Morgunblaðið - 21.05.1998, Side 54

54 FIMMTUDAGUR 21. MAÍ 1998
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
*
Lömbin
þegja
UM HVERJA helgi
heyrast fréttir sem
hljóða eitthvað á þessa
leið: Veittust að manni
- spörkuðu í hann
liggjandi - gróf og til-
efnislaus árás - ... í
miðbæ Reykjavíkur -.
Aldrei heyrist neitt í
fórnarlambinu, fómar-
lömbin þegja. Það er
eins og það sé skömm
að því að verða fyrir
árás, það er eins og
viðkomandi sé einn af
sakamönnunum og
hefði bara ekki átt að
espa þá upp eða ekki
vera þar sem hann var.
Ég hugsaði kannski svona, þá
sjaldan ég hugsaði eitthvað um
þetta. Ég hugsa ekki lengur svona.
Nú nýlega varð ég fyrir grófri og
tilefnislausri árás skammt frá
heimili mínu, sem er alls ekki í hin-
um illræmda miðbæ Reykjavíkur,
heldur í Hlíðahverfínu, nánar til-
tekið í Barmahlíðinni.
Klukkan 5 á sunnudagsmorgun
stóð ég frammi fyrir því að hafa
læst mig úti úr eigin íbúð. Auka-
lyklamir vom ekki langt undan,
hjá systur minni rétt neðar í sömu
götu. Þegar ég hafði nálgast
lykiana og gekk út úr húsi viku sér
að mér tveir mjög ungir lágvaxnir
broddaklipptir menn sem spurðu
mig á ensku með sterkum band-
arískum hreim hvort ég þekkti
stúiku sem héti „B ...“. Eg kvaðst
ekki vita hver þessi stúlka væri og
því miður ekki geta hjálpað þeim.
Ég hélt áfram íor minni heimleiðis,
en þeir fylgdu á eftir og vildu eitt-
hvað ræða það virðingarleysi mitt
að leyna þá kvenmanninum. Eftir á
að hyggja vom þeir að leita að til-
efni til að ráðast á mig. Engu hefði
skipt hverju ég svaraði, þeir hefðu
fundið sér móðgunarefni, hvað sem
ég hefði sagt eða ekki sagt. Eftir
um 50 metra leið á homi Löngu-
hlíðar og Barmahlíðar réðust þeir
að mér. Mér fannst óráðlegt að
reyna að verja mig, sá þriðji var í
grenndinni og sá fjórði sat undir
stýri skammt frá. Eftir að hafa
fengið högg í andlitið lagðist ég í
jörðina.
Það hefur löngum þótt h'tilmann-
legt að berja mann sem liggur í
götunni og berst ekki á
móti. Það er víst ekki
lengur það sem tíðkast.
Spörkin og höggin
dundu á mér. I
stöðunni fannst mér
skynsamlegast að emja
eins og stunginn grís
en það virtist ekkert
trafla árásarmennina.
Sennilega hefði farið
mun verr ef hugrakkur
og hjálpsamur
nági-anni minn hefði
ekki hlaupið út og
komið mér til hjálpar.
Brynjar Arásannennirnir hurfu
Karlsson inn í rauðan bíl. Við
höfðum ekki rænu á að
taka niður númerið á bílnum, á
svona stundum er það kannski ekki
það sem kemur fyrst upp í hugann.
Ef einhver hefur séð hvað gerðist,
tekið niður bílnúmerið eða veit
hvaða tegund af bíl var um að ræða
þá bið ég viðkomandi að láta mig
eða lögregluna vita.
Lögreglubíll átti leið framhjá
örfáum mínútum eftir að þetta
gerðist. Af tali mínu við lögreglu-
mennina mátti ráða að þeir álitu
þetta smámál og ómerkilegt. Ef þú
veist ekki hverjir þetta em þá get-
Eg slapp með glóðar-
auga, mar um skrokk-
inn, gat á höfðinu og
skrámur. Brynjar
Karlsson lýsir líkams-
árás sem hann varð
fyrir og gagnrýnir
áhugaleysi lögreglu á
að upplýsa málið.
um við ekkert gert, sögðu þeir.
