Morgunblaðið - 17.05.1997, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 17. MAÍ1997 47
ÞÁTTTAKENDUR á Landsmótinu í skólaskák 1997. Fremstir sitja sigurvegararnir með verðlaun-
in. Bragi Þorfinnsson sigraði í eldri flokki og Guðjón Heiðar Valgarðsson í yngri flokki.
Bragi Þorfinnsson
sigrar á Landsmótinu
SKAK
Akrancsi
8 . — 1 1 . m aí
LANDSMÓTí SKÓLA-
SKÁK 1997
Yfir 3.000 grunnskólanemar tóku
þátt í undankeppninni. Einungis
24 þeirra fengu þátttökurétt á
Landsmótinu.
BRAGI Þorfínnsson sigraði í
eldri flokki á Landsmótinu í skóla-
skák, sem fram fór á Akranesi
8.-11. maí. Bragi hafði mikla
yfirburði á mótinu og vann alla
andstæðinga sína, 11 að tölu.
Hann hefur lengi verið í hópi efni-
legustu skákmanna landsins og
sigraði einnig á þessu móti 1995.
í fyrra varð hann í 2. sæti á eftir
Jóni Viktori Gunnarssyni. Guðjón
Heiðar Valgarðsson sigraði í yngri
flokki, fékk 9'A vinning af 11.
Hann bætir sig töluvert frá síð-
asta ári þegar hann lenti í 4.-5.
sæti.
Landsmótið var hið 19. í röð-
inni, en það er haldið til skiptis í
kjördæmum landsins. Það hefur
nú verið haldið a.m.k. tvisvar
sinnum í hveiju kjördæmi. Nú var
komið að Vesturlandskjördæmi
að halda mótið og var því valinn
staður á Akranesi, þar sem mikill
uppgangur hefur verið í skákiðk-
un meðal skólabarna.
Undirbúningur Landsmótsins
fer þannig fram, að fyrst eru
haldin skólamót og komast efstu
menn úr þeim á sýslumót. Síðan
eru haldin kjördæmamót þar sem
sigurvegarinn fer á Landsmót.
Sum kjördæmi senda fleiri en
einn keppanda á Landsmótið, en
góð frammistaða þar tryggir
kjördæminu fleiri sæti á næsta
móti. Talið er að yfir 3.000 kepp-
endur taki þátt í undankeppni
víðs vegar um landið og er þetta
því fjölmennasti skákviðburður
sem haldinn er hér á landi. Það
er því umtalsvert afrek að kom-
ast í lokakeppnina á Landsmót-
inu.
Á Landsmótinu er teflt í tveim-
ur flokkum. Yngri flokkur er fyr-
ir nemendur úr 1.-7. bekk grunn-
skóla, en í eldri flokki keppa nem-
endur úr 8.-10. bekk. Tólf kepp-
endur eru í hvorum flokki og tefla
allir við alla, alls 11 umferðir.
Lokaröð keppenda í eldri flokki
varð þessi:
1. Bragi Þorfinnsson (Rvk.) 11 v.
2. Davíð Kjartansson (Rvk.) 9 v.
3. Bergsteinn Einarsson (Rvk.) 8 '/i v.
4. -5. Hjalti Rúnar Ómarsson (Reykja-
nes) og Stefán Kristjánsson (Rvk.) 7 v.
6. Ólafur fsberg Hannesson (Reykja-
nes) 6 v.
7. -8. Halldór Bjarkason (Vestfirðir)
og Björgvin Reynir Helgason (Suður-
land) 4 v.
9.-10. Ólafur Arnar Sveinsson (Aust-
urland) og Egill Öm Jónsson (Norð-
url. eystra) 3'/i v.
11. Sigurður Már Sturluson (Vestur-
land) 2'/i v.
12. Garðar Bergmann Gunnlaugsson
(Vesturland) 0 v.
í yngri flokki urðu úrslitin þessi:
1. Guðjón Heiðar Valgarðsson (Rvk.)
9'/i v.
2. Halldór Brynjar Halldórsson (Norð-
url. eystra) 8'/i v.
3. Birkir Öm Hreinsson (Reykjanes) 8
v.
4. Björn ívar Karlsson (Suðurland) 8
v.
5. Ómar Þór Ómarsson (Rvk.) 7 ’/s v.
