Morgunblaðið - 06.01.1999, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
HESTAR
MIÐVIKUDAGUR 6. JANÚAR 1999 37í
MorgunblaðiðA^aldimar Kristinsson
ÞJÁLFUNARTÍMABILIÐ er nú komið í fullan gang hjá Atla á
Dallandi í Mosfellsbæ. Hér er hann með efnilegan stóðhest, Smið frá
Miðsitju, undan Kröflu frá Sauðárkróki og Otri. Orkumikill hestur og
mun Atli beita slökunarvinnu óspart við uppbyggingu hans í vetur.
Skilning á almennum samskipt-
um manns og hests telur Atli undir-
stöðuatriði ef árangur á að nást í
reiðmennsku. Ef samskiptin byggj-
ast að meira eða minna leyti á mis-
skilningi sé ekki að vænta mikils ár-
angurs. Hann segir það hlutverk
okkar hestamanna að læra mál eða
tjáningu hestsins en ekki að kenna
honum okkar mál. Ef hesturinn eigi
að skilja það sem óskað er af honum
verði að leggja það fram á þeim for-
sendum sem hann skilur eða með
öðrum orðum því sem hann hefur
getu og eðli til að læra og skilja.
„Við taum“ hið gullvæga
takmark
Af þeim hugtökum sem verður
freistað að reyna að skýra má nefna
er „við taum“ sem lætur lítið yfir
sér og flestir hestamenn telja að
þeir skilji mætavel. Atli segir þetta
hugtak hafa djúpa merkingu og sé í
raun afar víðfeðmt. Að fá hest „við
taum“ er markmið eða ástand sem
líklega allir hestamenn stefna að í
þjálfun hesta sinna. Að sitja hest við
taum segir Atli stórkostlega tilfinn-
ingu; það sé nánast sú stund þegar
maður og hestur verða eitt. Það sé
það augnablik þegar knapinn hefur
hestinn fullkomlega í hendi sér og
hesturinn framfylgir vilja hans í
fullri sátt.
Þá verður farið í slökunarþáttinn,
sem er grunnur allrar þjálfunar og
uppbyggingar. Slökunin er athvarf
hestins og knapans í öllu þjálfunar-
ferlinu, notuð við upphaf þjálfunar-
tímans og í lok hans og eins þegar
mikið hefur verið lagt að hestin-
um.“Söfnun hestsins" kemur svo í
framhaldinu og sömuleiðis hugtak
sem ekki hefur verið mikið notað,
„vinnustilling“. Þar á Atli við þá
stillingu sem hann býður hestinum
upp á í hinni daglegu uppbygging-
arþjálfun. Þá verður fjallað um höf-
uðburð hrossa og hvernig hrossum
er kennt að bera sig rétt. Að síðustu
er að nefna þátt í tamningu hrossa
sem mörgum þykir einfaldur og
ómerkilegur, sem er að láta hrossin
standa kyrr þegar farið er á bak.
Það virðist landlægur ósiður knapa
á Islandi að láta hrossin ekki standa
kyrr þegar farið er á bak þeim og
mjög undan því kvartað hvað mörg
þeirra hrossa sem seld eru úr landi
standa ekki kyrr þegar farið er á
bak.
Aukning „yndisarðsins“
Breytilegt er hverjar áherslur
hestamenn leggja á reiðmennskuna.
Flestir ef ekki allir vilja bæta við
kunnáttuna til að fá meiri „ynd-
isarð“ út úr hrossum sínum en mis-
jafnt er hve mikið þeir eru tilbúnir
að leggja á sig til að bæta sig og
hesta sína. Keppnismenn leggja
flestir ofurkapp á að ná fram því
besta í hrossum sínum meðan af-
slappaður frístundareiðmaður er
fullkomlega ánægður ef hann getur
dólað á hesti sínum í rólegheitum í
fallegu umhverfi og notið útivistar
og náttúrufegurðar, sama á hvaða
gangi eða stillingu hesturinn er.
Astæða er til að hvetja alla hesta-
menn til bæta við kunnáttu sína í
reiðmennsku, það er ekki svo erfitt
þegar hugur fylgir máli.
