Morgunblaðið - 15.04.1997, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 15. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Skjálfti af stærð-
inni 5,5 ekki ólík-
legur í Þrengslum
RAGNAR Stefánsson jarðskjálfta-
fræðingur segir ekki ólíklegt að jarð-
skjálfti allt að 5,5 á Richter geti
komið fram á svæðinu við sprungu
sem liggur frá Ölkelduhálsi í Hengli
og að Þrengslum. Ástæðan er
spennubreytingar sem orðið hafa í
kjölfar jarðskjálftahrinu sem hófst í
Henglinum á laugardagskvöld með
skjálfta sem mældist um 4,2 á Ric-
hter og átti upptök í grennd við
Ölkelduháls.
Skjálftinn fannst víða suðvestur-
lands, allt vestur I Borgarfjörð, en
um helgina og þar til í gær hafa
mælst hátt á annað þúsund smærri
jarðskjálftakippa, að sögn Ragnars,
en nokkuð hafði dregið úr hreyfing-
unni síðdegis í gær.
„Það má búast við því að þessi
hreyfing sem er búin að vera þarna
íþyngi eitthvað umhverfinu þannig
að það aukast líkur á því að það
gerist eitthvað meira en það er hins
vegar ekki hægt að fullyrða að það
verði,“ sagði Ragnar Stefánsson.
„Það sem við höfum aðallega
áhyggjur af núna er að frá Ölkeldu-
hálsinum geta lent skjáiftar á
sprungu sem liggur til suðvesturs
þaðan og þá mundi það vera suður
um Hellisheiði og í áttina að Þrengsl-
um.“
„Á því svæði er grundvöllur fyrir
því að jarðskjálftar gætu orðið held-
ur stærri en hafa orðið þarna á
Hengilssvæðinu og við búumst við
að þarna gæti komið jarðskjálfti af
stærðinni 5,5.“
-
Stærsti skjálftinn
kom strax í byrjun
og átti upptök við
Ölkelduháls, um
6-7 km NNV af
Hveragerði. Sá
mældist 4,2 stig
á Richter kvarða.
Stærsti skjálftinn fannst
víða á Suðvesturiandi.
Skjálftaáhrifin fundist
á svæði frá Biskups-
tungum í austri, vestur
til Reykjavíkur, og jafn-
vel fann þau einstaka
maður í Borgarfirði.
ikjálftgvífHnínofður af Hveragerði 12.-14. apríl
Skjálftahrinan sem hófst á laugardagskvöld átti upptök við Olkelduháls
að mestu. Hrinan hélt áfram á sunnudag en mikið dró úr virkninni í gær.
t—
Morgunblaðið/Sigfús G. Guðmundsson
ÞANNIG var umhorfs á Skólavegi 18 í Vestmannaeyjum eftir bruna sl. laugardagsmorgun, en þar
kviknaði í út frá sjónvarpstæki. Maður slapp naumlega úr brunanum.
Verst að hundsa bilanaeinkenni
„ÞAÐ er sjálfsögð regla fyrir
fólk að slökkva ekki á sjónvarps-
tækjum með fjarstýringunni
heldur nota aðalrofann eða að
taka úr sambandi, en það sem
okkur finnst verst er þegar fólk
hundsar bilanaeinkenni fram úr
öllu viti,“ segir Símon Haralds,
rafeindavirki hjá Radíó- og sjón-
varpsverkstæðinu í Reykjavík.
„Það er ekki í Iagi að nota
biluð sjónvörp. Það á að láta
hreinsa þau reglulega og yfirf-
ara þau, á 3-5 ára fresti,“ segir
Símon. Morgunblaðið ræddi við
hann í tilefni af því að um helg-
ina urðu tveir eldsvoðar sem
áttu rætur að rekja til þess að
kviknaði í sjónvarpstækjum.
Símon segir þó að ef um sé
að ræða gömul tæki, t.d. 10 ára
eða eldri, eða yngri tæki sem
eru í mikilli notkun, sé sjálfsagt
að láta hreinsa þau oftar, jafn-
vel á 2 ára fresti.
