Morgunblaðið - 03.03.1998, Qupperneq 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 3. MARZ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Þrisvar
sinnum ein
SÝNINGASTÚLKAN Honor
Fraser sýndi þennan rauða kjól
eftir fatahönnuðinn Gai Mattiolo í
Mílanó á sunnudag og hefur ljós-
myndarinn þarna lýst mynd
hennar þrisvar í sama
filmurammann.
Fatahönnuðir hvaðanæva úr
heiminum sýna nú verk sín á yfir
hundrað tískusýningum sem
hófust 27. febrúar og standa til
sjöunda mars.
Reuters
Sótt að and-
ófsmönnum
LÖGREGLAN í Kína handtók tvo
andófsmenn um helgina og er það
talið liður í aðgerðum gegn um-
bótasinnum áður en þingið kemur
saman á fimmtudag.
Engar ástæður voru gefnar fjTÍr
handtökunum og búist er við að
fleiri verði handteknir næstu daga.
Óljóst er hvort handtökurnar tengj-
ast stofnun neðanjarðarsamtaka
stjórnarandstæðinga nýlega.
Lífvörður Dodi A1 Fayeds kveðst hafa endurheimt minnið
Segir Díönu Breta-
prinsessu hafa beðið
um meiri ökuhraða
London. Reuters.
TREVOR Rees-Jones, lífvörður
Dodi A1 Fayeds, ástmanns Díönu
prinsessu, er sagður hafa endur-
heimt nokkuð af hæfileikanum til
að muna. í samtali við blaðið Mirr-
or í gær segist hann nú muna
nokkur augnablik úr ökuferðinni í
París sem endaði með því að Dí-
ana, Dodi og bflstjórinn Henri
Paul biðu bana. Þá bar Sun vin
Rees-Jones fyrir ýmsu er lífvörð-
urinn á nú að segjast muna. Geð-
læknar draga í efa að eitthvert
mark sé takandi á því sem lífvörð-
urinn kveðst nú muna.
Haft er eftir Rees-Jones í Sun, að
ljósmyndarar á tveimur mótorhjól-
um hafi ekið á undan bifreiðinni og
smellt af mynd í sffellu. „Mótorhjól-
in voru á undan okkur, ekki á eftir,
og þeir smelltu viðstöðulaust af. Þá
heyrði ég rödd Dionu. Hún spurði
hvort við gætum ekki farið hraðar.
Eg var að blindast af ljósblossum
og Guð einn veit hvernig Henri
Paul gat haldið bflnum á veginum."
I Mirror segir Rees-Jones, að
eftir ákeyrsluna á brúarstólpa f
undirgöngum hafi Díana hrópað
nafn Dodis nokkrum sinnum. „Ég
minnist þess að hafa heyrt kven-
mannsrödd. Fyrst voru það stunur,
en síðan var nafn Dodis kallað og
það getur aðeins hafa verið Dí-
ana.“
Fyrstu vikur og mánuði eftir
slysið mundi Rees-Jones ekkert
eftir ökuferðinni, frá því lagt var
af stað úr Ritz-hótelinu í París. I
ljósi þess að eitthvað úr endur-
minningunni er farið að koma til
baka hyggst Herve Stephan dóm-
ari, sem stjórnar rannsókn á slys-
inu, spyrja hann spjörunum úr 16.
mars nk.
Rees-Jones segir nú, að ekkert í
fari bflstjórans hafi bent til þess að
hann hafi verið undir áhrifum
áfengis og lyfja eins og krufning
leiddi í ljós. Heldur hann því fram
að hér hafi einungis verið um
hörmulegt slys að ræða, ekki sam-
TREVOR DLANA
Rees-Jones prinsessa
særi um að ráða Dfönu og Dodi af
dögum, eins og faðir Dodis, A1 Fa-
yed hélt fram fyrir mánuði Bretum
til mikillar gremju.
Vegna umfjöllunar um meinta
endurminningu Rees-Jones hvatti
John Major fyrrverandi forsætis-
ráðherra, verndari Vilhjálms og
Harrýs, sona Díönu og Karls prins,
fjölmiðla til þess í gær að sýna
nærgætni í umfjöllunum um andlát
Díönu og síðustu augnablikin í lífi
hennar.
Geðlæknar draga í efa að eitt-
hvert mark sé takandi á endur-
heimtu minni Rees-Jones svo
stuttu eftir að hann hlaut alvar-
lega höfuðáverka. „Það er afar
sjaldgæft, þó ekki útilokað, að ná
einhverju markverðu til baka á
svona stuttum tfma. Líklegt er að
endurminningin sé mjög óáreiðan-
leg,“ sagði Ian Medley, talsmaður
bresku geðlæknasamtakanna.
