Morgunblaðið - 27.10.1994, Blaðsíða 8

8 FIMMTUDAGUR 27. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Lögreglumenn æfír yfír tæpum 230 innbrotum í Reykjavík síðasta mánuð:
Dómskerf ið slær
á f ingur okkar
. - segir aöalvaröstjóri - sömu andlitin í flestum innbrotum
mW
Svona burt með krumlurnar Geir Jón. Það er nú óþarfi að taka þessi grey í hvert skipti . .
Borgarlögmaður kanni samninga
og skuldbindingar borgarinnar
Leigusamningur end-
umýjaður í Laugardal
BORGARSTJÓRI hefur falið borg-
arlögmanni að taka saman samn-
inga og skuldbindingar sem gerðir
voru síðustu daga fyrir sveitar-
stjórnarkosningarnar í vor. Beiðn-
in er til komin vegna endurnýjunar
á leigusamningi á húsi í eigu
borgarinnar í Laugardal. Árni
Sigfússon borgarfulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins og fyrrverandi
borgarstjóri, segir ekkert athuga-
vert við samninginn. Verst þyki
honum þessi ómerkilegu vinnu-
brögð, sem þarna komi fram hjá
núverandi borgarstjóra.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri segir að beiðnin um
samantektina væri að gefnu til-
efni. „Þegar ég ætlaði að athuga
hvort nýta mætti íbúðarhús fyrr-
JAFNAÐARMANNAFÉLAG ís-
lands boðar til félagsfundar í
kvöld, fimmtudagskvöld, kl. 20.30
í Komhlöðunni, Bankastræti 2,
þar sem fundarefnið verður fram-
boð og stefna jafnaðarmanna í
næstu alþingiskosningum.
Á fundinum munu stjórn félags-
ins Ieggja fram tillögu þess efnis
að Jafnaðarmannafélag íslands
hvetji til stofnunar nýs framboðs
jafnaðarmanna.
Jafnframt mun koma fram til-
laga um að félagið skori á Jó-
hönnu Sigurðardóttur að leiða
jafnaðarmenn í slíku framboði og
verandi garðyrkjustjóra borgar-
innar fyrir garðyrkjudeildina, þá
komst ég að raun um að leigu-
samningurinn hafði verið end-
umýjaður 27. maí,“ sagði hún.
Samningurinn er til septemberloka
1996 og sagði borgarstjóri að þar
sem hann væri gerður í lok maí
hafi sér fundist rétt að kanna hvort
um fleiri slíka samninga væri að
ræða.
Eðlilegt að garðyrkjudeild
nýti húsið
Borgarstjóri sagði að garð-
yrkjudeildin hefði haft hugmyndir
um að reyna að nýta húsið fyrir
sig, þar sem það stæði í miðjum
Grasagarðinum. „Það er eðlilegt
að þeir hafi yfirumsjón með þessu
að félagið hvetji alla jafnaðarmenn
til samstarfs á þessu vettvangi.
Fundurinn verður öllum opinn.
Undir bréfið rita: Sigurður Pét-
ursson, oddviti framkvæmdaráðs,
Þorlákur Helgason, oddviti mál-
efnaráðs, Kristín Björk Jóhanns-
dóttir, varaoddvití framkvæmdar-
áðs, Marías Sveinsson, gjaldkeri.
Oddvitar málaflokka: Dóra Haf-
steinsdóttir, Jóhannes Guðnason,
Jón frá Pálmholti, Kristján Daða-
son, Kristján Pétursson, Njáll
Harðarson, Ólafur Sigurðsson og
Ólína Þorvarðardóttir.
húsi, sem er á þeirra athafna-
svæði,“ sagði hún.
Samkvæmt leigusamningnum
greiðir leigjandinn ekki leigu en
þess í stað hefur hann eftirlit með
garðinum og nánasta umhverfi og
tilkynnir lögreglu um óviðkomandi
umferð á þeim tíma sem almenn
varsla fer ekki fram.
