Morgunblaðið - 10.03.1998, Blaðsíða 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 10. MARZ 1998
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Skiptar skoðanir á fjámiálamarkaðnum um sameiningu bankanna
Na u ðsynlegur sparnaður
eða of stór eining?
STJÓRNENDUR fjármálafyrir-
tækja skiptast í tvö horn í afstöðunni
til hugmynda um sameiningu Lands-
banka íslands hf. og íslandsbanka
hf., hugmynda sem Kjartan Gunn-
arsson, fráfarandi formaður banka-
ráðs Landsbankans, setti fram á árs-
fundi bankans á föstudag. Margir
telja hugmyndina jákvæða en aðrir,
meðal annars núverandi formaður
bankaráðs Landsbankans, eru efíns
og tala um að sameinaður banki yrði
of stór á mælikvarða íslenska fjár-
málamarkaðarins.
„Landsbankinn er mjög stór og
öflugur á íslenskan mælikvarða.
Hann er auk þess nýbúinn að fjár-
festa í VÍS, stærsta tryggingafélagi
landsins. Mér finnst það svo mikið
verkefni að gera gott úr þessari fjár-
festingu og nýta hana sem best að ég
hef ekki verið að hugsa um annað á
meðan,“ segir Helgi S. Guðmunds-
son, formaður bankaráðs Lands-
banka íslands hf., þegar álits hans er
leitað.
Helgi segist hafa verið efíns fyrst
þegar fjallað var um hugmyndir
Kjartans. Hann tekur þó fram að
hann hafí enga fordóma gegn sam-
einingu við Islandsbanka eða aðra
banka en telji rétt að fara sér hægt
við núverandi aðstæður.
Formaður bankaráðs Landsbank-
ans hf. tekur undir fram komin sjón-
ai-mið að hagræða þurfí í bankakerf-
inu og lækka vexti. „En ég spyr:
Hvað gerðist þegar fjórir bankar
sameinuðust í Islandsbanka? Lækk-
uðu vextir? Eg man ekki eftir því,“
segir Helgi.
Búnaðarbankinn skoðar málin
Pálmi Jónsson, formaður banka-
ráðs Búnaðarbanka Islands hf., segir
að stefna bankans varðandi þessi
mál verði kynnt á aðalfundi sem
haldinn verður innan tíðar. „Breyt-
ingar á starfsemi bankanna eru auð-
vitað sífellt að gerast. Mér sýnist
einnig líklegt að einhver fækkun á
bankastofnunum geti átt sér stað á
komandi árum en allar slíkar breyt-
ingar þurfa að gerast að vel yfir-
lögðu ráði,“ segir Pálmi. „Yfírlýsing-
ar um stórmál af þessu tagi eru
vandmeðfarnar. Þær þurfa að hafa
eitthvað á bak við sig þannig að
breytingamar geti orðið raunhæfar
og komist í framkvæmd. Ella er
mögulegt að þær valdi óþarfa óróa
innan bankakerfísins.
Búnaðai'bankinn hefur auðvitað
verið að skoða þessi mál. A það bæði
við um það hvernig hann geti best
tryggt samkeppnisstöðu sína og
framtíð og hvernig hann geti veitt
viðskiptavinum sínum sem ódýrasta
þjónustu. Það má tO dæmis nefna að
á undanförnum árum leitaði Búnað-
arbanki íslands ítrekað eftir því að
ríkisviðskiptabankarnir stokkuðu
upp útibúakerfi sitt sem hefði getað
sparað mikla fjármuni í rekstri. Því
miður komust tillögur bankans í
þessu efni ekki fram,“ segir Pálmi.
Hann minnir einnig á að um það
leyti sem ríkisviðskiptabönkunum
var breytt í hlutafélög hafi verið
stofnaður nýr banki í eigu ríkisins.
Það sé ekkert launungarmál að Bún-
aðarbankinn hafi talið mögulegt að
fara aðrar leiðir.
Önnur staða FBA
„Þetta er leið sem ákveðið var að
fara ekki,“ segir Bjarni Armannsson,
forstjóri Fjárfestingarbanka at-
vinnulífsins hf., þegar hann er spurð-
ur um þá hugmynd Kjartans Gunn-
arssonar að bankar og fjármálafyrir-
tæki sameinuðust um kaup á Fjár-
festingarbankanum með það fyrir
augum að framkvæma þá hugmynd
þeitra að leysa upp starfsemi fjár-
festingarlánasjóðanna og fella þá
beint að bankakerfinu. Bjami bætir
því við að hugmyndir Kjartans um
spai-nað í bankakerfinu styðji þessa
skoðun. Fjárfestingarbankinn sé
heildsölubanki og með sameiningu
hans við aðra banka komi ekki fram
þau samlegðaráhrif sem næðust með
sameiningu viðskiptabanka.