6. Einar Ágúst Árnason (Rvk.) 7 v.
7. Elí Bæring Frímannsson (Reykja-
nes) 5 v.
8. Páll Óskar Kristjánsson (Vestur-
land) 4 '/i v.
9. -10. Kristinn Darri Röðulsson
(Vesturland) og Olgeir Pétursson
(Austurland) 3 v.
11. Jakob Sævar Sigurðsson (Norðurl.
vestra) 1 'U v.
12. Jónas Þrastarson (Vestfirðir) 'A v.
Mikil endurnýjun hefur orðið í
þessum flokki frá því í fyrra og
árangur skákmanna utan höfuð-
borgarsvæðisins er betri en þá.
Sérstaklega má þar benda á góð-
an árangur Halldórs Brynjars
Halldórssonar, Norðurlandi
eystra, sem náði 2. sæti.
Voratskákmót Hellis
hefst á mánudag
Hið árlega voratskákmót Tafl-
félagsins Hellis hefst á annan í
hvítasunnu, mánudaginn 19. maí.
Því verður svo fram haldið mánu-
daginn 26. maí. Umhugsunartími
er 25 mínútur á skák. Mótið verð-
ur haldið í Hellisheimilinu í
Þönglabakka 1, Mjóddinni. Sam-
kvæmt auglýstri dagskrá er gert
ráð fyrir þremur skákum hvort
kvöld. Til greina kemur þó að hafa
fjórar skákir seinna kvöldið þannig
að alls verði tefldar sjö umferðir,
ef keppendur kjósa það heldur.
Keppendur ákveða hvor leiðin
verður valin áður en mótið hefst.
Þátttökugjöld eru kr. 400 fyrir
félagsmenn og kr. 600 fyrir utan-
félagsmenn sextán ára og eldri.
Þeir yngri greiða kr. 200 ef þeir
eru í félaginu en annars kr. 400.
Verðlaunapeningar verða fyrir
þijú efstu sætin.
Þorsteinn Þorsteinsson
sigrar á atkvöldi
Taflfélagið Hellir hélt atkvöld
mánudaginn 5. maí. Fyrst voru
tefldar 3 hraðskákir þar sem
hvor keppandi hafði 5 mínútur
til að ljúka skákinni og síðan
þijár atskákir, með hálftíma
umhugsun.
Úrslit urðu þau að Þorsteinn
Þorsteinsson sigraði á mótinu,
vann allar sex skákirnar. Þor-
steinn var mjög virkur í íslensku
skáklífí, en hefur búið í Svíþjóð
undanfarin ár og er nýlega fluttur
aftur til íslands. Þetta er góður
árangur hjá Þorsteini, því mótið
var vel skipað, eins og sést á röð
efstu manna:
1. Þorsteinn Þorsteinsson 6 v.
2. Hrannar Baldursson 5 v.
3. -4. Bragi Þorfinnsson og
Stefán Kristjánsson 4'/i v.
5.-8. Andri Áss Grétarsson,
Eiríkur Björnsson,
Jóhann Ragnarsson og
Pétur Viðarsson 4 v.
o.s.frv.
Mótið var haldið í Hellisheimil-
inu í Þönglabakka 1. Þátttakend-
ur voru 30.
Kristján Eðvarðsson efstur
á hraðmóti 12. maí
Kristján Eðvarðsson sigraði á
hraðmóti Taflfélagsins Hellis, sem
haldið var mánudaginn 12. maí.
Kristján fékk 10 vinninga í 11
umferðum. Mótið var haldið í
Hellisheimilinu í Þönglabakka 1.
Þátttakendur voru 12. Röð efstu
manna varð þessi:
1. Kristján Eðvarðsson 10 v.
2. Hrannar Baldursson 9'/i v.
3. Sveinn Kristinsson 8'/i v.
4. Stefán Kristjánsson 7'/i v.
o.s.frv.
Stefán Kristjánsson er greini-
lega í mikilli framför. Hann er
15 ára og tefldi á 1. borði fyrir
Hagaskóla á íslandsmóti grunn-
skólasveita fyrir skömmu. Þar
náði hann bestum árangri 1. borðs
manna.
