Morgunblaðið - 03.03.1998, Blaðsíða 44

MORGUNBLAÐIÐ
*44 ÞRIÐJUDAGUR 3. MARZ 1998
AÐSENDAR GREINAR
Blekkingavefur
brúðuleikhússins
Handhafar
sannleikans
á heimavelli
Halldór Kolbeinn
O. Egilsson Stefánsson
EÐLI staðreynda er
slíkt að þær endur-
spegla ætíð ákveðinn
sannleik, eða a.m.k.
hluta hans. Það er
t.a.m. óvefengjanleg
staðreynd að hug-
myndafræði Sjálfstæð-
^sflokksins, þess ómak-
lega sjálfstópaða flokks
einkaframtaks og
markaðshyggju, er lítið
annað en innihaldsrýr
spunavefur einstós nýts
tvískinnungs og á það
yið í stóru sem smáu.
Oáran þessi birtist ektó
hvað síst í hikandi
vendingu flokksins í
veiðigj aldsmálinu.
„Apparatið" sjálft er þó ávallt samt
við sig, rvmur sem stýrikerfi fall-
landsins íslands, þar sem vonir
ungs fólks um að geta átt sómasam-
legt líf dvína óðum. Reyndar þurfti
ektó SUS við til þess að draga fram
A-iiann stóra sannleik, hann var svo
mörgum ljós fyrir.
Hagsmunagæslubandaiagið Sjálf-
stæðisflokkurinn er sem brúðuleik-
hús í sinni trúverðugustu mynd.
Misderrilegar brúður troða þar upp
í hlutverkum ráðherra, hafa yfir
rulluna og leitast við að komast sem
best frá sínu. Brúðumeistarinn er
fjármagnsöflin í landinu. Enn ein
sýning í þessu leikhúsi fáránleikans
er hálfafstaðin kjaradeila sjómanna
í uppfærslu þessa brúðuleikhúss ís-
;lenskra útgerðarmanna og stjórn-
valda. Vertóð þykir afspymulélegt
og er hreint ekki stjömugjafar
virði. Grámóskulegar brúðurnar
virka trénaðar og framganga hinna
tveggja ofangreindu lykilleikenda
minnir einna helst á léiega frammi-
stöðu í afdankaðri B-mynd. Boð-
skapur leikritsins er þó einfaldur og
öllum skýr; Enn í dag fylgir flokkur
einkaframtaks og markaðshyggju,
þetta ímyndaða sameiningartákn
allra stétta þjóðfélagsins, úreldri
klafa-, hafta- og forsjárpólitík.
Pólitískur tvístónnungur Sjálf-
stæðisflokksins nær sér hreint bæri-
lega á flug sem algjörlega skynsem-
islaus, röklaus og hugsjónalaus
hentistefna, sem mylur undir þann
ásetning að blekkja nú kjósendur og
spinna vef friðþægingar um fjár-
magnsöfl samfélagsins.
Nú eru þau markverðu tíðindi
Hagsmunagæslu-
bandalagið
Sjálfstæðisflokkurinn,
segja Kolbeinn
Stefánsson og Halldór
## ■■
O. Egiisson, er sem
brúðuleikhús í sinni
trúverðugustu mynd.
ljós orðin að forysta Sjálfstæðis-
flokksins er um það bil að kúvenda
stefnu sinni í veiðigjaldsmálinu.
A.m.k. kveður við annan tón en
þann, sem barinn var inn í hlustir
fulltrúa á síðasta landsþingi flokks-
ins, hvar boðskapur flokksbrodda
var skýr og skorinorður. Umræða
um veiðigjald í hvaða birtingarformi
sem vera mætti var þar útlæg ger,
veiðigjaldsskrattinn málaður á
vegginn í sinni lúalegustu mynd.
En svo virðist vera sem margt sé
böl til batnaðar. Allt í einu virðist
sem „upplýsingin“ hafí náð eyrum
og þar með anda forystuhjarðar
Sjálfstæðisflokksins, svona rétt eins
og hún átti veg til meðal einstak-
linga í efri lögum margra ríkja V-
Evrópu á ofanverðri 18. öldinni. Nú
ljá amtsmenn fjármagnsaflanna í
landinu loksins máls á veiðigjaldi,
þótt vafalaust verði í mýflugumynd
þeirri, sem koma mun skjólstæðing-
um þeirra í LIÚ til góða.
