Morgunblaðið - 21.12.1993, Side 48

48
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 21. DESEMBER 1993
Á djasshátíð í Montreal
Seinni hluti
Mathieu Léger ásamt hljómsveit sinni, Lézimpoly.
eftirSigrúnu
Harðardóttur
Það eru kvöld sem breyta lífinu
í Montréal, sagði André Ménard í
kynningu á hljómsveitinni Galliano
og horfði yfir mannþröngina á
Place des Arts að kvöldi eins heit-
asta dags hátíðarinnar. Eitt
hundrað og eitt þúsund áheyrend-
ur voru mættir til þess að hlusta
á tónleika bresku sýrudjass-, hip
hop-, funk-, soul- og rap-hljóm-
sveitarinnar Galliano. Þetta var
fjölmennasti áheyrendahópur á
einum tónleikum á þessari djass-
hátíð og-eftir því sem mannþröng-
in þéttist þeim mun meir dönsuðu
áheyrendur við dúndrandi dans-
músík Galliano.
Þó nokkuð var um danshljóm-
sveitir á þessari hátíð og var þeim
vel fagnað af alveg einstökum
hátíðargestum sem klöppuðu,
sungu og dönsuðu og létu ekki
sitt eftir liggja til þess að skemmta
sjálfum sér og öðrum. Tónleikar
suður-afrísku hljómsveitarinnar
African Jazz Pioneers breyttust
þannig í hörkuball, enda var þetta
sannkallað „sjóvww“ á sviðinu
með dansandi hljóðfæraleikurum
heldur vandræðalegum í fyrstu
lögunum og greinilega ekki vanir
að leika fyrir sitjandi áhorfendur.
Er þetta í fyrsta sinn sem undirrit-
uð sér þetta gerast á innanhúss-
tónleikum þessarar djasshátíðar.
African Jazz Pioneers er ellefu
manna hljómsveit, sem varð til á
sjötta áratugnum í Jóhannesar-
borg þegar djass- og big band-æði
gekk yfír Suður-Afríku. Tónlist
þeirra minnir fremur á karabíska
tónlist heldur en þau dæmigerðu
afrísku áhrif sem lofað hafði verið
í tónleikaskrá ef undan eru skilin
nokkur bongótrommusóló, sem
Velvet Glove' á sviði Ultramar.
færðu þessa tónleika örstuttar
stund frá Karabíahafínu til Afríku.
Það voru margir sem dönsuðu
fyrir framan svið Labatt légere
er hjómsveitin The Iguanas flutti
sinn New Orleans litaða djass og
blús með Tex-Mex (texas/mexík-
önsk áhrif) blöndu og öllu þar á
milli. Erfítt hefur þótt að flokka
tónlist þeirra Igunas en sjálfír
segja þeir að tónlist snúist um
dans og að vera í ofsa stuði. Sam-
kvæmt tónleikaskrá er þetta ein
„heitasta grúppa“ sem komið hef-
ur frá New Orleans í langan tíma.
Hljómsveitin komst á blað er hún
vann Big Eyasy-verðlaunin 1990
sem efnilegasta hljómsveitin og
árið eftir sömu verðlaun sem besta
rokkhljómsveitin. New Orleans-
búinn, gítarleikarinn John Mooney
sem þekktur er fyrir Missisippi
Delta blúsleik, og hljómsveit hans
Bluesiana léku einnig hjá Labatt
Légere. Tímaritið Downbeat segir
hann einn besta blús tónlistar-
manninn og Washington Post
sagði síðustu plötu hans, „Testim-
ony (1992), vera eina bestu rokk-
plötu ársins. Djúp, gróf rödd Johns
Mooneys, hörkugóður leikur og
dúndur taktur hríslaðist niður
herðar og bak; hér var einn af
þessum gömlu góðu blúsleikurum
á ferðinni.
Annar áhugaverður blús tónlist-
armaður, organistinn Denis
Lepage ásamt kvintett, flutti blús
í anda Charlies Parkers. Þeir voru
með sérkennilega hljóðfæraskip-
un, Hammond B-3 orgel sem eitt
sinn var leikið á í kirkju, trompet,
bariton sax og trommur. Saxafón-
leikarinn og organistinn skiptu á
milli sín sólóum, hörkugóðir hljóð-
„í glampandi sól og yfir
30 stiga hita flesta þá
11 daga sem „Le Festi-
val International de
Montréal“ stóð yfir
voru stræti miðbæjar-
ins lokuð svo djassinn
gæti heltekið borgina.
Sú athygli, sem þessi
djasshátíð hefur fengið
undanfarin ár, hefur
gert skipuleggjendum
hennar þeim Alain Sim-
ard og André Ménard
kleift að gera hana að
stærstu djasshátíð
heims sem og einum
mikilvægasta menning-
arviðburði Kanada.“
færaleikarar með fremur óvenju-
lega útkomu.
Gífurlega góð stemmning var á
tónleikunum hins bráðunga drag-
spilsleikara Roddie Romero og
hljómsveitar hans The Rockin’
Cajuns. Þetta er í annað sinn sem
Roddie Romero sækir þessa hátíð
heim en hann lék fyrst fyrir áhorf-
endur á djasshátíð hér fyrir 6 árum
þá 16 ára að aldri og var þá þeg-
ar orðinn þekktur í Louisiana og
Acadia. Popplituð cajun- og
zydeco-tónlist þeirra félaga fékk
góðar viðtökur áhorfenda sem
tóku virkan þátt í tónleikunum og
sungu með eftir ábendingum frá
stjömunni.
