Morgunblaðið - 28.04.1998, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 28. APRÍL 1998
MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
ÚR VERINU
Skortur á öryggis-
reglum vegna hjóla-
brettanotkunar
NÚ ER korainn sá tími sem böm og
unglingar fara að iðka ýmsar íþrótt-
ir sem tilheyra sumrinu. Ein þeirra
er hjólabrettaíþróttin sem hefur
verið afar vinsæl undanfarin ár. Það
er eins með hjólabrettin og aðra af-
þreyingu að hún getur valdið slysum
ef ekki er farið að með gát og búnað-
urinn er ekki í lagi. Hér á landi eru
engar reglur til um hvemig ömggur
hjólabrettabúnaður eigi að vera eða
hvaða öryggisbúnað skuli nota við
iðkun íþróttarinnar, að sögn Herdís-
ar Storgaard, bamaslysavamafull-
trúa Slysavamafélags Island. Sagði
hún að Norðmenn væra ein af fáum
þjóðum sem hefðu sett slíkar reglur
vegna þess að slysum hefði fjölgað
hjá hjólabrettafólki þar í landi.
Hér á landi er einnig nokkuð um
slys hjá iðkendunum. Sem dæmi
má nefna að á slysadeild Sjúkra-
húss Reykjavíkur komu á síðast-
liðnu ári nítján ungmenni á aldrin-
um 7-16 ára vegna óhappa á hjóla-
brettum. Era þá ótaldir þeir sem
komu til lækninga á heilsugæslu-
stöðvamar vegna slíkra slysa bæði
á höfuðborgarsvæðinu og úti á
landsbyggðinni.
Herdís sagði að nauðsynlegt væri
að þeir sem iðkuðu hjólabrettin og
foreldrar þeirra væra vakandi fyrir
því að búnaðurinn væri í lagi. Einnig
væri nauðsynlegt að hjólabrettafólk-
ið væri með CE merktan öryggis-
hjálm og CE merktar olnboga- og
hnéhlífar einnig væri æskilegt að
vera með sérstakar úlnliðshlífar. En
öryggisbúnaður sem væri CE
merktur uppfyllti ákveðnar kröfur
um persónuhlífar sem viðurkenndar
hefðu verið af Evrópusambandinu.
Herdís sagði að því miður væri þó
h'tið um að ungmenni notuðu þennan
öryggisbúnað vegna þess að hann
þætti ekki nógu „töff“. „I keppnum
erlendis era strangar reglur um að
menn noti öryggisbúnað. Slíkur
búnaður er nauðsynlegur bæði fyrir
byrjendur og þá sem eru lengra
komnir,“ sagði Herdís.
Aðalheiður Birgisdóttir, eigandi
verslunarinnar Týnda hlekksins
sem selur hjólabretti, sagði að þótt
verslunin byði upp á öryggisbúnað
væri lítið um að menn keyptu hann
og notuðu. Hún sagði að settið af
olnboga- og hnéhlífum kostaði
1.500-2.000 krónur og hjólabretta-
hjálmur kostaði um 4.000 krónur.
Sagði hún að hjálmanotkun væri al-
gengari þegar menn væra að æfa á
stórum pöllum en úti á götum. Að-
alheiður sagði að öryggið væri aðal-
lega fólgið í því að kaupa vönduð
bretti frá viðurkenndum framleið-
endum. Notendurnir þyrftu síðan
að vera vakandi yfir því að búnað-
urinn væri í lagi, hjólin heil og leg-
ur og öxlar traustir og athuga
þyrfti að skrúfur væra fastar.
ur komið í veg fyrir alvarleg
slys á hjólabrettum. Á slysa-
deild Sjúkrahúss Reykjavíkur
komu á síðastliðnu ári nítján
ungmenni á aldrinum 7-16 ára
vegna óhappa á hjólabretti.
