Morgunblaðið - 15.04.1997, Blaðsíða 10

10 ÞRIÐJUDAGUR 15. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Tvívegis höfð afskipti af framkvæmd útboðsins vegna Nesjavallavirkjunar
Brot á lög-
iim og góð-
um siðum
Álitsgerð kærunefndar útboðsmála og sam-
hljóða úrskurður fjármálaráðherra vegna
kæru umboðsaðila Sumitomo Corporation
er önnur athugasemdin sem fram kemur á
framkvæmd útboðs Innkaupastofnunar
Reykjavíkurborgar vegna kaupa á hverfla-
samstæðu fyrir Nesjavallavirkjun.
GUFUAFLSSTÖÐIN á Nesjavöllum.
ATHÆFI Reykjavíkurborgar eftir
opnun tilboða er samkvæmt úr-
skurðinum frá því á miðvikudag
talið hafa falið í sér brot á lögum
og góðum siðum í útboðsmálum. „Er
hátterni þetta því alvarlegra og
ámælisverðara sem hér er um stórt
opinbert fyrirtæki að ræða og mikl-
ir hagsmunir í húfi,“ segir í álits-
gerðinni.
Alitsgerðin og úrskurður ráð-
herra snýst um útboð á hverflasam-
stæðum fyrir Nesjavallavirkjun. Hér
á eftir eru rakin nokkur atriði úr
áiitsgerðinni.
Utboðið var auglýst á Evrópska
efnahagssvæðinu. Að loknu forvali
var fyrirtækjunum Sumitomo og
Mitsubishi heimiluð þátttaka í lok-
uðu útboði ásamt tveimur öðrum
fyrirtækjum.
Við opnun tilboða þann 9. febrúar
sl. kom í ljós að með aðaltilboði
Mitsubishi voru þrjú frávikstilboð
sem ekki voru lesin upp með öðrum
tilboðum. Við könnun kom í ljós að
ekkert tilboðanna var fyllilega í
samræmi við útboðslýsingu en
ákveðið var að ganga til viðræðna
við Mitsubishi og Sumitomo um
skýringar á tilboðum þeirra en helst
hafði verið talið koma til greina að
semja við annanhvorn þeirra aðila.
1,2 milljarða samningur
í þeim viðræðum lækkaði tilboð
Mitsubishi um 68,7 milljónir króna
eða 1 milljón bandaríkjadala en
Hitaveita Reykjavíkur skýrði þá
lækkun sem leiðréttingu á tilboði í
stjórnbúnað vegna augljósrar mis-
túlkunar fyrirtækisins á útboðs-
gögnum.
Jafnframt kom í ljós, að bæði
fyrirtækin buðu óhentuga eimsvala
að mati Hitaveitunnar. Mitsubishi
bauðst til að skipta úr ryðfríu stáli
í titanium án breytinga á Ijárhæð
en Sumitomo til að stækka eimsval-
ana til að draga úr raforkunotkun.
Tilboðið yrði ekki hækkað ef ryð-
frítt efni yrði notað en hækkað um
4 milljónir jena ef titanium yrði
notað.
Hitaveitan lagði svo til að gengið
yrði til samninga við Mitsubishi á
grundvelli tilboðs með breytingun-
um sem viðræður höfðu leitt í ljós.
Samningsupphæð var 1,2 milljarðar
króna og ákvað borgarráð að semja
við Mitsubishi á fundi sem haldinn
var að kvöldi annars dags páska.
Lækkun um 1 milljón dala
í þeim kafla álitsgerðar kæru-
nefndar útboðsmála þar sem fjallað
er um þá kröfu Bræðranna Ormsson
fyrir hönd Sumitomo Corporation,
að úrskurðað verði að meðferð borg-
arinnar á málinu hafi verið ólögmæt
og að ákveðið verði að tilboð Sumi-
tomo hafi verið lægsta og hag-
kvæmasta tilboðið segir um viðræð-
ur þær sem fram fóru á vegum
borgarinnar við Mitsubishi og Sumi-
tomo eftir opnun tilboða að í báðum
tilfellum hafi verið rætt um fleira
en tæknileg skýringaratriði er ein-
ungis hefði þó verið heimilt að gera
að réttum reglum og siðum og hafi
þar m.a. verið um að ræða mismun-
un á kostnað hinna tveggja bjóðend-
anna, sem ekki var rætt við. „Þar
er að sjálfsögðu alvarlegasti þáttur-
inn sá er veit að lækkun Mitsubishi
á tilboðsfjárhæð, sem nemur einni
milljón Bandaríkjadala," segir í
álitsgerðinni.