MorgunblaðiðA^aldimar Kristinsson
ÞJÓÐVERJAR liafa ekki alltaf riðið feitum hesti frá kynbótasýningum
HM þótt oft hafi hross þeirra staðið framarlega. Meðfylgjandi mynd er
tekin í Noregi af hryssunni Rimmu frá Schloss Neubronn sem Svisslend-
ingurinn Thomas Haag sýndi og stóð hún efst sex vetra hryssna og fetaði
þar með í fótspor móður sinnar, Rúnu frá Egg, sem efst stóð á HM ‘93.
sem náð hafa hvað bestum árangri á
þessum kynbótasýningum heims-
meistaramótanna, hafa hvað
minnstan áhuga á þessum þætti
mótanna enda sýningamar verið
lítlfjörlegar í samanburði við sýn-
ingar kynbótahrossa á íslandi auk
þess sem þær hafa þjónað takmörk-
uðum tilgangi fyrir íslenska hrossa-
rækt hvað auglýsingagildi varðar.
MINNINGAR
+ Jóhann Guðjóns-
son fæddist í
Stykkishólmi 14.
október 1901. Hann
lést á Droplaugar-
stöðum í Reykjavík
28. desember síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru Guðjón
Jónasson, verka-
maður í Stykkis-
hólmi, og Rósa Þor-
varðardóttir, kona
hans. Systur Jó-
hanns eru Hólmfríð-
ur, Sigurlaug og
Þórvör en hálfsystur
Pálúia og Ásta Jónasdætur. Af
systrunum er Þórvör ein á lífi.
Jóhann kvæntist Guðrúnu
Þorsteinsdóttur, f. 9.10. 1894 í
Þormóðsey á Breiðafirði, d.
3.12. 1958 í Stykkishólmi. Sonur
þeirra er Þór, húsasmiður í
Reykjavík, f. 21.8. 1935, kvænt-
ur Ernu Arnórsdóttur frá Akra-
nesi og eiga þau tvö börn, Guð-
rúnu og Stefni. Áður hafði Jó-
Lífsferill Jóhanns Guðjónssonar
fylgdi tuttugustu öldinni. Hann
fæddist 1901 og er til moldar borinn
í ársbyrjun 1999. Þetta er tími stór-
stígari lífsháttabreytinga en fyrr
hafa þekkst og Jóhann er á margan
hátt dæmigerður fulltrúi fyrir þetta
breytingaskeið. Lífssviðið opnast
við Breiðafjörð, fæðingarstaðurinn
Stykkishólmur. Tveggja ára gamall
missir hann föður sinn en hann
drukknaði í póstferð á Breiðafirði.
Móðir hans mátti þá leita á náðir
venslamanna og kom drengnum í
fóstur til föðurbróður hans, Jóhanns
Jónassonar í Öxney. í eyjunum var
búið upp á gamla mátann, hlunnindi
nýtt; fugl og fiskur, selur, egg og
dúnn. Alla tíð síðan minntist Jóhann
dvalarinnar í Öxney með gleði og
rakti hreysti sína og góða heilsu,
sem hann lengst af naut, til uppeld-
isins við matarkistu Breiðafjarðar.
Þar hefur vafalaust einnig mótast
sú afstaða sem honum var töm að
hlúa ætti að náttúrunni og umgang-
ast hana, jafnt skepnur sem gróður
af nærgætni og umhyggju. Þegar
manndómsárin tóku við fluttist Jó-
hann til Stykkishólms og stundaði
þar þau störf sem í boði voru. Þjóð-
in var ennþá fátæk og brátt tóku við
tímar atvinnuleysis og kreppu. Jó-
hann bjargaði sér sem best gat,
sótti oft vinnu langar leiðir, vega-
vinnu á sumrum og reri á vertíðum
frá Grindavík. Árið 1934 giftist
hann Guðrúnu Þorsteinsdóttur sem
þá var ekkja í Stykkishólmi. Guðrún
stóð þá ein uppi með ungan son en
hún hafði á fáum árum misst fyrri
mann sinn í hafið og tvær ungar
dætur úr veikindum. Sambúð þeirra
Jóhanns og Guðrúnar var einlæg og
farsæl. Saman eignuðust þau soninn
Þór en Jóhann hafði áður átt Guð-
jón sem ólst upp hjá Rósu föður-
ömmu sinni. Inn í þetta samfélag
kom undirritaður á vordögum 1945
þó ekki væru það fyrstu kynnin af
Gunnu frænku og Jóa. Margs er að
minnast, í hugann koma myndir frá
litla húsinu þeirra í Stykkishólmi,
daglegu amstri og margvíslegri um-
hyggju hjónanna fyrir fóstursynin-
um. A árunum fyrir stríð höfðu íbú-
ar litlu þéttbýlisstaðanna gjaman
reynt að koma sér upp svolitlum
kindahóp eða þá að eignast part úr
kú og fá á þennan hátt svolítið bús-
flag á erfiðum tímum. Nú voru að
vísu runnin upp í landinu veltiár en
ennþá eimdi þó eftir af skepnuhaldi
og því fylgdi meðal annars að afla
þurfti heyja. I því efni sem ýmsum
öðum gilti það að hafa samhjálp og
samvinnu við nági'anna og kunn-
ingja. Teknar voru á leigu slægjur í
einhverri af hinum grösugu eyjum
Breiðafjarðar og legið við í tjöldum
um heyskapinn. Svipað var upp á
teningnum við annað bjargræði, sá
sem átti ráð yfir bátsskel tók með
sér náunga sína og þeirra net þegar
lagt vai- fyrir hrognkelsi að vori. En
tímarnir breytast og lífið hefur sín
hann eignast soninn
Guðjón, f. 15.9.
