Morgunblaðið - 07.05.1987, Page 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. MAÍ 1987
17
Lítillátur, ljúfur og...
eftir Hálfdán
Kristjánsson
í viðtali sem fréttaritari Morgun-
blaðsins á ísafirði, Úlfar Ágústsson,
átti við oddvita Súðavíkurhrepps, sem
birtist hér í blaðinu í gær, lýsir sér
hin mikla hógværð, sem ávallt hefur
einkennt núverandi oddvita í
Súðavíkurhreppi, hógværð sem aflað
hefur honum virðingar og vinsælda
langt út fyrir raðir Súðvíkinga, eða
skyldi einhver vafi leika á því?
Það er á mörkum þess að viðtalið,
sem slíkt sé svara vert, en vegna
allra málsatvika er mér bæði ljúft og
skylt að nefna nokkur atriði, sem
hugsanlega kunna að verða til þess
að málflutningur oddvitans verði ekki
eins skotheldur og virðist við fyrstu
sýn.
f greinargerð minni með dagskrár-
breytingartillögu á síðasta hrepps-
nefndarfundi, sagði ég að sveitarfé-
lagið hefði verið notað sem hækja,
en nú væri hennar ekki lengur þörf,
því markmiðinu væri náð. Hvað á ég
við? Jú, á vordögum 1986, fyrir sveit-
arstjómarkosningamar, kom hæfí-
lega virtur þáverandi og núverandi
oddvitinn að máli við mig og bað mig
um að kanna með hveijum hætti
Súðavíkurhreppur gæti nýtt sér hlut-
afláreign sína, sem var tæp 43%, án
þess að rekast á þær hindranir, sem
samþykktir fyrirtækisins sögðu til
um. I þessu sambandi leitaði ég til
virts manns á lagasviðinu með þessar
hugrenningar og lagði fyrir hann
ákveðnar spumingar til úrlausnar.
Álit, sem hann skilaði síðan, varð til
þess að sú keðja atburða, er fylgdi
niðurstöðu kosninganna, átti sér stað.
Laugardaginn 5. júlí síðastliðinn er
haldinn hreppsnefndarfundur og er
dagskrá fundarins „Málefni Frosta
hf.“. Þar kom fram veruleg gagnrýni
á oddvita fyrir það, hvemig að kaup-
um á hlutabréfum Barkar Amasonar
o.fl. hafði verið staðið, en fulltrúi
Súðavíkurhrepps í stjóminni, Auðunn
Karlsson, hafði ekki séð ástæðu til
að láta hreppsnefndina vita um stöðu
mála, enda slíkum vinnubrögðum
ekki vanur. í lok þessarar umræðu
leggur hann til að tilnefndur verði
fulltrúi á aðalfund Frosta hf. og sam-
þykkti fundurinn að það yrði gert.
Ég lagði þá til að hreppsnefndin færi
með öll atkvæði sveitarfélgsins, því
ekki væri vanalegt fyrir oddvitann
að vera einan á fundinum og tilnefna
með sér, án nokkurs samráðs við
aðra, menn til að stjóma fyrirtækinu
með sér. Öllum fundarmönnum, utan
oddvita, þótti ekkert við framkomna
tillögu að athuga. Fór hann því þess
á leit við fundinn að fresta þessu
kjöri til næsta fundar, þannig að
hægt væri að skoða málið nánar.
Féllst fundurinn á það, enda sjálfsagt
að gefa tíma til að fjalla nánar um
málið. Ekki þótti ástæða til að bóka
þetta, enda ekki talið að um neinn
ágreining yrði að ræða, þegar málið
kæmi til endanlegrar afgreiðslu. í
tveggja manna tali okkar oddvita
ásakar hann mig um að ætla að
tryggja mér meirihluta á aðalfundi
Frosta hf. í krafti hlutabréfa föður
míns, sem átti um 12% atkvæða, því
ljóst væri að ef ég færi með Vb hluta
atkvæða sveitarfélagsins, sem og
að greiða atkvæði í gegnum vara-
oddvitann væri þetta alveg ljóst
hvað ég væri að gera. Það er til
gamalt máltæki, sem segir „það
þarf þjóf til að grípa þjóf“, en hvað
varð til þess að oddvitinn sá svona
fljótt, hvaða möguleika ég hafði?
Engu að síður gerði ég það að til-
lögu minni og rökstyð það sérstak-
lega í greinargerð, að ég fari ekki
með atkvæði fyrir sveitarfélagið á
aðalfundi Frosta hf., því færa megi
rök fyrir því að ég hefði ekki ein-
ungis hagsmuni sveitarfélagsins í
huga við hugsanlegar atkvæða-
greiðslur.
