Morgunblaðið - 13.12.1988, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUÐAGUR 13. DESEMBER 1988
*47
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir STEINGRÍM SIGURGEIRSSON
Óvinsæll skattur endurlífgaður í Frakklandi:
Landsmenn bíta á jaxl-
inn o g líta til ársins 1992
ÓVINSÆLASTA stefiiumál frönsku ríkisstjórnarinnar er líklega
endurupptaka hins sérstaka stóreignaskatts eða ISF (Impot sur les
grandes fortunes). Skattur þessi var upphaflega settur á af sósía-
listastjórninni sem tók við völdum árið 1981 en var felldur úr gildi
þegar hægrimenn komust til valda árið 1986. Mikill ótti greip um
sig meðal allra Frakka sem áttu einhverjar fasteignir þegar sósia-
listar komust til valda árið 1981 fullir hugsjónahita. Nú átti að
jafiia út lífsgæðin — leggja skatta á þá sem eitthvað áttu til þess
að fjármagna hinar félagslegu áætlanir sósialista. Fólk greip til
allra ráða. Eignum var skipt niður á börnin og fjármagnið flúði
Frakkland.
Raunin varð sú að raunveruleg-
ir auðmenn komust undan
með fjármagnið til Sviss eða Lúx-
emborgar og flestir þeirra sem
þurftu að greiða skattinn voru
sæmilega statt fólk sem hafði spar-
að alla sína ævi. Þann 16. apríl
1986 töpuðu hins vegar sósíalistar
kosningunum og við tók ríkisstjórn
Jacques Chiracs. Sú yfirlýsing var
gefin út að þeir sem hefðu flúið
með fjármagn sitt úr landi á miður
löglegan hátt gætu óhræddir snúið
til baka. Þeir yrðu ekki sóttir til
saka. Á tímabilinu júlí' 1986 til
febrúar 1987 voru 16 milljarðar
franka fluttir heim úr „útlegð".
Nú á að taka þennan skatt upp á
ný — þó þessi útgáfa hans sé ögn
mildari en sú sem komið var á
árið 1982, og enn á ný er tilgang-
urinn sá að greiða félagsmála-
pakka ríkisstjórnarinnar, í þetta
sinn nýákveðna lágmarkstekju-
tryggingu.
Kemur ekki á óvart
Endurupptaka stóreignaskatts-
ins kemur ekki á óvart. í bréfi
sínu til frönsku þjóðarinnar fyrir
forsetakosningamar í vor hafði
Francois Mitterrand boðað hvað
koma skyldi næðu sósíalistar völd-
um. Sagði forsetinn að líkt og
áður myndi skatturinn ná til um
100.000 einstaklinga, þ.e. hinna
allra best settu. Örvæntingin sem
greip um sig 1981 lét hins vegar
á sér standa. Mönnum féllust ein-
faldlega hendur. Endurskoðendur
ráðlögðu viðskiptavinum sínum
að taka á sig þessa auknu byrði
og menn líta björtum augum til
1992 þegar fjármagnsflutningar
eiga að verða orðnir frjálsir milli
ríkja Evrópubandalagsins.
Þó að skatta á íjármagn sé
hægt að finna í flestum Evrópu-
ríkjum er hin almenna þróun sú
að þeir fara ört lækkandi. Sú
ætti að mati margra efnahagssér-
fræðinga einnig að vera raunin í
Frakklandi ef stjómvöld vilja að
landið verði samkeppnisfært árið
1992. Sérstaka stóreignaskatta
segja þeir algjörlega úr takt við
tímann. Nú þegar eru í Frakkl-
andi lagðir verulegir skattar á
ijármagnstekjur, virðisaukaskatt-
ur á fasteignaviðskipti, skattur á
hlutabréfaviðskipti o.s.frv.
Árið 1984 vom tekjur ríkisins
af þessum sköttum 95 milljarðar
franka, eða sem nam 2% þjóðar-
framleiðslu eða 12% af heildar-
tekjum ríkisins. í löndum á borð
við Bandaríkin, Bretland og Vest-
ur-Þýskaland em þessi hlutföll
lægri og stöðugt hefur dregið úr
skattheimtu af þessu tagi undan-
farin tuttugu ár.
Óljósar skilgreiningar
Hin nýja útgáfa ISF er eins og
áður sagði mildari en forverinn.
En líkt og í byijun þessa áratugar
er skilgreiningin á því hveijir eigi
að greiða þennan skatt jafn óljós.
Skattheimtumenn virðast hafa
jafn litla hugmynd um það nú og
fyrir sex ámm. Árið 1981 taldi
hið opinbera að skatturinn myndi
ná til 200.000 aðila en aðrir sér-
fræðingar spáðu hins vegar að
400.000 myndu þurfa að greiða
hann. Allir höfðu rangt fyrir sér.
