Morgunblaðið - 06.01.1999, Blaðsíða 6

6 MIÐVIKUDAGUR 6. JANÚAR 1999
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Könnun á reglubyrði fyrirtækja vegna laga og reglna á sviði skattamála
|0% segja kerfið ósveigj-
anlegt og þungt í vöfum
Könnun meðal fyrirtækja á byrði þeirra
vegna laga og reglna á sviði skattamála
sýnir að ekki eru allir sáttir við stöðu
þeirra mála. Karl Blöndal fjallar um
niðurstöður könnunarinnar.
Könnun á áhrifum skattareglna á íslensk fyrirtæki
Eftirfarandi fjórar fullyrðingar og spurningar voru m.a. i könnuninni:
Sömu upplýsingar eru veittar sama hvert er leitað
Alveg sammála 0,9% Alveg
Almennt sammáta Almennt ósammála ósammála Engin skoðun
16,1%
39,3%
20,9% 22,7%
Kerfið er sveigjanlegt og ekki þungt í vöfum
Almennt Alveg
sammála Almennt ósammála ósammála
Engin skoðun
7,1% 42,0% 28,8% 22,2%
Hversu margar stundir að meðaltali í mánuði nota
starfsmenn og stjórnendur hjá fyrirtækinu til að framfylgja
lögum og reglum um skatta?
Engin 1,0%
21-30 31-40
1-10 klst. 11-20 klst. klst. klst. Yfir41 klst.
36,8% 24,4% 8,7% [9,?% 19,9%
Hvernig metur þú stjórnunarkostnað fyrirtækisins við að
framfylgja lögum og reglum um skatta miðað við önnur
fyrirtæki á sama sviði?
Lítill Hæfilegur Mikill Engin skoðun
7,0% 46,0% 13,5% 33,5%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
NOKKURRAR óánægju gætir
meðal fyrirtækja á íslandi vegna
reglubyrði út af lögum og reglum á
sviði skattamála og kváðust að-
spurðir forsvarsmenn 70,6% fyrir-
tækja vera almennt eða alveg ósam-
mála þeirri fullyrðingu að „kerfið
[væri] sveigjanlegt og ekki þungt í
vöfum“ samkvæmt nýrri könnun
forsætisráðuneytis, Verslunarráðs
íslands og Vinnuveitendasambands
Islands, sem einnig var gerð í öðr-
um ríkjum Efnahags- og framfara-
stofnunarinnar (OECD).
Spurningar um lög og reglur um
skattamál skiptust í þrjá hluta. I
þeim íyrsta voru þátttakendur
beðnir að leggja mat á skattalög og
-reglur og segja hvort þeir væru
sammála eða ósammála ákveðnum
fullyrðingum. Kvaðst tæpur helm-
ingur vera sammála um það að „lög
og reglur [væru] auðskiljanlegar",
en rúmur helmingur var ósammála.
Efast um að lög og reglur um
skatta nái tilgangi sínum
Þá var lögð fram fullyrðingin
„lög og reglur ná tiigangi sínum á
eins einfaldan hátt og hægt er“. Að-
eins 1,4% kváðust alveg sammála
um að hún fengi staðist, 28,6%
sögðust almennt sammála. Sýnu
fleiri kváðust ekki geta fallist á
hana og voru 31,4% almennt ósam-
mála og 22,9% alveg ósammála.
Þegar áfi-am er lesið úr niður-
stöðunum blasir við svipuð mynd.
Um 25% eru alveg eða almennt
sammála um að „breytingar á lög-
um og reglum [séu] fyrirsjáanleg-
ar“, en rúmlega 42% eru almennt
eða alveg ósammála. Aðeins 1% er
alveg sammála um það að „reglum-
ar [stangist] ekki á“, 34,5% eru al-
veg sammála, en 25,8% eru almennt
ósammála og 6,8% alveg ósammála.
34% hafa enga skoðun á því.