Hann segist telja að mest
hætta fylgi tækjum sem hafa
staðið óhreyfð, óyfirfarin og
óviðgerð árum saman, jafnvel í
á annan áratug.
Þegar slökkt er með aðalrofa
á sjónvarpi er ennþá straumur
á aðalrofanum, líkt og á
ljósarofa í vegg en ef tækið er
tekið úr sambandi er enginn
straumur á því og því er
íkveikjuhætta alls engin. Fyllsta
öryggi fæst því með að taka
tæki úr sambandi. Símon varaði
sérstaklega við því að nota
sjónvörp sem væru með bilaðan
aðalrofa, sem jafnvel þyrfti að
djöflast á til að kveikja eða
slökkva á. „En helst vildi ég
hamra á því við fólk að hundsa
ekki bilanaeinkennin, sem koma
upp,“ sagði Símon Haralds.
Lögfræðingur LHG og lögráðamaður barna bátsmannsins af Ægi
Kjör Gæslumanna ráðast
ekki af samningum lögreglu
LÖGFRÆÐINGUR Landhelgis-
gæslunnar og lögráðamaður barna
Elíasar Arnar Kristjánssonar, báts-
manns á varðskipinu Ægi, sem fórst
við björgunarstörf 5. mars sl., eru
ósammála túlkun Svölu Thorlacius
hæstaréttarlögmanns á bótarétti eft-
irlifandi sambýliskonu og barna hins
látna. Aðstandendur söfnunar til
handa sambýliskonunni segja að
bakslag hafí komið I söfnunina um
helgina.
Svala telur það liggja í augum
uppi að aðstandendur eigi rétt á
dánarbótum sambærilegum við þær
sem eftirlifandi aðstandendur lög-
reglumanns hefðu fengið við svipað-
ar aðstæður, og vísar því til stuðn-
ings til laga um lögreglumenn, þar
sem stendur að skipverjar á varð-
skipum teljist til lögreglumanna rík-
isins.
„Nú má alls ekki skilja það þann-
ig að Landhelgisgæslan sé að mæla
gegn því að aðstandendur fái þær
bætur sem þeim beri, en við höfum
hins vegar bent á það út frá þessum
ummælum Svölu að launakjör og
önnur starfskjör starfsmanna Gæsl-
unnar ráðast af allt öðrum samning-
um en samningum lögreglumanna,"
segir Stefán Melsted, lögfræðingur
Landhelgisgæslunnar.
Ekki kveðið á um réttarstöðu
Hann segir þó skiljanlegt að fólki
þyki það stangast á að varðskips-
menn, sem séu taldir til lögreglu-
manna ríkisins, starfi á hinn bóginn
samkvæmt sjómannasamningum og
skýrir það þannig: „í lögum um lög-
reglumenn og einnig í lögum um
Landhelgisgæsluna er tekið fram að
skipshafnir varðskipanna séu lög-
reglumenn, en þá ber að skilja það
þannig, eins og reyndar kemur fram
í nýsettri löggjöf um lögregluna, sem
tekur gildi í sumar, að þeir fari með
lögregluvald. Þar er hins vegar ekki
verið að kveða á um réttarstöðu
þeirra í heild sinni heldur einungis
að þeir fari með svokallað lögreglu-
vald. Réttarstöðu þeirra að öðru
leyti, eins og t.d. launakjör og starfs-
kjör er kveðið nánar á um í lögum
um Landhelgisgæsluna," segir Stef-
án.
Getur gefið ranghugmyndir
Hvað varðar ummæli Svölu
Thorlacius segir hann að álit hennar
liggi vissulega fyrir og hún styðji
það ákveðnum rökum. „Mér finnst
það liggja á borðinu að þeir sem
gæta hagsmuna Qölskyldu hins látna
láti á þetta reyna eða beri sig eftir
því hvort þetta geti átt sér stað og
í því er við dómsmálaráðuneytið að
eiga.“
ÞINGMENN þingflokks jafnaðar-
manna sökuðu Davíð Oddsson for-
sætisráðherra á Alþingi í gær um
hagsmunagæslu fyrir Flugleiðir
vegna efasemda hans um að úrskurð-
ur Samkeppnisráðs um samstarf
Flugfélags Norðurlands og Flugleiða
í innanlandsflugi væri réttur.
