Morgunblaðið - 10.03.1998, Side 23

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 10. MARZ 1998 23
UR VERINU
De Sousa Vasconcelos sjávarútvegsráðherra Portúgals
Verkefnaskortur á út-
höfunum er vandamál
„VIÐ Portúgalir búum við ákveðið
vandamál í sjávarútvegi, en úthafs-
floti okkar er orðinn afar lítill
vegna verkefnaskorts á úthöfunum
og innan lögsögu annarra ríkja. Við
þurfum á físki að halda og mark-
mið okkar er að viðhalda möguleik-
um okkar innan lögsögu og utan til
að ná sem mestum fiskafla. Við
þurfum að auka fiskeldi verulega
og við þurfum að bæta meðferð afl-
ans og nýta hann betur en við ger-
um nú. Vandamál okkar snýst því
um minnkandi veiðiheimildir og að-
lögun flotans að þeirri staðreynd,"
segir sjávarútvegsráðherra Portú-
gals, Marcelo de Sousa
Vasconcelos, í samtali við Morgun-
blaðið.
Góðar viðtökur
Portúgalski ráðherrann var hér
í heimsókn í síðustu viku. Hann
ræddi við íslenzka ráðherra, heim-
sótti fyrirtæki og stofnanir sjávar-
útvegsins í Reykjavík og fór bæði
í heimsókn í fyrirtæki í Vest-
mannaeyjum, Grindavík og Sand-
gerði. „Astæðan fyrir heimsókn
minni hingað til Islands var að
treysta sambönd íslands og
Portúgals á sviði sjávarútvegs,"
segir de Sousa Vasconcelos.
„Þjóðirnar hafa verið tengdar í
sjávarútvegi um langt skeið og
viðskipti þeirra á milli á sviði hans
hafa verið mikil. Markmiðið var að
auka þekkingu okkar á íslenzkum
sjávarútvegi og treysta sambönd-
in, bæði á sviði tækni og vísinda
og viðskipta.
Ég hef fengið mjög góðar við-
tökur hér og er hrifínn af því sem
ég hef séð hér. Það er mikill mun-
ur á því að sjá hlutina með eigin
augum og lesa um þá eða heyra frá
öðrum. Allir, sem ég hef hitt hér,
allt frá ráðherrum til stjórnenda
fyrirtækja og stofnana, hafa tekið
mér mjög vel. Ég hef séð ýmislegt
hérlendis, sem getur komið sér vel
fyrir sjávarútveginn í Portúgal.
Þorskurinn mikilvægur
Þorskurinn er okkur mjög mikil-
vægur, bæði sem matur og hráefni
fyrir veiðar og vinnslu og hefur
verið svo í meira en 400 ár. Miklar
breytingar hafa orðið á útgerð frá
Portúgal vegna slæmrar stöðu ým-
issa fiskistofna og úthafsfloti okkar
er því orðinn mjög lítill. Fyrir
nokkrum árum voru 60 skip í út-
hafsflota okkar en þau eru aðeins
16 nú. Fiskaflinn hefur því minnk-
að mikið, en fiskneyzla og eftir-
spurn eftir fiski hefur ekki minnk-
að. Þess vegna er innflutningur á
fiski okkur mikilvægur.
Þegai- litið er til baka um 15 ár,
skiptir það mestu máli að fiskistofn-
ar í nánast öllu Atlantshafi hafa ver-
ið á niðurleið. Þai' má neftia lýsing
við Namibíu, þorsk við Kanada og á
tímabili þorsk við Noreg. Mikil of-
veiði allra þjóða er nærtækasta
skýringin á þessari stöðu, sem síðan
hefur leitt til minnkandi úthafsveiði-
flota okkar og minni atvinnu
tengdri sjávarútvegi.
Fiskistofnar innan lögsögu okk-
ar standa heldur ekki vel og nokk-
ur ár mun taka að byggja þá upp á
ný. Um þessar mundir sé ég enga
möguleika á aukinni veiði á alþjóð-
legum hafsvæðum eða innan lög-
sögu annarra ríkja og aukningar er
heldur ekki að vænta heima fyrir,
þannig að fiskeldið hlýtur að vera
svai’ið og á það leggjum við mikla
áherzlu. Við leggjum einnig
áherzlu á betri nýtingu sjávar-
fangsins og þeirra tegunda, sem
vannýttar eru.
Töluverður fiskiðnaður
Við rekum einnig töluverðan
fiskiðnað. Sé þorskurinn tekinn
sem dæmi, er hann saltaður og
þurrkaður fyrir neyzlu, en þannig
fær hann mjög sérstakt bragð. Við
flytjum töluvert inn af heilfrystum
þorski og vinnum hann heima. Það
eru um 2.500 manns sem vinna að
söltun og þurrkun á fiski. Við höf-
um mikinn áhuga á því að halda
þessum iðnaði áfram og þvi reyn-
um við að flytja fiskinn inn með
þeim hætti að frekari vinnslu sé
þörf hér heima. Við viljum fiskinn
því annaðhvort óunninn með öllu
eða aðeins blautverkaðan, eins og
við kaupum hann frá Islandi og víð-
ar, ekki þurrkaðan."
Nota kvóta á úthafinu
Hvaða skoðun hefur þú á fisk-
veiðistjómun með framseljanlegum
kvótum eins og á íslandi og víðar?
„Við höfum kynnt okkur fisk-
veiðistjómun með framseljanlegum
aflaheimildum á hvert skip, bæði
hér á íslandi, Nýja Sjálandi,
Ástralíu og víðar. Mér sýndist áður
að fiskveiðistjómun með þessum
hætti gengi vel á Islandi og hún