Annar tónn heyrðist þegar full-
yrðingin „þrátt fyrir mikinn fjölda
laga og reglna er samt unnt að
framfylgja þeim“. Rúmlega 61%
kvaðst alveg eða almennt sammála
um það, en rúmlega 24% voru alveg
eða almennt ósammála.
Greinilegt er að þeir, sem þurfa
að framfylgja lögum og reglum um
skattamál, telja samráð við samn-
ingu þeirra af skornum skammti.
Aðeins 1,4% kváðust alltaf geta
svarað spumingunni „er það þín
skoðun að samráð sé jafnan haft við
fyrirtækin sem í hlut eiga þegar lög
og reglur eru samin?" 9,2% oft, en
53,9% sjaldan og 26,7% aldrei.
Þótt fyrirtækin gagnrýndu al-
mennt fyrirkomulag skattamála,
snerist dæmið við þegar innt var eft-
ir viðhorfum þeirra til þess hvemig
lögum og reglum væri framfylgt og
var enginn á því að rammt kvæði að
því að þær væru hunsaðar. 78,9%
svöraðu í miklum mæli þegar spurt
var: ,Að hve miklu leyti telurðu að
fyrii-tæki á þínu sviði framfylgi al-
mennt lögum og reglum um
skatta?" 16,6% sögðu í nokkram
mæli og enginn í litlum mæli.
Misvísandi upplýsingar og
erfitt að fínna þær
Annar hluti könnunarinnar sner-
ist um mat á framkvæmd laga og
reglna um skattamál. Tæp 55% vora
sammála um að ljóst væri „við hvaða
skrifstofu [bæri] að hafa samband",
en um 37% sögðu að svo væri ekki.
Fyrirtækin skiptust nokkuð jafnt
þegar borin var undir þau fullyrð-
ingin að það væri „auðvelt að fá
samband við rétta skrifstofu". Vek-
ur athygli að 15% sögðust alveg
ósammála um að það væri auðvelt.
Aðeins tæpt 1% kvaðst sammála
um að „sömu upplýsingar [væru]
veittar sama hvert [væri] leitað",
16,1 vora almennt sammála, en
39,3%l Voru almennt ósammála og
20,9% alveg ósammála.
Rúm 40% segja að embættis-
menn gefi ekki skilmerkileg svör,
en rúm 34% ségja að svo sé. Tals-
vert hallar á skattyfirvöld þegar
fullyrðingin „svör berast frá stjórn-
völdum innan viðunandi tíma-
marka“ er borin undir fyrirtækin.
Aðeins 1,4% era alveg sammála,
23,9% almennt sammála, en 27,7%
almennt ósammála og 20,7% alveg
ósammála. Þannig vora því rúm
48% þeirrar hyggju að stjómvöld
væra of sein til svars, en 26,3%
kváðust enga skoðun hafa.
Rúmur þriðjungur fyrirtækjanna
var sammála um það að ljóst væri
hver bæri ábyrgð á úrskurði, en
nokkuð færri vora ósammála. Fleiri
sögðu ljóst hvernig ætti að leggja
fram kærur, áfrýjanir og kvartanir,
eða tæp 40%. Hins vegar kvaðst
sama hlutfall, 40%, ekki geta tekið
undir fullyrðinguna „úrskurðii-
stangast ekki á og era fyrirsjáan-
legir þegar til lengri tíma er litið
meðal svipaðra fyrirtækja". 18,5%
kváðust geta samsinnt þessari full-
yrðingu.
Allt að 500 vinnustundir
á mánuði
í síðasta hluta könnunarinnar
var spurt um stjórnunarkostnað við
að framfylgja lögum og reglum um
skattamál. Spurt var um hversu
margar stundir starfsmenn og
stjórnendur hjá fyrirtæki notuðu að
meðaltali í mánuði til að framfylgja
lögum og reglum um skatta. Flest
ÓÞÉTT tengiró á eldsneytis-
leiðslu var orsök þess að eldur
kom upp í hreyfli flugvélar Flug-
félags Islands síðastliðið sunnu-
dagskvöld. Vélin var á leið frá
Egilsstöðum til Akureyrar þegar
eldur kom upp í öðrum hreyfli
hennar.
