Morgunblaðið - 17.05.1997, Page 20

20 LAUGARDAGUR 17. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
!
ERLENT
Forseti Suður-Kóreu í miklum
vanda vegna spillingarmáls
„Krónprinsinnu
líklega hand-
tekinn í dag
Seoul. Reuter.
SPILLINGARMÁLIÐ, sem
tröllriðið hefur stjómmálum Suð-
ur-Kóreu, virtist vera að ná há-
marki í gær þegar sonur Kims
Young-sams forseta viðurkenndi
að hafa tekið við tugum milljóna
króna frá kaupsýslumönnum eftir
tveggja daga yfírheyrslur saksókn-
ara. Sonurinn, Kim Hyun-chul,
neitar hins vegar að hafa þegið
mútur og óstaðfestar fregnir
hermdu að hann hygðist reyna að
sanna sakleysi sitt fyrir dómstól-
um. Líklegt þykir að Kim yngri,
sem hefur verið kallaður „krón-
prinsinn", verði handtekinn í dag.
Saksóknarar yfírheyrðu Kim
Hyun-chul vegna ásakana um að
hann hefði þegið mútur og brotið
lög um greiðslur í kosningasjóði.
Búist er við að Kim forseti gefi
út yfirlýsingu í næstu viku til að
freista þess að draga úr þeim
skaða, sem hann hefur orðið fyrir
vegna málsins. Dagblaðið Joong-
Ang Ilbo sagði að stjóm forsetans
gæti riðað til falls ef sonur hans
yrði handtekinn.
Saksóknaramir sögðust hafa
sannanir fyrir því að Kim yngri
hefði tekið við að minnsta kosti
þremur milljörðum wona, sem
svarar 240 milljónum króna, frá
kaupsýslumönnum, sem vom
margir hveijir skólabræður hans.
Sáttaum-
leitun Ross
ber lítinn
árangur
Jerúsalem. Reuter.
DENNIS Ross, sérlegur erindreki
Bandaríkjastjómar, hélt í gær til
Bandaríkjanna frá ísrael eftir mis-
heppnaða tilraun til að blása lífi í
friðarviðræður ísraela og Palest-
ínumanna sem hafa legið niðri í
tvo mánuði. ísraelskar herþotur
gerðu árásir á stöðvar palestínskra
skæraliða í suðurhluta Líbanons
eftir að þrír ísraelskir hermenn
höfðu fallið þar í hörðum átökum.
Níu daga ferð Ross til Mið-
austurlanda þótti bera lítinn
árangur. Ross ræddi við Benjamin
Netanyahu, forsætisráðherra ísra-
els, á fímmtudag en Yasser Ara-
fat, leiðtogi Palestínumanna, neit-
aði að hitta hann fyrir heimförina.
„Ferð Ross misheppnaðist al-
gjörlega,“ sagði Marwan Kana-
fani, talsmaður Arafats. „ísraelar
neituðu að stöðva framkvæmdimar
og stækkun byggða gyðinga [við
Austur-Jerúsalem]. Bandaríkja-
stjóm tók málið ekki alvarlega og
vildi ekki skerast í leikinn. Þetta
er eins og að hafa mann í hringn-
um sem styður annan andstæðing-
anna.“
Flugskeytaárásir
í Líbanon
Tvær ísraelskar herþotur skutu
átta flugskeytum á búðir Hiz-
bollah-skæraliða á kömbum í suð-
urhluta Líbanons. Daginn áður
höfðu þrír ísraelskir hermenn fallið
og sjö særst í bardaga á þessum
slóðum, að sögn ísraelska hersins.
Talið er að samstarfsmenn
„krónprinsins" hafí auk þess
ávaxtað jafnvirði 780 milljóna
króna fyrir hann. Stjómarand-
stæðingar segja að megnið af því
fé, sem félagarnir ávöxtuðu, hafi
verið tekið úr kosningasjóðum
Kims forseta vegna kosningabar-
áttunnar árið 1992, þar sem sonur
hans gegndi veigamiklu hlutverki.
Tveir af samstarfsmönnum
Kims Hyun-chuls vora ákærðir
fyrir fjársvik, mútuþægni og fleiri
lögbrot. Þriðji félaginn, Kim Ki-
sup, fyrrverandi yfírmaður í leyni-
þjónustunni, hefur einnig verið
sakaður um að hafa misnotað fé úr
kosningasjóðunum.
