Morgunblaðið - 03.03.1998, Blaðsíða 53

MINNINGAR
I
i
i
i
i
i
i
-.5
i
i
i
i
i
l
i
l
i

i
i
i
i
:
i
4
í
4
4
i
i
i
i
MORGUNBLAÐIÐ

því kom að allir sem þekktu Magn-
ús gátu tekið þátt í innilegum fögn-
uði hans við að Tékkóslóvakía varð
aftur frjálst land með Havel að leið-
toga. Ekki var það minna um vert
að börnin upplifðu nú kynni af hinu
fagra landi forfeðra sinna og þeirri
glæsilegu höfuðborg sem er Prag.
Þar beið frændgarður tékknesku
ættarinnar og það fer ekki á milli
mála að sú blóðblöndun við íslend-
inga eykur bæði slagki’aft og
temperament!
Auk þeirra systra sem að framan
er getið á Magnús þrjú böm með
seinni konu sinni, Elínu Jónu Olafs-
dóttur, þau Björgu, Magnús
Jaroslav og Dagmar.
Magnús átti við langvarandi
heilsuleysi að stríða síðustu ár æv-
innar. Hann var mjög hart leikinn
af erfiðum sjúkdómi þegar ég
kvaddi hann á Landspítalanum fyr-
ir rúmri viku. Hann hafði fundið
styrkleika við ævilokin til að mæta
þeim með kjarki og raunsæi. Með
sjónvarp við rúmið sá hann síðast
það að Tékkar sigruðu Rússa í ís-
hokkí á vetrarólympíuleikunum.
Enn hefur þá hugurinn vafalaust
leitað heim á æskuslóðir þar sem
hann lá sína síðustu legu, um-
kringdur af íslensku fjölskyldunni.
Megi eilíft ljós lýsa þér á þeim
leiðum sem þú nú átt ófarnar. Far í
friði.
Einar Benediktsson.
Okkur langar í örfáum orðum að
minnast Mikka eins og hann var
alltaf kallaður. Hann var pabbi
þeirra Önnu, Ingu og Betu en við
bjuggum allar á Smáragötunni á
okkar æskuárum.
Mikki kom með framandi ævin-
týrablæ í litlu götuna okkar. Hann
var glaðlyndur og hress, talaði svo-
lítið bjagaða íslensku enda var
hann Tékki.
Það var ekki erfitt fyrir okkur
stelpurnar að skilja Mikka þegar
hann bauð okkur í bíltúr í glænýja
svarta Mustanginn, keypti handa
okkur Dairy Queen-ís og fór með
okkur að heilsa upp á endurnar á
Tjöminni. Við minnumst með hlý-
hug nokkurra slíkra ferða og þökk-
um fyrir góðar minningar þeim
tengdar.
í gegnum Mikka, Önnu, Ingu og
Betu tengdumst við Tékklandi á
sérstakan hátt. Það snerti okkur
sennilega meira en önnur íslensk
börn þegar innrásin var gerð í
Tékkóslóvakíu og mannfjöldinn
safnaðist saman fyrir framan sendi-
ráðið í götunni okkar til að sýna
Tékkum samstöðu.
Miklar breytingar hafa nú átt sér
stað í gamla föðurlandinu. Það hef-
ur verið gaman að fylgjast með því
í gegnum árin hvað þær systur hafa
haldið tryggð við sinn tékkneska
uppruna með því að læra málið og
heimsækja sitt föðurfólk í Tékk-
landi. Mikki hefur vafalaust verið
stoltur af þeim þegar þeim rann
blóðið til skyldunnar og stóðu f'yrir
söfnun fyrir fórnarlömb flóðanna í
Tékklandi og troðfylltu Háskólabíó
á glæsilegri skemmtun af því til-
efni.
Við kveðjum Mikka og vottum
öllum aðstandendum okkar dýpstu
samúð.
Lýs, milda Ijós, í gegnum þennan geim,
mig glepur sýn,
þvi nú er nótt, og harla langt er heim.
Ó, hjálpin mín,
styð þú minn fót; þótt fetin nái skammt,
ég feginn verð, ef áfram miðar samt.
Þú ljós, sem ávallt lýsa vildir mér,
þú logar enn,
í gegnum bárur, brim og voðasker.
Nú birtir senn.
Og ég finn aftur andans fógru dyr
og engla þá, sem bam ég þekkti fýr.
(Matthías Jochumsson)
Ágústa, Anna Magnea
og Guðný.
Nú er Magnús afi farinn frá okk-
ur. Nú situr hann ekki lengur í
stólnum sínum í Meðalholtinu, því
að hann er kominn til Guðs. Hann
situr nú uppi í skýjunum og fylgist
með okkur og þegar við biðjum
bænirnar okkar, hlustar hann á
okkur. Við biðjum fyrir honum og
vitum að nú líður honum vel.