Ekki er djúpt á ástæðunni. Kosn-
ingar til Alþingis fara jú fram á
næsta ári og mætti eflaust ætla að
forystusauðum hagsmunagæslu-
bandalagsins þætti illt að fyrirfinna
sig á milli tveggja elda. Á aðra
höndina logar eldur réttlætistilfinn-
ingar hins almenna kjósanda, á hina
höndina brennur bál útgerðar-
klíkunnar, sem viðhalda vill löglega
útgefnum forréttindum. Af hitanum
af báðum bálum stendur Sjálfstæð-
isflokkurinn berskjaldaður í hug-
myndafræðilegri úlfakreppu, svo
vægt sé nú til orða tekið.
Fáir bera brigður á skilvirkni
kvótakerfls sem fiskveiðistjórnun-
arkerfis, þar sem um er að ræða
sókn í takmarkaða, en þó endumýj-
anlega auðlind. Styrinn stendur um
það hvort gjald skuli koma fyrir af-
not af þessari auðlind allra lands-
manna, og þá með hvaða hætti slík
gjaldheimta yrði útfærð. Gallar
kerfisins eru löngu orðnir lýðum
ljósir, svo mjög að uppihald þess í
óbreyttri mynd má teljast helber
móðgun við mannlega skynsemi og
óskerta siðferðisvitund. Verst er að
forystumenn Sjálfstæðisflokksins
og LIÚ virðast að hvorugu búa.
Hugmyndir um skynsemi og sið-
ferðisvitund virðast forsvarsmenn
LIÚ og Sjálfstæðisflokksins ætla að
verða síðastir til þess að meðtaka og
kemur eflaust fáum á óvart. Hróp-
leg mismunun þjóðfélagsþegnanna
birtist í aldaúreltu afbrigði miðalda-
lénsskipulags þar sem fáum ofur-
breyskum sægreifum er sjálfdæmi
selt til þess að leggja heilu byggðar-
lögin í efnahagslega og þar með bú-
setulega herkví.
Nú virðist Sjálfstæðisflokkurinn
ætla að fella gengi umræðunnar
allrar með því að upphefja hjáróma
rödd sína til innleiðingar einhvers
málamyndagjalds á útveginn. For-
ystuhjörð Sjálfstæðisflokksins er
sér fullkomlega meðvituð um það,
að kjósi félagshyggjuflokkarnir að
gera veiðigjald að kosningamáli
næstu Alþingiskosninga er fokið í
flest skjól. Þeir yrðu þá fáir kjós-
endurnir, sem bjóða myndu Sjálf-
stæðisflokknum upp í dans á kosn-
ingadegi, málið enda þverpólitískt
og mikill meirihluti þjóðarinnar
fylgjandi skynsamlegri skattlagn-
ingu auðlindarinnar. Líklegt er að
Sjálfstæðisflokkurinn hafi í þessu
máli einfaldlega misst af sínum
vagni. Jafnvel þótt svo færi að hann
næði að klessa á útgerðina ein-
hverju málamyndagjaldi, sem LIÚ
læsi honum fyrir, dygði það vart til
þess að forða honum frá atkvæða-
hrunadansinum. Almenningur allur
myndi þá líklega spyrja sig þess,
hvernig í ósköpunum það mætti
vera, að fyrir flokknum færu svo
skyni skroppnir menn, að eigi hefðu
fyrr kveikt á perunni í jafnaugljósu
réttlætismáli og skynsamleg gjald-
heimta á útveginn hlýtur að teljast.
Ríkisstjórnar Davíðs Oddssonar
yrði þá síður minnst fyrir það að
hafa innleitt gjaldið eftir pöntun frá
LÍÚ, heldur fyrir það að hafa auð-
sýnt takmarkalaust skynsemis- og
fyrirhyggjuleysi með þjónkun sinni
við sterk sérhagsmunaöfl, þvert á
heildarhagmuni þjóðarinnar.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur dag-
að uppi eins og tröllskessan í þjóð-
sögunni. Hann er orðinn að hjákát-
legum steingervingi. Hver skyldi
trúa því röklega að afturhaldssemi
geti verið leiðarljós? Á endanum er
það vonandi hræsnin, sem miklu
frekar étur börnin sín en byltingin.
Höfundar eru í Félagi ungra
jafnaðarmanna.
VEGNA greinar tveggja Dags-
brúnar og þriggja ektó Dagsbrún-
armanna í Morgunblaðinu 15. jan.
sl. get ég vart orða bundist yfir því
yfirlæti sem greinarskrifari sýnir af
sér, kannstó án allrar
lögfræðilegrar aðstoðar.