Ekki ástæða til að
hafna erindinu
Árni Sigfússon sagði að öllum
væri ljós sú umræða sem verið
hefur í fjölmiðlum að undanförnu
um spillingu í kerfinu. „Hér er
borgarstjóri greinilega að hoppa á
þann vagn og ákveður að kafa
djúpt í leit að einhverjum aur sem
ata megi á mig,“ sagði hann. „Það
tekst hins vegar ekki. í þessu til-
viki er um framlengingu á samn-
ingi að ræða við fjölskyldu sem
hefur búið í húsinu í áraraðir.“
Árni sagði að heimilisfaðirinn
hefði leitað til sín og óskað eftir
framlengingu á leigusamningin-
um. Hann hefði þá leitað eftir
upplýsingum um hvort þörf væri
fyrir þetta húsnæði fyrir borgina
undir vinnuskúr eða annað. „Mat
mitt var að ekki væri nein sérstök
ástæða til að hafna framlengingu
samningsins,“ sagði Árni. „Eg
ákvað því að gefa þeim færi á að
vera tvö ár til viðbótar í húsinu.
Það er alrangt sem reynt er að
halda fram að engin greiðsla sé
fyrir húsið. Samningurinn gerir
ráð fyrir að viðkomandi hafi með
höndum gæslu á svæðinu utan
þess tíma sem hefðbundin gæsla
fer fram. Við þennan samning er
því ekkert að athuga. Verst þykja
mér þessi ómerkilegu vinnubrögð
sem þarna koma fram á æðsta
stað í Ráðhúsinu af núverandi
borgarstjóra.“
Jafnaðarmannafélag Islands
Tillaga um fram-
boð á fundi í kvöld
Vaxtabil og skuldasöfnun heimilanna
Ekkí veldur
sá er varar
Steingrímur Hermannsson
beindi þeirri spurningu til
fulltrúa á BSRB-þinginu
hvort vaxandi skuldir heimilanna
gætu valdið nýrri bankakreppu hér
á landi. Steingrímur segist hafa
byggt ummæli sín á þinginu á línu-
riti úr skýrslu fyrrverandi félags-
málaráðherra til Alþingis yfir þró-
un skulda heimilanna hér á landi
og á Norðurlöndum.
„Það kemur fram að skuldir
heimilanna á Norðurlöndum voru
mjög vaxandi á árunum 1988 og
1989. Vitað er að þær áttu mjög
stóran þátt í erfiðleikum banka á
Norðurlöndum á árunum 1990 til
1992. Hér hefur þetta þróast á
annan veg því skuldir heimilanna
voru þá töluvert lægri sem hlut-
fall af ráðstöfunartekjum en eru
nú á mjög hraðri uppleið og e_ru
komnar yfir ráðstöfunartekjur. Ég
held að það væri mjög rangt að
spyija sig ekki hvort hraðvaxandi
skuldir heimilanna geti ekki leitt
til erfiðleika hér eins og þær áttu
hlut að á Norðurlöndum. Sem bet-
ur fer hafa skuldir fyrirtækjanna
farið heldur minnkandi á sama
tíma, svo kannski jafnast þetta
eitthvað út en ég held að engu að
síður verði að skoða þetta mjög
alvarlega. Ég óttast alla vega að
svona hratt vaxandi skuldir heimil-
anna leiði að minnsta kosti til
kreppu á heimilunum og að grípa
verði til ráðstafana áður en út í
frekari vandræði er komið."
-Tókstu orð forsætisráðherra á
Alþingi um ógætileg ummæli
manna í ábyrgðarstöðum sem
gagnrýni á þig.?
„Ég verð að spyija á móti; hvar
hef ég sagt eitthvað sem er ekki
á allra vitorði. Menn verða að at-
huga að nú er til dæmis kominn
opinn gjaldeyrismarkaður og allir
sem taka þátt i honum vita mæta
vel að gjaldeyrisforði Seðlabank-
ans hefur minnkað og að það er
kominn opinn markaður með verð-
bréf. Það hringdi í mig þingmaður
í gær og spurði hvers vegna við
værum að draga úr kaupum okkar
á verðbréfum á markaðinum. Menn
fylgjast þannig með þessu. Vitan-
lega erum við að því vegna þess
að við eigum svo mikið af verðbréf-
um. Ég veit ekki um neitt sem ég
hef sagt sem þeir sem fyjgjast með
vita ekki nákvæmlega. Ég les þes-
ar sömu upplýsingar i
Vísbendingu og á við-
skiptasíðu Morgunblaðs-
ins. Það er alveg rétt að
menn þurfa að vera vark-
árir og ég hef lagt á það
mjög mikla áherslu að ég
tel Seðlabankann alls ekki kominn
í neina hættu af þessum ástæðum
en hins vegar er það svo, eins og
menn draga réttilega ályktun af,
að þegar við hikum við að kaupa
meira af verðbréfum, þá er það
vegna þess að við viljum ekki
stofna til neinnar hættu. Ekki veld-
ur sá er varar.“
-Nú er liðið ár frá vaxtaaðgerð-
um stjórnvalda en þú bendir á að
síðan þá hafi bilið milli bankavaxta
og vaxta á ríkisbréfum farið stór-
lega vaxandi...