Einhver hefði haldið að þeir myndu
taka skýrslu á vettvangi eða bjóða
alblóðugum manni far á slysavarð-
stofuna en svo var ekki. Þeir hurfu
fljótlega út í sólamppkomuna.
Sömu svör var að fá á símavaktinni
og mér var bent á að koma á skrif-
stofutíma, sem ég gerði.
Rannsóknarlögreglan hefur nú
málið með höndum. Eflaust væri
Leitin að réttu eigninni
hefst hjá okkur
Vettvangur fólks I fasteignaleit

www
.mbl.is/fast eig n i r
hægt að finna þessa menn ef ég
hefði slasast mikið eða látist. Tals-
vert er til af vísbendingum. Ég get
lýst mönnunum og bílnum
nákvæmlega og mennirnir era án
efa erlendir ríkisborgarar af gefnu
þjóðerni.
Ég slapp hinsvegar með glóðar-
auga, mar um skrokkinn, gat á
höfðinu og skrámur. Það mun allt
saman gróa og enginn er skaðinn
skeður. Eða hvað? Jú, ef þeir nást
ekki munu árásarmennirnir hafa
fengið þau skilaboð að þetta sé
leyfilegt og eðlilegt. Þeir geta svo
haldið áfram að dunda við að lemja
mann og annan fyrir uppfundnar
móðganir án þess að nokkur af-
skipti séu höfð af því. Þeir geta svo
stundað nám sitt á ofbeldisglæpa-
brautinni ótmflaðir og lært réttu
vinnubrögðin smám saman. Einn
daginn útskrifast þeir svo, þeir
skaða einhvern illa eða slysast til
að drepa einhvem. Þeir eru þá
orðnir fullvaxta glæpamenn,
góðkunningjar lögreglunnar sem
þá getur ekki annað en veitt tíma
og nennu til þess að eltast við þá.
Lögreglan er auðvitað í fjársvelti
og býr við viðvarandi manneklu.
Hún neyðist til að velja og hafna.
Er baráttan við „smá“-glæpi eitt-
hvað sem þjóðfélagið getur sparað
sér? Er þetta ónauðsynlegt atriði
sem má sleppa? Ef svo er finnst
mér að eins megi sleppa bólusetn-
ingum við lömunarveiki eða stíf-
krampa.
Stundum heyrast líka fréttir af
stórvirkum síbrotamönnum sem
em að fá sinn tíunda eða tuttug-
asta dóm. Hvemig hafa þeir náð
að koma svona miklu í verk?
Auðvitað á að gefa mönnum færi á
að bæta ráð sitt með því að beita
vægum refsingum, tiltali, meðferð
og skilorði. Eftir að brot viðkom-
andi fara að teljast með tveimur
tölustöfum er ólíklegt að menn
bæti ráð sitt. Mikill meirihluti
þeima heldur áfram að brjóta af
sér og búa til ný fórnarlömb um
leið og þeim er sleppt. Refsing og
betran virðast vera megintilgang-
ur með fangelsisdómum. Það
virðist hinsvegar eins og að vemd-
un borgaranna sé ekki hluti af til-
ganginum með þeim. Ef lengd
fangelsisdóma ykist þó ekki væri
nema um 10% við hvert framið
brot, mundi jafnvel ekki dugmestu
síbrotamönnum endast aldur til að
fremja 20 brot, og búa til a.m.k. 20
fórnarlömb.
Þetta virðist ekki eiga upp á
pallborðið hjá löggjafarvaldi og
dómskerfmu. Þó hefur verið sett
punktakerfi á umferðarlagabrot, til
að hægt sé að koma í veg fyrir að
síbrotamenn umferðarinnar stefni
samborgurum sínum í hættu.
Fórnarlömbin þegja svo þunnu
hljóði. Þau sem koma að leiðum
ástvina sinna í molum í gamla
kirkjugarðinum, þau sem koma að
bflum sínum skemmdum, þau sem
ráðist er á, þau sem er nauðgað ...
Ég jarma hér með.
Höfundur er eðlisfræðingur og
st-arfar við vísindurnnnsóknir á
Landspftaianum og stundakennslu
við Háskóla Islands.
t
Kolaportið
Lítið við í hina einu
sönnu Kolaports-
stemmningu
er eins og lítill bær með
götustemmningu eins og hún gerist best.
