Morgunblaðið - 03.03.1998, Blaðsíða 63

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 3. MARZ 1998 63
FOLK I FRETTUM
DUSTIN Hoffman í
Little Big Man
PENN, Dunaway og Beatty við
tökur á Bonnie and Clyde
BRANDO og Nicholson
í The Missouri Breaks.
ARTHURPENN
BANDARÍKJAMAÐURINN Arthur
Penn (1921) er einn þeirra mögn-
uðu leikstjóra sem hösluðu sér völl
á hinum gróskumikla sjöunda ára-
tug og skapaði myndir sem sett
hafa svip sinn á kvikmyndagerð æ
síðan. Líkt og margir starfsbræður
hans frá þessum árum, öðlaðist
Penn sína kvikmyndamenntun og
reynslu við hið kröfuharða form
beinna sjónvarpsútsendinga á
leiknum verkum. Starfaði m.a. við
þættina Philco Playhouse og Play-
house 90, sem m.a. voru sýndir í
Kanasjónvarpinu á sínum tíma. Áð-
ur en Penn sneri sér að kvikmynd-
um gerði hann einnig garðinn
frægan á Broadway, þar sem hann
setti upp verk einsog Two For the
Seesaw, með Anne Bancroft og
Henry Fonda, Toys in the Attick
og The Miracle Worker, sem hann
kvikmyndaði síðar.
Fyrsta kvikmynd Penns var The
Battler, (‘55), það var ekki fyrr en
önnur mynd hans, The Left Hand-
ed Gun, (‘58), kom fram á sjónar-
sviðið að athyglin fór að beinast að
þessum nýja Ieikstjóra. Penn vann
myndina, sem kafar í sálardjúp
eins frægasta byssubófa Villta
vestursins, Billy the Kid, á handriti
LITTLE BIG MAN, (‘73)
Mynd sem ætíð er jafn ánægjulegt
að skoða aftur, segir af Jack Crabb
(Dustin Hoffman), sem rifjar upp
lífshlaup sitt, 121 ára gamall, fyrir
blaðamanni. Það er ekki hlaupið að
því að skilgreina myndina, sem er
allt í senn; vestri, drama, gaman-
mynd, ádeila, harmsaga og sögu-
skoðun gamalmennis sem um miðja
þessa öld minnist mestu umbrota-
tíma í sögu Bandaríkjanna. Umfram
allt síbreytileg frásögn þai- sem
koma við sögu hinar litskrúðugustu
og eftirminnilegustu persónur, sögu-
legar sem tilbúnar. Custer og bar-
daginn við Little Big Hom, Sherman
hershöfðingi og blóðbaðið við Was-
hitafljót, Villti Bill Hickcock, og til-
búnir uppalendur Crabbs. Hin guð-
hrædda (og veika á svellinu)
prestsmaddama, sem Faye
Dunaway.leikur af minnisstæðri inn-
lifun, og indjánahöfðinginn, sem
Chief Dab George gerir að einni eft-
irminnilegustu persónu kvikmynd-
anna síðustu áratugina. Fleiri snjall-
ar, undur vel skrifaðar persónur
koma við sögu, en engin er betri en
sögumaðurinn sjálfur, Dustin
Hoffman, sem fórðunai-meistaramir
létu eldast fyrir augum manns með
árangri sem áður var óþekktur. Hér
nýtur sín til fulls dirfska og hinn alls-
ráðandi metnaður leikstjórans að
gera allt sem best úr garði. Handrit
Calders Willinghams um h'tinn karl
sem upplifir mikla, sögulega atburði,
er sannarlega með þeim snjöllustu.
BONNIE OG CLYDE, (‘67)
Gore Vidals. Myndin var endur-
gerð þeirra tveggja og Pauls
Newman (sem fór með aðalhlut-
verkið) á sjónvarpsverki sem þeir
liöfðu unnið saman að nokkrum
árum áður. Örvhenta skyttan er
enn athyglisverð mynd og á lítið
skylt við hina hefðbundnu vestra
sem menn áttu að venjast til þess
tfma.
Fyrsti „sálfræðivestri“ kvik-
myndasögunnar veitti Penn ekki
brautargengi því aðsóknin var
dræm. Kvikmyndagerð leikritisins
The Miracle Worker, (‘62), hlaut
hins vegar náð fyrir augum al-
mennings og gatan varð greið.
Penn og aðalleikkonan, Ánne
Bancroft, gjörþekktu efnið, sem
þau höfðu unnið áður í sameiningu,
bæði á Broadway og í sjónvarpi.
The Chase, (‘65) var byggð á
sögu eftir Horton Foote sem Lilli-
an Hellman færði í kvikmyndabún-
ing. Þrátt fyrir mikinn stjörnu-
fans, Marlon Brando, Jane Fonda,
Robert Redford, Angie Dickinson,
Robert Duvall, svo nokkrar séu
nefndar; ríflegt fjármagn, og þá
staðreynd að myndin var sú fyrsta
sem leikstjórinn gerði í lit, kom
allt fyrir ekki, hún kolféll.
Sígild myndbönd
menni með sína lágu greindarvísi-
tölu, af ótrúlegri innlifun og hand-
ritshöfundurinn David Newman og
Penn tvinna saman ofbeldi og djöf-
ulskap glæpamannanna við kald-
hæðnislegar aðstæður svo úr verður
ein svartasta kómedía sögunnar.