117.000 greiddu skattinn fyrsta
árið sem hann kom til fram-
kvæmda, þ.e. 1982, en 88.000
árið 1984. Líkt og 1982 er nú
ætlunin að leggja skattinn á nán-
ast allt, fasteignir, munaðarvömr
og vaxtatekjur yfir ákveðnum
mörkum. Skattprósentan verður á
bilinu. 0,5%—0,9% en var 1982
0,5-2,0%.
Líkt og 1982 bitnar skatturinn
einkum á venjulegu fólki sem
hefur sparað í stað þess að eyða.
Áður var hlutfall þess hóps meðal
þeirra sem greiddu skattinn 94%
og má búast við að svipaðár tölur
verði upp á teningnum nú. í bók
eftir hinn virta efnahagssérfræð-
ing André Babeau kemur fram
að einungis 1.082 skattgreiðendur
eiga eignir að andvirði meira en
30 milljónir franka og í þeim hópi
á 141 meira en 100 milljónir
franka. Helmingur þessara aðila
greiðir einungis 3.500 í skatta á
ári en 137 greiða meira en 5 millj-
ónir í skatta árlega. Hinir raun-
vemlegu stóreignamenn hafa
fjárfest í listmunum (sem em
undanþegnir skatti), selt eignir
sínar útlendingum eða notað hina
ótrúlegustu loftfimleika til þess
að koma fjármagninu úr landi.
Nú geta einungis fáir forréttinda-
menn nýtt sér kosti þess að skrá
sig búsetta t.d. í Lúxemborg,
stofnað þar fyrirtæki og „selt“
því eigin eignir í Frakklandi en
1992 geta allir fært fjármagnið
úr landi með fullkomnlega lögleg-
um hætti — burt frá frönsku
skattheimtunni.
Þeir sem heima sitja borga hins
vegar skattinn. Til er dæmi af
gamalli konu sem átti fasteign í
París þar sem bjuggu tuttugu
leigjendur. Að auki átti hún ein-
býlishús í Cannes og annað uppi
í sveit til eigin nota auk húss sem
í bjó ellilífeyrisþegi er hún hafði
undanþegið leigu um árabil.
Heildareignir hennar vom metnar
á 20 milljónir franka en þijár
þessara fasteigna skiluðu henni
engum tekjum. Leigutekjur henn-
ar vom 300.000 á ári og þar af
greiddi hún 150.000 franka í
tekjuskatt. Þegar stóreignaskatt-
urinn kom til sögunnar þurfti hún
að greiða þessu til viðbótar
160.000 franka og auk þess
10.000 frönkum meira vegna
hækkaðs tekjuskatts. Gamla kon-
an þurfti því að ganga á eignimar
til að geta greitt skattana sína.
Samkvæmt tölum franskra skatt-
yfírvalda mun svona hafa verið
komið fyrir 567 skattgreiðendum
árið 1984.
Harðorð gagnrýni
Forseti franska þingsins, sem
er sósíalisti, hefur sagt að þegar
fólk ávaxtar ekki fjármagn sitt
nægilega vél til þess að geta
greitt eins lágan skatt og um er
að ræða sé eðlilegt að það þurfi
að selja eignimar. Aðrir sósíalist-
ar segja sem svo að einungis fyrir-
tæki sem skili miklum arði geti
borgað skattinn og hann eigi því
að vera hvatning til betri rekstrar
og aukins hagnaður. Þetta þykir
mörgum furðuleg röksemdar-
færsla og benda á móti á að það
sama hljóti einnig að gerast á
leigumarkaðinum. Húseigendur
verða að hækka leiguna til þess
að geta borgað skattinn. Tals-
menn hægrimanna, á borð við
Eklouard Balladur, fyirum efna-
hagsmálaráðherra, hafa verið
mjög harðorðir í garð ISF og sagt
skattinn vera „and-evrópskan“ og
stríða gegn öllum efnahagslög-
málum. André Vivien, formaður
þingflokks RPR í efnahagsmála-
nefnd þingsins, segir skattinn
ónothæfan og óheiðarlegan þar
sem hann mismuni fólki. „Ef þið
viljið komast hjá því að borga þá
skulið þið kaupa kastala fullan
af verðmætum listmunum," e
ráðlegging hans til þjóðarinnar.
Höfundur er fréttaritari Morg-
unblaðsins í Vestur-Þýskalandi.
Reuter
Stuðningsmenn Francois Mitterrands fagna sigri hans í forseta-
kosningunum i Frakklandi í vor. í kosningabaráttunni boðaði
Mitterrand að sérstakur stóreignaskattur yrði tekinn upp á ný
og hafa margir orðið til að andmæla þeirri ákvörðun.
Leikfimi á myndbandi
ÚT ER komið myndband með
leikfimiæfingum fyrir byrjendur
og lengra komna undir heitinu
„I finu formi með Jónínu og
Ágústu".