Þá segir að útboðsgögnin hafí
verið fullkomlega skýr að því er
varðar stjórnbúnað. Fram komi að
stjórnkerfið leggi kaupandinn til en
tengingar við stýribúnaðinn leggi
verktakinn til. „Þetta getur enginn
vanur tæknimenntaður maður skilið
nema á einn veg, þ.e. nákvæmlega
eftir orðanna hljóðan. Að gaum-
gæfðum þessum skilmálum og fyr-
irliggjandi útboðsgögnum að öðru
leyti, má fullyrða að ákvæði þau,
er lúta að þeim tæknilegu atriðum
varðandi stýribúnað sem umrædd
lækkun upphæðar um eina milljón
Bandaríkjadala snertir, gefa alls
ekki tilefni til neins misskilnings
tilboðsgjafa, er réttlæta kynni hina
minnstu breytingu á tilboðsupphæð.
Að réttum reglum gat alls ekki kom-
ið til álita að leyfa fulltrúum Mitsub-
ishi Corporation að lækka tilboðslið-
inn „Control and Protection Equip-
ment“, sem vat' ISK 199.317.000
við opnun tilboða, um eina milljón
Bandaríkjadala. Verður því að líta
svo á, að hér hafi komið fram nýtt
tilboð af hálfu Mitsubishi, sem með
þeim hætti fór niður fyrir tilboðs-
upphæð [Sumitomo] og gat að sjálf-
sögðu, eitt saman, verið til þess
fallið að breyta forsendum [Reykja-
víkurborgar] fyrir því, hvaða tilboði
skyldi tekið. Var það athæfi
[Reykjavíkurborgar], að taka við
tiiboði þessu og ganga síðan til
samninga við tilboðsgjafann á
grundvelli þess í alla staði andstætt
lögum og góðum siðum í útboðsmál-
um,“ segir í álitsgerðinni.
„í því sambandi skal haft í huga
að enda þótt kaupandi hafi að vísu
ekki verið skuldbundinn til að taka
lægsta „tilboði" heldur því „hag-
stæðasta" og hafi haft talsvert svig-
rúm til þess að meta á sínum for-
sendum hvaða tilboð væri hagstæð-
ast hafði hann þó ekki óbundnar
hendur í þeim efnurn," segir enn-
fremur og eru tilgreind reglugerð-
arákvæði og grunnreglur um með-
ferð útboðsmála sem almennt gildi
haft varðandi öl útboðsmál, svo og
ákvæði tilskipunar Evrópusam-
bandsins, auk orðalags útboðslýs-
ingarinnar.
Stórt opinbert
fyrirtæki
Síðan segir að ljóst sé að „um-
rætt athæfi [borgarinnar] eftir opn-
un tilboða fól í sér brot á lögum og
góðum siðum í útboðsmálum og er
því ekki fallið til fyrirmyndar á vett-
vangi íslensks útboðsmarkaðar í
framtíðinni. Er hátterni þetta því
alvarlegra og ámælisverðara sem
hér er um stórt opinbert fyrirtæki
að ræða og miklir hagsmunir í húfi.“
Kærunefndin lýsti því yfir í niður-
stöðum sínum að grunnreglur út-
boðslaga og meginreglur EES
samningsins um jafnræði bjóðenda
og „gegnsæi" í opinberum innkaup-
um hafi verið brotnar við meðferð
útboðsmálsins, frá opnun tilboða.
Telji nefndin meðferð borgarinnar á
tilboðum mjög ámælisverða og hafi
borgin bakað sér bótaskyldu gagn-
vart kæranda. í álitsgerðinni var
hins vegar hafnað þeim kröfum
kærandans að stöðva útboðsfram-
kvæmdir þar sem þegar hefði verið
gengið til samninga við Mitsubishi
og nefndin taldi ennfremur ekki í
verkahring sínum né ráðuneytisins
að úrskurða að tilboð Sumitomo eða
eitthvert annað tilboð hefði verið
lægst og eða hagkvæmast þeirra
sem fram komu í útboðinu.
