heimsótti mikið fom-
bókaverslanir borgarinnar. Hafði
hann mikla ánægju af að fylgjast
með á þeim vettvangi. Sérstakt
dálæti hafði hann á þjóðsögum,
safnaði þeim og las mikið, oft upp-
hátt fyrir smáfólk.
Jón var semmtilegur maður, ræð-
inn og glettinn, hafði ákveðnar
skoðanir sem hann lét í ljósi, en án
stífni. Hann var myndarlegur mað-
ur í sjón, svipur hans hreinn og
bjartur. Hann var ráðagóður og
heilráður og þótti ýmsum gott að
ræða við hann sín mál, leita álits
hans og ráða. Hann var naskur að
fínna færar leiðir og víkka sjónar-
hom viðmælenda sinna, sá þá oft
fleiri fleti á málum en við blöstu í
fyrstu.
Ástúð og umhyggja Jóns fyrir
sínum nánustu var óvenjuleg. Hann
hafði lifandi áhuga fyrir hveijum
og einum, líðan hans, gerðum og
áformum. Hann hvatti, örvaði,
studdi og huggaði.
Þessa dagana hafa leiðir okkar
tengdafeðga legið saman í aldar-
Qórðung. Hann reyndist mér sem
besti faðir.
Jón Guðmannsson var svo lán-
samur að þurfa ekki að heiman til
að leggja upp í síðustu förina.
Heima hjá konu sinni lifði hann og
dó, virkur og virtur til hinstu stund-
ar.
Bið ég þeim báðum blessunar
Guðs.
Jón Ólafsson
Við rýmum fyrir nýjum vör-
um dagana 20. — 22. nóv.
— f immtudag, föstudag
og laugardag.
20% afsláttur
Barnafatnaður, peysur,
flauelsbuxur, jogginggall-
ar o.fl.
Skyrtur, bolir, æfingagall-
ar o.fl. [rW^i
30% afsláttur
ALSPORT
Bílastæði á bak við húsið. Hverfisgötu 105 —
Innakstur frá Skúlagötu. sími 91-23444
PAPPIRSSTATIV
MARGAR GERÐIR
KOMNAR AFTUR
GEKSIPf
OSRAM
ii| ' "3;
f 5

DULUX
Ijóslifandi orkusparnaður
80% lægri lýsingarkostnaður
og sexföld ending
[1] JÓHANN ÓLAFSSON & CO. HF.
43 Sundaborg 13-104 Reykjavik - Sími 688588
Þjónusta í öllum helstu raftækjaverslunum