La Bottine Souriante ásamt
Klezemer Conservatory Band
stilltu saman sína strengi á tvenn-
um tónleikum og léku cajun og
sígunadjass. Þetta voru einu tón-
leikarnir á útisviði að þessu sinni
sem voru jafn litaðir af sígunatónl-
ist og var fiðluleikurinn alveg frá-
bær. The Klezemer Conservatory
Band er „grúppa“ frá Boston,
þekktust fyrir evrópskar melódíur
frá miðöldum. La Bottine Sour-
iante er hljómsveit héðan frá Qu-
ébéc sem uppruna á í fransk-kana-
dískri alýðutónlist.
Kvennahljómsveitir eru fremur
sjaldgæfar í djassheiminum, ein
slík tróð þó upp hér á þessari há-
tíð, Velvet Glove sem var stofnuð
1988 af tveimur kanadískum og
þremur bandarískum konum.
Hljómur þeirra er allt annað en
mjúkur, blanda af bebop, klassík
og hefðbundnum djassi krydduð
með léttum og frumlegum takti
bassaleikarans Rosemary
Galloway (einnig í Tóróntógrúpp-
unni The Swing Sisters) og trymb-
ilsins Sherrie Maricle (leikur einn-
ig í tríói Olivers Jones auk þess
sem hún er með eigin kvartett).
Kröftugur leikur Stacy Rowles
(leikur einnig með Maiden Voyage
sem á aðsetur í LA) á trompet og
beittur tónn tenórsaxafónleikar-
ans Jane Fair (leikur einnig með
hljómsveit Jim Galloway, Wee Big
Band) gæddu tónlist þeirra agaðri
taktfestu sem píanóleikarinn Jill
McCarron (leikur einnig með eigin
kvintett í New York) braut upp
og „improviseraði“. Þetta voru
mjög kröftugir tónleikar að hluta
til með verkum sem finna má á
nýlegum geisladiski „Velvet Glove
— Round one“.
Hinn einstaki trommuleikari
Mathieu Léger ásamt nýrri hljóm-
sveit sinni Lézimpoly flutti stór-
góða tónleika á sviði Maurier Ltd.
Mathieu Léger er leiðandi tónlist-
armaður í „improvaisation" hér í
Montreal. Hann hefur áður leikið
rokk og bop með ýmsum hljóm-
sveitum en þessi hljómsveit hans
leggur áherslu á bebop, latneskan
djass og djassrokk. Hljómsveitin
sámanstendur af tveimur hljóm-
borðsleikurum, bassa, saxafón, og
flautuleikara, allt ungar stúlkur,
hreint ótrúlega ungar, en eigi síð-
ar þokkalegir hljóðfæraleikarar.
Píanóleikarinn Lyle Mays, kvik-
myndastónlistarhöfundur og sex-
faldur Gammy verðlaunahafí, lék
fyrir fullu húsi í Spectrum. Lyle
Mays hefur leikið árlega á þessari
hátíð frá árinu 1984 er hann lék
með hljómsveit Pat Metheny, þá
þrítugur að aldri. Þetta er í fyrsta
sinn sem hann leikur á þessari
hátíð sem sjálfstæður tónlistar-
maður en honum til aðstoðar voru
hinn stórgóði saxafónleikari Bob
Sheppard, bassaleikarinn Marc
Johnson og Mark Walker á tromm-
ur. Þetta var þægileg tónlist, hefð-
bundinn djass og „fusion“ sem
duttu út í klassík í píanóeinleik
stjörnunnar sem hefur greinilega
fengið full langa klassíska skólun
og hreinlega gleymdi að djassa
rómantísku klassíkina sína í allt
af löngum einleikssyrpum. Saxa-
fónleikarinn Bob Sheppard hafði
djassinn hins vegar í blóðinu og
átti ansi skemmtilegan leik sem
trymbillinn Mark Walker tók síðan
við og barði fram fjöll sem réttu
viðstadda við í sætunum. Á sviði
Maurier Ltd. var kanadíski píanó-
leikarinn og tónskáldið Andy Milne
mættur til leiks ásamt kvartett
sem samanstendur aðallega af
ungum uppfínningasömum hljóð-
færaleikurum frá New York. Andy
Milne, sem er tiltölulega nýr í tón-
listarlífí New York, hefur á
skömmum tíma náð athygli sem
fjölhæfur og skapandi tónlistar-
maður. Þeir félagar tilheyra nýrri
jassklíku í Brooklyn sem leikur
M-Base jass (byggist á danstónlist
6. og 7. áratugarins) og er saxa-
fónleikarinn Steve Coleman þekkt-
astur af þessum hópi. Að undan-
fömu hefur Andy Milne leikið með
Steve Coleman og hljómsveit hans
Five Elements, m.a. á upptöku
þeirra „Drop Kick“, einnig með
M-Base Collective „Anatomy of a
Groove". Það var hörku stuð í leik
þeirra félaga og greinilega eitt-
hvað nýtt að gerast.
Ljósmyndir/Sigrún Harðardóttir
Danis Le Page ásamt kvartett.
Iguanas, heitasta grúppa sem komið hefur frá New Orleans í langan tíma.