Morgunblaðið - 17.11.1988, Qupperneq 72

H
öföar til
fólks í öllum
starfsgreinum!
FIMMTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1988 VERÐ í LAUSASÖLU 70 KR.
Friðrik Pálsson eftir fiindi SH og Sambandsfiskframleiðenda:
Frystíhúsin geta ekki meira
Leiðréttingar á gengi og tafarlausra aðgerða stjórnvalda krafizt
„MIKILL samdráttur í afla er borðleggjandi á næsta ári, en ekkert
bendir til þess að markaðsverð hækki um þá tugi prósenta sem þarf
til að fiskvinnslan standi af sér þá erfiðleika, sem framundan eru.
Forsætisráðherra hefur sjálfur sagt á opinberum fimdi að sjálfsagt
sé gengi skráð 15% of hátt. Það er ekki vafi á að sú tala er sízt of
há miðað við stöðuna í dag hvað þá miðað við það, sem blasir við
á næsta ári,“ sagði Friðrik Pálsson, forstjóri Sölumiðstöðvar hrað-
frystihúsanna, í samtali við Morgunblaðið. „Staða fískvinnslunnar
hefúr aldrei verið verri þann tíma, sem ég hef unnið við hana. Þeir
sem lengur hafa verið, segja að ástandið sé svipað og það var 1968,
jafhvel verra. Þá flúði fólk land. Verulegur samdráttur í afla á
næsta ári bætir stöðuna ekki. Hluti nauðsynlegra ráðstafana hlýtur
að vera gengisfelling," sagði Tryggvi Finnsson, formaður Félags
Sambandsfiskframleiðenda.
Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra, sagði í samtali við
Morgunblaðið að gengisfelling væri
ekki á dagskrá. Gengisfelling gæti
verið lækning samfara mjög ströng-
um hliðarráðstöfunum, svo sem að
taka áhrif hennar út úr lánskjara-
vísitölunni, þannig að fjármagns-
kostnaður hækkaði ekki. Fyrst yrðu
þó allar aðrar leiðir til að leysa
vanda fiskvinnslunnar reyndar,
meðal annars að lækka fjármagns-
kostnaðinn mjög mikið.
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
,boðaði til sérstaks félagsfundar í
gær vegna erfíðrar stöðu fiskvinnsl-
unnar og á sama tíma hittust fram-
kvæmdastjórar innan Félags Sam-
bandsfiskframleiðenda og af sömu
ástæðu. Bæði samtökin sendu frá
Ólympíuskákin:
fslenska
sveitin í
öðru sæti
ÍSLENSKA skáksveitin vann stór-
sigur í gær á Ólympíumótinu í
Þessalóníku. Sveitin vann gest-
gjafana, Grikki, 3 ‘/2- 'h, og er nú
í öðru sæti á eftir Sovétmönnum.
Þeir eru líklegustu mótheijar Is-
lendinga í 5. umferð, sem fram
fer á morgun og kemur þá i ljós
hvort tekst að endurtaka afrekið
frá siðasta Ólympíumóti, þegar
íslendingar náðu jafiitefli við sov-
ésku sveitina.
Jóhann Hjartarson vann stór-
meistarann Kótrónías með svörtu,
en Grikkinn féll á tíma með gjörtap-
aða stöðu í 39. leik. A öðru borði
vann Jón L. Ámason Skembris í
32 leikjum, á þriðja borði gerðu
Grivas og Margeir Pétursson jafn-
tefli í þæfingsskák og á fjórða borði
þjarmaði Helgi Ólafsson jafnt og
þétt að Gavrilakis, sem mátti játa
sig sigraðan eftir rúma 50 Ieiki.
Sovétmenn unnu Rúmena 3 V2-
V2 og eru nú með 13 V2 vinning.
íslendingar eru með 12 V2 vinning
og eru efri að stigum en Búlgarar,
sem eru með jafnmarga vinninga
og eru í þriðja sæti. I fjórða sæti
eru svo Ungveijar og í því fimmta
Hollendingar, en báðar þessar þjóð-
ir eru með 12 vinninga. Á hæla
þeim koma Danir með 11 V2 vinn-
ing, en þeir unnu Bandaríkjamenn
óvænt, 3-1, í gær.
Þráinn Guðmundsson, forseti
Skáksambandsins, sem dvelst með
íslensku sveitinni í Grikklandi, sagði
að það væri gott að fá að tefla við
Sovétmenn svo snemma í mótinu.
sér harðorðar ályktanir, þar sem
fram kom að frystihúsin geta ekki
meira og tafarlausra aðgerða sé
þörf. Frystihúsin hafi mörg hver
tapað öllu eigin fé og jafnvel meira
og greinin rambi á barmi gjald-
þrots. Framundan sé umtalsverður
samdráttur á afla og ástandið hafí
ekki verið eins slæmt í um tvo ára-
tugi.
„Krafan um úrbætur felst fyrst
og fremst í því að það takist að
stöðva verðbólguna. Fiskvinnslan á
íslandi þyrfti ekki að biðja um geng-
islækkanir eða aðrar ráðstafanir af
því tagi, væri bullandi verðbólga
ekki viðvarandi hér. Hver bezta leið-
in til að leiðrétta núverandi tap-
rekstur er, er okkur ekki ljóst. Inn
i það spinnast ijölmargir þættir,
sem stjómvöld verða að taka tillit
til. Annars em bara tvær leiðir til,
þegar endar ná ekki saman. Annars
vegar að lækka kostnað eða hækka
tekjur. Tekjur verða ekki hækkaðar
nema með gengislækkun eins og
er, en ijölmargar leiðir em til að
lækka kostnað. Fiskvinnslan hefur
tekið á sig svo mikla tekjuskerðingu
að frystihúsin geta ekki meira.