Tvenns konar bretti
Þorsteinn Tandri Helgason sem
vinnur hjá versluninni Smash hefur
stundað hjólabretti í 6 ár. Hann
sagði að til væra tvenns lags bretti,
leikfangabretti og svo bretti sem
atvinnumenn notuðu. Væra þau síð-
arnefndu miklu sterkari og öragg-
ari og vart hægt að bera gæðin
saman. Borðin væru búin til úr há-
gæða viði. Hægt væri að fá öxla úr
mismunandi sterkum efnum einnig
væra hjólin mismunandi bæði að
hörku og stærð. Hvað menn veldu
færi eftir því hvaða kúnstir þeir
iðkuðu. Þegar hann var spurður að
því hvað gæíi sig helst í brettunum
sagði hann að það væru borðin
sjálf, þau gætu brotnað ef álagið
væri mikið. Hann sagði jafnframt
að töluvert væri um slys hjá þeim
sem iðkuðu hjólabrettin. Sjálfur
hefði hann ristarbrotnað. Algeng-
ustu meiðslin væru meiðsl á oln-
boga, sköflungi, ölda og úlnlið eða
allt frá puttabroti og upp í að menn
færui úr axlarliði eins og hann orð-
aði það. Mælti hann eindregið með
að krakkar notuðu öryggisbúnað að
minnsta kosti meðan þeir væra að
komast upp á lagið með brettin.
Sagði hann að ekki væri til öryggis-
búnaður í versluninni Smash enda
tíðkaðist það helst ekki í þessari
íþrótt að nota slíkan búnað.
Tarama frá Bakkavör
BAKKAVÖR hf. hefur sett á mark-
aðinn nýjung úr reyktum þorsk-
hrognum undir heitinu „Tarama“.
Tarama er fyrsta varan sem Bakka-
vör setur á innanlandsmarkað en
von er á fleiri nýjungum á komandi
mánuðum. Bakkavör var stofnað ár-
ið 1986 og hefur sérhæft sig í fram-
leiðslu hrogna og kavíars á erlendan
markað.
I fréttatilkynningu kemur fram
að Tarama eigi rætur að rekja til
grískrar menningar. Grikkir hafí
uppgötvað hið ljúfenga bragð sem
einkenni ídýfu úr þorskhrognum.
Frakkar hafí svo tekið aðferðina
upp og aðlagað írönskum venjum,
m.a. með því að reykja hrognin.
Tarama frá Bakkavör sé grískt-
franskt og beri óneitanlega keim af
matreiðsluástríðu þessara tveggja
þjóða.
Fram kemur að Tamara henti vel
sem smurálegg á brauð og ósalt
kex, á brauðtertur og inn í vatns-
deigsbollur svo eitthvað sé nefnt.
Hið sérstaka bragð Tarama henti
vel á ylvolgar rússneskar lummur
(blinis) eða bara íslenskar. Tarama
má einnig nota í hvers kyns sósur,
t.d. með fiski, í pasta eða á salatið.
Fyrst um sinn verður Tarama fá-
anlegt í 100 g dósum og selt í versl-
unum Hagkaups. Fljótlega verður
hægt að fá vöruna á fleiri stöðum.
MorgunblaðitVÁmi Sæberg
Á VAKTINNI. Auðunn Kristinsson í flugvél Landhelgisgæslunnar yfír úthafskarfamiðunum á Reykjaneshrygg.
„Það eru allir að
berjast um sama bitannu
Skipum fjölgar á úthafskarfamiðunum á Reykjaneshrygg
LANDHELGISGÆSLAN stuggaði
við tveimur erlendum toguram sem
voru á úthafskarfaveiðum á Reykja-
neshrygg um helgina. Togararnir,
annar eistneskur og hinn færeysk-
ur, vora við veiðar skammt innan
landhelgismarkanna er flugvél
Landhelgisgæslunnar fór í eftirlits-
flug yfír miðin. Toguram hefur
fjölgað þar mjög síðustu daga, en
veiðin er þó enn sem komið er „bara
kropp" að sögn Þórðar Magnússon-
ar skipstjóra á Þemey sem er að
veiðum á Hryggnum um þessar
mundir.
„Við höfðum talstöðvarsamband
við togarana, greindum skipstjóram
þeirra frá því að þeir væra innan
markanna og þær ættu að færa sig
út fyrir. Þeir gegndu því strax. Það
er algengt, sérstaklega í þessum
gömlu skipum frá fyrram austan-
tjaldslöndunum, að tæki og kort era
ekki upp á það besta og svona land-
helgisbrot era oft ekki ásetnings-
brot,“ sagði Helgi Hallvarðsson,
forstjóri Landhelgisgæslunnar, í
samtali við Morgunblaðið í gær.