Ríkið á alla þessa þrjá banka en
Bjarni bendir á að staða FBA sé
önnur en Búnaðarbankans og
Landsbankans. Hugmyndin sé að
auka hlutafé hinna bankanna og
selja en Fjárfestingarbankinn verði
seldur beinni sölu.
Þór Gunnarsson, sparisjóðsstjóri
Sparisjóðs Hafnarfjarðar og formað-
ur Sambands íslenskra sparisjóða,
hefur áhyggjur af áhrifum þess á ís-
lenska fjármálamarkaðinn ef Lands-
bankinn og íslandsbanki sameinuð-
ust. Erfitt yrði fyrir aðrar fjármála-
stofnanir að keppa við hann.
„Eg gæti trúað því að árangur af
slíkri sameiningu kæmi ekki hraðar
fram en hjá Islandsbanka sjálfum.
Það tók fjögur til sex ár að sjá ár-
angur,“ segir Þór. Hann telur skyn-
516 milljóna kr.
hagnaður hjá
Granda hf.
HAGNAÐUR Granda hf. og dóttur-
félags hans, Faxamjöls hf., nam 516
milljónum króna á árinu 1997, en ár-
ið 1996 var hagnaður félagsins 180
milljónir króna. Hagnaðurinn er
rúmlega 13% af veltu, en var tæp-
lega 5% árið áður.
Rekstrartekjur félagsins námu
3.914 milljónum kr. og er það um 2%
aukning frá árinu áður. Rekstrar-
gjöldin námu 3.044 milljónum ki'óna
og höfðu minnkað um 4%.
Brynjólfur Bjarnason, fram-
kvæmdastjóri Granda hf., segir að
fyrirtækið sé að uppskera hluta af
aðgerðum við hagræðingu í útgerð.
Á árinu 1996 hafi félagið tekið þátt í
kapphlaupi um úthafskvóta. Það hafí
átt níu skip og gert út átta þeirra.
Síðan hafi verið settur kvóti á út-
hafskarfann og fyrirtækið ákveðið að
minnka veiðar í Smugunni. Fækkað
skipum niður í fimm og veitt kvóta
sinn á þeim. Það þýddi meiri fram-
leiðni á hvert skip. Samhliða þessu
hafi verið gert átak í að draga úr
kostnaði.
Brynjólfur segist ánægður með
árangurinn, sérstaklega þó veltufé
frá rekstri sem jókst úr 459 milljón-
um kr. í 686 milljónur sem er 18% af
veltu og hefur aldrei verið meira.
,Að öllu óbreyttu tel ég að þær
geti verið allsæmilegar, það er að
segja ef okkur tekst að semja fyrir
helgina," segir Brynjólfur um
rekstrarhorfur fyrir yfirstandandi
ár. Hann segir að loðnan veiðist en
hún sé smá og því minni verðmæti í
loðnufrystingu. Þá séu markaðirnir
sæmilegir sem stendur.
Aðalfundur Granda hf. verður
haldinn 3. apríl 1998 kl. 16 í matsal
fyrirtækisins í Norðurgarði. Stjórn
félagsins leggur til að greiddur verði
9% arður.
GRANDIhf
Úr reikningum ársins 1997

Rekstrarreikningur Miiijónir króna 1997 | 1996 Breyting
Rekstrartekjur Rekstrargjöld 3.914 3.045 3.831 3.175 +2,2% ■4.1%
Hagnaður fyrir afskriftir og fjárm.liði Afskriftir Hreinn fjármagnskostnaður 869 -451 -34 656 -507 -10 +32,5% ■11,0% +240.0
Hagnaður af reglulegri starfsemi Aðrar tekjur og gjöld 384 132 139 41 +176,2 +222.0
Hagnaður ársins 516 180 +186.7%
Efnahagsreikningur Miiijónir króna 31/12'97 31/12 '96 Breyting
| Eign ir: Fastafjármunir 5.358 5.296 +1,2%
Veltufjármunir 913 843 +8,3%
Eignir alls 6.271 6.139 +2,2%
Skuldir Eigiðfé 3.072 2.613 +17,6%
og eigid Langtímaskuldir 2.682 2.884 -7,0%
té: Skammtímaskuidir 517 642 ■19,5%
Skuldir og eigið fá alls 6.271 6.139 +2.2%
Kennitölur og sjóðstreymi 1997 1996 Breyting
Eiginfjárhlutfall 49% 43%
Veltufjárhlutfall 1,77 1,31 +35,1%
Arðsemi eigin fjár 19,9% I 9,0%
Veltufé frá rekstri Milljónir króna 686 I 459 +49,4%
samlegast að setja hlutabréf i
Landsbankanum og Búnaðai'bank-
anum á markað og láta markaðinn
um þróunina.