Hafbeitarlax
aftur í Hellisá
LEIGUTAKAR Hellisár á Síðu hafa fengið
leyfi hjá landbúnaðarráðuneytinu fyrir því
að flytja hafbeitarlaxa til sleppingar í ánni.
Þar með hafa fengist leyfi til slíkra slepp-
inga i tvær ár, en tekið var fyrir slík leyfi
í fyrra sumar vegna kýla-
veikifaraldurs sem kom
upp í Elliðaánum og
Kollafirði sumarið 1995.
Þá var Kollafjarðarlax
fluttur í Hellisá og fannst
einn veikur fiskur og var
úr því reynt að farga öll-
um fiski í ánni.
„Við ætlum að sleppa 700 löxum í ána
og kaupum þá að þessu sinni frá hafbeitar-
fengust þá 9 fiskar. „Þegar við fundum
fiskinn loksins þá var löndunarbið. Við
fengum 30 fiska á laugardagsmorguninn,
en síðan hækkaði í ánum og þær skoluðust
og svæðið varð illveiðandi. Þetta var alveg
meiri háttar og fiskarnir
flestir stórir, 6-8 punda,
og þeir stærstu nokkrir 9
og 10 punda. Þetta var
bæði hrygningarfiskur og
geldfiskur í bland og þeir
síðarnefndu furðu stórir,
allt að 4 pund. Mest
veiddum við á Reflex,“
sagði Guðmundur Hreinsson, sem var með-
al þeirra sem opnuðu Vatnamótin.
stöðinni í Lárósi á Snæfellsnesi. Þetta er
löng leið að flytja laxinn og mjög kostnaðar-
samt að standa í þessu, en áin er svo falleg
og svo gaman að una við hana með laxi,
að við sleppum ekki tækifærinu úr því að
leyfið fékkst,“ sagði Halldór Jóhannsson
skurðlæknir, einn leigutaka árinnar, í sam-
tali við Morgunblaðið.
Mokveiði var fyrstu tvær vaktirnar í
Vatnamótunum austan Klausturs. Þar var
loks hægt að hefja veiði á föstudaginn og
Aðrar
sjóbirtingsslóðir
Hópur sem lauk veiðum í Geirlandsá á
hádegi sunnudags fékk 24 fiska, flesta við
upphaf ferðarinnar síðdegis á fimmtudag
og fyrir hádegi á föstudag, en síðan fóru
skilyrði versnandi. Þar er sem sagt enn fisk-
ur á ferð, en veiðimenn í Vatnamótum urðu
varir við talsverða hreyfingu á sjóbirtingn-
um.
FRÁ Hellisá á Síðu,
Bergur Steingrímsson hjá SVFR sagði
skilyrði hafa verið fremur erfið í Hörgsá
neðan brúar til þessa, en þó hefðu komið
glætur og veitt vel af og til. Er talið að
mikill fiskur sé í neðstu hyljunum.
Einn feiknabolti er í hyl nr. 6 og herma
fregnir að sá hafi gripið spón í lok vikunn-
ar og síðan slitið trausta 18 punda línu.
Þetta er talinn vera sami fiskurinn og eyddi
jólunum í Brúarhylnum og kunnugir hafa
talið vera um eða yfir 20 punda fisk. Tröll
þetta sleit og hafði með sér flugu í fyrra-
haust.
Þá hafa verið glufur í Eldvatni á Brunas-
andi, t.d. um miðja síðustu viku er tveir
félagar veiddu 15 fiska á skömmum tíma,
allt væna fiska.
Tilraunaveiði í Hítará
Tilraunaveiði á sjóbleikju hófst í Hítará
1. apríl síðast liðinn. Helgi Oddsson á Brúar-
fossi sagði í samtali við Morgunblaðið, að
enn sem komið væri hefðu veiðarnar ekki
borið teljandi árangur. „Það hefur verið
mikill ís á neðri hluta árinnar og áin eigin-
lega illveiðandi af þeim sökum. Menn hafa
þó oft fengið góða veiði á þessum tíma,
fiskur er dyntóttur en það geta komið góð
skot. Skilyrðin geta verið fljót að breytast“
sagði Helgi.