Elsku afi, takk fyrir tímann sem
við fengum með þér.
Guðmundur Om og
Bjarki Rafn.
Elsku afi Magnús. Nú ertu dáinn
og farinn til Guðs og við getum ekki
talað saman meir. Mér þótti alltaf
svo gaman að koma í heimsókn til
þín. Þú leyfðir mér alltaf að skrifa á
ritvélina þína og horfa á „Cartoon
Network“ sem mér þótti svo
skemmtilegt. Ég hermdi líka stund-
um eftir þér þegar við borðuðum
matinn sem amma Elín gaf okkur
og stundum stalst ég í stólinn þinn
þegar þú fórst fram. Ég lofa að
vera góður við ömmu Elínu og
heimsækja hana oft. Bless, elsku afi
Magnús.
Þinn dóttursonur,
Guðmundur.
Liðin er næstum hálf öld síðan
kynni okkar hófust, og nú er komið
að kveðjustund. Góður vinur og fé-
lagi um áratuga skeið, Magnús
Rafn Magnússon eða Miroslav
Randolf Mikulcák eins og skírnar-
nafn hans var, er nú horfinn á vit
feðra sinna.
Magnús, eða Mikki eins og hann
var fljótlega kallaður af vinum sín-
um eftir komuna til Islands, fædd-
ist í borginni Zlín í Tékkóslóvakíu.
Hún var að vísu endumefnd
Gottwaldov á meðan Rauðir réðu
þar í-íkjum, en fékk aftur sitt upp-
runalega nafn eftir að Tékkar öðl-
uðust frelsi á ný. Aldrei kunni
Mikki að meta Gottwaldov-nafnið á
fæðingarborg sinni.
Faðir Mikka rak umfangsmikla
skóverksmiðju í Zlín, en þar hefur
lengi verið stundaður mikill skó- og
leðuriðnaður. Segja má, að örlaga-
valdur þess að Miroslav Mikulcák
kemur hingað til lands í ársbyrjun
1947 sé samband, sem komst á milli
föður hans og Óla J. Ólasonar, skó-
kaupmanns í Reykjavík, en Óli
flutti inn mikið af skófatnaði frá
Zlín á árunum eftir seinni heims-
styrjöld.
Þannig atvikaðist, að Mikki fór á
sýningu í London á vegum föður
síns síðla árs 1946, en á þessum
tíma blasti við, að allur einkarekst-
ur í Tékkóslóvakíu yrði þjóðnýttur.
Eitthvað hefur blundað í huga ungs
manns um tvítugt, sem tekur þá ör-
lagaríku ákvörðun að stefna ferð
sinni til íslands frá Englandi í stað
þess að halda aftur heim til
Tékkóslóvakíu.
Mikki átti góðan hauk í horni þar
sem Óli J. Ólason var eftir komuna
til Islands. Hann starfaði síðan hjá
Óla og fyrirtæki hans um skeið á
meðan hann hugsaði sinn gang.
Mikki tók þá ákvörðun nokkuð
snemma, að snúa ekki aftur heim til
Zlín, heldur setjast að hér á landi,
þar sem hann kynntist frjálsræði
og lifnaðarháttum ólíkum þeim,
sem skapast höfðu í heimalandi
hans. Kynni okkar Mikka hófust
seinni hluta árs 1948, en þá fóru
samræður okkar fram á ensku.
Annars náði hann furðu fljótt tök-
um á íslenskunni, enda átti hann
sérlega gott með að umgangast fólk
og eignaðist fljótlega stóran vina-
hóp.
Minningarnar hrannast upp frá
gömlu, góðu og skemmtilegu stund-
unum, sem við áttum saman og
reyndar oft í stórum vinahópi.
Mikki var mikill gleðimaður og
naut þess að umgangast fólk. Það
þótti sjálfsagður hlutur að hann
væri þátttakandi, þegar einhveijar
uppákomur áttu sér stað og gleð-
skapur í vændum. Mikki var orðinn
sannur íslendingur, og ekki held ég
að hvarflað hafi að honum að snúa
aftur heim til föðurlandsins.
Ástandið í Tékkóslóvakíu varð sí-
fellt verra, og hér leið honum vel.
Þetta skýrir sig vel í gjöf, sem hann
færði mér á jólum 1951. Það var
sjálfsævisaga Victors Kravchenko,
sem hann nefndi „Ég kaus frelsið".
ÞRIÐJUDAGUR 3. MARZ 1998 53
Hún kom út á ensku í Bandaríkjun-
um 1947, og var síðan þýdd á fjöl-
mörg tungumál, m.a. á tékknesku
og íslenzku 1951. Vietor Kravchen-
ko yfirgaf Ráðstjórnarríkin, komm-
únismann og harðræði hans og
settist síðan að á Vesturlöndum.