„Ég hef hælt þessari aðgerð og
talið hana rétta. Seðlabankinn hef-
ur verið viðskiptavaki á markaðin-
um og leitast við að halda vöxtum
niðri en eins og allar tölur og línu-
rit sýna þá hefur munurinn á bank-
avöxtum, bæði skammtímavöxtum
og skuldabréfavöxtum og vöxtum
ríkisbréfa farið verulega vaxandi.
Bilið var kannski i kringum eitt
hundraðshlutastig fyrir þrem til
fjórum árum en er núna komið upp
í um þijú stig, breytilegt eftir því
hvað verið er að tala um. Þetta
kemur líka greinilega fram á innl-
Steingrímur Hermannsson
► Steingrímur Hermannsson
seðlabankasljóri flutti eríndi um
vaxtamál á þingi BSRB sl. þriðju-
dag og varaði m.a. við vaxandi
skuldasöfnun heimilanna.
ánsvöxtum, en þar hafa bankamir
ekki fylgt eftir. Þeir voru með
lægri innlánsvexti áður en eru
núna hærri. Ég held einnig að
bankarnir verði sjálfir að hugleiða
hvers vegna þeir missa marga sína
bestu viðskiptaaðila út á markað-
inn. Hafnarfjarðarbær vartil dæm-
is að selja skuldabréf fyrir 1,3
milljarða og ef ég veit rétt var
ávöxtunarkrafan þar um 6,5. Það
eru áreiðanlega töluvert betri kjör
heldur en Hafnarfjarðarbær fær
hjá nokkrum viðskiptabanka."
-Er vaxtastefnan í hættu?
„Við verðum að gera okkur
grein fyrir því að þegar markað-
urinn opnast alveg gagnvart út-
löndum er í raun miklu minna sem
Seðlabanki og ríkisstjórn geta gert
til að halda vöxtum lægri en en
þeir eru í kringum okkur. Þetta
verður einn markaður og verð-
bréfasjóðir hér auka eflaust við-
skipti sín með erlend verðbréf,
meðal annars skammtímaverðbréf.
Ég held því að þetta fari í veruleg-
um mæli úr okkar höndum, nema
helst vextir í bankakerfínu sem
einstaklingar verða að þola, því
þeir eiga miklu óhægari aðgang
að erlendum lánum. Mér finnst til
dæmis ótrúlegt hvað ýmsir bankar
leggja mikið á LIBOR-vexti í end-
urlánum sínum, sem ég
veit ekki betur en séu
miklu hærri en tíðkast
erlendis. Ég tel alveg ljóst
,að bankakerfið hér hlýtur
að fara að aðlaga sig að
þessari opnun og ég efast
ekki um að þeir munu gera það.“
-Telurðu að útgáfa ríkisverð-
bréfa tengd ECU-myndteining-
unni, sem selst hafa við 8,5%
ávöxtunarkröfu, gangi gegn þeirri
vaxtastefnu sem fylgt hefur verið?
„Ég skil vel þá hugsun að reynt
verði að festa hér heima eitthvað
af því fjármagni sem fer í að kaupa
bréf erlendis. Þessir vextir stað-
festa líka að vextir erlendis eru
hærri en spurningunni er kannski
best svarað með því að benda á
að það hefur ekkert selst af ríkis-
bréfum síðan þessi ECU-bréf komu
út. Það hafa engin tilboð komið í
þau. Augljóslega telja fjárfestar
að þetta séu hærri vextir og meiri
arður af þessum kaupum en með
því að kaupa ríkisbréf á um það
bil 5%. Ég tel að ríkissjóður hefði
átt að vera svolítið sveigjanlegri
með þessa 5% vexti. í sumum til-
fellum hefur ríkissjóður getað náð
í miklu meiri sölu með því að fara
kannski upp í 5,05%. Þetta segi ég
þrátt fyrir að ég sé mjög mikill
vaxtalækkunarmaður eins og allir
vonandi vita.“
Bankarnir
hafa ekki
fylgt eftir