Margeir Pétursson
Daði Örn Jónsson
GEITABJALLA
(Pulsatilla vulgaris)
VEÐRÁTTAN und-
anfarnar vikur hefur
minnt okkur óþyrmi-
lega á að vorvind-
arnir eru ekki bara
glaðir, glettnir og
hraðir, heldur geta
þeir níst gegnum
merg og bein. Það
hefur sjálfsagt ýms-
um farið eins og mér
að þrátt fyrir að lo-
papeysan hefi verið
dregin fram hafi
kuldinn og næðing-
urinn verið þvílíkur
að ég hef ýtt vor-
verkunum í garðin-
um til hliðar. Döpr-
um augum hef ég horft á sviðn-
aðar blaðrendur og páskaliljur
og ýmislegt fleira hefur verið
niðurlamið undan vindinum. Þeg-
ar svona viðrar vildi ég helst
geta breitt dúnsæng yfir blóma-
beðin.
Þó er ein jurt í garðinum sem
ég hef litlar áhyggjur af þótt
kólni á vorin, en það er geitabjall-
an. Þessi voijurt gægist upp úr
moldinni í apríl-maí líkt og
sveipuð eigin loðfeldi og bíður
þess að hlýni áður en hún sýnir
blómin. Geitabjallan er ákaflega
eftirsótt enda einstaklega falleg.
Blómin eru mjög stór miðað við
að jurtin verður aðeins 15-20
sm á hæð. Algengasti blómlitur-
inn er dökkfjólublár en fræflarn-
ir eru sterkgulir og mynda þann-
ig eins og lýsandi blett í miðju
blóminu. Blöðin eru ljósgræn,
tvífjaðurskipt og mjög fínleg.
Blómið umlykur síðan krans af
löngum fínskiptum reifablöðum.
Öll jurtin er þétt silkihærð í
fyrstu, en blöðin verða nær hár-
laus þegar líður á sumarið. Geita-
bjallan er til í ýmsum litbrigðum,
hvítum, bleikum, vínrauðum og
bláum og erfitt er að gera upp
á milli hvert þeirra er fallegast.
Geitabjalla ætti að standa
framarlega í beði. Hún er líka
kjörin steinhæðajurt en hafa
verður í huga að
þegar líður á sumar-
ið þarf hún töluvert
pláss því laufið vex
mikið og helst fal-
legt allt sumarið en
visnar ekki eins og
hjá ýmsum vorblóm-
strandi jurtum. Að
blómgun lokinni
réttir geitabjallan
vel úr blómstönglin-
um. Fræin fá langan
silkihærðan svifhala
og mynda þannig
ljómandi fallegar
biðukollur áður en
vindurinn feykir
þeim brott. Biðukoll-
urnar eru svo fallegar að það er
líkt og jurtin blómstri í annað
sinn.
Geitabjallan tilheyrir einni
stærstu ætt blómplantna, sól-
eyjaættinni, en geitabjölluætt-
kvíslin er lítil, hýsir aðeins um
30 tegundir. Geitabjöllumar vaxa
á norðurhveli jarðar og eru flest-
ar fjallaplöntur að uppruna.
Ýmsar þeirra vaxa villtar í Evr:
ópu, allt norður í Skandinavíu. í
Danmörku eru þijár villtar teg-
undir. Danir kalla jurtina kúa-
bjöllu, en við notum geitabjöllu-
nafnið, sem vísar dálítið til fjalla
eða brattlendis, því geiturnar eru
fótfimar og frægar fyrir klett-
apríl.
Geitabjöllu er best að fjölga
með sáningu. Fræinu er best að
sá sem allra fyrst í létta sand-
eða vikurblandaða mold. Geita-
bjallan hefur verið ræktuð hér-
lendis um langt skeið. Dálítið er
mismunandi hvað hún verður
langlíf og hún þolir frekar illa
flutning, skiptingu og hvers kyns
hnjask og kann best við sig í létt-
um, fijóum og myldnum jarðvegi.
Á frælista Garðyrkjufélags Is-
lands í ár eru um 15 mismun-
andi afbrigði geitabjöllu, sem
gaman væri að glíma við að koma
til.
S.Hj.
BLÓM
VIKUNNAR
354. þáttur
llmsjón Ájjústa
Bjornsdóttir
- Gœðavara
Gjafavaia matar otj kafnstell.
Allii veröllokkar. ^
/\óV)/7^K\\v\V verslunin
Laugavegi 52, s. 562 4244.
Heimsíi (rgii hönnuðir
m.d. Gianni Versace.