1929, en móðir hans
var Sigurborg Jóns-
dóttir í Stykkis-
hólmi. Guðjón var
lengi bæjarstarfs-
maður í Stykkis-
hólmi. Sonur Guð-
rúnar af fyrra
hjónabandi var
Guðlaugur Guðjóns-
son, sjómaður, f.
29.8. 1922, d. 4.9.
1966, sonur Guð-
laugs og k.h. Hans-
ínu Vilhjálmsdóttur
er Guðjón. Þau Jóhann og Guð-
rún ólu einnig upp fósturson,
Geir Geirsson, löggiltan endur-
skoðanda í Reykjavík, f. 4.5.
1939, hans kona er Hugrún Ein-
arsdóttir frá Siglufirði og eiga
þau fjögur börn, Sigrúnu, Stein-
unni, Guðrúnu og Valgeir.
Utför Jóhanns var gerð frá
Háteigskirkju þriðjudaginn 5.
janúnar.
kaflaskipti. Árið 1958 lést Guðrún
og stuttu síðar flutti Jóhann til
Reykjavíkur. Hér vann hann í mörg
ár hjá Grænmetisverslun landbún-
aðarins. Jóhann var æðrulaus mað-
ur og umskipti sem þau að flytjast
úr litlu sjávarplássi til hinnar ört
vaxandi borgar virtust vera honum
átakalítil. Hann var mannblendinn
og vinsæll og þegar starfsdeginum
lauk að fullu virtist hann sáttur við
sinn hlut, heimsótti kunningja og
tók þátt í félagslífi aldraðra en hann
hafði gaman af spilum og að taka
undir í söng. Voru þá stundum
raulaðar græskulausar gamanvísur
frá fyni tíð eða farið með stöku.
Að lokinni vegferð saman vil ég
þakka Jóhanni fyrir vináttu hans og
velvilja í minn garð og fjölskyldunn-
ar. Oft kom hann færandi hendi en
aldrei til þess að íþyngja með svart-
sýni eða áhyggjum. Eitt sinn á full-
orðinsárunum gaf ég honum bók
sem nefndist Kreppuárin og var
eins konar alþýðlegt sagnfærðirit
með myndum frá þeim tíma. Eg
fann að Jóhanni, sem alltaf var
þakklátur fyrir það sem honum var
vel gert, var ekkert um þessa gjöf
og endaði svo að hann bað mig að
skipta henni. Ef til vill hefur inngró-
in réttlætiskennd bannað honum að
hafa gaman af að minnast um of
þeirra tíma er gengu nærri mörgum
stéttarsystkinum hans þótt sjálfur
hefði hann bjargast þokkalega.
Skömmu síðar færði hann mér gjöf.
Það var bókin Korpúlfsstaðir, frá-
sagnir og myndir frá hinu stóra
kúabúi Thors Jensen en þar hafði
Jóhann eitt sinn unnið á sínum
yngri árum. Þar hafði ríkt stórhug-
ur, aðbúnaður góður á þeirra tíma
vísu og verkafólk fékk sín umsömdu
laun refjalaust. Slíks mátti vel
+ Sigvaldi Fanndal Torfason
fæddist í Hvítadal í Saurbæ
í Dalasýslu 2. júlí 1922. Hann
lést á Héraðssjúkrahúsinu á
Blönduósi 19. nóvember síðast-
liðinn og fór útför hans fram
frá Blönduóskirkju 28. nóvem-
ber.
Þar fór góður maður og sérstakur.
Silli minn, þakka þér fyrir allar þær
ánægjustundir er við höfum átt sam-
an í gegnum árin en þau eru ansi
mörg orðin, eða allt frá því að ég
kom til Blönduóss 1983 í opinberum
erindagjörðum, sem fólust í því að
löggilda olíubfla og rennslismæla þá
er þú hafðir í notkun við olíurdreif-
ingu þína hjá Olíufélaginu hf. Reynd-
ar höfðum við verið í nálægð miklu
fyrr, því ég var í sveit sem bai-n á
Stóra-Fjarðarhorni, þaðan sem móð-
minnast. Þannig var Jóhann Guð-
jónsson, hann kaus að minnast góðu
stundanna.
