Morgunblaðið - 16.04.1997, Blaðsíða 36

36 MIÐVIKUDAGUR 16. APRÍL 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
RAGNHEIÐUR
HAFSTEIN
+ Ragnheiður
Hafstein var
fædd í Reykjavík 23.
júlí 1920. Hún lést í
Reykjavík 9. apríl
síðastliðinn. Hún
var dóttir hjónanna
Hauks Thors, for-
sljóra, f. 21. mars
1896, d. 6. mars
1970, sonar Margr-
étar Þorbjargar
Kristjánsdóttur og
Thors Jensen for-
sljóra, og Sofíu
Láru, f. 17. desem-
ber 1899, d. 10.
febrúar 1981, dótt-
ur Ragnheiðar Stefánsdóttur
Thordarsen og Hannesar Haf-
stein, sýslumanns á Isafirði,
skálds og ráðherra.
Systur Ragnheiðar eru: Mar-
grét Þorbjörg, f. 28. nóvember
1921, gift Erni Ó. Johnson, for-
stjóra Flugfélags íslands, f. 18.
júlí 1915, d. 7. apríl 1984, Katr-
ín Kristjana, f. 10. mars 1929,
gift Stefáni Sturlu Stefánssyni,
aðstoðarbankasljóra Útvegs-
banka Islands, f. 5. nóvember
1927, d. 28. febrúar 1980, Sofía
Lára, f. 9. janúar 1942, gift Diet-
er Wendler, forstöðumanni skri-
stofu Ferðamálaráðs ísiands í
Mið-Evrópu, f. 25. júní 1934.
Ragnheiður giftist hinn 17.
september 1938 Jóhanni Haf-
stein, lögfræðingi, f. 19. sept-
ember 1915, d. 15. maí 1980.
Jóhann Hafstein var sonur Þór-
unnar Jónsdóttur fræðslumála-
stjóra Þórarinssonar, f. 10. ág-
úst 1888, d. 28. mars 1939, og
Júlíusar Havsteen, sýslumanns
í Þingeyjarsýslu og bæjarfógeta
á Húsavík, f. 13. júlí
1886, d. 31. júií 1960.
Jóhann var fram-
kvæmdastjóri Sjálf-
stæðisflokksins,
borgarfulltrúi, al-
þingismaður, _
bankastjóri Útvegs-
banka íslands og
dóms-, kirkju-, iðn-
aðar- og heilbrigðis-
málaráðherra og
loks formaður Sjálf-
stæðisflokksins og
f orsætisráðherra.
Synir þeirra voru:
1) Haukur, innan-
hússarkitekt, f. 16.
júlí 1941, d. 10. september 1988;
2) Jóhann Júlíus, framkvæmda-
stjóri, f. 3. júní 1946, kvæntur
Eiísabetu Olafsdóttur, f. 13.
október 1954. Þeirra börn eru
Ragnheiður, f. 6. maí 1978, Dav-
íð, f. 5. april 1981, og Óiafur,
f. 19. apríl 1985. Auk þess á
Jóhann dóttur, Guðlaugu
Hrönn, f. 5. júní 1970, sem gift
er Oddi Val Þórarinssyni, f. 7.
september 1967, dóttir þeirra
er Anna Júlía, f. 18. ágúst 1996.
3) Pétur Kristján, hæstaréttar-
dómari, f. 20. mars 1949, kvænt-
ur Ingibjörgu Ástu, Birgisdóttur
Einarson, f. 19. apríl 1953. Syn-
ir þeirra eru Jóhann Haukur,
f. 2. febrúar 1979, Birgir Há-
kon, f. 28. nóvember 1982, og
Pétur Hrafn, f. 14. september
1987.
Ragnheiður varð stúdent frá
Menntaskóianum í Reykjavík
vorið 1938.
Útför Ragnheiðar fer fram
frá Fossvogskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
Minningar af mörgum toga
sækja á, þegar hugað er að hinstu
kveðju til frú Ragnheiðar Hafstein.
Yfir þeim er birta langrar og djúpr-
ar fjölskylduvináttu, sem byggist á
áralöngu sambýli og einarðri bar-
áttu fyrir sameiginlegum hugsjón-
um á vettvangi stjórnmálanna.