Þjarmað
að forsetanum
Forsetinn er undir miklum þrýst-
ingi að gera grein fyrir því hvem-
ig kosningabaráttan var fjármögn-
uð og svör hans gætu ráðið úrslit-
um um hvort hann heldur velli út
kjörtímabilið, sem lýkur í febrúar
á næsta ári.
Þrír af helstu ráðgjöfum forset-
ans hafa verið ákærðir vegna
mútumálsins og margir Suður-
Kóreubúar telja að forsetinn hafí
ekki vitað af spillingunni meðal
samstarfsmanna hans. Margir ótt-
ast einnig að þetta unga lýðræðis-
ríki þoli ekki stjómarkreppu ofan
á efnahagsþrengingar og gjaldþrot
stórfyrirtækja í landinu að undan-
fömu.
Spillingarmálið komst í hámæli
þegar næststærsta stálfyrirtæki
landsins, Hanbo, varð gjaldþrota í
janúar eftir að hafa safnað gífur-
legum skuldum. Rannsókn leiddi í
Ijós mikla spillingu, sem banka-
stjórar, viðskiptajöfrar og stjórn-
málamenn reyndust viðriðnir.
Stjórnarandstöðuflokkar halda því
fram að Hanbo hafí fengið hag-
stæð lán fyrir að leggja fram fé í
kosningasjóði forsetans.
Reuter
SVEITASETUR Mobutus Sese Seko, forseta Zaire, nálægt Lausanne í Sviss. Þarlend yfirvöld hafa
sett setrið á lista yfir fasteignir sem bannað er að selja.
Mobutu talinn fara í
útleg’ð til Marokkó
Rabat, Genf, Kinshasa. Reuter.
BÚIST er við að Mobutu Sese Seko,
forseti Zaire, fari til Marokkó um
helgina og líklegt þykir að hann
hafí ákveðið að vera þar í útlegð,
að sögn vestrænna stjómarerind-
reka í gær.
Embættismaður í utanríkisráðu-
neyti Marokkó vildi hvorki játa né
neita fréttum um að Mobutu hygð-
ist setjast að í landinu.
Fasteignasali í landinu sagði að
Mobutu ætti byggingu sem verið
er að reisa í borginni Marrakesh,
sem er þekkt fyrir litlar hallir sem
era aðallega í eigu franskra kaup-
sýslumanna og listamanna. „Mob-
utu á, ásamt svissneskum félaga,
fímm hæða byggingu með lúxus-
veitingahúsi sem verið er að reisa
í Marrakesh," sagði fasteignasalinn
og bætti við að byggingin væri
metin á jafnvirði 700 milljóna
króna.
Hassan Marokkókonungur er
einn af dyggustu bandamönnum
Mobutus og þeir hittust síðast í
Rabat í febrúar. Marokkómenn
sendu hersveitir til Zaire árið 1977
til að kveða niður uppreisn aðskiln-
aðarsinna í Shaba-héraði.
Sveitasetur á bannlista
Áætlað er að eignir Mobutus
nemi fjóram milljörðum dala, jafn-
virði 280 milljarða króna. Yfírvöld
í Sviss ákváðu í gær að setja sveita-
setur Mobutus nálægt Lausanne á
lista yfír fasteignir sem mætti ekki
selja. Hins vegar vora innstæður
hans í svissneskum bönkum ekki
frystar.
Svissneskir bankastjórar sögðu
reyndar ólíklegt að Mobutu ætti
mikið fé í bönkum landsins þar sem
því fylgdi mikil áhætta fyrir þá að
stunda viðskipti við einræðisherra
eins og Mobutu. Ef það kæmist upp
myndi það valda bönkunum álits-
hnekki, fæla frá aðra viðskiptavini
og valda þeim fjárhagslegum skaða.
Mobutu, sem er haldinn krabba-
meini, stjórnaði Zaire í 32 ár. Hann
var í fyrstu blaðamaður en gerðist
hermaður og hrifsaði völdin í sínar
hendur árið 1965, fímm árum eftir
að landið hlaut sjálfstæði. Hann
stjórnaði landinu með harðri hendi
og andstæðingar hans saka hann
um að hafa lagt efnahaginn í rúst
þótt náttúraauðlindimar séu svo
miklar að Zaire ætti að vera eitt
af auðugustu ríkjum Afríku.
íbúamir hafa fengið sig fullsadda
á fátæktinni, yfírgangi stjórnarher-
manna og spillingu embættis-
manna. Margir þeirra hafa því
fagnað uppreisnarmönnum, sem
hafa náð rúmum helmingi landsins
á sitt vald, sem frelsuram.
Arangnrslítil barátta
gegn atvinnuleysi í ESB
Brussel. Morgunblaðið.