Ekki var það nógu gott að hans
mati og við atkvæðagreiðslu féll
tillaga mín og náði oddviti því að
fara einn með atkvæði sveitarfé-
lagsins. Þetta taldi varaoddviti,
Sigríður H. Elíasdóttir, sem og ég
að væri visst vantraust á okkur,
því ef við erum ekki hæf til að fara
á aðalfund, erum við tæplega hæf
til að stjóma, en þetta var orsök
þess að við neituðum þvi að taka
sæti í stjóm Frosta hf., þegar odd-
vitinn varð uppiskroppa með
hugmyndir um samstjómendur,
enda kom á daginn að það var ekki
einu sinni leitað álits Steins Inga
Kjartanssonar, sveitarstjóra, á til-
nefningu í stjóm, enda sveitarsijóri
fjarverandi, var í sumarfríi og vænti
ánægjulegrar heimkomu, sem hann
hefur sagt að hafi því miður bmgð-
ist. Á þennan hátt og með tilliti til
þeirrar sölu, sem nú hefur farið
fram, skiptir sveitarfélagið engu
máli, hækjunni má kasta, enda
staðfestir oddvitinn það í viðtalinu
að hann hafi ætlað sér að hætta.
En víkjum að öðm. Oddviti segir
í þessu viðtali að „sá öfundar- og
haturshugur, sem hefur einkennt
störf sumra manna ...“ En hverjir
skyldu vera þessir menn. Sjálfiir
hefur hann sagt að hann geti ekki
staðið í eldlínu, hann sé ágætur
„fyrir aftan mark“, svo notuð séu
hans eigin orð. Ég hef reynt að
setja mig í spor Auðuns Karlsson-
ar, rejmt að ná hans viðhorfum eða
að minnsta kosti réttlæta þau við-
horf, sem aðgerðir hans endur-
spegla. Sé ég fulltrúi þessara
hatursmanna, sem hann nefnir,
þykir mér nánast sárt að segja það,
því það er ekki vesalings manninum
til framdráttar, að hugarheimur
hans virðist vera slíkur að hann
getur ekki, að minnsta kosti ekki í
huga hins almenna manns, þótt
öfundsverður. En takist Auðunni
Karlssyni og kumpánum hins vegar
að melta það, sem þeir hafa nú
kyngt, á þann hátt sem það nú var
gert, verður bara að vona að hægð-
imar gangi eðlilega fyrir sig, svo
þeir lifí ósköpin af.
En óbeit hans á því að menn
reyni að sækja sér þekkingu, með
þeim ráðum sem tiltæk eru, hafa
aldrei átt upp á pallborðið hjá hon-
um, a.m.k. síðan hann kom til
Súðavíkur, hvað sem síðar kann að
verða.
Um þátt starfsstúlkna sparisjóðs-
ins má nefna að varaoddvitinn, sem
nú nýlega hefur hafíð störf í spari-
sjóðnum, starfaði áður á skrifstofu
sveitarstjóra frá síðastliðnu sumri
og fram jrfir áramót en var þá látin
hætta. Að sögn sveitarsljóra hefur
oddviti ítrekað ráðlagt honum að
ráða á ný í starfíð, sem hann og
hefur nú gert.
Það kann að vera að það hafí
ekki kunnað góðri lukku að stýra,
í gegnum tíðina, að sveitarfélög séu
að vasast í atvinnulífinu. En hver
er að tala um að sveitarfélagið sé
að vasast í atvinnulífínu? Sýnir það
bara ekki fomeskjulegan hugsunar-
hátt að halda að miðstýring sé eina
leiðin til árangurs, eins og bersýni-
lega kemur fram í orðum Auðuns.
Það hefur sýnt sig þar sem fyrir-
tæki hafa verið opnuð, til áhrifa
fyrir ijöldann, að afkoma þeirra
batnar, því það getur aldrei skaðað
að fá fram sem flestar hugmjmdir
um leiðir. í 59. gr. sveitarstjómar-
laganna segir að „forstöðumenn og
aðrir stjómendur fyrirtækja og
stofnana sveitarfélags eru ekki
kjörgengir í stjómir þeirra stofnana
er þeir starfa hjá“. Þessi regla er
afdráttarlaus, þannig að hugsanleg
stjómun sveitarfélagsins hefði ekki
getað komið til, þótt vilji hefði stað-
ið í þá vem og því ekki ástæða til
að óttast. En hvers vegna óttast
Auðunn svo álit fjöldans á aðgerð-
Hálfdán Kristjánsson
um stjómenda fyrirtækja eða er
hann að segja með þessu að stjóm-
unarathafnir séu myrkraverk, sem
ekki þoli dagsljósið.
Varðandi uppsögn sveitarstjór-
ans segir mér svo hugur um að ef
grannt jrrði skoðað, væru það þætt-
ir tengdir oddvitanum, sem hefðu
valdið þar straumhvörfum. Steinn
nýtur álits sem sveitarstjóri, bæði
innan þorps og utan og hann hefur
jafnframt lýst því jrfir að það sé
honum alls óljúft að hætta þessu
starfi.
Víkjum nú að öðru.