Mér fannst þetta táknræn gjöf frá
ungum manni, sem kynnst hafði
ófrelsi og yfirgangi í eigin landi,
sem fór sífellt versnandi á þessum
árum.
Mikki kvæntist góðri konu, Elínu
Kristjánsdóttur, og eignuðust þau
þrjár dætur. Minnist ég margra
yndislegra stunda á heimili þeirra
að Smáragötu 3. Þau hjónin slitu
samvistir. Seinni kona Mikka er
Elín Jóna Ólafsdóttir, sem hefur
verið honum ómetanleg stoð og
stytta í erfiðum og langvarandi
veikindum hans. Þau eignuðust
þrjú böm.
Mikki stundaði ýmis störf um
ævina, var m.a. framkvæmdastjóri
hjá Sænsk-íslenska frystihúsinu, og
síðar annaðist hann innflutning og
hafði á hendi umboð fyrir þekkt
tékknesk landbúnaðartæki.
Síðasta heimsókn Mikka til ætt-
lands síns var sumarið 1996 með
Elínu Jónu, konu sinni. Tilefnið var
að fagna 50 ára stúdentsafmæli
sínu. Hann mun hafa haft á orði áð-
ur en hann hélt í þessa síðustu
heimsókn til ættlands síns, að kæmi
eitthvað fyrir hann úti, þá skyldi
hann fluttur til íslands, því þar
skyldu bein hans hvfla. Sýnir það
best hversu mikill Islendingur hann
var orðinn. Koma mér þá helst í
huga hin fleygu orð Gunnars á
Hlíðarenda: „Éögur er hlíðin svo að
mér hefur hún aldrei jafn fögur
sýnst, bleikir aki’ar, en slegin tún,
og mun ég ríða heim aftur og fara
hvergi.“ Þetta er minningin um
góðan vin, sem gerðist einn af land-
námsmönnum okkar og fór hvergi.
Hrókur alls fagnaðar á góðra vina
fundi; og ógleymanlegur félagi alla
tíð. Ég kveð Mikka með söknuði.
Það er skarð fyrir skildi, en minn-
ingin lifir. Elínu Jónu, börnum hans
öllum og öði-um ættingjum votta ég
samúð mína.
Njáll Símonarson.
HELGA
S VEINSDÓTTIR
Handrit afmælis- og minningargreina skulu
vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett.
Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disk-
lingur fylgi útprentuninni. Auðveldust er
móttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru
nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslukerfin
Word og Wordperfect eru einnig auðveld í
úrvinnslu. Senda má greinar til blaðsins í
bréfasíma 569 1115, eða á netfang þess
(minning@mbl.is) — vinsamlegast sendið
greinina inni í bréfinu, ekki sem viðhengi.
Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum.
Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina
fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðal-
línubil og hæfilega línulengd - eða 2.200
slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnar-
nöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
öa^ðskom
v/ Possvogski»*kjMga»*ð
5ími: 554 0500 "
%
£
%
i
Þegar andlát
ber að höndum
Útfararstofa kirkjugarðanna ehf.
Sími 551 1266
Allan sólarhringinn
+ Helga Sveins-
dóttir fæddist í
Hafnarfírði 30. júní
1911. Hún lést 22.
febrúar síðastliðinn
á Sólvangi, Hafnar-
firði, og fór útför
hennar fram frá
Garðakirkju 2. mars.
Elsku amma. Þú
varst sannköfluð hetja,
en ekki varst það þú
sjálf sem sagðir mér
þær hetjusögur, það
eru einungis stað-
reyndir. Tvítug tekur þú pabba 8
mánaða gamlan í fóstur þegar
Bergþóra amma deyr úr berklum
aðeins 25 ára og tæpum tveimur ár-
um áður dó móðir ykkar. Einu og
hálfu ári seinna missir þú svo föður
þinn. Þú gengur að eiga afa minn,
Þorstein, þegar pabbi er tæplega 5
ára og átta mánuðum seinna ferst
báturinn hans og Steini frændi fæð-
ist svo 12 dögum seinna. Þú aðeins
25 ára gömul, nýgift með nýfæddan
frumburðinn og fimm ára gamlan
fóstursoninn, búin að missa báða
foreldrana, systur og eiginmann.