Að sögn Skúla Jóns Sigurðar-
sonar hjá rannsóknarnefnd flug-
slysa náði eldsneyti að úðast með-
fram eldsneytisleiðslunni vegna
hinnar óþéttu tengiróar og hiti frá
nærliggjandi púströri varð til þess
að eldur kviknaði. Leiðslan liggur
frá eldsneytisdælu hreyfilsins og
að hreyflinum sjálfum og er tals-
verður þrýstingur á henni.
fyrirtæki, 36,8%, kváðust nota eina
til 10 stundir, 24,4% 11 til 12 stund-
ir, 8,7% 21 til 30 stundir, 9,2% 31 til
40 stundir og 19,9% yfir 41 stund.
Segir í skýrslunni að sum fyrirtæki
hefðu sagst eyða afar miklum tíma í
þessa vinnu og hefðu verið dæmi
um allt að 500 stundir á mánuði.
Meðaltal þátttökufyrirtækjanna
hefði verið um 41 stund á mánuði.
Flest fyrirtækjanna reyndust
eyða milli eitt og 20 þúsund krón-
um í aðkeypta aðstoð endurskoð-
enda, lögfræðinga og rekstrairáð-
gjafa að jafnaði á mánuði til að
framfylgja lögum og reglum um
skatta og annar þriðjungur 21 til 60
þúsund. 15,5% fyrirtækjanna kváð-
ust að jafnaði eyða 100 þúsund
krónum eða meiru í slíka þjónustu.
Almennt mátu fyrirtækin þennan
kostnað h'tinn fremur en mikinn.
Um 60% fyrirtækjanna töldu að
stjómunarkostnaður við að fram-
fylgja lögum og reglum um skatta
hefði aukist, en aðeins 1% taldi að
hann hefði dregist saman. Taldi
tæplega helmingur þátttakendanna
í könnuninni að kostnaðurinn hefði
aukist vegna þess að reglur væru
orðnar flóknari en áður, fjórðungur
rakti það til tilkomu nýiTa laga og
„Flugmaðurinn sér eldinn nán-
ast um leið og hann kviknar og
slekkur á dælunni og þar með er
eldurinn farinn. Það urðu nánast
engar skemmdii’ þarna af völdum
eldsins," sagði Skúli Jón.
Að sögn Skúla Jóns er hugsan-
legt að róin hafi ekki verið hert
fyllilega við síðustu skoðun en um
30 flugtímar era liðnir síðan tengið
var tekið í sundur og skoðað. „Þeg-
ar tengið er sett saman er það
þifystiprófað, lekaprófað og keyrt
upp. Éftir síðustu skoðun var ekk-
ert athugavert en á þeim flugtím-
um sem liðnir era hefur róin lík-
lega losnað," sagði Skúli Jón.
Þrír læknar komu á vettvang í
reglna, en um 7% töldu aukninguna
stafa af því að þeim væri framfylgt
í auknum mæli. Þá sögðu tæp 20%
að það væri vegna þess að fyrirtæk-
ið hefði fært út kvíarnar.
I skýrslunni er lagður saman
mánaðarlegur meðaltalskostnaður
úr spurningunum um tíma starfs-
manna, kostnað vegna tækjakaupa
og kostnað við aðkeypta þjónustu
og miðað við þá forsendu að meðal-
kostnaður á hverja vinnustund sé
1.500 krónur. Niðurstaðan er sú að
meðalkostnaður fyrirækja á mán-
uði við að fylgja þessum reglum sé
124 þúsundir króna.
Könnun þessi var gerð vorið
1998. Hún var send út til 560 fyrir-
tækja, sem eiga aðild að VSÍ og VÍ.
Nothæfir spurningalistar bárast
frá 221 fyrirtæki og telst svarhlut-
fall 40,9%. í skýrslu um könnunina
segir að þetta svarhlutfall sé helm-
ingi hæira en OECD geri ráð fyrir
í könnun af þessu tagi og hún sé
einnig hærri eða svipuð og í öðram
ríkjum stofnunarinnar, sem þegar
hafi gert sambærilega könnun.
