Morgunblaðið - 01.12.1998, Blaðsíða 36

36 ÞRIÐJUDAGUR 1. DESEMBER 1998
MORGUNBLADIÐ
LISTIR
Messías
TOJVLIST
Aðveiitutónleikar
KÓR
HAFNARFJARÐARKIRKJU
Einsöngvararnir Signý Sæmunds-
dóttir, Alina Dubik, Garðar
Cortes og Loftur Erlingsson og
kammersveit fluttu Messías eftir
Handel, undir stjórn Natalíu
Chow. Sunnudagurinn 29.
nóvember 1998.
ÞAÐ eru tíðindi þegar tekinn
er í notkun nýr tónleikasalur en
eins og í Kópavogi þá hafa Hafn-
firðingar byggt glæsilegan tón-
listarskóla og til samnýtingar
fallegan og hljómgóðan tónleika-
sal, sem einnig er ætlaður til
safnaðarstarfs við Hafnarfjarð-
arkirkju. Tónleikasalurinn að
Hásölum er breiðbogi, sem er
lokaður af með beinni þverlínu,
svo að þeir sem sitja til endanna,
sjá flytjendur á hlið og jafnvel
aftan á þá, því sviðið mun ná það
langt inn í breiðbogann. Þverlín-
an á móti boganum hefði þurft að
vera „vaff-Iaga“ eða með sér-
stöku sviði utan þverlínunnar.
Það mætti svo sem snúa sætun-
um á annan hátt og láta áhorf-
endur snúa baki í þverlínuna.
Hvað sem þessum galla á salnum
líður, er öll byggingin hið glæsi-
legasta mannvirki og það sem er
mest um vert, að mjög góður
hljómur er í salnum. Má ætla að
tónleikahald muni í náinni fram-
tíð færast enn frekar en nú er
orðið til Hafnarfjarðar (og Kópa-
vogs), sem nú státar af tveimur
ágætum tónleikasölum, því enn
munu þegnar Reykjavíkur þurfa
að sýna þolinmæði og ef til vill
verða allir smábæir þessa lands
búnir að reisa sitt tónleikahús,
áður en Reykjavík sér sóma sinn
í að hýsa sitt tónlistarfólk og þar
með sýna okkar ágæta listafólki
viðeigandi virðingu og meta að
einhverju störf þeirra.
Opnun Hásala fór fram á 1.
sunnudag í aðventu, með flutn-
ingi á hluta af Messíasi eftir
Handel. Kór Hafnarfjarðar-
kirkju, undir stjóm Natalíu
Chow, flutti kórkaflana með tölu-
verðum kraf'ti og var sópraninn
sérlega góður og blómstraði
söngur hans í tónlínunni frægu
„and Lord of Lords“ (í Halelúja
kórnum með glansandi fallega
sungnu tvístrikuðu g. Á undan
halelúja kórnum söng kórinn
næst síðasta þáttinn í Messias
„Worthy is the lamb“ og var
fugató-hlutinn „Blessing and
honour“ í þessum fræga kór,
furðu vel sunginn. Það verður að
segjast eins og er, að kórinn stóð
sig mjög vel og er þessi frammi-
staða því nokkur áfangi í starfi
kórsins, undir stjórn Natalíu
Chow.
Einsöngvararnir áttu ekki all-
ir góðan dag og t.d. var söngur
Signýjar Sæmundsdóttur ekki
sannfærandi nema í hinni fallegu
aríu „He shall feed His flock“,
þar sem hún náði að túlka frið-
sæld þessa fagra hjarðsöngs.
Alína Dubik söng tvö tónles og
aríur og var söngur hennar heild
frekar daufur en auk þess vant-
aði þá ró í flutninginn, sem t.d.
fer svo vel við aríuna „0, Thou
that tellest good tidings to
Zion“, sérstaklega í þeim frægu
tónhendingum fiðlusveitarinnar,
sem söngkonan fær aðeins að
snerta við undir lok aríunnar.
Þarna hefði stjórnandinn mátt
halda aðeins aftur af flytjendum.
