Morgunblaðið - 17.05.1997, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 17. MAÍ1997 29
AÐSENDAR GREINAR
Nýttu tæknina strax,
ekki bíða eftir nýrri öld
Hvenær á að fjárfesta í nýrri tækni?
NÚ ORÐIÐ erþróun
í nýrri tækni mun örari
en nokkru sinni fyrr.
Framleiðendur tækja
og búnaðar keppast
um að finna tækni-
lausnir til að leysa
verkefni og vandamál
framleiðslu- og gæða-
stýringar á hagkvæm-
ari hátt en áður. Marg-
ar þessara nýjunga eru
verulega hagkvæmar
og skilar fjárfesting í
nýrri tækni sér í mörg-
um tilfellum á mjög
skömmum tíma, jafn-
vel á nokkrum mánuð-
um. Það liggur því í
^ Gunnar
Óskarsson
hlutarins eðli að það borgi sig að
nýta slík tækifæri sem allra fyrst
til að fara ekki á mis við hagnaðar-
tækifæri og einnig til að efla sam-
keppnisstöðuna.
Fjármögnunarmöguleikar
Með nýjum ijármögnunarmögu-
leikum, sem eru mun hagstæðari
en fyrir nokkrum árum, er fjár-
mögnun fjárfestinga sem skila hag-
ræðingu í rekstri ekki lengur sú
fýrirstaða sem áður var. Fjármögn-
unarmöguleikar sem byggjast á
100% fjármögnun og mánaðarleg-
um afborgunum opna
jafnframt möguleika á
nýrri aðferð við að
meta fjárfestingar-
kosti. Ef fjárfestingin
skilar meiri hagræð-
ingu en sem nemur
mánaðarlegri greiðslu-
byrði borgar fjárfest-
ingin sig einfaldlega
sjálf.
Viðhorf og
hagsmunir
Til að unnt sé að
nýta tækifærin sem
fýrst þurfa stjómendur
að vera opnir fyrir nýj-
ungum og stjórnskipu-
lagið að vera með þeim hætti að
ákvörðunin sé einföld, markviss og
fljótvirk. Algengast er að fagfólki
ásamt framleiðslu-, deildar- eða
verkstjórum sé falið að meta notk-
unarmöguleika og ávinning af nýrri
tækni. Jafnvel þó að þeir komist
að þeirri niðurstöðu að það borgi
sig að nýta nýju tæknina er alltof
algengt að svarið sem þeir fái sé
„geturðu verið án þess?“ eða eitt-
hvað í þá veru. Með slíku viðhorfi
eru hagsmunir eigendanna ekki
bornir fyrir brjósti því þeir fara á
mis við hagnaðarmöguleika sem
Fjárfesting í nýrri
tækni skilar sér, segir
Gunnar Oskarsson,
á skömmum tíma.
fyrirtækinu standa boða. Með hag
fyrirtækisins og hluthafanna að
leiðarljósi væri mun eðlilegra að
orða spurninguna öðru vísi eða
„hveiju skilar fjárfestingin?“ og
jafnframt að bjóða fram aðstoð fag-
fólks á fjármálasviði til að meta
arðsemi og fjárhagslegan ávinning.
Að sjálfsögðu er full ástæða til að
fara með gætni, en það er engu að
síður nauðsynlegt fyrir fyrirtæki
að vera vakandi fyrir þeim kostum
sem bjóðast til að hámarka hagnað-
inn og vera opin fyrir því að skoða
fjárfestingarkostina á faglegum
grundvelli. Ef fyrir liggja upplýs-
ingar og reynsla sem sýnir að tiltek-
in tækni virki og bæti reksturinn
þarf einungis að meta hversu fljótt
og vel hún skilar sér hjá viðkom-
andi fyrirtæki.
Breytingar
í áföngum
Önnur algeng ástæða til að fresta
ákvörðun er að nýja tæknin verði
tekin inn með stórri heildarlausn
sem er á döfinni. Þótt það kunni í
sumum tilfellum að vera rökrétt er
engan veginn sjálfgefið að það sé
skynsamlegast. Með því að fresta
upptöku nýrrar tækni, sem auðvelt
er að taka upp við gildandi aðstæð-
ur og sem auðvelt er að samræma
síðar öðrum framtíðarbreytingum,
verður fyrirtækið af hagnaði sem
því stendur til boða um einhvern
tíma. Ennfremur getur verið heppi-
legra að innleiða breytingamar í
skrefum, einfaldlega þar sem það
getur sparað aðlögunartíma. Ef
viðamiklar breytingar eru teknar í
notkun samtímis þurfa starfsmenn
mikinn tíma til að læra að nýta sér
allar nýjungamar, en það getur
tafið fyrir því að taka heildarbreyt-
inguna í notkun. Þannig er hugsan-
lega mögulegt að auka hagkvæmni
og flýta fyrir aðlöguninni með því
að innleiða tæknibreytingarnar í
nokkrum áföngum.