Ragnheiður var aðeins 18 ára,
þegar hún giftist Jóhanni Hafstein
árið 1938. Hann var þá nýút-
skrifaður lögfræðingur og þau
héldu sama ár til London, þar sem
hann stundaði framhaldsnám. Árið
1939 varð Jóhann erindreki Sjálf-
stæðisflokksins og helgaði síðan
stjórnmálum og störfum fyrir
flokkinn allt sitt líf. Var alþingis-
maður í 32 ár frá 1946 til 1978,
framkvæmdastjóri Sjálfstæðis-
flokksins, bæjarfulltrúi í Reykjavík,
bankastjóri, ráðherra, varaformað-
ur flokksins og formaður. Jóhann
andaðist eftir erfið veikindi árið
1980, 65 ára að aldri. Eignuðust
þau þrjá syni, Hauk, Jóhann Júlíus
og Pétur Kristján, en Haukur er
látinn.
Hin síðari ár hitti ég Ragnheiði
einkum við opinberar athafnir, þeg-
ar hún þáði boð, sem tengdust virð-
ingu hennar sem fyrrverandi for-
sætisráðherrafrúar. Minnist ég til
dæmis sérstaklega slíks tilefnis
fyrir tæpu ári, 21. apríl 1996, þeg-
ar 25 ár voru liðin frá því að Dan-
ir afhentu okkur fyrstu handritin.
Sérfræðingar
i blómaskrc\vtinj»um
i if» öll tækifæri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 551 9090
Þá var hún greinilega orðin heilsu-
tæp, virðuleikinn var hins vegar
hinn sami og áður og hún fylgdist
vel með öllu á vettvangi landsmála
og ræddi atburði líðandi stundar
af lifandi áhuga.
Árið 1955 reistu þau Ragnheiður
og Jóhann hús sitt við hliðina á
húsi foreldra minna í Háuhlíð. Bjó
Jóhann þar til dauðadags og Ragn-
heiður síðan áfram í nokkur ár, á
meðan henni entust kraftar og vilji
til að búa ein í þessu stóra húsi.
Fluttist hún þá í íbúð, sem hentaði
henni betur. Voru þau einstaklega
góðir grannar og á kveðjustundu
skal sambýlið þakkað.
Enn erum við nokkur búsett hér
í hlíðinni, sem vorum í hópi frum-
býlinga. Vakti það eitt pólitískan
óróa og umtal á sínum tíma, þegar
Jóhann og Bjarni reistu sér hér hús
hlið við hlið, og var gatan og hlíðin
uppnefnd að íslenskum sið. Megn-
aði það að sjálfsögðu hvorki að
spilla fjölskylduvináttu né draga
úr árangri í stjórnmálastarfí. Sig-
ríður, móðir mín, og Ragnheiður
voru nánar og góðar vinkonur og
höfðu ætíð mikið samband. Nábýlið
varð einnig til að styrkja bönd
meðal jafnaldra af yngri kynslóð-
inni, sem ekki hafa rofnað.
Eiginkonur stjórnmálamanna
velja sér að sjálfsögðu þann starfs-
vettvang, sem þær kjósa, og miklar
breytingar hafa orðið í því efni frá
árinu 1938. Hitt verður þó aldrei
metið eða þakkað til fulls, hve mik-
il stoð stjórnmálamönnum er af
eiginkonum sínum, ekki síst séu
þeim falin ráðherrastörf. í 42 ár
var frú Ragnheiður við hlið manns
síns og voru þau hjón einstaklega
samhent, lagði hún honum einatt
það lið, sem hún mátti. Dró hún
aldrei hina miklu mannkosti Jó-
hanns í efa og sýndi frábæran
dugnað og umhyggju í erfiðum
veikindum hans. Voru þau í senn
snögg og ótímabær og þess vegna
enn sársaukameiri en ella, þótt
ekki megnuðu þau að buga Ragn-
heiði, en þá sýndi hún sinn mesta
styrk.
Ég færi þeim Jóhanni og Pétri,
fjölskyldum þeirra og ástvinum,
innilegar samúðarkveðjur. Blessuð
sé minning Ragnheiðar Hafstein.
Björn Bjarnason.