Garðar Cortes söng aðeins upp-
hafsaríuna „Every valley“ og
gerði henni góð skil og í þeim
stíl, er á vel við barokkverkið
Messias. Sama má segja um
söng Lofts Erlingssonar, sem
var framfærður af öryggi, sér-
staklega í aríunni „The people
that walked in darkness" og arí-
unni „The Trumpet shall sound“,
úr þriðja þætti verksins en með í
seinni aríunni lék Eiríkur Orn
Pálsson trompett-einleikinn af
glæsibrag.
Hljómsveitin var helst til fá-
liðuð, einkum í fiðlunum, þannig
að hljómurinn var á köflum of
grannur. Það hefði þurft að
stemma betur saman hljóðfærin
er léku bassaraddirnar og er þar
til að nefna orgelið, fagottið, sell-
óið og kontrabassann, sem bæði
voru þykkt-hljómandi á köflum,
einkum þegar þau léku öll sam-
an og nokkrum sinnum óhrein í
samhljóman. Þrátt fyrir þetta
voru tónleikarnir stór áfangi fyr-
ir kirkjukór Hafnarfjarðarkirkju
og rétt að óska Hafnfirðingum
til hamingju með glæsilegan
kammertónleikasal og þá ekki
síður glæsilegan tónlistarskóla,
sem mun, í samstarfi við kirkj-
una, standa að mannlegri fagur-
rækt.
Jón Ásgeirsson
Engin áhætta
TOrVIJST
Ueislap I iitur
DIDDÚ
Verdi: Ar/ur úr úperunum La Forza
del destino, La Traviata og I Vespri
Siciliani. Rossini: Aría úr II barbiere
di Siviglia. Puccini: Aríur úr Gianni
Schicchi og La Bohéme. Bellini: Aría
úr Norma. Dvorák: Aría úr Rusalka.
Orff: Söngur úr Carmina Burana. J.
Strauss: Aría úr Die Fledermaus.
Handel: Aríur úr Rinaldo og Alcina.
Einsöngur: Sigrún Hjálmtýsdóttir.
Kórar: Karlakór Reykjavíkur og
Hljómkórinn. Hljómsveit: Sinfóníu-
hljómsveit Islands. Stjórnandi: Robin
Stapleton. Lengd: 67:36. títgáfa: Skíf-
an SCD 204. Verð: 2.299 kr.
ÞAD leikur enginn vafi á að Sig-
rún Hjálmtýsdóttir, Diddú, er fram-
úrskarandi söngkona og kannski
fremsta sópransöngkona okkar ís-
lendinga. Þessi diskur sannar það
svo ekki verður um villst.
Besta atriðið á diskinum er að
mínu mati Sönguiinn til mánans úr
Rusalka. Aríuna syngm- Sigrún á
tékknesku og af fágætum innileik.
(Hvers vegna er arían annars nefnd
„Song to the Moon“ upp á ensku aft-
an á plötuumslagi? Hví er ekki not-
að tékkneska heitið - öll önnur heiti
eru á frummálinu - eða þá íslensk
þýðing?) Eftirtektarverðar eru
einnig aríurnar tvær eftir Handel,
sem eru afar glæsilega sungnar.
Þær eru ekki margar söngkonurnar
sem ráða við loftfimleika Handels í
aríunni úr Alcina, Tornami a vag-
heggiare, (hlustið t.d. á niðurlagið
frá 4:20). Annars virðist eitthvað
óljóst í bæklingnum hvaðan Handel-
aríurnar eni - en hið rétta er að sú
fyrri er úr Rinaldo og sú seinni úr
Álcina. Eina arían sem ekki er ætt-
uð úr óperuheiminum er In Trutina
úr kantötunni Carmina Burana -
falleg og látlaus aría og ólík þeim
hamagangi sem annars einkennir
það verk. I meðförum
Sigrúnar er hún ómót-
stæðileg í einfaldleika
sínum. Atriðið úr La
Traviata er eins og við
má búast af Diddú
sungið með miklum til-
þrifum og pilsaþyt. En
ekki er getið um nafn
tenórsins sem syngur
með í þessu atriði og
því finnst mér honum
heldur lítil virðing
sýnd.
