Morgunblaðið - 07.05.1987, Qupperneq 1

72 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
101. tbl. 75.árg.
FIMMTUDAGUR 7. MAI 1987
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Hvítra manna kosning
Þingkosningar voru í Suður-Afríku I gær og var búist við öruggum sigri stjórnarflokksins. Úrslit
voru ekki kunn þegar Morgunblaðið fór í prentun að öðru leyti en þvi að Wynard Malan, sem sagði
sig úr stjómarflokknum, hefði haldið sæti sínu í kjördæminu Randburg í Jóhannesarborg. Malan
berst fyrir hraðari umbótum og afnámi aðskilnaðar. Aðeins hvítir menn í Suður-Afriku höfðu
kosningarétt. Myndin var tekin fyrir utan eina kjördeildina í Jóhannesarborg.
Sjá ennfremur „Allt með kyrrum kjörum . . .“ á bls. 26.
Kjarnorkuvopn í Evrópu:
Uppræting þeirra
lífshættuleg
fyrir NATO-ríkin
- segir Carrington lávarður
London, Reuter.
CARRINGTON lávarður, fram-
kvæmdastjóri Atlantshafsbanda-
lagsins, segir i viðtali sem birtist
i Lundúnablaðinu The Times í
gær að samkomulag risaveld-
anna um upprætingu meðal- og
skammdrægra flauga í Evrópu
geti haft alvarlegar afleiðingar
í för með sér. Segir lávarðurinn
að slíkt samkomulag gæti leitt
til þess að öll kjarnorkuvopn
verði fjarlægð frá Vestur-Evr-
ópu og að það kynni að reynast
lífshættulegt fyrir aðildarríki
NATO.
Carrington lávarður segir að ríki
Vestur-Evrópu þurfí nú í fyrsta
skipti að .taka afstöðu til tillögu
Sovétmanna sem kunni að leiða til
frekari tillagna um upprætingu
allra kjamorkuvopna í Eviópu.
„Evrópuríkin geta ekki fellt sig við
þessa stöðu mála,“ segir Carrington
lávarður. Pyrir utan Bandaríkja-
Vopnasalan undirbúin
í París og Lundúnum
Skjaldborg slegið um Reagan til að vernda hann
Washington, Reuter.
RICHARD Secord, fyrrum hers- Secord sagði að á fundum í Lund-
höfðingi í Bandaríkjaher, skýrði únum og París í desember 1985
í gær frá hrossakaupum og
baktjaldamakki i ýmsum stór-
borgum heims sem leiddu til
vopnasölunnar til írans. Secord
fullyrti einnig við vitnaleiðslur í
Bandaríkjaþingi að um leið og
málið varð opinbert hefði verið
slegið skjaldborg um Ronald
Reagan, forseta, til þess að
vernda hann og leyna hlutdeild
hans í málinu.
hefði vopnasalan verið undirbúin.
Þar hefði verið rætt um skipti á
vopnum og gíslum, einkum við
íranska vopnakaupmanninn Manuc-
her Ghorbanifar. Fundina sátu m.a.
Robert McFarlane, fyrrum örygg-
isráðgjafi Reagans, Oliver North,
ofursti, aðstoðarmaður öryggisráð-
gjafa forsetans, ísraelski kaup-
sýslumaðurinn Yaacov Nimrodi,
ísraelski vopnakaupmaðurinn AÍ
Noregur:
Hlutabréf lækka
vegna nýrra skatta
Osl6, Reuter.
VERÐBRÉF lækkuðu í verði í
kauphöllinni í Osló í gærmorgun
vegna áforma ríkisstjórnar
Verkamannaflokksins um að
leggja 2% sölugjald á hlutabréf.
Fjármálaráðuneytið skýrði í
fyrradag frá áformum ríkisstjómar-
innar um að leggja sérstakt gjald
á hlutabréf, sem ganga kaupum og
sölum. Væri skattlagning liður í
ráðstöfunum, sem gripið yrði til
vegna fjárlagabreytinga, sem skýrt
verður frá 15. maí nk.
Öll hlutabréf lækkuðu í verði en
mest lækkuðu hlutir í bönkum,
tryggingafyrirtækjum og iðnfyrir-
tækjum. Sérfræðingar í verðbréfa-
viðskiptum spáðu því að skattlagn-
ingin muni hafa mjög neikvæð áhrif
á viðskipti af þessu tagi. Búast
mætti við samdrætti í fjárfestingum
og að fjárfestendur leituðu fyrir sér
í erlendum kauphöllum. Talsmenn
Hægri flokksins sögðust myndu
beijast gegn skattlagningunni en
aðrir stjómarandstöðuflokkar hafa
ekki tekið afstöðu til hennar.
Schwimmer, David Kimche, ráðu-
neytisstjóri í ísraelska utanríkis-
ráðuneytinu, og ónafngreindur
ísraelskur hershöfðingi.