Biðin borgar sig ekki
Önnur algeng ástæða til að fresta
ákvörðun um að nýta nýja tækni
er að áhugi sé á enn fullkomnari
lausn, nk. töfralausn, sem leysir
fleiri vandamál samtímis. Þótt það
geti vissulega verið áhugavert í
mörgum tilfellum og tækniþróunin
sé örari en áður geta enn frekari
breytingar og nýjar uppfinningar
tekið mörg ár og sumar lausnir sem
kunna að vera áhugverðar líta ein-
faldlega aldrei dagsins ljós. Það er
því skynsamlegt að láta slíkar óskir
ekki tefja ákvarðanatöku um fjár-
festingu í nýrri tækni sem nýtist
fljótt og skilar mikilli arðsemi, sér-
staklega ef endurgreiðslutíminn er
stuttur. Það kostar ekki eingöngu
að fjárfesta, það getur líka kostað
mikið að bíða. Kemur ný lausn eft-
ir 1, 2 eða jafnvel ekki fyrr en eftir
5 ár? Ef fjárfesting skilar sér á 1
ári hefur viðkomandi farið á mis
við hreinan hagnað sem nemur fjór-
földu verðmæti fjárfestingarinnar
með því að bíða, ef „töfralausnin"
lítur ekki dagsins ljós fyrr en eftir
5 ár.
Ein ástæðan fyrir því að fresta
ákvörðun er að bíða með kaup þar
til verðið lækki. Það má vissulega
til sanns vegar færa að ný tækni
hefur tilhneigingu til að lækka með
vaxandi notkun og aukinni sam-
keppni. Það er hins vegar engan
veginn gefið að um verðlækkun
verði að ræða og því síður hvenær.
Ef ávinningurinn af nýju tækninni
er mikill borgar sig einfaldlega ekki
að bíða, heldur að nýta tæknina sem
fyrst.
Ábyrgð stjórnenda
Með auknum fjölda fyrirtækja á
hlutabréfamarkaði er ábyrgð
stjórnenda meiri en áður. Afkoma
og ákvarðanir hafa áhrif á verð
hlutabréfa og hluthafar gera kröfu
um sem mestan hagnað. Að nýta
nýja tækni til hagræðingar gegnir
vaxandi mikilvægi í að hámarka
hagnað fyrirtækja og tryggja
sterka samkeppnisstöðu. Það þarf
ekki að fara saman að spara og
fresta fjárfestingum, sérstaklega
fjárfestingum með stuttan endur-
greiðslutíma og góða arðsemi.
Stjómendur ættu því stuðla að
stjórnskipulagi og ákvarðanatöku-
ferli sem gerir fyrirtækinu kleift
að nýta tæknina sem fyrst, en ekki
bíða stöðugt eftir nýjum áföngum,
nýrri tækniöld eða nýrri öld.
Höfundur er hngfræðingur og
framkvæmdastjóri FTC
Framleiðslutækni ehf.
Til hamingju
með afmælið,
Hjallasöfnuður!
ÞAÐ er dálítið und-
arleg tilhugsun, að nú
sé liðinn heill áratugur
frá því að stofnfundur
Hjallaprestakalls í
Kópavogi var haldinn
í Digranesskóla, hinn
25. maí 1987. Já, svo
hratt flýgur stund að
menn eiga fullt í fangi
með að höndla tímann
til hinnar mikilsverðu
þjónustu sem þeim er
falin á meðan ævin
treinist.
Fyrsta verkefni
sóknarnefndar, undir
forystu Hilmars Björg-
vinssonar, var að kjósa
sóknarprest og hlaut sá er þetta
ritar kosningu og skipun í embætt-
ið frá 1. ágúst 1987. Engin kirkju-
leg aðstaða var þá fyrir hendi í
prestakallinu, og var því brugðið á
það ráð að leita til stjórnenda í
Digranesskóla, sem tóku því opnum
örmum, að ljá aðstöðu í nýjum sam-
komusal skólans. í byijun árs 1988
var salurinn vígður til helgrar þjón-
ustu, en kirkjulegar athafnir, svo
sem fermingar, hjónavígslur og út-
farir, fóru fram frá
Kópavogskirkju eða
öðrum kirkjum í
Reykj avíkurprófasts-
dæmi.