hafi skilað árangri. Nú hef ég kom-
izt að því að allnokkur ágreiningur
er um kvótakerfið á íslandi, svo það
Morgunblaðið/Golli
MARCELO de Sousa Vasconcelos, sjávarútvegsráðherra Portúgals,
ræðir við skipstjóra á portúgölskum togara í Reykjavíkurhöfn, ásamt
föruneyti sínu. Togarinn var hér til að taka troll frá Hampiðjunni.
er erfitt fyrir mig að meta kosti og
galla þessa kerfis. Við höfum notað
kvóta á skip við fiskveiðistjórnun í
Portúgal. Það á einkum við veiðar á
úthöfunum og veiðar innan lögsögu
annarra ríkja, en þar er ekki um
framseljanlega kvóta að ræða. Við
notum einnig slíka kvóta við veiðar
á einstökum tegundum innan lög-
sögu okkar, til dæmis við veiðar á
lýsingi."
Telur þú að Island eigi erindi inn
í Evrópusambandið?
„Þetta er viðkvæm spurning.
Portúgal er aðili að Evrópusam-
bandinu og okkur væri mikil
ánægja af því að Island gengi í
sambandið. En við skiljum einnig
ótta ykkar við hugsanlegar afleið-
ingar þess fyrir fiskveiðistjómun
við ísland og umráðaréttinn yfir
fiskimiðunum við landið. Evrópu-
sambandið þarf fleiri aðildarþjóðir
eins og Island, sem em vel skipu-
lagðar, vel menntaðar, tæknivædd-
ar og með mikla og langa reynslu
af lýðræði,“ segir Marcelo de
Sousa Vasconcelos.
Loðnufrystingu að ljúka
LOÐNUFRYSTING fyrir Asíu-
markað hefur gengið verr en í fyrra
að sögn Halldórs Eyjólfssonar hjá
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna. Alls
hafa 18.000 tonn verið fryst, en í fyrra
nam heildarfrystingin 21.000 tonni.
„Þar af erum við með 10.000 tonn, en
til samaburðar vorum við með 14.000
tonn í fyrra,“ sagði Halldór í samtali
við Morgunblaðið í gærdag. Sæmund-
ur Guðmundsson hjá Islenskum sjáv-
arafurðum sagði þó að frysting hefði
verið meiri hjá ÍS heldur en í fyrra,
eða milli 8.000 og 9.000 tonn á móti
6.000 tonnum í fyrra.
Þeir Halldór og Sæmundur sögðu
báðir að útlit væri fyrir að frysting
fyrir Japan og fleiri lönd í Asíu væri
lokið, loðnuhrygnumar væru orðnar
of þroskaðar, „hrognin era byrjuð að
leka,“ sagði Halldór. Hann sagði að
frysting fyrir Japan væri búin nema
að ný ganga kæmi. „Það sem þeir eru
að fá fyrir austan núna er allt of smár
fiskur til að binda vonir við. Þar eru
að fara 75 stykki í kílóið. Hún hentar
til djúpsteikingar, en það er bara svo
lítill mai-kaður. Við erum annars enn
að frysta fyrir Rússland, en erum
ekki byrjaðir að taka hrogn. Það
verður þó ugglaust í vikunni,“ bætti
Halldór við.
Þakklátir fyrir það sem keniur
„Við verðum að vera þakklátir
fyrir það sem kemur, en samt verð
ég að segja að við vonuðumst eftir
meiri Japansloðnu. Stæmi loðnu.
Hún er ansi smá sú sem hefur verið
að veiðast og það er ekki sama hrá-
efnið. Hrygnurnar era dýrari eftir
því sem þær era stærri. Ég tel að
Japanir hefðu birgt sig upp, keypt
30.000 tonn eða meira ef við hefðum
getað útvegað það. Það hefur lítið
verið að koma út úr Kanadamönn-
um þannig að Japanir hefðu öragg-
lega birgt sig vel upp hjá okkur,“
sagði Sæmundur. Hann bætti við að
hrognataka væri ekki byrjuð, „ein-
hverjir dagar“ væru í það, enda
vildu Japanir „vel þroskuð hrogn
sem rynnu úr hrygnunni".
Bræla við Eyjar
Bræla hefur verið á loðnumiðun-
um við Vestmannaeyjar. Þorsteinn
Kristjánsson skipstjóri á Hólma-
borginni sagði í gærdag, að „enginn
hefði verið að gera neitt um nóttina
og fram eftir degi“, eins og hann
komst að orði. Hann var þó bjart-
sýnn því veðurspáin væri hagstæð.
„Þetta lítur því vel út, en það virðist
vera mikil ferð á loðnunni," sagði
Þorsteinn.
NÁTTÚRAN
HJÁLPAR
ÞÉRAÐ
íQl '
BLUE LAGOON
:C t IÁN 6 ■ ;jf
moisiurising
aeam
íeuthtigkeit
cteme
trenie
hydtatante
geofherma!
skin coie

Hugsaðu htýtt ti! húðarinnar og notaðu
Btue Lagoon húðverndarvörumar.
VIBHALDA NATTURULEGUM RAKA
ÐARINNAR
Ef þú vilt byggja upp og viðhalda náttúrulegum raka húðarinnar ættir
þú aö leita ráða hjá sjálfri náttúrunni. Blue Lagoon rakakremið geymir
einstaka samsetningu af söttum úr Bláa lóninu sem stuðla að
heilbrígöu rakajafnvægi í húðinni. Það er sérstaklega gott sem dagleg
húðvernd á allan líkamann, jafnt íyrir börn og fullorðna. Blue Lagoon
rakakremið er án ilmefna, er mjög gottfyrir viðkvæma og þurra húð
og á exem og psoriasís. Blue Lagoon vörumar fást í apótekinu.

BLUELAGÖÖi
I C E L A N D