Kaupmenn kalla á viðskiptavini, ættarmótin
spjalla í KafFi Porti, tónlistarmenn taka lagið,
stjómmálahreyfíngar dreifa bæklingum, bömin
selja gömlu leikfongin sín og fjöldi af fólki er
að selja kompudótið sitt úr geymslunni.
Morgunblaðið
- blað allra
landsmanna?
ÞAÐ ER fátt í
stjórnmálum sam-
tímans hér á landi sem
ógnar veldi Sjálfstæðis-
flokksins eins mikið og
hugsanleg samfýlking
núverandi flokka í
stjómarandstöðu.
Þetta hefur komið
glöggt fram í pirringi
formanns Sjálfstæðis-
flokksins, Davíðs Odds-
sonar, út í þessar hug-
myndir, sem hefur
komið fram í viðtölum
við hann. Þennan sama
ótta má sjá í ákalli
Friðriks Sophussonar
til kjósenda í Reykja-
vík, sem birtist í Morgunblaðinu
þann 16. maí s.l. Enn eitt vitnið um
þetta er svo Reykjavíkurbréf Morg-
unblaðsins, sunnudaginn 17. maí s.l.
Þar er fjallað um kosningabarátt-
una í Reykjavík og hafi einhver
trúað því að Morgunblaðið væri
blað allra landsmanna, þá afsannast
það svo sannarlega við lestur um-
rædds Reykjavíkurbréfs.
Rónni raskað
Ró sjálfstæðismanna virðist
raskað með þessu ódrepandi tali um
samfylkingu A-flokkanna og ann-
arra stjórnarandstöðuafla, sem get-
ur ekki endað nema á einn veg. Þeir
sem fylgst hafa með þessari um-
ræðu skynja flestir þá undiröldu
sem þar býr undir og sjá að það er
ekki spurning um hvort það verður
Reykjavíkurbréfíð af-
sannar, segir Bryndis
Hlöðversddttir, að
Bryndís
Hlöðversdóttir
áttað sig á því að það
hljómar ekki sem
skammaryrði í eyi’um
fólks að hafa vinstri
skoðanir. Virðist þvert á
móti að fólki hugnist
það nokkuð vel.
Morgunblaðinu beitt
I Reykjavíkurbréfi
þann 17. maí s.l. gengur
svo Morgunblaðið til
liðs við áróðursöfl Sjálf-
stæðisflokksins og í
þetta sinn algerlega
grímulaust. Bent er
réttilega á það að end-
urnýjað samstarf fyrir
þessar kosningar undir
Reykjavíkurlistans og
merkjum
sambærilegir listar annars staðar,
gefi sterka vísbendingu um að þar
sé á ferðinni þróun til nánara sam-
starfs vinstri flokkanna. Gamla
grýlan um ljótu vinstri mennina er
notuð hér líka eins og hjá Friðrik
Sophussyni. í Reykjavíkurbréfinu
er þvi haldið fram að verði vinstra
bandalag að vemleika á landsvísu
muni Sjálfstæðisflokkurinn fá tölu-
vert af kjósendum sem hingað til
hafa farið á milli Alþýðuflokks og
Sjálfstæðisflokks og eflaust má
leiða að því líkur. En hitt er jafn-
ljóst þótt höfundur Reykjavíkur-
bréfsins hafi ekki séð ástæðu til að
nefna það, að verði vinstrabanda-
lagið að veruleika þá mun það
ömgglega fá til sín einhverja af
núverandi kjósendum Sjálfstæðis-
flokksins. Þetta óttast forystumenn
þar á bæ og óttinn er ekki ástæðu-
laus.
Eru flokksblöðin
liðin undir lok?
Morgunblaðið sé blað
allra landsmanna.
boðið fram sameiginlega á vinstri
vængnum, heldur hvenær. Krafan
er svo sterk að það mun engum
takast að koma í veg fyrir þá þróun.
Þeir sem á móti henni era geta
aðeins tafið hana um einhver ár.
