Morgunblaðið - 19.12.1989, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐLÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. DESEMBER 1989
ÞORLAKS SAGA HELGA
Þegar Jóhannes Póll II pófi
kom hingað til lands í júní
sl.; kom út ný útgófa af
Þorlóks sögu helga, Skól-
holtsbiskups, búin til prent-
unar af Ásdísi Egilsdóttur,
bókmenntafræðingi, sem
skrifar formóla að bókinni.
ÞORLAKS SAGA HELGA ER K/ERKOMIN JOLAGJOF
Þorlákssjfiður.
KONA A LEIÐ
OG KONA í LEIT
Bókmenntir
Jóhanna Kristjónsdóttir
Doris Lessing:
Sumarið fyrir myrkur
Helga Guðmundsdóttir þýddi
Útg. Forlagið 1989
Hugleiðingar, úttektir, bækur
um konuna sem hefur verið í móð-
ur- og eiginkonuhlutverkinu og
hefur að eigin mati átt tilverurétt
sinn undir því að rækta þetta starf;
PflDflR OG EIGULEGflR BÆKUR
eftir dr. Hannes Jónsson, fv. sendiherra:
ÍSLENSK SJÁLFSTÆÐIS- OG UTANRÍKiSMÁL
Tfmamótabók um tslensk sjálfstæðismál, milliríkjasamskipti,
utanrúds' og öryggismál frá Iandnámi til vorra daga.
LÝÐRÆÐISLEG FÉLAGSSTÖRP
Heilsteypt og yfirgripsmikil bók um alla þætti félags-
mála, fundarstarfa ogmælsku.
MEIRIHÁTTAR
JÓIAGJAFIR
LYDRÆDISLEC
FELAGSSTÖRF
é
Bókasafn Félagsmálastofnunarinnar,
Pósthólf 9168 -109 Reykjavík - sími 75352.
Örbylgjuofn.
Tölvustýrður. Með grilli
og snúningsdiski. Einn með öllu.
Verð frá: 56.900*
28 lítra. Ryðfrír að
innan. Snúningsdiskur.
5 orkuþrep.
Verð frá: 31.600*
Örbylgjuofn
Tölvustýrður. Með
snúningsdiski. 5 orkuþrep.
Verð frá: 29.900*
Örbylgjuofn
Með snúningsdiski og
2 orkuþrepum.
Verð frá: 20.500*
'yksuga
ÍOO W, óvenju bljóðlát
hœsta gœðaflokki með
mbyggðum fylgihlutum
’erð frá: 13.100*
RÖNNING
Ryksuga
Sem þarf engan poka
ÍOOO wött
Verð frá: 8.690*
' Miðað við staðgreiðslu.
vinsælt umræðuefni og bókaefni
og kjörið viðfangsefni Doris Ix>ss-
ing. Þó konan geri sér grein fyrir
því að fjölskyldan hefur að sönnu
misnotað hana, maðurinn hefur
trúlega haldið framhjá henni annað
veifið og þó hún viti líka að hún
er hreint ekki ómissandi verður
hún að búa í þessu hólfi og þar
nýtur hún líka verndar sem kann
að vera fölsk að nokkru leyti.
En að því kemur að börnin eru
að vaxa úr grasi og þau gera kröfu
til að lifa sínu lífi án afskipta henn-
ar, kæra sig ekki um „hjálp“ henn-
ar nema hún henti þeim og þau
fái að velja tímann. Konan er að
verða miðaldra og horfist í augu
við að hún á kannski eftir að lifa
í nokkra áratugi og það hefur
myndast tómarúm sem hún verður
að fylla.
Doris Lessing er í essinu sínu í
sögu húsfreyjunnar Kate sem
stendur hér á krossgötum. Suma-
rið er ekki langt undan og þá lítur
út fyrir að allir ætli í burtu nema
hún. Til ráða verður að grípa og
hún er svo ljónheppin að vera góð
tungumálamanneskja og er ráðinn
túlkur á alþjóðlegar ráðstefnur.
Það er eins og við manninn mælt
að Kate blómstrar í starfinu og
hún er ekki í hinum minnstu vand-
ræðum og verður ekki annað séð
en framabrautin bíði hennar bein
og breið svo fremi hún kæri sig
að ganga hana.