Um þær mundir,
sem söfnuðurinn fékk
formlega aðstöðu í Di-
granesskóla, var sett á
laggirnar byggingar-
nefnd þar sem Karl
M. Kristjánsson hefur
gegnt formennsku allt
til þessa dags. Nefndin
valdi Hróbjart Hró-
bjartsson úr hópi arki-
tekta og gerði hann til-
lögur að kirkju og safn-
aðarheimili. Sóknar-
nefnd og byggingarnefnd tóku síð-
an ákvörðun um byggingu Hjalla-
kirkju að undangenginni lóðarút-
hlutun bæjaryfirvalda á þeim stað
þar sem kirkjan nú stendur.
Á hvítasunnudag árið 1991 tók
dr. theol. Sigurbjöm Einarsson
biskup fyrstu skóflustunguna að
Hjallakirkju. Kirkjan var síðan vígð
af herra Ólafi Skúlasyni á páskadag
árið 1993. Að vísu var þá einungis
aðalhæð kirkjunnar tekin í notkun,
Kristján Einar
Þorvarðarson
HJALLAKIRKJA í Kópavogi.
Tíu ár er liðin frá
stofnfundi Hjalla-
prestakalls í Kópavogi.
Kristján Einar Þor-
varðarsson segir í
þessari grein að íbúa-
fföldi í sókninni hafí tvö-
faldast á þessum árum.
en 28. janúar 1996 var neðri hæð
safnaðarheimilisins formlega opnuð
og helguð. Sumarið 1995 var lokið
við frágang lóðar og bílastæða við
kirkjuna. Enn er ýmsu ólokið, svo
sem orgelkaupum, klukknaporti,
altaristöflu, varanlegum gólfefnum
á aðalhæð, lyftu í stigahús o.fl. En
allt hefur sinn tíma og mun gerast
samkvæmt þeirri áætlun sem unnið
er eftir innan safnaðarins.
Allt frá upphafi vega hefur verið
gætt fyllstu ábyrgðar í fjárfesting-
um, þannig að fjárskuldbindingar
hafa aldrei farið yfir eðlileg mörk.
Af þessum sökum hafði söfnuðurinn
burði til að ráða aðstoðarprest í
hálfa stöðu að kirkjunni í byrjun
árs 1995. Það var sr. Bryndís Malla
Elídóttir sem gegndi því starfi í
eitt og hálft ár. Hinn 22. desember
sl. var sr. íris Kristjánsdóttir vígð
til prestsþjónustu við kirkjuna, en
ásamt því að sinna starfi sínu sem
prestur hefur hún á sinni könnu
umsjón með daglegum rekstri kirkj-
unnar. Frá næst liðnu hausti hefur
sr. Hjörtur Hjartarson annars með-
hjálparaþjónustu og tekið þátt í
uppfræðslu fermingarbarna.
Fyrir þrem árum lét Hilmar
Björgvinsson af formennsku í sókn-
arnefnd og við tók Eggert Hauks-
son. Ég vil fá að nota tækifærið
og þakka Hilmari fyrir gott og óeig-
ingjarnt starf í þágu safnaðarins.
A þessum fyrsta áratug í sögu
Hjallasafnaðar hefur íbúafjöldi í
sókninni ríflega tvöfaldast. Það
gefur augaleið, að þjónustuþörfin
er mikil og því oft langur vinnudag-
ur hjá prestum og starfsfólki kirkj-
unnar. Það er gæfa Hjallasafnaðar,
hversu dugmikið og hæft fólk hefur
valist þar til forystu og þjónustu
frá upphafi vega. Hér hafa einung-
is fáein nöfn verið nefnd, en það
er sama hvert litið er, sóknarnefnd,
byggingarnefnd, safnaðarfélag, kór
og organisti, kirkjuvarsla, með-
hjálparastörf, barna- og æskulýðs-
starf, mömmumorgnar, starf fyrir
aldraða, svo eitthvað sé nefnt. Állir
hafa lagst á eitt við að láta gott
af sér leiða og gefa af kröftum sín-
um og hæfileikum eins og hver og
einn hefur frekast kunnað. Drottinn
hefur sannarlega verið með í verki
og honum einum sé heiður og dýrð
um aldir alda. Ég óska Hjallasöfn-
uði til hamingju með tíu ára afmæl-
ið. Guð blessi söfnuðinn og vaki
yfír starfínu í Hjallakirkju um
ókomna tíð.
Höfundur er sóknarprestur í
Hjallaprestakalli.
OPEL«
Astra 4 dyra kr. 1.424.000.-