Morgunblaðið - 10.11.1994, Qupperneq 24

MORGUNBLAÐIÐ
24 FIMMTUDAGUR 10. NÓVEMBER 1994
LISTIR
Tungumálið
sem allir skilja
Hljómsveitarstjórinn og fíðluleikarínn Guillermo
Figueroa frá Puerto Rico verður gestastjóm-
•——— ---------------i----■»----
andi á tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Islands
í kvöld og mun jafnframt leggja Tríói Reylgavík-
ur lið á tónleikum á sunnudagskvöld.
HUÓMSVEITARSTJÓRINN
og fíðluleikarinn Guillermo
Figueroa verður gesta-
stjórnandi á tónleikum Sinfóníu-
hljómsveitar íslands í kvöld. Hann
er fæddur og uppalinn í Puerto Rico
en lagði stund á tónlistamám í New
York. Figueroa hefur um árabil verið
einn af konsertmeisturum hinnar
frægu kammersveitar Orpheus, sem
leikið hefur inn á fjölda hljómdiska
auk þess að ferðast víða um heim.
Hann er einnig konsertmeistari í
New York City Ballet og aðalgesta-
stjómandi Sinfóníuhljómsveitar Pu-
erto Rico.
„Það er mikill heiður að vera boð-
ið að stjóma Sinfóníuhljómsveit ís-
lands," segir Figueroa. „Hljómsveitin
er frábær og var einstaklega fljót
upp á lagið strax á fyrstu æfingu.
Hún er greinilega mjög vel þjálfuð."
Hann segir að samstarf hljómsveitar-
stjóra og hljómsveitar byggi á gagn-
kvæmri virðingu og í þessu tilfelli
óttast hann ekki að henni verði
ábótavant. „Hljómsveitarstjórnun
gengur út á að finna túlkunum fjölda
listamanna sameiginlegan farveg.
Strangt tij. tekið þarfnast hljómsveit
eins og Sinfóníuhljómsveit íslands
ekki stjómanda; hún kann sitt fag
og þekícir tónlistina sem hún leikur.
Hlutverk stjórnandans er því ekki
að leika einhvem liðsforingja heldur
að' fá hljómsveitina til að flytja tón-
listina á þann hátt sem honum líkar
best.“ Figueroa á von á skemmtileg-
um tónleikum á fimmtudagskvöldið
enda þykir honum efnisskráin afar
athyglisverð. Sígildum tónskáldum á
borð við Boccherini, Mozart og Mend-
elssohn verður skipað í öndvegi.
Figueroa hefur annast hljóm-
sveitarstjómun um sjö ára
skeið en hefur verið áhuga-
maður um sinfóníuhljómsveitir frá
blautu bamsbeini og leikið í mörgum
slíkum. Tækifæri lífs hans kom eins
og þruma úr heiðskím lofti þegar
hann var beðinn um að hlaupa í
skarðið fyrir annan á tónleikum í
New York, þar sem hann er búsett-
ur. Puerto Rico-maðurinn greip tæki-
færið með tilþrifum og frá þeirri
stundu var framtíð hans sem hljóm-
sveitarstjóra ráðin. „Ég hef mikla
Morgunblaðið/Kristinn
GUILLERMO Figueroa, hljómsveitarstjóra frá Puerto Rico, þykir það mikill heiður að fá að
stjórna Sinfóníuhljómsveit íslands á tónleikum í kvöld.
reynslu af því að vinna náið með
öðrum eftir langa veru í Orpheus,"
segir Figueroa sem er einn stofnfé-
laga kammersveitarinnar. „Þessi
reynsla hefur komið í góðar þarfir
við hljómsveitarstjómunina en að
mínu mati þarf hljómsveitarstjóri að
geta unnið náið með tónlistarmönn-
unum. Hann á að aðstoða þá en ekki
að þvælast fyrir þeim. Þetta skilja
sumir hljómsveitarstjórar ekki og
fyrir vikið leggja tónlistarmenn fæð
á þá. Ég vona að ég sé ekki einn af
þeim.“
Figueroa hefur komið tvívegis
hingað til lands áður; árin 1974 og
1975. í fyrra skiptið lék hann meðal
annars með Sinfóníuhljómsveit ís-
lands á 1100 ára afmæli íslands-
byggðar á Þingvöllum. „Ég hef aldr-
ei upplifað neitt í líkingu við þann
viðburð; hann var stórkostlegur." Þá
stofnaði hann ásamt Guðnýju Guð-
mundsdóttur, konsertmeistara, og
Halldóri Haraldssyni, píanóleikara,
kammermúsikhópinn ISAMER sem
gerði víðreist um ísland. Síðar var
Figueroa einn af félögum í öðrum
kammermúsikhóp, Reykjavík En-
semble, sem efndi til tónleika bæði
innanlands og utan.