Fýsileg leið
Fram kom í ræðu Kjartans Gunn-
arssonar að hann telur að eignarfyr-
irkomulag sparisjóðanna hljóti að
flækja sameiningu við Landsbank-
ann, hlutafélagsbanka í eigu ríkisins
sem eigi að einkavæða. Þór segir að
það sé ekkert nýtt að Kjartan hnýti í
eignafyrirkomulag sparisjóðanna.
Telur Þór ekkert að rekstraríyrir-
komulagi sparisjóðanna, það hafi
sannað sig, og menn eigi ekki að bera
það fyrir sig. Sparisjóðirnir séu
sjálfseignarstofnanir, sumir með á
fimmta hundrað stofnfjáraðila.
Stjórnendur verðbréfafyrirtækja
sem Morgunblaðið ræddi við í gær
voru jákvæðir til hugmynda um sam-
runa Landsbanka og Islandsbanka
og hvers konar sameiningar í banka-
kerfinu. „Mér finnst Kjartan mjög
framsýnn að setja þetta fram og
koma með því Landsbankanum
meira inn á kortið í sameiningarum-
ræðunni. Hingað tU hefrn' meira ver-
ið rætt um sameiningu Búnaðar-
bankans og Islandsbanka," segir Ja-
fet Ólafsson, framkvæmdastjóri
Verðbréfastofunnar hf.
„Ég tel að sameining Landsbanka
og Islandsbanka sé jafnvel fýsUegri
leið og geti gert báða bankana verð-
mætari en þeir eru í dag. Báðir búa
yfir öflugu útibúaneti,“ segir Jafet.
Vegna umræðna um yfirburðastöðu
sameinaðs banka á íslenska fjármála-
markaðnum bendir Jafet á að fyrir
séu öflugar bankastofnanir, Búnað-
arbankinn, sparisjóðimir og hinn nýi
Fjárfestingarbanki atvinnulífsins.
„Við megum heldur aldrei gleyma
hvað stutt er til útlanda og erlendar
bankastofnanir veita stöðugt meiri
samkeppni hér á markaðnum.“
Sigurður Einarsson, framkvæmda-
stjóri Kaupþings hf., segir að með
sameiningu banka sé hægt að spara
fjármuni, bæði með fækkun útibúa
og hagræðingu í höfuðstöðvum bank-
anna. Bendfr á að ef hægt væri að
leggja niður fjölda útibú með samein-
ingu Landsbanka og íslandsbanka
spöruðust verulegir fjármunir. Á
hinn bóginn bendir Sigurður á að
Landsbankinn gæti gert verulegt
átak í hagræðingu, án þess að sam-
einast öðrum banka. Hann veltir
einnig fyrir sér afstöðu samkeppnis-
yfirvalda til slíkrar sameiningar, í
ljósi þess að sameining tveggja bak-
aría hefði verið felld úr gildi. Bendir
á að banki sem yrði til með samein-
ingu Landsbanka við íslandsbanka
eða Búnaðarbanka yrði markaðsráð-
andi.
Brynhildur Sverrisdóttir, fram-
kvæmdastjóri Fjái-vangs hf., telur
hugmyndir um sameiningu Lands-
banka og íslandsbanka jákvæðar.
Þeir geti lært sitthvað hvor af öðrum.
Islandsbanki hafi orðið til við mikið
samrunaferli og Landsbankinn hafi
einnig sameinast Samvinnubankan-
um. Hún segir að vaxtamunur beggja
bankanna sé of mikill miðað við það
sem þekkist erlendis. Hann þurfi að
minnka, ef bankarnir eigi að lifa af.
Sameining gæti verið liður í því.
r@r<ar
Viö kynnum verölækkuná Internetþjónustu Landssímans.
Hringdu í síma |8ÖÖB3ES°9 fáðu allar nánari upplýsingar.