Ætlunin er að bera niðurstöður
þessarar könnunar saman við nið-
urstöður í öðrum löndum OECD og
er búist við að þær liggi fyrir í vor.
öryggisskyni þegar flugvélin lenti
á flugvellinum á Egilsstöðum á
sunnudagskvöldið, og vildi þannig
til að tveir þeirra áttu börn sem
vora um borð í vélinni.
Úrskurðarnefnd fjar-
skipta- og póstmála
Kæra Lands-
símans sú
þriðja
KÆRA Landssíma íslands hf. til úr-
skurðarnefndar fjarskipta- og póst-
mála er þriðja kæran sem berst
nefndinni. Svo gæti farið að kæra
Landssímans verði fyrsta málið sem
nefndin úrskurðar um, en fyrri er-
indin voru bæði leyst áður en til úr-
skurðar hennar kom.
Nefndin hefur starfað frá árinu
1997 og er skipunartími hennar fjög-
ur ár. Formaður nefndarinnar er
Jón L. Arnalds hæstaréttai-lögmað-
ur, tilnefndur af Hæstarétti, og
ásamt honum sitja Jón Eyjólfsson
endurskoðandi, tilnefndur af sam-
gönguráðherra og Guðjón Kárason
verkfræðingur, tilnefndur af Verk-
fræðingafélagi Islands í nefndinni.
Nefndin starfar samkvæmt lögum
um Póst- og fjarskiptastofnun, 8. gr.
nr. 147 frá árinu 1996, og skal úr-
skurður hennar liggja fyrir innan 8
vikna frá þvi kæra berst. Ákvarðan-
ir og úrskurði Póst- og fjarskipta-
stofnunar er hægt að kæra til nefnd-
arinnar og era úrskurðir hennar
endanlegir á stjórnsýslustigi en
hægt er að áfrýja úrskurði hennar
til dómstóla.
----------------
Framkvæmdir
hafnar við Borg-
arfjarðarbraut
FRAMKVÆMDIR eru hafnar við
lagningu Borgarfjarðarbrautar og
er nú búið að grafa meginhluta veg-
skurða í mýrlendi, að sögn Ingva
Árnasonar, deildarstjóra fram-
kvæmdadeildai’ Vegagerðarinnar í
Borgarnesi. Verktaki við lagningu
Borgarfjarðarbrautar er Leifur
Guðjónsson í Borgarnesi og að
sögn Ingva hefst hann handa við al-
menna vegagerð á svæðinu ein-
hvern næstu daga.
Ingvi sagði að gert væri ráð fyrir
því að byrjað yrði á neðri hluta veg-
arins, þ.e. frá Hnakkatjarnarlæk
upp undir Flóku, en meira hefur
ekki verið skipulagt að svo stöddu.
„Málið er í biðstöðu vegna þess
að ennþá hefur ekki fengist fram-
kvæmdaleyfi fyrir ákveðnum hluta
leiðarinnar. Þar er um að ræða
vegagerð þar sem nýr vegur lendir
utan vegsvæðis, en það er í landi
Steðja. Þar afturkallaði sveitar-
stjórn framkvæmdaleyfi á meðan
frekari athugun fer fram á skipu-
lagsmálum,“ sagði Ingvi.
Hann sagði að óvíst væri hvenær
niðurstaða fengist í því máli, en þó
væri frekar búist við að það yrði
eftir einhveijar vikur en mánuði.
Flugvirkjar Flugfélags íslands
skiptu um leiðslu í vélinni og var
henni flogið til Akureyrar í gær.
Rannsókn og athugun á vélinni er
ekki að fullu lokið.
Flugvél Flugfélags íslands
Oþétt tengiró
orsök eldsins
Morgunblaðið/Anna
FLUGVIRKJAR Flugfélags íslands skiptu um eldsneytisleiðslu í
flugvélinni á Egilsstöðum í gær.