Þótt Figueroa hafi ekki snúið aftur
til íslands fyrr en nú hefur hann
alltaf haldið góðu sambandi við
Guðnýju Guðmundsdóttur. Það er
honum því sönn ánægja að nýta
tækifærið og grípa í fiðluna með
Tríói Reykjavíkur - sem Guðný skip-
ar ásamt þeim Gunnari Kvaran selló-
leikara og Halldóri Haraldssyni
píanóleikara - á tónleikum í Hafn-
arborg sunnudaginn 13. nóvember
kl. 20. „Það er skemmtilegt að fá
tækifæri til að spila með tríóinu enda
frábærir listamenn innanborðs," seg-
ir Figueroa sem vekur sérstaka at-
hygli á konsert í d-moll fyrir tvær
fíðlur og strengjasveit eftir Johann
Sebastian Bach. Að auki verða á
efnisskránni íslensk þjóðlög í útsetn-
ingu Jóns Ásgeirssonar, píanóquint-
ett eftir R. Schuman, að ógleymdum
dönsum frá Puerto Rico eftir Jesus
Figueroa, afa Guillermos.
Figueroa er mjög þakklátur fyr-
ir að fá tækifæri ti! að koma
á ný til íslands. „Ég er ættað-
ur frá eyju sem er ákaflega ólík Is-
landi; þar ræður hitinn ríkjum og
fólkið er gjörólíkt í útliti. Fyrir mann
frá Puerto Rico eru það jafn mikil
viðbrigði að koma til íslands og
Mars. Engu að síður líður mér afar
vel héma. Fólkið er vinalegt og þetta
er í raun einstakt tækifæri til að
bera saman tvo ólíka menningar-
heima.“
Metnaður Figueroas stendur til að
endurgjalda íslendingum greiðan.
Hann er þegar farinn að leggja drög
að því að bjóða íslenskum tónlistar-
mönnum til Puerto Rico og vonar
að draumurinn geti orðið að veruleika
í nánustu framtíð. „Tónlist er tungu-
mál sem sameinar fólk og allir skilja
óháð því hvaðan þeir eru og hvaða
kynþætti þeir tilheyra."
Tærleiki, einfaldleiki,
hversdagsleiki
BOKMENNTIR
Ljöðabók
DÖGUN
eftir Þórarin Torfason. Andblær,
1994.
LJÓÐIN í fyrstu ljóðabók Þórar-
ins Torfasonar, Dögun, eru tær og
einföld. Án útúrdúra og uppfylling-
arefna.
TIL ÞÍN
Mæti'þér
á göngu
um
draumalöndin
Þú
tekur
ekki
eftir mér
(s. 50)
Þetta er fallegur tónn og treginn
felur sig á bakvið hverdagsleg orð
og myndir sem eru dregnar í fáum
dráttum.
SANDUR
Handan flarðarins
gulur sandur
Minnir á
eyðimörkina
sem ég
gekk um
fyrir löngu
Áður en ég
kom hingað
(s. 16)
Bókinni er skipt niður í fimm
hluta. í fyrstu hlutum bókarinnar
eru mörg ljóð sem
staðsett eru i þorpi, þar
eru náttúrumyndir
áberandi, sjórinn alls
staðar og myrkrið sem
rammar upphaf og
enda bókarinnar:
Þegar dagurínn
þrammar þungstígur
milli slökkvara og
tendrar Ijós sín þá
skríður myrkrið inn í
andlit okkar Bíður
(DÖGUN s. 5)
Þegar myrkrið skín á
sjáöldur mín Iyppast
hendurnar niður
Máttlausar (KVÖLD s.
65)
í seinni hlutum verksins verða
persónulegri ljóð fyrirferðarmeiri.
