Morgunblaðið - 07.05.1987, Page 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FTMMTUDAGUR 7. MAÍ 1987
Ferjuslysið í Zee-
brugge:
Tala lát-
inna
hækkar
stöðugt
Briissel, Reuter.
TALA þeirra, sem fórust með
bresku bílafeijunni The Her-
ald of Free Enterprise
hækkar enn. Talsmenn
belgíska sjóhersins sögðu í
gær að tvö lík hefðu fundist
til viðbótar og hefðu þvi a.m.
k. 185 manns farist er feij-
unni hvolfdi.
Líkin fundust sjórekin á
ströndinni skammt frá Ostende
á þriðjudag og kváðust embætt-
ismenn þess fullvissir að þau
væru úr feijunni. Lík manns
nokkurs fannst sjórekið á mánu-
dag, en ekki er talið víst að þar
sé um fómarlamb feijuslyssins
að ræða.
Uppboð:
Metverð fyrir
málverk eftir
Francis Bacon
New York, Reuter.
MÁLVERK eftir breska málar-
ann Francis Bacon seldist á
uppboði í New York á þriðju-
dagskvöld fyrir 1,76 milljónir
Bandaríkjadollara (um 70 millj-
ónir ísl.kr.). Að sögn uppboðs-
haldarans, Christie’s, er þetta
hæsta verð, sem fengist hefur
fyrir verk eftir máiara í iifanda
lífi.
Svissneski listaverkakaup-
maðurinn Jan Krugier keypti
málverkið, sem nefnist „Study
for Portrait 11“. Krugier keypti
einnig annað málverk eftir Bac-
on fyrir 1,43 milljónir dollara.
Á uppboðinu seldist einnig
silkiþrykk eftir Andy Warhol,
sem lést fyrir skömmu, fyrir 660
dollara. Það er hæsta verð, sem
fengist hefur fyrir mynd eftir
Warhol á uppboði. Myndin heitir
„Hvítt bílslys x 19“.
Bandaríkin:
Yeutter spáir
minnkandi við-
skiptahalla
Washington, Reuter.
CLAYTON Yeutter, viðskipta-
fulltrúi Bandaríkjastjómar spáði
því í gær að viðskiptahalli
Bandaríkjanna myndi minnka
verulega á næstu mánuðum
vegna falls dollarans gagnvart
helstu gjaldmiðlum heims.
Yeutter sagði á fundi með
blaðamönnum, sem skrifa um
viðskipti, og ritstjórum að út-
flutningur á bandarískum
vömm hefði aukist síðustu mán-
uði og innflutningur inn í
Bandaríkin hefði minnkað.
Indónesía:
175 fórust
í skriðu
Koto Paiyang, Reuter.
TALIÐ er að 175 manns hafí
látið lífið er skriða féll á þorp á
indónesísku eyjunni Sumatra,
að því er embættismenn á eynni
sögðu í gær.
Sögðu þeir að lík sextíu
manna hefðu náðst úr heimilum,
sem grófust undir skriðunni,
sem féll á þorpið Koto Panjang
á vesturhluta Sumatra.
50 AR FRA HINDENBURG-SL YSINU
50 ár voru í gær liðin frá þvi loftskipið Hinden-
burg fórst i New Jersey í Bandaríkjunum. 36
manns fórust er skipið fuðraði upp á rúmri
minútu. Eftir slysið lögðust ferðir með loftskip-
um af en þau hafa erið notuð í auglýsingaskyni
og í hemaðarlegum tilgangi. Almenningi í Oak-
land í Kaliforníu gefst nú tækifæri til að taka
sér á hendur útsýnisferðir með loftskipi. Fyrir-
tæki eitt sem starfar þar í borg hóf þjónustu
þessa í gær en þetta er í fyrsta skipti sem al-
menningi gefst kostur á slíkum ferðum í
Bandaríkjunum frá því Hindenburg fórst. Fyrir-
tækið nefnist Airship Industries og hóf það sams
konar rekstur í London á síðasta ári. Loftskipið
tekur 18 farþega og kostar klukkustundar útsýn-
isflug tæpar 6.000 krónur. Loftfarið Hindenburg
var fyllt vetni, sem er ákaflega eldfimt efni, en
nýju loftskipin era fyllt með helíum og segja
talsmenn fyrirtækisins að þau séu fullkomlega
örugg farartæki.