Undirspil SÍ er
þokkalegt, en ekki
meira en svo, því hljóm-
sveitarstjórn Stap-
letons er víða ansi slöpp
og lítt innblásin. Sem
dæmi um þetta má nefna líflausan
undirleik í Rossini-aríunni og i
Casta Diva Bellinis - það er líkt og
taktmælir standi á hljómsveitar-
stjórapallinum.
Upptakan er sæmileg, en heldur
hallar á hljómsveitina hvað varðar
jafnvægið. Eins mætti gagnrýna
leiðinleg samskeyti sums staðar í
upptökunni, t.d. hverfur öll tilfinn-
ing fyrir rými í hljóðmyndinni í at-
riðinu úr La Traviata (rétt á undan
Follie!.. follie!.. nr. 7, 4:27 - þar er
hreinlega slökkt á öllu eitt augna-
blik). í fyrri Handel-aríunni (nr. 5,
1:42) gleymir upptökustjóri að söng-
konur anda eins og annað fólk!
Útgáfufyrirtækið Skífan tekur
sannarlega enga áhættu hér. Engar
óþekktar aríur, engar erfiðar laglín-
ur sem gætu reynt á hlustandann og
engir hættulegir, ómstríðir hljómar
sem sært gætu viðkvæm eyru kaup-
enda. Þessi öruggi gi'ipur kostar
líka sitt - 2.299 kr. -
sem er þrefalt verð á
við það sem ódýrast er
á markaðnum og ívið
meira en erlendir disk-
ar af dýrustu tegund
kosta.
Diskurinn inniheldur
að langmestu leyti þær
óperuaríur tónbók-
menntanna sem einna
oftast hafa verið hljóð-
ritaðar. I plötulista
Gramophone frá des-
ember 1995 sést t.d. að
aría Rosinu kemur íyr-
ir á 54 óperuaríudisk-
um, 0 mio babbino caro
kemur fyrir á 65 disk-
um og' aría Mimiar á 75
diskum!! Og þetta tekur aðeins til
breska markaðarins og plötulistinn
tilgreinir aðeins helstu hljóðritanir.
Þannig að stóra spurningin er: Er
þörf íyrir þetta safn? Væri ótvíræð
söngsnilld Sigrúnai' Hjálmtýsdóttur
ekki betur nýtt til þess að fara með
hlustendur á ótroðnari slóðir? Svari
hver fyrir sig.
Mig myndi langa til að hlusta á
Diddú syngja tónlist sem fer út fyrir
miðlínuna. Eg á mér þann draum að
útgáfufyrirtæki sýni meira áræði
þegar svona diskar ei'u settir sam-
an. Slíkt væri listinni og túlkendum
hennar til meiri framdráttar.
Valdemar Pálsson
Sigrún
Hjálmtýsdóttir
HÁSKÓLATÓNLEIKAR verða í
Norræna húsinu miðvikudaginn 2.
desember kl. 12.30. Þá leika saman
á flautu og píanó þær Áshildur
Haraldsdóttir, flautuleikari, og
Iwona Jagla, píanóleikari. Verkin
sem þær leika eru tvö, bæði eftir
Carl Philipp Emanuel Bach
(1714-1788). Fyrra verkið er
Sónata í B-dúr. Síðara verkið nefn-
ist „Samtals-sónatan“.
Carl Philipp Emanuel Bach var
sonur Jóhanns Sebastíans Bachs
og hlaut alla tónlistarmenntun sína
hjá föður sínum. Hann var um 30
ára skeið hirðtónlistarmaður hjá
Friðriki mikla Prússakonungi en
starfaði síðustu ár ævi sinnar sem
kantor í Hamborg. Carl Philipp
Emanuel Bach er þekktur fyrir til-
flnningaþrunginn og persónulegan
Tvær sónöt-
ur á Há-
skóla-
tónleikum
stíl og eru sónöturnar tvær sem
leiknar verða á tónleikunum dæmi-
gerðar fyrir hann.