Elsku amma. Nú hefurðu loksins
öðlast hvíldina, sem þú varst búin
að þrá svo lengi. Við vitum að þér
líður vel þar sem þú ert. Nú hafið
þið afi sameinast á ný og eruð aft-
ur orðin eitt, og við gleðjumst yfir
því. Samt er skrýtið að hugsa til
þess að þú sért ekki lengur á með-
al okkar. Þú lifðir góðu lífí og fyr-
ir það getur maður ekki verið ann-
að en þakklátur. Við munum ætíð
minnast þín með gleði og ánægju,
og minningin um þig mun lifa
áfram í hjarta okkar.
Drottinn er minn hirðir,
mig mun ekkert bresta.
Á grænum grundum
lætur hann mig hvílast,
leiðir mig að vötnum,
þar sem ég má næðis njóta.
(Sálm. 23. 1-2.)
Þakka þér, elsku amma, fýrir allt.
Þín barnabörn,
Ragnheiður,
Davíð og Olafur.
Margs er að minnast þegar rifjuð
eru upp gömul kynni á kveðju-
stund. Nú er Rankí öll.
Við hittumst fyrst í 6. bekk A í
Miðbæjarbarnaskólanum, þá tíu
ára gamlar. Það var ótrúlega mikil
samheldni í bekknum, og þar var
stofnað til vináttu sem enst hefur
ævilangt. Rankí varð fjótt í forystu-
liði. Hún var mjög skemmtileg,
fann upp á mörgu og fylgdi því
eftir. Hún bjó þá á Grundarstígnum
í húsi því sem síðar hýsti Verslunar-
skóla Islands. Seinna reisti faðir
hennar húsið á Smáragötu 16. Við
vinkonurnar urðum tíðir gestir á
heimilinu. Móðir hennar átti þá við
langvarandi veikindi að stríða, en
heimilinu stýrði sú ágæta kona
Katrín Gunnlaugsdóttir, Dadí.
Systurnar voru þrjár, Ragnheiður,
Margrét Þorbjörg og Katrín, lang-
yngst. Löngu seinna bættist Sofía
í hópinn.
Margir úr bekknum, sem þá var
orðinn 7.B, þreyttu inntökupróf í
Menntaskólann vorið 1932. Þá var
takmarkaður fjöldi þeirra sem skól-
inn tók við, svo aðeins 25 þeir efstu
á prófinu fengu inngöngu. Við hin
sem náðum prófinu settumst í
Gagnfræðaskóla Reykvíkinga. Þar
var líka góður hópur sem lauk
gangfræðaprófí 1935. Við Rankí
lásum saman undir gagnfræðapróf
og var ég þá daglegur gestur á
heimilinu á Smáragötu 16. Þaðan
á ég góðar minningar.
Rankí var mjög góður námsmað-
ur og metnaðargjörn og fór svo að
við komumst ásamt fleirum úr
bekknum í 4. bekk menntaskólans.
Þar hófst skemmtilegt tímabil
æskuáranna. í máladeild vorum við
19 bekkjarsystur en aðeins 6 pilt-
ar. Það var nýlunda. í stærðfræði-
deild voru aðeins piltar. Félagslíf
var gott og þeir Pálmi, Valdemar
og Einar Magg voru óþreytandi að
fara með okkur í skíðaferðalög á
sunnudögum og þá á Grána gamla.
Eftirminnilegust er þó 5. bekkjar-
ferðin í Skagafjörð vorið 1937. Þá
var gist í samkomuhúsum og skóla-
húsum og komið víða við, m.a. fór
Pálmi með okkur í Drangey, alla
leið upp á eyjuna. Enn þann dag í
dag finnst mér það mikið afrek. Á
sólbjörtum morgni sátum við þar
uppi við gamlar kofatóftir og Pálmi
las úr Grettissögu. Árið 1938 luk-
um við svo stúdentsprófi.
Rankí var glæsileg ung stúlka
og litu margir sveinar hana hýru
auga. Þrír ungir lögfræðinemar
voru í fæði á heimili foreldra Rank-
íar. Þeir bræður Jakob og Jóhann
Hafstein svo og Gunnlaugur Pét-
ursson bróðursonur fyrrnefndrar
Katrínar. Fór svo að Jóhann og
Ranki trúlofuðust vorið 1938 og
giftust í setpember sama ár.