í kynningu á myndbandinu segir
m.a.: „í myndbandinu er veitt góð
tilsögn um hvemig best er að gera
æfíngar til þess að tryggja árangur
°g öryggi. Við kennum þér að æfa
vöðvana þannig að þeir styrkjast,
mýkjast og liðkast, að anda rétt
þegar æft er og að slaka á.“
Myndbandið verður selt í Stúdíói
Jónínu og Ágústu í Skeifunni 7 eða
send í póstkröfu. Hún fæst einnig
í öllum verslunum Pennans og bóka-
búð Jónasar á Akureyri.
(Fréttatilkynning)
Jólasöngvar Kórs
Langholtskirkju
KÓR Langholtskirkju heldur ár-
lega Jólasöngva siðasta föstudag
fyrir jól, að þessu sinni 16. des-
ember. Efhisskrá tónleikanna
inniheldur innlend og erlend
jólalög, svo og jólasálma. Og eins
og oftast áður, gefet tónleika-
gestum tækifæri til að taka und-
ir i almennum söng.
Á tónleikunum kemur fram, auk
Kórs Langholtskirkju, bamakóir
Árbæjarskóla. Verður kirkjan upp-
lýst með kertum meðan á tónleikun-
um stendur. I hléi verður tónleika-
gestum boðið upp á heitt kakó.
Þetta verða þriðju tónleikar kórsins
á þessu hausti.
Sem fyrr segir verða Jólasöngv-
Langlioltskirkja
amir 16. desember í Langholts-
kirkju og hefjast k. 23.00. Stjóm-
andi Kórs Langholtskirkju er Jón
Stefánsson. Miðar verða seldir við
innganginn og ókeypis er fyrir böm.
(Fréttatilkynning)
UMSB flytur í eigið
húsnæði í Borgamesi
Hvanntúni í Andakíl.
UNGMENNASAMBAND Borg-
arfjarðar flutti 1 desember í eig-
ið húsnæði á Borgarbraut 61 í
Borgarnesi og bauð þangað gest-
um af þessu tilefhi. Sambandið
keypti einn þriðja af efri hæð í
fyrrum safhhúsi.
Húsnæðið er um 90 m2 að flatar-
máli, af því mun hluti verða leigður
út til annars aðila. Hjá sambandinu
starfar nú framkvæmdastjóri, sem
jafnframt er ritstjóri blaðsins Borg-
fírðings. Skrifstofa hans er þegar
tilbúin og innréttað hefur verið
fundarherbergi. Sparisjóður Mýra-
sýslu og Jámblendiverksmiðjan á
Gmndartanga gáfu að mestu innan-
stokksmuni þá, sem búið er að setja
upp.
Formaður UMSB, Sigríður Þor-
valdsdóttir, bauð gesti velkomna og
formaður húsnæðiskaupanefndar,
Gísli V. Halldórsson, lýsti aðdrag-
anda að kaupum og fjármögnun
umrædds húsnæðis.
Við þetta tækifæri bárust UMSB
margar gjafir. Þar skilaði sér fyrst
gjörðabók þinga frá 1912-18 og
þinggjörðir til 1923, en þessi plögg
voru í tryggri geymslu fyrrverandi
formanns, sem nú taldi þau eiga
heima í eigin húsnæði sambandsins.
Bjami Bjamason í Borgamesi
gaf sambandinu bikar þann, sem
hann vann til eignar fyrir að vinna
Álafosshlaupið árin 1934, 1935 og
1936. Hann sagði í samtali við
fréttamann, að hann hefði æft lang-
hlaup vel þessi ár pg sóst eftir að
komast í Olympíuliðið 1936 til að
keppa í maraþonhlaupi, en ekki
hlotið náð ráðamanna. En tíminn,
■ sem það tók hann að hlaupa 1936
frá Kambabrún til Reykjavíkur,
reyndist síðar svipaður og þeir
fengu, sem voru í miðjum hóp mara-
þonhlaupara í Berlín.
- D.J.
Morgunblaðið/Diðrik Jóhannsson
Bjarni Bjarnason með Álafoss-
bikarinn.
Skiptínemartíl
Ungverjalands
í FYRSTA skipti bjóða skipti-
nemasamtökin AUS íslenskum
ungmennum 18—30 ára upp á
ársdvöl í Ungveijalandi, Suður-
Kóreu og Sierra Leone auk 11
annarra landa viðs vegar um
heiminn.
Vegna þessara nýju landa er
ákveðið að framlengja umsóknar-
frest til 15. janúar og gildir það
um öll löndin. Allar nánari upplýs-
ingar og umsóknareyðublöð er
hægt að fá á skrifstofu AUS, Mjöln-
isholti 14, kl. 13—16 daglega.
(Fréttatilkynning)