Morgunblaðið - 06.01.1999, Blaðsíða 40

-%0 MIÐVIKUDAGUR 6. JANÚAR 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
GUÐMUNDUR
ERLENDSSON
+ Guðmundur Er-
lendsson var
fæddur í Reykjavík
hinn 27. september
1925. Hann lést í
Reykjavík 24. des-
ember siðastliðinn.
Foreldrar Guð-
mundar voru þau
Sveinfríður Jóns-
dóttir frá Ási í Ríp-
urhreppi, Skaga-
firði, og Erlendur
Gislason frá Kiða-
bergi í Grímsnesi,
Árnessýslu. Svein-
fríður var fædd 2.4.
1898 en lést 3.7. 1967. Erlendur
var fæddur 18.8. 1891 en dó
23.7. 1923. Fyrri kona Guð-
mundar var Guðlaug Jóhannes-
dóttir fædd 31.1. 1916, dáin
3.09.1981. Börn Guðlaugar frá
fyrra hjónabandi voru; Viðar
Hjálmtýsson, Gunnar Hjálmtýs-
son og Jensína Hjálmtýsdóttir.
Seinni kona Guð-
mundar var Guðrún
Sigurgeirsdóttir,
fædd 15.5. 1925, dá-
in 27.12. 1983.
Systkini Guðmund-
ar eru; Guðrún Er-
lendsdóttir, f. 26.10.
1922, Erlenda S.
Erlendsdóttir, f.
15.12. 1923, Jón-
muudur F. Olafs-
son, f. 3.5. 1934,
Ingibjörg Olga
Ólafsdóttir, f. 29.5.
1935, Eiðný Hilma
Ólafsdóttir, f. 5.7.
1936, Ólafur Ólafsson, f. 3.11.
1939 og Guðríður Fjóla Ólafs-
dóttir, f. 15.1. 1941.
Guðmundur nam múriðn við
Iðnskólann í Reykjavík og gerði
þá grein að ævistarfi sínu.
Utför Guðmundar fer fram frá
Vidalínskirkju í Garðabæ í dag
og hefst athöfnin klukkan 15.
Vinirnir kveðja einn og einn og
nú ertu horfinn yfir móðuna miklu,
kæri vinur og bróðir. En lífið held-
íáfram. Eg vil þakka þér af heil-
um hug íyrir yndislegar samveru-
stundir. Hinar ljúfustu minningar
streyma nú fram.
Um hestaferðirnar okkar, oftast
þó á þínum hestum, þú á Grána, ég
á Jarp. Þú varst svo ánægður yfir
að sjá hvað mér gekk vel að halda
Jarp á fallegum og góðum gangi.
Vegimir voru allavega, en veðrið
var alltaf svo yndislegt. Myndir af
fjöllum og klettaborgum spegluðust
í vötnunum um leið og við þeystum
^jpm hjá. Svo var hendi stungið í
brjóstvasann og dreginn upp lítill
peli og kverkar skolaðar og oft
fórst þú með góða vísu, eina eða
tvær áður en stigið var á bak. Þess-
ar stundir voru svo fljótar að líða
og voru okkur báðum dýrmætar.
Stundum riðum við að réttinni og
nátthaganum, þar sem Gísli afi var
í göngum og smalaði fénu til réttar,
í nágrenni Hafnarfjaðar. Það var
alltaf svo gaman í þessum ferðum
okkar og það glitraði allt í sól og
fegurð, blessað landið okkar. Fátt
er betra en að eiga bjartar og hlýj-
ar minningar að gleðjast við.
Svo fórum við saman á gömlu
dansana og dönsuðum af hjartans
^ltst Tangó og Vals. Þú sóttir mig
heim þar sem ég bjó og keyrðir mig
aftur heim að loknum dansleik og í
þökk og gleði skildi leiðir. Og síðast
vil ég þakka þér svo mikið vel fyrir
allar hringingarnar sem mér þótti
svo mikið vænt um. Þegar ég tók
upp símtólið sagði gamli bróðir:
„Jæja, ertu nú komin heim úr
gönguferðinni, systir mín góð.“ Við
töluðum saman nokkur orð og buð-
um svo góða nótt. Þannig enduðu
flestir dagar.
Að skilnaði býð ég þér góða nótt,
elsku Mundi minn, og þakka þér
fyrir allar góðu samverustundirnar.
Reyndu nú að vera nálægur þegar
ég kem og reyni að læðast í himna-
'£ki. Guð blessi minningu þína og
allar minningarnar okkar.
Þín systir,
Guðrún Erlendsdóttir.
Guðmundur fæddist í Reykjavík
27. september 1921. Hann ólst upp í
Skagafirði frá tveggja ára aldri, að
mestu á Kleif á Skaga. Um tvítugt
hélt hann til Reykjavíkur og starf-
aði þar við svonefnda „Bretavinnu"
ásamt fleiri störfum, þar til hann
hóf múraranám undir handleiðslu
<£)lafs Pálssonar múrarameistara og
Iðnskólans í Reykjavík. Alla
starfsævi sína helgaði hann iðninni.
Guðmundur var sérstæður per-
sónuleiki. Hann var ákaflega minn-
ugur bæði um menn og málefni.
Sagnaþulur, sem fékk marga til að
sitja lengur og hlusta á sögur auk
hundraða ljóða sem fáum er gefið
muna.