Andlát Williams Casey, fyrram
yfírmanns bandarísku leyniþjón-
ustunnar, CIA, og ákæra á hendur
Richard Miller, fyrrum kosninga-
stjóra Reagans og ráðgjafa utanrík-
isráðuneytisins, beindi athyglinni
frá vitnaleiðslunum í gær. Secord
kvaðst þrisvar hafa átt fund með
Casey um leynilega vopnaflutninga
til skæraliða í Nicaragua. Hann
ítrekaði að hann hefði ætíð staðið
í þeirri trú að stjórn Reagans væri
samþykk vopnasölunni og því að
hluti andvirðis vopnanna rynni til
skæraliða í Nicaragua.
Secord sagðist nú telja að írönsk
yfirvöld hefðu aldrei verið búin að
samþykkja að skipta á bandarískum
gíslum í Líbanon í stað vopna þegar
McFarjane fór til Teheran í maí í
fyrra. Öryggisráðgjafínn hefði sjálf-
ur talið sér trú um að svo væri og
Ghorbanifar hefði jafnan boðið upp
á „vöraskipti" af þessu tagi.
Secord sagðist hafa lagt að John
Poindexter, fyrrum öryggisráðgjafa
Reagans, að hætta við afsögn sína
og boðist til að tala við forsetann
um málið. „Hann sagði það um
seinan því hann hefði afhent af-
sagnarbréfíð og þeir hefðu reist
múra um forsetann," sagði Secord.
Við vitnaleiðslumar var skýrt frá
leynilegu táknmáli sem notað var í
Reuter
Daniel Inouye (t.v.), formaður
þingnefndar, sem rannsakar
vopnasölumálið, ræðir við starfs-
bróður sinn, Lee Hamilton, við
vitnaleiðslur á Bandaríkjaþingi.
vopnasölumálinu, en samkvæmt því
var nafnið Henry notað yfir Banda-
ríkjaforseta, Nancy fyrir leyniþjón-
ustuna (CIA), emir fyrir skæraliða
í Nicaragua, sem kallað var Eden
og orðið salt var notað yfír vopn,
sem send vora skæraliðum. Sam-
kvæmt táknmálinu fengu emimir í
Eden salt í kádilják en það þýddi
að vopnum hefði verið varpað f fall-
hlífum til skæraliða í Nicaragua.
Sjá einnig „Casey reif leyni-
þjónustuna ...“ á bls. 26.
menn og Sovétmenn eiga Bretar
og Frakkar kjamorkuvopn í Evr-
ópu.
Mikhail S. Gorbachev, leiðtogi
Sovétríkjanna, hefur iagt til að allar
skammdrægar flaugar í Evrópu
verði upprættar eftir að samið hef-
ur verið um útrýmingu meðal-
drægra flauga í álfunni.
Vamaráætlanir Atlantshafsbanda-
lagsins gera ráð fyrir þeim mögu-
leika að unnt verði að grípa til
kjamorkuvopna ef Sovétmenn he§a
árás með hefðbundnum herafla en
á því sviði hafa þeir mikla yfirburði.
í viðtalinu kveðst Carrington lá-
varður telja „mjög líklegt" að
samningamenn stórveldanna í Genf
nái samkomulagi um meðaldrægu
flaugamar og kveðst hann jafn-
framt telja það þjóna hagsmunum
bæði austurs og vesturs. Á hinn
bóginn þurfí Atlantshafsbanda-
lagsríkin að ráða yfír kjamorku-
vopnum til mótvægis við yfírburði
Varsjárbandalagsríkjanna á sviði
hefðbundins vígbúnaðar og efna-
vopna. Framkvæmdastjórinn segir
einnig að Bandaríkjamenn berti
stjómir ríkja Evrópu ekki þrýstingi
og bætir við að Atlantshafsbanda-
lagið þurfí að vera á varðbergi
gagnvart samningum, sem gerðir
yrðu samninganna vegna.
Loks minnir Carrington lávarður
á að Gorbachev Sovétleiðtogi geti
breytt stefnu Sovétríkjanna í
vígbúnaðarmálum á örskömmum
tíma en skipulag Atlantshafsbanda-
lagsins, sem 16 þjóðir eiga aðild
að, sé með þeim hætti að taka verði
tillit ólíkra hagsmuna aðildarríkj-
anna.
Súdan:
Skutu niður
farþegavél
Khartoum, Reuter.
SÚDANSKIR skæruliðar sögðust
hafa skotið tveggja hreyfla smá-
flugvél niður í suðurhluta lands-
ins í gær. Flugvélin steyptist til
jarðar i ljósum logum og með
henni fórust 13 manns, þar af
fjögur börn.
I tilkynningu, sem flugmála-
stjóm landsins gaf út í gær, var
ekkert sagt um orsakir þess að flug-
vélin hrapaði til jarðar og að allir,
sem um borð vora, fórast.
Flugvélin var af gerðinni
Cessna-404 og var á leið frá Mala-
kal til Khartoum, höfuðborgar
Súdan. Flugmennimir vora hol-
lenzkir en ekki var skýrt frá
þjóðemi farþeganna. •
Talsmenn Þjóðfrelsishers Súdans
(SPLA) sögðu skæraliða samtak-
anna hafa grandað flugvélinni. Að
sögn sjónarvotta steyptist hún log-
andi til jarðar 60 kflómetra norður
af Malakal. Skæraliðar hafa löng-
um varað við flugferðum í suður-
hluta landsins.