Þessi staðreynd er óþægileg fyrir
Sjálfstæðisflokkinn sem getur nú
þurft að sjá fram á aðra og nýja
tíma með stórt stjómmálaafl sem
keppinaut í stað margra smærri.
Orlög Sjálfstæðisflokksins í Reykja-
vík em kannski bara byrjunin á því
sem koma skal, þótt vissulega sé
sérstaða Reykjavíkurlistans augljós
vegna þátttöku Framsóknarflokks-
ins í því framboði.
Ljónið grætur Reykjavík
Það er skiljanlega sárt fyrir sjálf-
stæðismenn að sjá á eftir höfuð-
borginni í hendur Reykjavíkurlist-
ans, annað kjörtímabilið í röð, en
það virðist allt stefna í að Reykvík-
ingar kunni að meta störf núverandi
meirihluta að verðleikum og hyggist
kjósa hann til áframhaldandi starfa.
Þetta virðist ætla að verða raunin
þrátt fyrir að hin fræga áróð-
ursmaskína Sjálfstæðisflokksins sé
sett af stað til höfuðs Reykjavíkur-
listanum. Alið er á því að Reykja-
víkurlistinn sé sundurlaus hópur úr
mörgum flokkum, kaldastríðsáróðri
er haldið á lofti og vinstri grýlan er
óspart notuð. Hulduframbjóðendur
R-listans eru fulltrúar vinstri flokk-
anna, sem hafa vinstri skoðanir,
segir Friðrik Sophusson í áður-
nefndri grein sinni og ætlar þessum
orðum að fæla hugsanlega kjósend-
ur frá því að setja x við Reykjavík-
urlistann. Allt er þetta án árangurs
því verkin á kjörtímabilinu hafa
talað og Reykvíkingar hafa séð að
við stjómvölinn er samhentur hóp-
ur með markvissa stefnu. Þá hafa
sjálfstæðismenn einfaldlega ekki
Morgunblaðið, sem hefur í seinni
tíð reynt að selja þá hugmynd að
það sé blað allra landsmanna, sýnir
það svo ekki verður um villst í þessu
Reykjavikurbréfi, að svo er ekki. I
stað þess að beina orðum sínum
beint til kjósenda, notar höfundur
bréfsins sérstaka aðferð, sem felst í
því að leggja frambjóðendum Sjálf-
stæðisflokksins orð í munn á þenn-
an hátt: Ekki er ólíklegt að fram-
bjóðendur Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík muni beina orðum sínum
sérstaklega til þessara kjósenda
(þ.e. þeirra sem hafa farið á milli
Sjálfstæðisflokks og Alþýðuflokks
hingað til, innsk. höf.) á síðustu dög-
um fyrir kjördag og segi sem svo:
Með því að kjósa Reykjavíkurlist-
ann nú eruð þið að stuðla að því að
vinstra bandalag verði til í næstu
þingkosningum. Hafið þið raun-
vemlega áhuga á að hefja forystu-
menn Alþýðubandalagsins frá gam-
alli tíð og jafnvel Kvennalistans til
vegs í íslenskri pólitík? Með því að
kjósa Reykjavílöiriistann nú gerið
þið það. Eigið þið í raun og vera
ekki meiri samleið með Sjálfstæðis-
flokknum en Alþýðuflokknum, þeg-
ar hinn síðarnefndi á þar að auki
tæpast fulltrúa á Reykjavíkurlistan-
um, allavega ekki í sæti sem máli
skiptir.
Þótt höfundur Reykjavíkurbréfs-
ins reyni að þvo þann áróður af sér
sem í þessari setningu birtist, með
því að leggja hann í munn fram-
bjóðenda Sjálfstæðisflokksins, þá
tekst það einfaldlega ekki. Morgun-
blaðið tekur hér þátt í þeirri grát-
broslegu aðferðafræði sjálfstæðis-
manna að reyna að hræða fólk frá
því að kjósa Reykjavíkurlistann,
vegna þess að þar séu vinstri menn
við völd, sem em eins og kunnugt er
hinir mestu ribbaldar. En svona
grínlaust, em flokksblöðin ekki liðin
undir lok?
Höfundur er ulþingismaður fyrir
Alþýðubandalagið.