En þú horfðir aðeins fram á veginn
og réðir þig í vistir á ýmsum stöð-
um þar til þú réðir þig til Guð-
mundar í Görðum, aðeins til hálfs
mánaðar í fyrstu. En þar var þín
sannarlega þörf, hann ekkjumaður
með tvo drengi, þá Halldór 11 ára
gamlan og Eggert 8 ára. Þið giftið
ykkur nokkrum árum síðar. Þið
eignuðust 4 börn, tvo drengi sem
dóu við fæðingu og tvær dætur,
þær Sigríði og Þórunni, 7 árum
seinna. Sex árum síðar takið þið
Guðmundur síðan að ykkur Helga
bróður eftir að foreldrar okkar slitu
samvistum. Aftur og aftur er þitt
hlutskipti að taka að þér og fóstra.
Síðar á ævinni eftir fráfall Guð-
mundai’ vinnur þú við heimilishjálp
og komst sem engill af himnum til
hans Leifs, en það eru orð sem
hann hafði sjálfur um þig, og þið
áttuð margt sameiginlegt og voruð
lík í mörgu. Þegar við heimsóttum
þig á Sólvang á Þorláksmessu sl.
talaðir þú mikið um trygglyndi
hans og hve þú saknaðir þess að
geta ekki verið lengur hjá honum,
þvi þar var þitt annað heimili.
Hvar sem þú fórst
varst þú umkringd
fólki, alltaf varstu kát
og allir vildu hafa þig í
kringum sig. Þú varst
lífsglöð og hress,#hafð-
ir yndi af söng, tónlist,
ljóðum og lestri góðra
bóka. Þú ortir fullt af
ljóðum sem við afkom-
endur þínir getum
vonandi varðveitt og
ótal vísur kunnir þú
utan bókar. Einnig
spilaðir þú mikið og
kunnir mikið fyrir þér
í því. Ferðalög voru
þitt uppáhald, nokkrum sinnum
fórst þú til útlanda og þú fórst í
húsmæðraorlof og þú fórst í
Hveragerði þér til heilsubóta og
varst duglegust af öllum að heim-
sækja fólkið þitt.
Það er ekki annað hægt en að
minnast jólaboðanna þinna. Alltaí
bauðst þú öllum á annan í jólum en
hættir því fyrir u.þ.b. 10 árum, því
þá voru Garðar hættir að rúma all-
an hópinn og samkomuhús hefði
þurft til. Þú saknaðir þess mikið
þegar þetta hætti og hafðir þess
vegna ættarmót að Görðum sumar-
ið 1993 og sumir tjölduðu og grillað
var úti. Þá var Leifur heiðursgest-
ur. Því miður misstum við af þessu
og vorum fjarri góðu gamni.
Alltaf varst þú glöð þegar þér
var boðið í veislu. Það var fyrst nú
allra síðustu mánuði sem við vild-
um ekki leggja það á þig að koma
til okkar í Keflavík í afmæli og aðr-
ar veislur, þú varst orðin svo veik-
burða.
Við Sævar erum þakklát fyrir
allt sem þú gerðir fyrir okkur,
einnig fyrir það sem þú hefur gert
fyrir Helga bróður og eins hafa
dætur þínar verið honum sem
bestu systur.
Eftir að ég varð amma hafði mig
langað til að koma með Davíð litla
og láta taka mynd af okkur 5 ætt-
liðunum, en af því varð ekki, tíminn
var útrunninn.
Til þess að gera lífshlaupi þínu
skil þyrfti að skrifa heila bók
þannig að þetta eru einungis örfá
brot. Elsku amma þú varst einstök.
Blessuð veri minning þín.
Þín sonardóttir,
Bryndís Sveinsdóttir.
+
Innilegar þakkir fyrir auðsýnd samúð og vinarhug við andlát ástkærs
eiginmanns, föður okkar, tengdaföður og afa,
GUÐMUNDAR GUÐJÓNSSONAR,
Espigerði 2,
Reykjavík.
Svanhildur Magnúsdóttir,
Viðar Guðmundsson, Gerlinde A. Xander,
Bryngeir G. Guðmunsson, Katrín K. Hallgrimsdóttir,
Guðmundur H. S. Guðmundsson, Hanna H. Leifsdóttir,
Anna Dóra Guðmundsdóttir, Kristinn Kristinnsson,
Óskar Guðmundsson
og barnabörn.
+
Innilegr þakkir til allra sem auðsýndu okkur
samúð og vinarhug við andlát og útför móður
okkar, fósturmóður, systur, ömmu og lang-
ömmu,
MARGRÉTAR SÍMONARDÓTTUR,
áður til heimilis
í Barmahlíð 35.
Örn Viggósson,
Kolbrún Giordano,
Rúnar Viggósson,
Erna Þórðardóttir,
Guðjón Símonarson,
Gústaf Símonarson,
Mona Erla Símonardóttir,
Berglind Wathne,
Anthony Giordano,
Hallgrimur Friðriksson,
Lilja Sigurjónsdóttir,
Sigurbjörn R. Eirfksson,
barnabörn og barnabarnabörn.