Grein þessi virðist öðr-
um þræði sett fram til
þess að verjast því ein-
elti sem stjórn Dags-
brúnar hefur mátt þola
undanfarin ár, í hina
röndina til að afhjúpa
ósannindi Gunnars Guð-
mundssonar.
í greininni er bent á
að lög hafi verið óbreytt
í nær hálfa öld, með
meiri nákvæmni má
segja tæp 40 ár. Gunnar
átelur „stjórnarelítuna“
fyrir að halda fundi í
Kiwanishúsinu sem
rúmi vart meir en rúm-
lega 100 manns. Ég hef ekki séð að
þar væru fleiri sæti til reiðu en fyrir
u.þ.b. 100 manns, hitt getur verið og
er ábyggilega rétt að salurinn tekur
fleiri í sæti.
Að lagabreytingar hafi verið
stöðugt til kynningar veturinn
1996-1997 eru helber ósannindi,
þegar kynningar fóru fram var
komið fram á vor 1997. Á þessum
vorfundum gagnrýndi Guðmundur
J. fyrrv. fonnaður félagsins nokkr-
ar þær lagabreytingar, sem nú hafa
dunið á félaginu, þá helst hvernig
félagið væri á allan hátt spyrt við
VMSÍ og ASÍ sem og allur mál-
skotsréttur. Eitt sinn man ég að
Það á ekki að vera auð-
velt að breyta lögum,
segir Guðmundur Guð-
bjarnarson, því þau eru
einn af hornsteinum
allra samfélaga.
Guðm. J. spurði framsögumann,
Atla Gíslason, hvort hann bæri
ábyrgð á þessari lagagerð? Atli
svaraði því til að hann hefði nú verið
meira til ráðgjafar laganefndar.
Ekki var hægt að stólja það öðruvísi
en hann ætti að leysa þau flóknu mál
sem þvældust fyrir þeim sem minna
máttu sín á krákustígum laga og
reglna. Þess vegna kom mér það á
óvart að Atli væri hluti laganefndar
félagsins. Ekki vegna þess að hann
væri óhæfur enda hef ég haft aðra
reynslu af honum, heldur sökum
vanhæfis vegna takmarka þeirra
sem 5. gr. laga Dagsbrúnar setur.
Með þessu ætla ég mér ektó að
kasta rýrð á störf Atla, hann hefur
unnið félaginu mikið gagn. Þótt
hann hafi tekið það að sér að verja
þá sem fara með húsbóndavald á
heimilinu má ekki telja það honum
til lasts enda tel ég að hann hafi á
engan hátt átt þátt í þessari snyrti-
legu aðför að Gunnari. Gunnar er
sagður hafa þagað þunnu hljóði
þegar kynningar á lögunum fóru
fram. Þó rétt væri, hvað þá um aðra
gagnrýnendur lagabreytinganna;
var hlustað á þá? Hvers vegna voru
athugasemdir Guðm. J. taldar rétt-
mætar á kynningarfundunum, en
framkvæmdir þvert á snið við það
sem hafði verið talið rétt og sann-
gjarnt?
Hverjir þögðu þá þunnu hljóði?
Kannski handhafar sannleikans? Af
hverju vörðu þeir ekki hugarfóstur
sitt þá? Sú ógeðfellda hugsun bær-
ist innra með mér, að þeim sem var
mest í mun að knýja breytingarnar
fram, hafi létt þegar mesta andstað-
an féll. Þeir menn sem áhuga hafa á
því að starfa fyrir félagið eru flestir
útskúfaðir guðlastarar af stjórnar-
elítunni. Hugmyndir þessara manna
og leiðbeiningar eru allar lagðar út
á versta veg og allt það sem þessum
mönnum dettur í hug útmálað sem
svartigaldur og klám. Stjórnarelít-
an virðist líta þannig á
að allar hugsanir guð-
lastaranna snúist um að
skaða félagið sem mest.
Það er allt svo skelfi-
lega vitlaust sem elít-
unni dettur ekki sjálfri
í hug, nema það henti
þeim frómu beturvitr-
ingum stjórnarelítunn-
ar.