Lúðvík Bergvinsson benti á að
svipaðir úrskurðir hefðu verið kveðn-
ir upp áður en þá hefði ráðherrann
Hilmar Magnússon héraðsdóms-
lögmaður, sem skipaður hefur verið
lögráðamaður barnanna til 18 ára
aldurs, segir það alveg ljóst sam-
kvæmt samningum sjómanna að
dánarbæturnar séu þær sem þegar
hefur komið fram. „Manni þykir afar
einkennilegt að lögmaður skuli geys-
ast fram á sjónarsviðið og tjá sig
með þessum orðum, vitandi vits að
fjársöfnun er í gangi og án þess að
hafa talað við þá sem standa að
söfnuninni. Sú hegðun út af fyrir
sig er ósæmileg og sæmir ekki lög-
manni. Svölu er auðvitað fijálst að
gefa almennt álit, en það hefur far-
ið fyrir bijóstið á okkur að hún skuli
vera að gefa álit í þessu máli sem
hún er ekki sjálfskipaður dómari í,“
segir Hilmar. „Þetta getur gefið
ranghugmyndir og vakið tortryggni
og hefur orðið til þess að bakslag
hefur komið í söfnunina."
ekki séð ástæðu til slíkra viðbragða.
Friðrik Sophusson, starfandi for-
sætisráðherra, svaraði því til að eðli-
legt væri að endurskoða lög um eftir-
lit með samkeppni, en ekki aðeins
vegna úrskurðarins um flugfélögin
heldur einnig vegna annaiTa svipaðs
efnis. Hann sagði ekki víst að hags-
munum neytenda væri best þjónað
með úrskurðinum.
Handtekinn
með stera
í Glasgow
ÍSLENDINGUR á þrítugsaldri
var handtekinn á flugvellinum
í Glasgow með töluvert magn
af sterum sem hann hugðist
flytja úr landi. Norman Hamil-
ton, ræðismaður íslands í
Glasgow, sagði að ekkert hefði
verið fjallað um málið í fjöl-
miðlum í Skotlandi og vildu
menn forðast þá umfjöllun.
Hamilton sagði að tollgæsl-
an á flugvellinum I Glasgow
og lögregla hefði haft samband
við sig. „Málinu er lokið, að
þv( er mig varðar, og maðurinn
er kominn til íslands. Hann var »
nokkra daga í fangelsi í
Glasgow en ég vil ekki ræða
þetta mál frekar,“ sagði
Hamilton.
Hann sagði að slík mál
kæmu upp af og til og þar
ættu í hlut menn af öllum þjóð-
eraura. Hann liti hins vegar svo
á að þetta væri trúnaðarmál
milli sín sem ræðismanns ís-
lands og mannsins.
Hörður Jóhannesson aðstoð-
aryfirlögregluþjónn hjá RLR
segir að brotið hafí verið fram-
ið í Skotlandi og málið afgreitt
þar. Ræðismaðurinn í Skot-
landi hefði greitt sekt fyrir
manninn, 500 sterlingspund,
og þar með hefði málinu verið
lokið.
Smári Sigurðsson, tengill
RLR við Interpol, sagði að
haft hefði verið samband við
sig og leitað upplýsinga um
manninn. Hann sagði að í sín-
um gögnum væri ekkert um
það að fínna að hér væri um
júdómann að ræða og maður-
inn hefur ekki komið við sögu
lögreglu áður. „Mér er ekki
kunnugt um að maðurinn hafi
brotið af sér hér á landi,“ sagði
Smári.
Jafnaðarmenn á Alþingi
Hagsmunagæsla
fyrir Flugleiðir