Skömmu síðar fóru ungu hjónin til
Englands, þar sem Jóhann stund-
aði framhaldsnám. Síðan fóru þau
til Þýskalands, en þaðan komu þau
hingað heim með togara rétt áður
en heimsstyijöldin skall á. Áttu síð-
an alla tíð heimili í Reykjavík.
Rankí var myndarleg húsmóðir
eins og hennar var von og vísa.
Hún stóð sem klettur við hlið eigin-
manns síns í blíðu og stríðu. Var
sérstaklega tekið eftir hve vel hún
studdi hann í ótímabærum, þung-
um veikindum hans á síðustu
æviárunum. Undanfarin ár voru
Rankí erfið vegna sjúkdóms sem
ágerðist, en aldrei heyrðist .hún
kvarta. Rankí og Jóhann voru öðl-
ingar sem dýrmætt er að hafa átt
að vinum.
Við bekkjarsystkinin höfum hist
á fimm ára fresti, rifjað upp og
treyst gömlu kynnin. Nú hefur svo
farið að mörg skörð hafa verið
höggvin í hópinn milli endurfunda.
Um síðustu áramót lést Einar Ingi-
mundarson og nú kveðjum við
Rankí.
Við bekkjarsystkinin sendum
sonum hennar og fjölskyldum
þeirra, svo og systrum, innilegar
samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Ragnheiðar
Hafstein.
Sigfríður Nieljohníusdóttir.
Ragnheiður Hafstein, vinkona
mín til margra ára, er horfín á
braut til bjartari og friðsælli heim-
kynna en eru hér á jörð. Hún var
heilsteypt og góður persónuleiki
þar sem hún var og fór um. Hún
vildi ekki láta aðra falla í skuggann
af sér heldur hafa þá sér við hlið.
Þetta var hennar lífsstíll hvar sem
hún var og maður hennar, Jóhann-
es Hafstein frá Húsavík, var henni
sammála. Ég var svo gæfusöm
þegar ég kom fyrst til Reykjavík-
ur, þá unglingur og öllum ókunn,
að hitta þau hjónin þar sem ég var
niður við höfn, þá að koma með
gamla Laxfossi Þau voru þar stödd
einhverra hluta vegna og gáfu mér
nöfn sín og heimilisfang og báðu
mig að hafa samband ef eitthvað
væri hægt að gera fyrir mig. Síðan
eru rúm sextíu ár og vinátta okkar
Ragnheiðar hefur staðið síðan og
er hún mér ógleymanleg og ég
veit að hún er nú, eða hennar and-
legi líkami og þeirra hjónanna, á
himni þar sem er engin sorg eða
stríð, en eilífur friður.
Bestu þakkir fyrir allt sem þú
varst mér og öðrum vinum hér.
Ég sendi svo vinum og vandamönn-
um þínum bestu samúðarkveðjur
og þakkir.
Dóttir, í dýrðarhendi
Drottins, min, sofðu vært,
hann, sem þér huggun sendi,
hann elskar þig svo kært.
Þú lifðir góðum Guði,
í Guði sofnaðir þú,
í eilífum andarfriði
ætíð sæl lifðu nú.
(H. Pétursson.)
Unnur Elíasdóttir.
Nú er látin jafnaldra mín og kær
vinkona, Ragnheiður Hafstein.
Kynni okkar hófust fyrir meir en
fimmtíu árum, þegar ég gerðist
samstarfsmaður eiginmanns henn-
ar, Jóhanns Hafstein, fyrrum for-
manns Sjálfstæðisflokksins og for-
sætisráðherra.
Það var árið 1944, árið sem lýð-
veldið var stofnað, sem Jóhann réð
mig til starfa á miðstjórnarskrif-
stofu Sjálfstæðisflokksins, en hann
+ Rannveig Jóna Elíasdóttir
fæddist á Akranesi 17. sept-
ember 1925. Hún lést á Sjúkra-
húsi Akraness 12. mars síðast-
liðinn og fór útför hennar fram
frá Akraneskirkju 21. mars.