Ómanir leita
meiri olíu í
grennd við
Hormutzsund
Múskat, Reuter.
STJÓRN Ómans hefur skrifað
undir samninga við erlent fjöl-
þjóðafyrirtæki, IPC, um að það
standi að oliuleit úti fyrir strönd-
um landsins, í grennd við
Hormutzsund. Svæðið sem leitað
verður á nær yfir 2000 ferkíló-
metra og er út af bænum Bukha.
IPC-fyrirtækið er að meirihluta
í eigu sænskra og vestur-þýzkra
aðila. Samningurinn er til 30 ára.
Finnist olía á þessu svæði skulu
Ómanir fá 88 prósent í sinn hlut,
en IPC tólf.
IPC hefur unnið áður að
olíurannsóknum í Óman með eftir-
tektarverðum árangri. Nú er
dagsolíuframleiðsla í Oman um 530
þúsund föt, en hægt væri að fram-
leiða 700 þúsund .
Hljóðlátar skrúfur á sovézkum kafbátum:
Norsk vopnaverksmiðja
seldi tölvur til smíðinnar
Osló, frá Jan Grik Laure, fréttaritara Morgunblaðsins.
NORSKA vopnaverksmiðjan Kongsberg Vápenfabrikk (KV), sem er
í eigu ríkisins, kemur við sögu uppljóstrana þess efnis að smíðaðar
hafi verið nýjar hljóðlátar skrúfur á sovézka kafbáta með tækjum,
sem smyglað hafi verið til Sovétríkjanna. Verksmiðjan seldi tölvubún-
að sem notaður var við smíði skrúfanna og hefur einum starfsmanni
hennar verið stefnt í því sambandi og þrír til viðbótar era grunaðir
um græsku.
Hinum stefnda starfsmanni KV
er gefið að sök að hafa gefið við-
skiptaráðuneytinu villandi upplýs-
ingar þegar sótt var um útflutnings-
leyfi fyrir tölvubúnaðinn árið 1982.
Sótt var um leyfi fyrir sölu á fjórum
tölvusamstæðum og sagt að þær
færu til notkunar í Japan. Tækin
mátti aðeins selja til vestrænna
ríkja en ekki til kommúnistaríkja.
Starfsmaðurinn er hins vegar sagð-
ur hafa vitað að í Japan yrðu
tölvumar tengdar renni- og fræsi-
vélum sem fara áttu til Sovétríkj-
Danmörk:
Miðstöð fyrir mann-
réttindarannsóknir
Kaupmannahöfn. Frá Nils Jörgen Bruun, fréttaritara Morgunbladsins.
ALLIR þingflokkar danska
Þjóðþingsins nema Fram-
faraflokkurinn hafa sam-
þykkt tíllögu um stofnun
miðstöðvar fyrir mannrétt-
indarannsóknir og á hún að
taka til starfa 1. ágúst nk.
Stöðinni er ætlað að safna og
vinna úr upplýsingum um
mannréttindamál.
í stöðinni, sem verður í tengsl-
um við Kaupmannahafnarhá-
skóla, verða sex starfsmenn, þar
af þrír við rannsóknarstörf.
Eitt af verkefnum miðstöðvar-
innar verður að vinna að sam-
norrænni skýrslu um mannrétt-
indi í löndunum, sem Danmörk,
Noregur og Svíþjóð veita þróun-
araðstoð. Verður skýrslan unnin
í samvinnu við hliðstæðar stofn-
anir í Noregi og Svíþjóð.
Stofnkostnaður vegna stöðvar-
innar er áætlaður ein milljón
danskra króna, en árlegur rekstr-
arkostnaður þijár millj. d. kr.
anna. Með þessu móti sniðgekk KV
hinar svonefndu Cocom-reglur sem
gilda um útflutning til Austan-
tjaldsríkjanna.