Áshildur Haraldsdóttir er fædd í
Reykjavík. Hún hóf flautunám níu
ára gömul og tók burtfararpróf frá
Tónlistarskólanum í Reykjavík.
Framhaldsnám stundaði hún í
Bandaríkjunum og Frakklandi.
Hún hefur komið fram sem einleik-
ari með hljómsveitum og haldið
tónleika í mörgum Evrópulöndum,
Ameríku og Asíu. Hún hefur hljóð-
ritað fjórar einleiks-geislaplötur.
Iwona Jagla er fædd í Póllandi
og lauk masters- og einleikara-
prófi í píanóleik frá Tónlistaraka-
demíu Gdansk árið 1983. Þá hafði
hún þegar hafið störf við söng- og
kammermúsíkdeild akademíunnar
og vann jafnframt sem æfinga-
stjóri við Baltik-óperuna árin 1983
til 1990. Hún kom til íslands í
september 1990 og hefur starfað
hjá íslensku óperunni. Hún kennir
einnig við Söngskólann í Reykja-
vík.
Verð aðgöngumiða er 400 kr.,
Okeypis fyrir handhafa stúdenta-
skírteina. Dagskrá Háskólatón-
leika má nálgast á vefnum. Slóðin
er: http://www.hi.is/~gunnag/tonlis
Guðspjall Ettu Cameron
TQ]\LIST
Bústaðakirkja
GOSPELTÓNLIST
Etta Cameron ásamt tríói Ole Kock
Hansen: Ole Kock, píanó, Gunnar
Hrafnsson, bassa, og Guðmundur
Steingrímsson, trommur. Kór Bú-
staðakirkju undir stjórn Guðna Guð-
mundssonar. Bústaðakirkja 27. nóv-
ember 1998
ETTA Cameron hefur í þrígang
heimsótt Island. Árið 1985 sem
djasssöngkona og 1994 og 1998 sem
gospelsöngkona. Stundum hefur
verið sagt að blúsinn sé faðir djass-
ins og gospelið móðir - í róman-
tískri Afríkudýrkun hafa menn þá
gleymt mörsum og söngleikjum
Evrópu - og oft hefur þrístirni af-
róamerísks söngs verið rakið til
þessara þriggja tónlistarforma:
Bessie Smith, Mahalia Jackson og
Billie Holiday.
Ég sá aldrei stórstjömu gospels-
ins, Mahaliu Jackson, í lifanda lífi
þó hljóðritanir hennar hafi fylgt
mér frá bemsku. Aftur á móti hlust-
aði ég á arftaka hennar, Marion
Williams, á Juan-les-pins djasshá-
tíðinni 1969. Þvílík rödd, þvílík til-
finning. Síðan var gospelreynsla
mín engin í holdinu fyrren Etta Ca-
meron kom hingað 1994 og hélt
tvenna tónleika í Bústaðakirkju. Þá
voru flytjendur með henni hinir
sömu og nú utan hvað Ole Kock
Hansen gat ekki komið þá en í stað-
inn sló Nikolja Hess píanóið. Það
gerði gæfumuninn. Þá var tónlistin
rokkaðri og gi'ófari, Gunnar á raf-
bassa og Guðmundur sló sterkara.
Nú var tónstjóri Ettu um langt ára-
bil með í för og allur bragur tónlist-
arinnar með slíkum ágætum, að á
betra verður vart kosið, án þess þó
að hiti trúarinnar væri fjarri. Það
var ekki listamönnunum að kenna
þó erflðara væri að fá íslenska tón-
listargesti til að taka þátt í tónleik-
um á þann máta sem gerist sunnar í
heimi. Það segir heldur ekkert um
upplifun þeirra á tónlistinni. Svo
margt er sinnið sem skinnið.