EVROPA^
Reglur um kosningar
til Evrópuþingsins
Hillir undir
samræmt
hlutfallskjör
ÁHRIF Evrópuþingsins fara sí-
vaxandi, en reglurnar sem Evrópu-
þingmenn eru kjörnir eftir eru
ennþá ólíkar frá einu landi til ann-
ars í Evrópusambandinu (ESB).
Allar tilraunir til að taka upp sam-
ræmdar kosningareglur hafa mis-
tekizt fram að þessu. En frá því
brezki Verkamannaflokkurinn
undir forystu Tonys Blairs tók við
stjórnartaumunum hyllir undir að
síðustu hindruninni í vegi sam-
ræmdra kosningareglna í öllum að-
ildarlöndum ESB verði rutt úr
vegi.
Að þessu tilefni hyggst varafor-
seti þingsins, Georgios
Anastassopoulos, efna til nýrrar at-
lögu í þágu samræmdra kosninga-
reglna. Ef hugmyndir hans, sem
hann ætlar að kynna ráðamönnum
í öllum höfuðborgum aðildarland-
anna fimmtán, ná fram að ganga
verða allir þingmenn Evrópuþings-
ins kosnir hlutfallskosningu af
landslista.
Kosningakerfið í Bretlandi, sem
byggist á meirihlutakosningu í ein-
menningskjördæmum, getur smá-
vægileg sveifla í kjörfylgi flokka
valdið verulegum sveiflum í hinu
pólitíska jafnvægi á Evrópuþing-
inu.
I gildi árið 2004
En það verður í fyrsta lagi árið
2004 sem samræmd kosningalög-
gjöf getur gengið í gildi. Öll stærri
aðildarríkin verða að búa til stærri
héraðskjördæmi og mega viðhalda
reglum á borð við lágmarksat-
kvæðahlutfall til að fá úthlutað
þingsætum. Til stendur að fimmt-
ungi þingsætanna verði úthlutað
um kjördæmi sem nær til alls
ESB og stjórnmálamenn úr öllum
aðildarlöndunum bjóða sig fram í.
Af þessu verður þó ekki fyrr en
2009.
Schröder segir komið að
endalokum valdatíma Kohls
Reuters
GERHARD Schröder veifar við hlið konu sinnar, Doris, til
stuðningsmanna á sigurstund á sunnudagskvöld.
Hannover. Reuters.
GERHARD Schröder, forsætisráðherra Neðra-
Saxlands, sagði kosningasigur sinn á sunnudag
vera upphafið að endalokum valdatíma Helmuts
Kohls, sem hefur setið á kanzlarastólnum óslitið
í 16 ár.
Schröder, sem í gær var útnefndur formlega
kanzlaraefni Jafnaðarmannaflokksins (SPD) í
kosningum til Sambandsþingsins í haust, hikaði
ekki við að biðla til hefðbundins stuðningsfólks
Helmuts Kohls á miðju stjórnmálanna. Hann
höfðaði beint til „nýju miðjunnar" í þýzkum
stjómmálum eftir að hafa komið bæði samherj-
um og andstæðingum á óvart með stærð kosn-
ingasigurs síns.
SPD fékk 47,9% atkvæða í hinu norður-
þýzka heimahéraði Schröders, CDU, flokkur
Kohls, 35,9%, flokkur græningja 7,0% og
Frjálsi demókrataflokkurinn (FDP), 4,9% og
þar með engin þingsæti, þar sem 5% lágmark-
inu sem kveðið er á um í stjórnarskránni varð
ekki náð.
„Við erum að tala um pólitíska áætlun sem
sameinar hvort tveggja, athafnalífið og félags-
lega ábyrgð. Hún verður að eiga rætur á miðj-
unni,“ tjáði Schröder fréttamönnum í Hannover
er hann hélt þaðan áleiðis til Bonn þar sem hann
mætti á fund æðstu manna flokksins sem sam-
þykktu síðar um daginn formlega útnefningu
hans til kanzlaraefnis.
Útskýringu
stefnumála beðið
Maðurinn sem þar með hefur verið valinn til
að keppa við Helmut Kohl um setu á kanzlara-
stólnum næsta kjörtímabil á hins vegar enn eftir
að útskýra nánar hvað hann hyggst taka til
bragðs ef hann kemst til valda. Schröder er
meginhöfundur kosningastefnuskrár SPD í
efnahagsmálum, en þrátt fyrir það á almenning-
ur eftir að fá að sjá hvernig hann hugsar sér að
taka á vandamálum á borð við metatvinnuleysið
í landinu og gera alvöru úr markmiði sínu um
„nútímavæðingu“ þýzks efnahags með „mann-
úðlegum svip“.
Hans-Peter Stihl, forseti vinnuveitendasam-
bands Þýzkalands, sagði Schröder skulda nánari
skýringar á slagorðum á borð við „nútímavæð-
ingu efnahagsstefnunnar“, „skattaumbætur“ og
„tæknilegar framfarir“.