Einkennileg umhyggja
ísfírðingurinn Jóhann R. Símon-
arson lætur hafa það eftir sér hér
í Morgunblaðinu siðastliðinn þriðju-
dag að Súðvíkingar og þá sérstak-
lega greinarhöfundur, hafi ekki
haft nokkum áhuga á því, hvemig
málum Frosta hf. væri komið og
því hafi hann, ásamt öðrum lykil-
mönnum í rekstrinum, tekið sig
saman til lausnar vandanum.
Að ganga frá tilboði í febrúar,
þegar komið var í algert óefni fyrir
stjóminni, staðfesta kaupin, að því
er virðist tveimur mánuðum seinna
og greiða kannski ekkert fyrr en 4
mánuðum þar á eftir, ja þvílíkir
athafnamenn.
Og fyrst talað er um að í algert
óefni hafi verið komið, leiðir það
hugann að því, af hveiju stjómar-
formaðurinn og oddvitinn Auðunn
Karlsson hafi ekki upplýst hrepps-
nefndina, sem var þó fulltrúi
langstærsta hluthafans á þessum
tíma, um í hvert óefni hafi verið
komið og frekar lagt til að sveitarfé-
lagið yki sinn hlut, heldur en að
hafna algerlega kaupum. Það segir
kannski líka sína sögu um sam-
bandsleysi stjómarformanns Togs
hf. og skipstjórans á Bessa ÍS-410,
ísfirðingsins Jóhanns R. Símonar-
sonar, við það sem er að gerast í
málefnum sveitarfélagsins að hann
kallar það áhugaleysi að í tvígang
sé komið í veg fyrir að forkaups-
rétti sé hafnað, þar sem ekki hafi
þótt nægilega tryggt að hag sveit-
arfélagsins hafi, á viðunandi hátt,
verið borgið.
Greinarhöfundur, þessi áhuga-
lausi, hringdi í J.R. Símonarson 25.
apríl síðastliðinn og óskaði eftir við-
ræðum í sambandi við orðróm um
einkennilega sölu á hlutabréfum í
Frosta hf., sem tengdist honum.
Leitað var eftir upplýsingum um,
hvort það væri rétt að stofnun fyrir-
tækis væri í burðarliðnum, sem
hefði það að meginmarkmiði að
kaupa verulegan hlut í Frosta hf.
Hvort sem það var nú vegna minnis-
skorts eða annarra sambærilegra
andlegra truflana, kannaðist hann
ekkert við málið.
En viti menn! Föstudaginn 1.
maí, á frídegi verkamanna, komu
ábyrgu lykilmennimir saman. J.R.
Símonarson kemur þá fram sem
stjómarformaður fyrirtækis, fyrir-
tækis sem hann vissi ekkert um
flórum dögum áður, og stendur
fyrir þess hönd að kaupum á hlut
í Frosta hf., fyrir tugi milljóna
króna. Ekki skortir samræmið í
hlutina eða hitt þá heldur.
Skyldu þeir nokkuð hafa verið í
vandræðum með að leggja út fyrir
fyrstu greiðslu eða útvega hæfíleg-
ar tryggingar, athafnamennimir.
Eða er þetta leiðin, sem oft er sagt
að sé farin í íslensku athafnalífí,
þ.e. að fyrirtækið greiði sig á endan-
um sjálft.
Eitt enn vekur athygli, þegar
fyrmefndur fréttapistill í Morgun-
blaðinu er lesinn, en þar er haft
eftir ísfirðingnum Ingimari Hall-
dórssyni, framkvæmdastjóra Frosta
hf., „að í lok febrúar hefðu komið
tilboð í öll föl hlutabréf Frosta hf.
og ...“.
Hinn 25. aprfl síðastliðinn lýsti
sveitarstjórinn og stjómarmaðurinn
Steinn Ingi Kjartansson því yfir, í
votta viðurvist, að hann vissi ekki
til þess að tilboð hefðu borist í nema
óverulegan hluta þess hlutaijár,
sem augiýst hafði verið til sölu.
Þá má spyija, hvemig má það
vera að stjómarmaður viti ekki um
tilboð sem hann þarf að ijalla um
og er upp á tugi milljóna króna, svo
mánuðum skiptir? Er framkvæmda-
stjórinn í einhveijum feluleik? Ekki
er þorpið það stórt að margar vikur
lSði, án þess að menn hittist. Nei,
það virðast ekki öll kurl vera komin
til grafar enn.
Höfundur er hreppsnefndarmað-
ur og sparisjóðsstjóri ÍSúðavík.
HONDA CIVIC SHUTTLE 4 WD REAL TIME
Velursjálfvirkt hvenær
þörferáframhjóla-
.afturhjóla- eðaaldrifi.
Kynnist þessum frá-
bæru eiginleikum.
Honda, merki
hinna vandlátu.
Verð2. apríl
kr. 576.000.-
Bylting í gerð aldrifsbíla
HONDA Á ÍSLANDI, VATNAGÖRÐUM 24 S.689900