Tríóið hóf tónleikana og svo gekk
Etta inn kirkjugólfið, syngjandi
negi'asálminn víðfræga, Bye And
Bye. Þarnæst kallaði hún kórinn inn
og Lead Me var á dagskrá. Kórinn
söng undir og síðan tók við hver
gospelsöngurinn á fætur öðmm -
flestir hraðir og æsandi. Guðni Guð-
mundsson stjórnaði kórnum af
miklu fjöri, útsetningar allar ein-
faldar einsog er í þessari tegund
tónlistar og kórinn stóð sig prýði-
lega af hvítum kór norrænum að
vera. Auðvitað vita allir sem reynt
hafa að hin sanna gospelstemmning
næst aðeins þarsem svartir syngja,
uppaldir í hefðinni frá barnæsku.
Etta er ein slíkra. Fædd á Bahama-
eyjum, uppvaxin í Bandaríkjunum
og búsett í Danmörku. Hún kynnti
lögin á dönsku, enda hingað komin
fyrir tilstyrk Dana, en það var dálít-
ið útúr kú, svona álíka og þegar nor-
rænir menn hafa kynnt á ensku á
tónleikum hér.
Ekki gekk vel að fá kirkjugesti til
að taka undir í Fögur er foldin, en í
lokalögunum, We Shall Overcome
og Amen, þarsem Barnakór Bú-
staðakirkju undir stjórn Jóhönnu
Þórhallsdóttur var mættur til leiks,
var stemmningin rafmögnuð. Salur-
inn tók undir, klappaði ýmist eða
hélst í hendur og Etta kom svo
sannarlega, sá og sigraði sem er
hennar vandi.
I seinni hluta tónleikanna söng
hún Faðir vor við undirleik Ole
Kock Hansen, sem síðan spann
langt millispil þartil Etta og krists-
her hennar söng I’m in the Battlefí-
eld. Ole gerði þetta aðdáunarlega
vel og meðal stefjanna er hann flétt-
aði inní spuna sinn var íslenska
þjóðlagið Sumri hallar hausta fer,
sem honum er mjög hugleikið.
Etta syngur í hinni klassísku
gospelhefð er Mahalia Jackson full-
komnaði. Hún er að sjálfsögðu eng-
in Mahalia, en að þeim Marion
Williams undanskildum eru fáar
gospelsöngkonur sem standa henni
framar að mínum dómi. Svo er hún
líka glimrandi djasssöngkona
einsog við fengum að heyra í Há-
skólabíói er hún söng þar með Ole
Kock, Niels-Henning og Pétri
Östlund. Sú reynsla kemur fram í
gospelsöng hennar, sérí lagi í meist-
aralegri hendingamótun er kórinn
syngur laglínuna s.s. í Christ Is AU
This World to Me. Rödd hennar er
frábært hljóðfæri.
Vernharður Linnet
Nýjar bækur
• ANNA, Hanna og Jóhanna er
eftir sænska rithöfundinn Marianne
Fredríksson í þýðingu Sigrúnar Á.
Eiríksdóttur.
í kynningu segir að þetta sé ör-
lagasaga þriggja
kynslóða kvenna,
sona þeirra og
elskhuga, mæðra
og dætra, og ger-
ist á miklum um-
brota-tímum, frá
síðari hluta 19.
aldar og fram til
okkar daga.
Einnig segir að
þetta sé ástar- og
harmsaga þar
sem saman fari sterk og ógleyman-
leg persónusköpun og hrífandi frá-
sögn.
Marianne Fredriksson er einn
vinsælasti höfundur Svía um þessar
mundir. Bókin var valin skáldsaga
ársins í Svíþjóð þegar hún kom
fyrst út og hefur verið gefin út í
nær þrjátíu löndum og víða orðið
metsölubók. Bókin er meðal tíu
mest seldu bóka heims árið 1997.
Útgefandi er Vaka-Helgafell.
Bókin er 368 bls., prentuð í Odda
hf. Ragnar Helgi Olafsson hannaði
bókarkápu. Verð 4.280 kr.
Marianne
Fredriksson