Geir Geirsson.
Þeim fækkar ört sem tilheyra
svokallaðri aldamótakynslóð, sem
lifði tímana tvenna. Einn slíkur
öðlingur er nú genginn til feðra
sinna, saddur lífdaga eftir langa
göngu.
Jóhann Guðjónsson fæddist 14
október 1901. Hann var kvæntur
ömmusystur okkar, Guðrúnu, og
tóku þau föður okkar í fóstur vestur
á Snæfellsnes eftir foreldramissi.
Hann var því nokkurs konar
fósturafi okkar systkinanna. Þótt
við kölluðum hann ætíð Jóhann
hefðu tilfinningar okkar og gagn-
kvæm hlýja á engan hátt verið
öðruvísi þó blóðbönd hefðu tengt
okkur.
Jóhann kom alltaf reglulega í
heimsókn frá því við fyrst munum
eftir okkur. Við minnumst með gleði
árvissra atburða, svo sem brúna
bréfpokans frammi í forstofu með
spennandi flugeldunum á gamlárs-
kvöld, páskaeggjanna á páskum að
ógleymdum afmælis- og jólagjöfum.
Jóhanni var mikið í mun að gleðja
aðra og það kunni hann svo sannar-
lega.
Þegar við urðum örlítið eldri og
vitibornari, varð honum tíðrætt við
okkur um átthagana. Hann sagði^
okkur frá æskuárum sínum í Öxney
og fólkinu fyrir vestan. Hann kunni
ógrynnin öll af vísum en sú vísa sem
hann fór með hvað oftast síðustu ár-
in var um lífsgönguna. Á hún vel við
á þessari kveðjustund.
Lífið fátt mér ljær í hag
lúinn þrátt ég glími
en koma mátt um miðjan dag
mikli háttatími.
(Höf. ók.)
Jóhann var einnig söngelskut*-
mjög og oftar en ekki var sungið við
eldhúsborðið í Fossvoginum. I dag
eru frásagnir hans orðnar að perl-
um í huga okkar, sem koma til með
að ylja okkur um ókomin ár.
Jóhann var mjög heilsuhraustur
og gekk eða ferðaðist með strætis-
vögnum allra sinna ferða. Hann var
afar félagslyndur og stundaði spila-
mennsku með „gamla fólkinu" eins
og hann sagði gjarnan þó að hann
væri kannski sjálfur þeirra elstur.
Hann var einnig kirkjurækinn og
tók vel undir sálmasönginn.
Jóhann var einstaklega æðrulaus
og hlýr. Alltaf hélt hann sínu striki
hvað sem á dundi og var algerlega
laus við sjálfsvorkunn. Við kveðjum^
hann nú með þakklæti fyrir að hafa
fengið að kynnast honum og um leið
þeirri kynslóð sem gekk í gegnum
þær mestu breytingar sem orðið
hafa á íslensku þjóðfélagi á einum
mannsaldri. Án þeirrar tengingar
við fortíðina og söguna sem Jóhann
var okkur systkinum litum við án
efa lífið öðrum augum. Hvfl í guðs
friði.
Sigrún, Steinunn, Guðrún og
Valgeir Geirsbörn.
ir þín var ættuð og síðan hjá Sigga á
Völlum, nágranna þínum og vini úr
Saurbænum, en þar hófust í raun
mín fyrstu kynni af þér.
Það er ekki öllum gefið að geisla
af hlýju og alúð, en það var þér í
blóð borið, því það kom átakalaust
innanfrá þér og er ég kynnti þig
fyrir sonum mínum sumarið ‘97 var
eins og þeir hefðu eignast nýja vini
þar sem voru þið hjónin, Silli minn,
og Elísabet og hafa þeir oft minnst
á þá stund er við áttum saman á Ár-
braut 14. Þar var tekið á móti gest-
um með einstökum höfðingsskap og
mikill gæfumaður varst þú, Silli, að
eiga hana Elísabetu þína, því önnur
eins sómakona er vandfundin.
Elísabet mín, ég færi þér, dætrum
ykkar og öllum ástvinum innilegax-
samúðarkveðjur. ^
Jón Snorrason.
JÓHANN
GUÐJÓNSSON
SIGVALDIFANNDAL
TORFASON