En samt er þetta ekki eins
áreynslulaust og það gæti sýnst.
Þegar Kate hittir ungan mann í
Istanbul eftir að hafa verið þar
einn skipuleggjari á alþjóðaráð-
Doris Lessing
stefnu, ákveður hún að fara með
honum til Spánar og eiga þar róm-
antískan og ævintýralegan tíma.
En það fer öðruvísi en ætlað var
og eftir að hún kemur aftur til
Ix>ndon og getur ekki flutt strax
inn á fyrra heimili verða býsna
afdrifaríkir atburðir. Hún kemst í
kynni við Maureen, hugsjúka furð-
ustúlku og hverfur inn í öldungis
nýtt umhverfi. Hún hefur allt í
einu gerbreyst í útliti svo að gaml-
ir kunningjar þekkja hana ekki.
En smám saman takast tengsl með
Maureen, sem er reyndar yfirstétt-
arstelpa að flippa út, og Kate.
Þegar sá dagur rennur upp að hún
snúi heim gerir hún það. Svo stend-
ur eftir spurningin um það hvort
eitthvað hafi gerst eða hvort það
sem hefur gerst muni breyta ein-
hveiju.
Mér þykir Doris Lcssing glíma
við viðfangsefnið af leikni og inn-
sæi sem ljær sögunni vægi og sýn-
ir kreppu nútímakonunnar eins og
það er kallað á frasamálinu. En
hún gerir það með fínum texta
fullum af húmor og mannviti.
LJOÐRÆNN OG
LAGVÍS
Bókmenntir
Viö erum ekki bara hagstœóir... KRINGLAN .-viö erum betri & 68 58 68
Erlendur Jónsson
Ingólfur Jónsson írá Prests-
bakka: LITIR REGNBOGANS.
48 bls. Reykjavík, 1989.
Á jólum eru jafnan sungin lög
við ljóð eftir Ingólf Jónsson frá
Prestsbakka. Minnt er á það Her
þvímörg kvæði hans eru ljóðræn
og falla sérlega vel að sönglögum.
Ingólfur yrkir jafnt um 'vor og
gróandi sem heiðrikju vetrar.
Náttúran er honum hvort tveggja:
uppspretta fegurðar og hliðstæða
þess sem best er ímannlífinu.
Þangað leitar hugurinn til hvíldar
og endurnæringar. Og svo verður
lifinu best lýst að tekin séu dæmi
af náttúrunni. Ingólfur ann æsku-
stöðvum sinum. Hugsað heim heit-
ir eitt besta kvæðið íLitum regn-
bogans og er þetta upphafserindið:
Nú gengur vorið
á grænum skóm
grundirnar heim að bænum,
og áin sem liðast
lygn og tær
leitar að bláum sænum.
Ljóð af þessu tagi eru löngum
kennd við nýrómantík. Áhersla er
lögð já mýkt og þýðleika. Rím og
ljóðsiafir eiga að hljóma eins og
mildur undirtónn. Og samræmis
þarf að gæta ilíkingum; þær mega
ekki vera of langt sóttar, verða
að falla að heildarmyndinni. Allt
er það á sinum stað íljóði þessu.
Það er sem sagt íljóðum eins
og Hugsað heim sem Ingólfi tekst
best.
En hann yrkir lika um vorið i
mannlifinu, um eigin bernsku í
skauti óspilltrar náttúru, og um
barnið sem minnir hann á hið upp-
Ingólfur Jónsson frá Prestsbakka
runalegasta og fegursta ínáttúr-
unni, samanber stutt ljóð sem heit-
ir Barn:
Þú hljópst
ífang mér
feimin og lítil
og hár þitt
sem hönd min strauk
var sindrandi sólskin.
AugUn
tvær bláar perlur.
Brosið blóm dagsins.
Litir regnbogans er sjötta
ljóðabók Ingólfs Jónssonar en nú
eru liðin slétt fjörutiu ár siðan
hann sendi frá sér sina fyrstu.
Hann hefur mikið slípast með ár-
anna rás; sjónhringur hans hefui'
víkkað þótt hann haldi sér við
sömu yrkisefnin; og er ekki fjarri
að segja að þessi litla en snotra
bók sé hans besta til þessa.