„Ráðstafanimar verða að miðast
við stöðuna í upphafi næsta árs.
Það er samdrátt í afla, tapið, sem
er fyrir og að verðbætur á frystan
fisk ná ekki nema til aprílmánaðar.
Það hlýtur að þurfa stórar aðgerðir
til að brúa þetta bil. Það þarf geng-
islækkun af stærra taginu, sem
komi sem minnst inn í almennt
verðlag, það þarf íhlutun í útflutn-
ing á ísuðum físki og stöðva þenslu
og verðbólgu innanlands," sagði
Tryggvi Finnsson.
Sjá nánar á miðopnu, bls. 30
og 39.
Morgunblaðið/Snorri Snorrason
Margir eru
um hituna
MARGIR eru um hituna, þeg-
ar síldin er annars vegar.
Bátamir eru um 90 og hundr-
uð manna í áhöfhum þeirra.
Enn fleiri vinna við söltun og
frystingu í landi. Síldin veiðist
mest inni á Qörðum og oft fá
bátamir stærri köst en þeir
ráða við. Þá er ekki um annað
að ræða en kalla á næsta bát,
þvi silfri hafsins skila menn
ekki nema í ítmstu neyð enda
bannað samkvæmt lögum að
henda góðgætinu.
Umboösmaður
Alþingis:
52mál hafa
verið skráð
HJÁ embætti umboðsmanns Al-
þingis hafa nú verið skráð 52
mál. Flest erindi hafa borist frá
einstaklingum, en dæmi era þess
að samtök eða félög hafi leitað
með mál til embættisins. Einu
máli hefúr þegar verið lokið með
álitsgerð, en að sögn Gauks Jör-
undssonar, umboðsmanns Alþing-
is, er fleiri álitsgerða að vænta
fyrir lok ársins.
Af þeim 52 málum sem skráð
hafa verið hjá umboðsmanni Al-
þingis hefur sumum þegar verið lok-
ið, þar sem þau hafa ekki fullnægt
þeim skilyrðum sem gerð eru af hálfu
embættisins. Hefur þeim þá verið
komið áleiðis til réttra aðila innan
stjómkerfisins. Þá hefur eitthvað af
málum borist sem ekki heyra undir
starfsvið umboðsmanns, t.d. þegar
kvartanir hafa borist vegna dómstóla
eða aðila sem eru utan stjómsýslunn-
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Jólatrén flokkuð
Undirbúningur á sölu jólatijáa er hafinn hjá Skógræktarfélagi EyjaQarðar i Kjarna, og er nú að mestu
búið að fella þau tré sem seld verða fyrir jólin. Að sögn Hallgrims Indriðasonar framkvæmdastjóra
Skógræktarfélags EyjaQarðar er reiknað með að salan heQist 10. desember. í gær var unnið við flokk-
un tijánna, og á myndinni sjást þau Karen Hansen, Ingvar Eiríksson og Steinunn Sævaldsdóttir við
það verk.
Varnarliðiö:
Þúsund manna heræfing
hérlendis næsta sumar
RÁÐGERT er að efiia til heræf-
ingar með þátttöku um 1000
manna liðsafla frá Banda-
ríkjununi hér á landi næsta
sumar, að því er segir í nýjasta
hefti bandaríska vikuritsins
Aviation Week & Space Tec-
hnology. í ritinu er ítarleg út-
tekt á varnarstöðinni á
Keflavíkurflugvelli og hlut-
verki hennar, sem talið er
ómetanlegt fyrir vamir Atl-
antshafsbandalagsins.
í bandaríska vikuritinu er eink-
um rætt um hlutverk flugvéla til
vemdar landinu og til að fylgjast
með ferðum kafbáta umhverfis
það. Kemur fram, að færri sovésk-
ir kafbátar leggja nú leið sína um
höfin umhverfís ísland en áður.
Er meðal annars bent á, að kaf-
bátamir hafa nú langdrægari eld-
flaugar en eldri gerðir. Þá segir
Eric Á. McVadon, flotaforingi,
yfirmaður vamarliðsins, í samtali
við ritið, að sovésku kafbátamir
séu hljóðlátari nú en áður og því
erfiðara að finna þá en fyrr. Þá
kemur einnig fram, að ferðum
sovéskra flugvéla hefur fækkað
síðan 1985. Telur McVadon að
hugsanlega séu Sovétmenn að
átta sig á getu F-15 orrustuþotna
vamarliðsins, sem komu hingað
til lands 1985.
Kæmi til átaka yrði 187. stór-
fylki fótgönguliða í varaliði hers-
ins sent hingað til lands. Ef viðvö-
runartími yrði skammur yrði virkt
stórfylki hersins sent hingað í
skyndi og síðan myndi varaliðið
leysa það af hólmi. Hér á landi
eru engar birgðir fyrir stórfylkið.
Liðsmenn úr 187. stórfylkinu hafa
stundað æfingar hér á landi og
er ætlunin að 1000 menn úr því
komi hingað til æfinga á næsta
sumri. Liðið notar ekki þung vopn
við æfingar hér. Stórfylkið ræður
yfír eigin flugvélum, bryndrekum
og fallbyssum en æfir notkun
þess búnaðar í Kanada.