Strax eftir sigurinn á sunnudagskvöld sagði
Schröder að það fyrsta sem hann tæki sér fyrir
hendur í hlutverki kanzlara væri að stofna til
„bandalags um nýsköpun starfa" milli verka-
lýðshreyfingarinnar og vinnuveitenda í því skyni
að vinna bug á atvinnuleysi.
Tilraunir Kohls til að stofna til slíks „banda-
lags um störf ‘ mistókust snemma árs 1996 eftir
að ríkisstjórnin þvingaði í gegn lagabreytingar
sem fólu meðal annars í sér skerðingu á rétti
launþega til veikindaorlofs.
Óháðir hagfræðingar telja að hin hefðbunda
samningaleið við lausn deilumála í þýzkum
stjómmálum dugi skammt ein og sér til að vinna
á atvinnuleysisdraugnum og segjast vilja bíða og
sjá hvort Schröder muni taka fyrir kjamavanda-
málið sem að baki liggur, sem sé óheyrilegur
fastakostnaður launagreiðenda sem fylgi hverj-
um starfsmanni.
Erfíðasti keppinauturinn
fyrir Kohl
Stuðningsmenn Schröders segja að honum
fylgi „ferskur andblær" á svið þýzkra stjómmála
og líkja honum gjaman við Tony Blair og Bill
Clinton. Gagnrýnendur hans halda því fram að
hann sé fígúra sem fjölmiðlar hafi búið til sem
skorti fastmótaða hugmyndafræði og nægjan-
legt persónufylgi innan flokks.
Urslit kosninganna í Neðra-Saxlandi voru
mikil vonbrigði fyrir Helmut Kohl. Hann viður-
kenndi þessi vonbrigði í gær en fullyrti engu að
síður að hann teldi sigurlíkur sínar í kosningun-
um í haust góðar. Hann vísaði á bug vangavelt-
um um að hann kynni að víkja sæti fyrrir hægri
hönd sinni Wolfgang Scháuble. „Eg er það.
Svarið er svo einfalt," svaraði
Kohl spumingu fréttamanns
hvort einhver vafi léki á því að
hann yrði kanzlaraefni Kristi-
legra demókrata.
Kohl sagði að í kosningabar-
áttunni, sem nú væri hafin, væm
valkostirnir orðnir ljósir. Annars
vegar ættu kjósendur þess kost
að veðja á þá flokka sem nú em í
stjórn - CDU, systurflokkinn
CSU og FDP - eða „rauð-
grænt“ stjórnarmynstur, þ.e.
væntanlegt meirihlutasamstarf
jafnaðarmanna og græningja.
Kohl sagði að flokkur sinn
myndi leggja allt í sölurnar í
kosningabaráttunni til að hindra
að „rauð-grænt“ bandalag kæm-
ist til valda.
Slæmt gengi frjálsra
demókrata í Neðra-Saxlandi
veikti reyndar enn frekar stöðu
Kohls í kosningabaráttunni, þar
sem efasemdir hafa styrkst um
að þessum trygga samstarfs-
flokki síðustu 16 ára (hann hefur
reyndar verið í stjóm með CDU
og SPD á víxl frá 1969) muni
mistakast að ná hinu setta 5%-
lágmarksfylgi í Sambandsþing-
kosningunum 27. september. Ef þetta lágmark
næst ekki fær flokkurinn ekki úthlutað neinum
þingsætum.
Samdóma
álit fjölmiðla
Þýzkir fjölmiðlar gerðu í gær mikið úr ósigri
CDU og sögðu hann setja Kohl í mjög erfiða að-
stöðu. „Þessi úrslit gætu ekki hafa verið óhag-
stæðari fyrir kanzlarann," skrifaði Bild-Zeitung.
Frankfurter Ailgemeine Zeitung sagði það full-
Ijóst að Schröder yrði Kohl mun erfíðari keppi-
nautur en Lafontaine flokksformaður, hefði nið-
urstaðan orðið sú að hann færi fyrir kosninga-
baráttu SPD en ekki Schröder.
„Með Lafontaine sem mótframbjóðanda hefði
Kohl getað rekið hnitmiðaða baráttu með því að
skipta kjósendum í fylkingar til vinstri og hægri
en með Schröder verður hann að vera við öllu
búinn, einkum gagnvart sínum helztu stuðnings-
mönnum á miðjunni. Spennan heldur áfram,“
sagði í blaðinu.
„Tilfinning Schröders fyrir valdi jafnast ekki
á við neinn nema Kohl. Þetta er ástæðan fyrir
því að kanzlarinn hefur fulla ástæðu til að óttast
hann sem keppinaut meira en nokkum annan,“
skrifaði Siiddeutsche Zeitung.