Elsku amma, stolt þitt þekkti ég
svo vel og þegar þú sagðir „við
var þá framkvæmdastjóri flokksins,
og á þeim vettvangi hefur lífsstarf
mitt verið síðan. Það var mikið lán
að fá að vinna að hugsjónum sjálf-
stæðisstefnunnar og kynnast í því
starfi mörgu mætu fólki. En þó,
þegar upp er staðið, þá var það
sérstaklega lánsamt að fá að kynn-
ast og eignast vináttu þeitra heið-
urshjóna, Jóhanns og Rágnheiðar.
Þau voru yndislegar persónur. Jó-
hann var einn þróttmesti og glæsi-
legasti stjórnmálamaður þjóðarinn-
ar og var harmdauði öllum er hann
lést árið 1980. Ragnheiður stóð
ætíð tryggilega við hlið manns síns
í hinu mikla þjóðmálastarfí hans.
Hún bjó manni sínum og þremur
sonum fagurt heimili, á Smáragöt-
unni og svo í Háuhlíð, sem bar
vott um listfengi og mikla smekk-
vísi. Minningarnar eru ljóslifandi
frá góðum stundum á heimili þeirra
hjóna. Þar hittust oft margir góðir
vinir og glatt á hjalla, enda höfðing-
legar móttökur.
Ragnheiður var af merkum ætt-
um komin og eðliskostir hennar
margir og góðir. Hún var aðlaðandi
og bar með sér virðuleika í fram-
komu. En þótt hún virtist oft íhug-
ul og alvörugefin, þá var stutt í
glettnina og brosið. Hún var vel
gefin kona, fróð og viðræðugóð.
Einstök hlýja og gestrisni réð ríkj-
um á hennar yndislega heimili. Nú
sakna ég þessarar góðu konu og
mér er þökk í huga fyrir að hafa
kynnst henni og mun varðveita
ánægjulegar endurminningar um
góða vináttu og tryggð hennar.
Ég bið sonum Ragnheiðar,
tengdadætrum, barnabömum og
öðrum ástvinum hennar blessunar
Guðs.
Blessuð sé minning Ragnheiðar
Hafstein.
Már Jóhannsson.
Margs er að minnast og margt
er að þakka, elsku frænka. Fyrir
eitt mun ég minnast þín umfram
annað, það var einstök og bráðsmit-
andi lífsgleði þín sem var meiri en
okkur er flestum gefin. Þær voru
ófár gleðistundirnar sem ég dvaldi
hjá ykkur fjölskyldunni heima í
Háuhlíð. Þá var oft glatt á hjalla.
Mörg eru augnablikin ógleymanleg
og sveipuð ævintýraljóma í minn-
ingunni, svo sem þegar Jóhann las
fyrir okkur strákana Örvar-Odds
sögu eða þið skýrðuð út, það sem
okkur fannst vera stórmerkir menn-
ingarþættir í Kanasjónvarpinu,
Bónanza, Rawhide og fleiri ágætir
þættir. Stundum færðir þú okkur
þá sælgæti sem var þegið með svo
mikilli ánægju að ég minnist þess
eins og það hafí gerst í gær. Það
þurfti ekki alltaf mikið til að gleðja
litlar sálir en þú varst ein af þessum
yndislegu samferðamönnum sem
hafðir svo sannarlega á því gott lag.
Stundirnar í Hvammi og í hesta-
mennsku eru einnig minnisstæðar.
Þið Jóhann voruð glæsileg hjón svo
eftir var tekið hvar sem þið fóruð
og naut glæsileiki ykkar sín vel á
hestbaki. Minning um slíka stund
er sérlega lifandi í huga mínum,
en það var eitt sinn þegar þið Jó-
hann komuð þeysandi í hlaðið í
Hvammi á gæðingunum ykkar,
hann á Hrímni og þú á Blakki.
Þakka þér fyrir allar ógleyman-
legu stundirnar. Jóhanni, Pétri og
fjölskyldum þeirra sendum við
Bobba innilegar samúðarkveðjur á
erfiðri stund. Blessuð sé minning
^ln’ Ólafur Haukur Johnson.
sjáumt í sumar“ vissi ég að í vor
færirðu frá mér. Ég er komin til
að kveðja þig. Nú hvílir þú í friði
og tár verða felld af svo mörgum
yfír þér sem aldrei hefur grátið.
Nú gröf verður grafin fyrir bestu
ömmu í heimi.
Blessuð sé minning þín.
Bjarney.
RANNVEIG JÓNA
ELÍASDÓTTIR