Norska rannsóknarlögreglan
hefur unnið að rannsókn málsins
og hefur rannsóknin m.a. borizt til
Bandaríkjanna, en það voru banda-
rískir sérfræðingar, sem uppgötv-
uðu, að tekið væri að útbúa sovézka
kafbáta nýjum hljóðlátum skrúfum.
Komust þeir að því að þeir hefðu
verið smíðaðir með tækjabúnaði,
sem keyptur var hjá Kongsberg
Vápenfabrikk í Noregi og hjá Tos-
hiba-fyrirtækinu í Japan.
Rennibekkurinn og fræsitækin
eru brúkuð í járnsmiðju í Leningrad
og tóku starfsmenn KV þátt í upp-
setningu og gangsetningu tækja-
samstæðunnar þar. Hinn stefndi
starfsmaður KV er brezkur ríkis-
borgari en hefur verið búsettur
lengi f Noregi. Hefur hann verið
yfirheyrður margsinnis en ætíð
neitað því að hafa verið misnotaður
af Sovétmönnum. Lögreglan álítur
að það hafí aðeins verið sjónarmið
sölumennskunnar sem varð til þess
að hinn stefndi og hinir þrír grun-
uðu hundsuðu Cocom-reglumar.
Stjómendur KV eru sagðir mjög
slegnir yfir uppljóstmnunum en
þeir munu hvergi hafa komið nærri
tölvusölunni. Stjómmálamenn ótt-
ast að málið kunni að stórskaða
verksmiðjumar, sem glíma nú við
tap að andvirði rúmlega eins millj-
arðs norskra króna. Fulltrúar
utanríkisráðuneytisins hafa verið
sendir til Bandaríkjanna til að reyna
að tala máli verksmiðjanna, sem
reyna um þessar mundir að semja
við Bandaríkjastjóm um smíði svo-
kallaðra Penguin-eldflauga. Takist
verksmiðjunni að ná þeim samning-
um hefði það í för með sér tekjur
upp á 600 milljónir norskra króna.
Ýmsir bandarískir þingmenn hafa
lagst gegn samningum ef sannað
þykir að verksmiðjan hafi selt Sov-
étmönnum óleyfílegan tölvubúnað
sem gert hafí þeim kleyft að smíða
skrúfur sem hafí í för með sér að
erfiðara verði að hafa uppi á sovézk-
um kafbátum.
Atvinnusjúkdómar hljóðfæraleikara:
Sígild tónlist fer
verst með heyrnina
HIJÓDFÆRALEIKARI,
spilar í sinfóníuhljómsveit, á
miklu fremur á hættu að verða
fyrir heyrnarskaða en flytjandi
rokktónlistar. Þeir, sem sitja
nálægt slagverkshljóðfærum og
lúðrum, eru f mestri hættu.
Hljóðfæraleikarar, sem flytja
sígilda tónlist, eiga einnig við að
stríða meiðsl i öxlum, handleggjum
og fingrum, að þvf er fram kemur
nýlega f grein í blaði dönsku lækna-
samtakanna. Þar er vitnað til
bandarískrar rannsóknar, sem
leiddi í ljós, að tónlistarmenn verða
fyrir miklu andlegu og líkamlegu
álagi í vinnuumhverfi sínu.
Bandaríska rannsóknin beindist
m.a. að 100 tónlistarmönnum, sem
kenndu sér meins í höndum eða
handleggjum. í ljós kom, að 32
urðu að hætta hljóðfæraleik, en
hinir 68 urðu ýmist að draga úr
æfingum, breyta fingrasetningu
eða leiktækni á annan hátt til að
hlffa veikluðum liðum.
Flytjendum popptónlistar er ekki
nærri eins hætt við heymarskaða
og hljóðfæraleikurum í sinfóníu-
hljómsveit, segir í fyrmefndri
grein. Er ástæðan sögð sú, að popp-
tónlist sé leikin á lægri tíðni en
sfgild tónlist og hljómstyrkurinn sé
tiltölulega stöðugur í poppinu.
í greininni segir, að þeir sem
sitji næst slagverkshljóðfærum og
lúðrum eigi helst á hættu að verða
fyrir heymarskaða. Jafiiframt er
bent á, að erfitt sé um vamir á
þessu sviði án þess að draga úr
listrænum kröfum.