Og einsog sjórinn eru minningamar
útum allt, það er varla lifað fyrr
en það er orðið að minningu. Ég
hugsaði svo sveitalega hugsun við
lesturinn að ég verð að segja frá
því þó ég ætti að skammast mín:
„Hvað er ungur maðurinn að gera
við allar minningarnar?" hugsaði
ég einsog öldungur. Það er eitthvað
sannarlega meira en lítið farið þó
höfundurinn sé ekkert beinlínis að
ljóstra upp eða koma með
ábendingar og færa lesanda sínum
grautinn sinn skeið fyrir skeið, eina
fyrir þig og eina fyrir mig. Ljóðin
líða áfram einsog slætsmyndir með
fáum rákum á hæggengum
augnablikshraða. Og opnast þau
manni einsog gustur sem fer strax
frá. Hér er eitt mjög fallegt ljóð sem
er bæði gamaldags og nýtt:
VIÐ ÁNA
Konurnar
við ána
líta til himins
Sjá
fuglahópinn
fylgja ánni
sem væri hún vegur
Þær
breiða út
vængi sína
Halda í humátt
(s. 35)
Vegna tærleikans,
einfaldleikans og
hversdagsleikans er
höfundurinn að vinna
með mjög brothætt
efni. Stundum kaupir
maður það ekki því það
segir manni ekkert nýtt en oftar
en ekki er eitthvað í þessum Ijóðum
sem hreyfir við manni. T.d. er hér
ljóð sem heitir HARPA alveg á
jaðrinum að hrynja (einsog
spilaborg) en hrynur samt ekki, og
ég veit ekki afhveiju, veit ekki hvað
gerir þetta ljóð svo sérstakt sem
það er. Nema það sé vegna þess
að hér fer skáldskapur:
Strengimir hljóðnaðir
Enginn
kann að
láta þá
hljóma
fagurlega
Einsog fyrrum
(s. 28)
Ég hefði aðeins fækkað
ljóðunum, þau eru um fimmtíu og
þó þau séu stutt hefði höfundurinn
ekkert þurft að óttast það að færri
bæru ekki uppi þessa bók.
Kristín Ómarsdóttir
Morgunblaðið/Theodór.
LEIKARAR að tjaldabaki að lokinni vel heppnaðri frumsýningu.
Gísl í Bæjarsveit
Borgarncsi. Morgunblaðið.
LEIKDEILD Ungmennafélags-
ins íslendings frumsýndi leik-
ritið Gísl, eftir írska rithöfund-
inn Brendan Behan I félags-
heimilinu Brún í Bæjarsveit sl.
föstudagskvöld. Leikstjóri er
Valgeir Skagfjörð.
Frumsýnt var fyrir fullu húsi
og hlutu leikararnir allir lof
áhorfenda en þó alveg sérstak-
lega Rósa Marinósdóttir í hlut-
verki ungfrú Gilchrist. Alls
taka um 30 manns þátt í þess-
ari uppfærslu hjá leikdeildinni.
Aðspurður um þátt leikstjór-
ans sagði Valgeir Skagfjörð:
„Ég gerði mjög miklar breyt-
ingar á verkinu og stytti það.
Mér finnst að höfundurinn hafi
skrifað verkið meðal annars til
að minna íra á eigin sögu og
þann sagnfræðilega fróðleik
hef ég tekið í burtu. í staðinn
reyni ég að halda athyglinni við
söguna sjálfa, þ.e.a.s. hvað
verður um gíslinn sem verður
ástfanginn af stúlkunni í hús-
inu. Þá reyndi ég einnig að laga
verkið að leikhópnum og fé-
lagsheimilinu." Aðspurður um
hvernig hefði verið að vinna
að uppfærslu í dreifbýlinu svar-
aði Valgeir: „Það var alveg
yndislegt að vinna með þessu
fólki.“
Segja má að leikið sé um nær
allt félagsheimilið í Brún og var
mjög áhrifaríkt í einu atriðinu
er leikararnir komu stormandi,
syngjandi fullum hálsi, nánast
inn á milli áhorfenda.
Næstu sýningar á leikritinu
eru 10. og 12. nóvember í fé-
lagsheimilinu Brún í Bæjar-
sveit.