Ég vil benda þessum
sannleikselskandi
mönnum á hverslags
afskræming á lýðræði
tvískipting stjórnar-
kosninga er. Eftir
stjómarkosningu
myndi umbótasinnaður
minnihluti þegar svo
bæri undir, sitja uppi með slappan
meirihluta sem gæti jafnvel unnið
gegn hagsmunum félagsins það sem
hann ætti eftir. Hver er munurinn á
því að hafa tvo hópa í stjórn eða alla
stjórnina ósamstæða? Jú, þar safn-
ast frekar saman hæfari heild sem
tekur ekki jafn mitóð tillit til sér-
hagsmuna klíkuforingjanna. Ég trúi
því ekki að menn verði svo þröng-
sýnir og sérhyggnir af því einu að
komast til metorða, að þeir geti ekki
unnið að sameiginlegu markmiði
allra félagsmanna þ.e. að bæta kjör
sín (kjarabaráttan og stéttarbarátt-
an).
Annað sem fram kom í grein
laganefndar geri ég athugasemd
við, meirihluti félagsins kaus ekki
um lagabreytingar, meirihluti
Dagsbrúnar var hvorki né komst
fyrir í Kiwanishúsinu sem tekur
eingöngu innan við 400 manns í sal
eins og áður er getið. Hvað er svo
óskiljanlegt við það að vera á móti
því að félagið sé svo rækilega steypt
inní aðildarsamtökin eins og ný lög
félagsins kveða á um, þar sem sömu
samtök eiga svo að samþykkja lög
sem myndu losa viðkomandi félag
frá samtökunum, jafnvæn féþúfa og
Dagsbrún er, yrði slíkt erfitt. Dags-
brún hefur þurft að segja sig úr
ASI til þess að knýja fram aðskilnað
Alþýðuflokks og ÁSÍ sem stóð yfir í
6 ár, hvers vegna íhugaði stjórn
Dagsbr. að standa utan þings VMSÍ
í haust? Spyr sá sem ektó veit. Að
lagabreytingar væru erfíðar sam-
kvæmt gömlu lögunum er rétt en
rangt að það hafi verið gagnrýnt
sérstaklega. Það á ekki að vera auð-
velt að breyta lögum, því þau eru
einn af hornsteinum allra samfé-
laga. Ný lög Dagsbrúnar og Fram-
sóknar stéttarfélags eru ekki neitt
breytt. þetta eru lög sem gilda um
nýtt félag, ný fyrir gamla Dags-
brúnarmenn.
Gagnstætt því sem greinarhöf-
undur heldur fram þá er mikill
meirihluti ósáttur við lagasmíðina,
en samþykkti þó með semingi,
vegna þess að það væri ekkert mál
að redda hlutunum í vor. Mér þykir
vænt um það hvernig elítan þakkar
Gunnari Guðmundssyni, mér undir-
rituðum og öðrum Dagsbrúnar-
mönnum fyrir uppihaldið. Það er
ákaflega hæpin fullyrðing að lög
D&F stéttarfélags séu mjög til
bóta, á það hefur lítt reynt, eitt er
nýtt og annað gott. Það er ákaflega
hallærislegt, að vera sífellt að vitna
í jafnrétti, lýðræði og nútímaleg við-
horf þegar menn vita ekki hvað
þessi orð þýða, kannski aðeins of-
notaðir frasar hinna stöðnuðu efir-
legusauða 68 kynslóðarinnar, sem
eitt sinn sungu „nútíminn er trunta
með tóman grautarhaus, hjartað
það er hrímað og heilinn gengur
laus“?
Höfundur er verkamaður.
AÐALFUNDUR
íslenskra sjávarafurða hf. verður haldinn
föstudaginn 3. apríl 1998
í Súlnasal Hótel Sögu og hefst hann kl. 13:30
DAGSKRÁ
1. Venjuleg aðalfundarstörf skv. 8. grein samþykkta félagsins.
2. Breytingar á samþykktum (15. gr.);
Lagt er til að stjóm félagsins verði skipuð fimm aðalmönnum
og tveimur til vara. Undirskrift þriggja stjórnarmanna þurfi til
að skuldbinda félagið og stjómarfundir séu lögmætir ef þrír
stjórnarmenn sækja fund.
3. Tillaga þess efnis að íslenskum sjávarafurðum hf. verði heimilað
að eignast eigin hluti að nafnverði allt að 90 milljónir króna,
sbr. 2. og 3. mgr. 55 gr. laga nr. 2/1995 um hlutafélög.
4. Önnur mál, löglega upp borin.
Dagskrá, tillögur og reikningar félagsins liggja frammi á aðalskrifstofu
þess, Sigtúni 42,105 Reykjavík, hluthöfum til sýnis á opnunartíma
8:30 - 16:30 viku fyrir aðalfund.
Aðgöngumiðar og fundargögn verða afhent á fundarstað.

Stjórn íslenskra sjávarafurða hf.
Guðmundur
Guðbjarnarson