Reynum að halda
skipunum fyrir utan
Helgi sagði enn fremur, að gæsl-
an væri bæði með eftirlitsflug og
sendi skip á miðin á Reykjanes-
hrygg um leið og skip færa að sjást
þar. Svo hefði verið og væri árviss
hluti af gæslu landhelginnar. „Það
er alltaf mikill ágangur á línunni og
við reynum að halda skipunum fyrir
utan hana og njótum m.a. aðstoðar
íslenskra togara á svæðinu sem láta
okkur vita þegar erlendu skipin era
að slæðast inn fyrir. Núna era kom-
in 50 skip á svæðið, 15 íslensk og 35
erlend og munum við þar með auka
gæsluna, bæði með eftirlitsflugi og
svo fer skip á miðin þegar við erum
búnir að koma flotkvínni til hafnar,"
bætti Helgi við.
Þórður Magnússon skipstjóri á
Þemey sagði í gærdag að veiðin
væri „bara kropp“, en gat þess þó
að góðir dagar hefðu komið þegar
skipið hefði verið í landi að sldla af
sér 550 tonna afla. „Þetta er þó ekk-
ert sérstakt eins og ég sagði, en
samt er alls ektó tímabært að ör-
vænta, það er einmitt um þetta leyti
sem vænta má þess að veiðin glæð-
FISKELDISTÍMARITIÐ Norsk
fiskoppdrett birti nýlega niðurstöð-
ur rannsókna sem norska hafrann-
sóknastofnunin stóð fyrir. Rann-
sóknin beindist að því hve stór hluti
loðnunnar lifði hrygninguna af.
Rannsóknin sýndi fram á að um
60% af kvenloðnunni lifði hrygning-
una af og kæmi því til viðbótar
hrygningarstofni næsta árs. Einnig
bentu niðurstöður til þess að kven-
fískurinn fjórfaldaði þyngd sína frá
hrygningu í apríl til janúarloka.
Þar sem loðnan þarf sérstakar
ist. Við skulum því sjá hvað setur.
En það er mitóll atgangur hérna og
allir að berjast um sama bitann. Við
eram ósáttir með gæsluna. Erlendu
stópin eru að slæðast inn fyrir,
kannstó ektó langt, en ef það á að
verja einhverja landhelgi verður
Landhelgisgæslan að vera til stað-
ar,“ bætti Þórður við.
aðstæður til þess að lifa utan síns
eðlilega umhverfis hafa rannsóknir
af þessu tagi oftast mislukkast. En
að þessu sinni var mitól vinna lögð í
að búa loðnunni þau ytri stólyrði
sem til þurfti sem m.a. vora þau að
loðnan þarf mitóð pláss þar sem hún
er torfu-fískur. Aðferðin gefur
möguleika á því að rannsaka fisk og
aðrar sjávarlífverur sem rannsókn-
arskip gæti ekki auk þess sem
kostnaður fyrir eina viku með rann-
sóknarstópi samsvarar eins árs
kostnaði með þessari aðferð.
Loðnan lifír af
Kolmunni til Eskifjarðar
HJALTLENSKA fiskistópið Altair
landaði 2.400 tonnum af kolmunna á
Estófirði um helgina og í athugun
er að fjögur þarlend stóp til viðbót-
ar landi kolmunna á næstunni. Afl-
inn var veiddur í skosku lögsögunni
og þar hefur verið mitól veiði og
veldur löndunarbið því að skipin
sigla alla leið til íslands með aflann.
Kolmunna hefur nú verið landað í
fjóram höfnum, á Norðfirði, Estó-
firði, í Helguvík og í Vestmannaeyj-
um. Teitur Stefánsson hjá Félagi
fiskmjölsframleiðenda sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að hann hefði
sent út fyrirspumir til bræðsluhús-
anna um hversu miklu magni hefði
verið landað til þessa og þótt ná-
kvæmar tölur væru ektó enn fyrir
hendi sýndist sér magnið vera að
nálgast 15.000 tonn. „Þetta er fljótt
að breytast er þessir hjaltlensku
bátar koma með svona mikið í
einu,“ sagði Teitur.
I
|
t
«
r
i
[
i
i
8
í
I
i
I
I
I
I
I
i
I