Hún er engu að síður óvægin, aldrei
höfðu afbrotamenn fengið aðra eins
útreið og söguhetjurnar í myndar-
lok. (Það atriði var m.a. eftirapað af
Coppola í Guðföðurnum.) Handrit,
leikstjórn, leikur, endursköpun and-
blæs liðinna tíma, allt í séi-flokki.
Penn komst loksins á skrið í
næstu myndum sínum, tvær þeirra
eru á meðal þeirra bestu frá þess-
um tíma, og vel það. Þetta eru
Bonnie og Clyde, (‘67), Alice’s
Restaurant, (‘69) og Little Big
Man, (‘70). Sú eina af þessum
ágætu myndum, sem ekki getur
talist ódauðleg, er Alice’s Restaur-
ant, þótt athyglisverð sé. Hún seg-
ir frá uppákomum í lífi þjóðlaga-
söngvarans Arlo Guthrie yngri,
meðal utangarðsfólks í Montana,
New York og víðar. Myndin er
barn síns „blómatíma", hippa, mót-
mæla gegn stríðinu í Víetnam. í
bland þjóðfélagsádeila og heimild
um sérstaka túna, fyndin og sorg-
leg í senn, byggð á texta blúsball-
öðu söngvarans. ★ ★★. Þeir sem
hafa ekki áhuga á Missouri
Breaks, ættu að kíkja á hana
þessa. Næst á dagskrá var vel gert
framlag Penns til heimildarmynd-
ar um Olympíuleikana, Visions of
Eight, (‘72), og Night Moves, (‘75),
bærileg einkaspaejaramynd með
Gene Hackman. Ari síðar kom svo
hin forvitnilega Missouri Breaks,
en síðan hefur Penn ekki komist í
fyrra form, að Four Friends, (‘81),
undanskilinni.
THE MISSOURRI
BREAKS, (‘76)
SPORTHÖLLIN
SÍMAR 554 3040 OG 895 0795
Einar Vilhjálmsson sími 896 7080
LÍKAMSRÆKTARSTÖÐ
FYRIR ALLA
BETRI LÍFSTÍLL - BÆTT HEILSA
BlKINY - VORNÁMSKEIÐ
6 vikna fitubrennslunámskeið með fullkomnu
aðhaldi, mælingu og vigtun. Matarlistar og
fyrirlestrar. Ljósatímar innifaldir.
VIÐ BJÓÐUM UPP Á
EINKAÞJÁLFUN.
Þjálfarar Einar Vilhjálmsson og Ragna Backman.
Nýjung
Einkaþjónusta
fyrir félög og hópa á laugardögum eftir kl. 16.00.
Þið ráðið ferðinni í fullkominni líkamsræktarstöð
þar sem boðið er upp á gufubað,
heitavatnsnuddpott, nudd og nálarstungu.
Danskennslu ef óskað er. Þekking fagfólks í
næringarfræðum og bakmeinum o.fl.
Að loknu heilsuefli er boðið upp á
hlaðborð og léttar veitingar.
Þinn er staðurinn frá kl. 16.00 og frameftir kvöldi
ef óskað er.
NlTROMAX OG SPORTSHAKE
ásamt alhliða bætiefnum.
Uppl. gefur Einar Vilhjálmsson
Viðskiptavinir athugið breyttan opnunartíma
á sunnudögum verður opið frá kl. 13-16.
Sporthöllin
Smiðjuvegi 1, Kópavogi.
Þessi undarlegi vestri kemst í úr-
takið þar sem hann telst einkar for-
vitnilegur og sögulegur. Því hér
leiða saman hesta sína tveir mestu
karlleikarar okkar tíma, (a.m.k.),
Marlon Brando og Jack Nicholson.
Brando leikur hausaveiðara, keypt-
an til höfuðs hrossaþjófnum Nichol-
son. Mislukkuð mynd í alla staði en
ómissandi öllum sönnum kvik-
myndafíklum.
Sæbjörn Valdimarsson
BURSTAMOTTUR
Urvalið er hjá okkur
Jýbýlavegur 18 • 200 Kópavogur
Sími; 510-0000 • Fax; 510-0001
Fáar myndir settu jafn mikinn
svip á hinn margslungna sjöunda
áratug og Bonnie og Clyde, og fáar
myndir hafa verið jafn oft stældar
(oftast með litlum árangri). Aðal-
persónurnar eru sögulegt par sem
fór ránshendi um Suðurríkin í
Kreppunni miklu. Á tímabili komust
þau upp með að ræna hvern bank-
ann á fætur öðrum og líkin hrönn-
uðust upp í blóðlituðu kjölfarinu.
Urðu í leiðinni að þjóðsagnahetjum
á meðal þrautpínds almúgans. War-
ren Beatty og Faye Dunaway leika
þessi geðtrufluðu Suðurríkjaung-
Vant ar þig
leigfanda?
Skráðu húsnæðið þitt hjá Leigulistanum þér að kostnaðarlausu. Með
aðeins einu símtali er húsnæðið þitt komið á skrá hjá okkur og þar með
ert þú komin(n) í samband við fjölda leigjenda. Skráðu íbúðina núna
áður en hún losnar og komdu f veg fyrir að hún standi auð og arðlaus.
Skráning í sima 511-1600
Skipholti 50B. • 105 Reykjavík