ENGIN breyting varð að jafnaði á
ijölda atvinnulausra innan Evrópu-
sambandsins (ESB) í mars síðast-
liðnum samkvæmt samantekt Euro-
stat sem birt var í gær. Tæplega
11% vinnufærra vora án atvinnu í
mánuðinum og er það sama hlutfall
og í febrúar síðastliðnum. Þetta
samsvarar því að um 18,3 milljónir
manna gangi atvinnulausar í ESB
rílqunum 15.
Atvinnuleysi hefur nú mælst svip-
að að meðaltali innan ESB undanf-
arin tvö ár, þrátt fyrir margítrekað-
ar yfírlýsingar ráðamanna einstakra
aðildarríkja um einarðan ásetning
sinn í baráttunni gegn atvinnuleysi.
Þykir þetta árangursleysi vera til
marks um þann innbyggða vanda
sem hinn evrópski atvinnumarkaður
eigi við að glíma, sökum lítils sveigj-
anleika.
Einungis tvö aðildarríki hafa náð
merkjanlegum árangri í baráttunni
gegn atvinnuleysi á undangengnum
mánuðum, en þau eru Holland og
EVRÓPA^
Bretland. í því síðamefnda hefur
atvinnuleysi minnkað úr 7,8% í nóv-
ember síðastliðnum í 7,3% í mars.
í Hollandi mældist atvinnuleysi hins
vegar 6,2% í nóvember en var 5,7%
í febrúar síðastliðnum. Tölur fyrir
mars liggja ekki fyrir enn.
Þau ríki sem virðast nú fara hall-
oka í baráttu sinni við atvinnuleysi
eru hins vegar Þýskaland og Sví-
þjóð. Atvinnuleysi í Þýskalandi hefur
aukist úr 9,3% í 9,7% frá því í nóvem-
ber og í Svíþjóð er aukningin enn
meiri, eða úr 10,2% í 10,9%. Minnst
mældist atvinnuleysi sem fyrr í Aust-
urríki og Lúxemborg, 4,4% og 3,6%,
en langmest á Spáni, eða 21,4%.
Árangur Breta í baráttunni gegn
atvinnuleysi er m.a. þakkaður
sveigjanlegri vinnumarkaði þar í
landi en annars staðar innan ESB,
m.a. vegna þess að þeir hafí til þessa
staðið utan félagsmálakafla ESB.
Sú ákvörðun ríkisstjórnar Verka-
mannaflokksins að löggilda sáttmál-
ann í Bretlandi hefur því vakið
spurningar um hvert framhaldið
verði í þessum efnum.
Aukinn sveigjanleikí
í Hollandi og Bretlandi
Bretar þurfa þó vart að örvænta,
sérstaklega ef litið er til Hollands,
sem átt hefur aðild að félagsmála-
sáttmálanum frá upphafi. Hollend-
ingum hefur tekist að gera vinnu-
markað sinn talsvert sveigjanlegri,
m.a. með mikilli aukningu í hluta-
störfum. Til marks um þann
árangur sem Hollendingar hafa
náð, má benda á að atvinnuleysi
þar í landi mældist 7% fyrir tveim-
ur árum.
Hagur Finna
að ganga
snemma í
EMU
Helsinki. Morgunblaðið
FINNSKA ríkisstjómin telur það
þjóðinni í hag að taka þátt í mynt-
bandalagi Evrópu strax frá upphafí
þess, þ.e. frá árinu 1999. í skýrslu
sem ríkisstjórnin afgreiddi í þjóð-
þinginu á fimmtudaginn er lögð sér-
stök áhersla á pólitísk markmið með
að ganga í EMU þegar í upphafí.
Telur ríkisstjómin að með þessum
hætti fái Finnar aukin áhrif á stefnu-
mörkun Evrópusambandsins, ESB.
Yfirlýsingin um að Finnar verði í
broddi fylkingar þegar ESB-þjóðim-
ar stofna sameiginlegt myntkerfi
hlaut formlega einróma samþykki
ríkisstjórnarinnar. Ekki er þó búið
að samþykkja þessa stefnu í stjórn-
arflokkunum. Einkum hafa Vinstra-
bandalagið og Græningjar verið and-
vígir EMU-aðild. Verkalýðsarmur
jafnaðarmanna hefur einnig verið
uggandi.
Ríkisstjómin gerir ráð fyrir því
að málið verði afgreitt á þinginu í
upphafí næsta árs. Er búist við að
umræður á þingi verði mjög harðar.