Hann var ennfremur einstaklega
ættrækinn og vinfastur og gaf mik-
ið af sér á þeim sviðum. Hann skoð-
aði land sitt frekar af hestbaki en
úr bflum. Þannig naut hann ís-
lenskrar náttúru best. Guðmundur
ólst upp við þá hefð, að færi bóndi
til fiskjar á árabáti sínum, þá skipti
hann aflanum á bæina án greiðslu.
Þessi siður á Skaga bjó með honum
þegar hann sótti kartöflur í heima-
garð sinn. Fyrr en varði var hann
búinn að dreifa uppskerunni til vina
og vandamanna. Þannig mótar upp-
eldið manninn.
Ég þakka Guðmundi að hann
opnaði leið fyrir mig að þjóðlegu
hugarfari og færði mér sögur og
ljóð sem hvorki voru blandaðar er-
lendu ívafi eða -isma. Ég og kona
mín Erla, kveðjum Guðmund með
miklum söknuði.
Kristján.
Hin ánægjulegu kynni mín af ís-
landi eru svo mikið tengd Guð-
mundi Erlendssyni. Fyrsta Fjalla-
baksferð mín, með Nichole og Jóni
Benediktssyni, opnaði mér nýja
heima. I þeiná ferð var Guðmundur
Erlendsson. Hann var alltaf tilbú-
inn að hjálpa þar sem óvanan ferða-
mann vantaði aðstoð.
Onnur ferð var farin austur að
Ragnheiðarstöðum, þar sem við
máttum velja okkur hesta úr stærð-
ar stóði. Jafnvel kynntist ég og tók
þátt í að smala hauststóðinu í rétt.
Eftir dagsverkið var sungið og far-
ið með stökur, sem eru gulls ígildi.
Þá var líka skemmtilegt og fróðlegt
að koma til Jóhönnu og Þórarins á
Vegsósum. Eða 70 ára afmælið á
Stokkseyri. Allt eru þetta góðar
minningar sem koma upp í huga
minn er ég nú minnist hans sem
kvaddur er. Aðstandendum hans
sendi ég mínar bestu samúðar-
kveðjur.
Hver minning dýrmæt perla
að liðnum lífsins degi
hin Ijúfu og góðu kynni
af alhug þakka hér.
Þinn kærleikur í verki
var gjöf sem gleymist eigi
oggæfavarþaðöllum
sem fengu að kynnast þér.
(Ingibj. Sig.)
Vertu sæll vinur,
Simone Ahrensburg.
Frændi minn heitir Mundi, hann
er alltaf léttur í Lundi. Mér þykir
ósköp vænt um hann. Guðrún fékk
ágætis eiginmann.
Það varð nú ekkert stórt skáld úr
henni litlu frænku þinni sem skrif-
aði þessa vísu til þín fyrir u.þ.b. 25
árum, á þeim tíma sem þú varst
með hestana þína hjá Geira í Lundi.
Eflaust hefði þessi vísa fallið mér
fljótt í gleymsku, ef þú hefðir ekki
gert hana ódauðlega med stolti
þínu og brennandi áhuga þínum á
kveðskap öllum. En vísan sú arna
kom beint frá hjarta mínu og er
hverju orði sannari. Ég er svo
heppin að vera alin upp með mögu-
leikann til lifandi samskipta við fólk
af öðrum kynslóðum en minni eigin
og þú varst einn af þeim mikilvæg-
ustu í þeim fríða föruhópi sem setti
sterkan svip á æskuár mín. I því
samhengi er margs að minnast; öll-
um skemmtilegu póstkortunum
sem þú skrifaðir mér frá Svíþjóð,
þegar ég var smáhnokki og varla
læs enn, ég á þau enn í fórum mín-
um. Öllum ótalmörgu heimsóknun-
um til ykkar Lillu, sem oft enduðu í
gistingu fyrir mitt leyti, mörgum
samverustundunum í Lundi og
seinna í Víðidal, að ógleymdum öll-
um lengri og styttri reiðtúrunum
um Kjalarnes og nágrenni.
Þótt minningar mínar um þig séu
flestar úr æsku hafa böndin alltaf
haldist þrátt fyrir að fundirnir hafi
orðið færri með árunum, sérstak-
lega eftir að ég flutti utan. Ég gat
þó alltaf gengið að því vísu að fljót-
lega uppúr áramótum á ári hverju
barst mér símhringing frá Islandi
sem byi-jaði svona: „Er þetta litla,
góða frænka mín? Þetta er bara
hann Mundi gamli sem langar að
óska ykkur gleðilegs árs.“ Slíkar
upphringingar þurfa ekki að vera
langar til að vera verðmætar fyrir
þann sem þær móttekur. Það eru
margir aði'ir en ég sem munu sakna
þinna upphringinga, enda fáir eins
ötulir við að halda sambandi við
fólkið sitt eins og þú varst.
Frændi gamli. Minningin um þig
er mér ljóslifandi. Lítill, þrjóskur,
hreinskilinn, góðhjartaður, vin-
margur og ræðinn. Umfram allt
manneskja sem auðvelt var að láta
sér þykja vænt um. Sú minning
mun lifa hjá mér um alla framtíð.
Þín frænka,
Anna Birna.
Nú þegar elskulegur Guðmund-
ur, mágur minn, hefur kvatt þetta
tilveruskeið rifjast margt upp af
stórum minningarsjóði liðinna ára.
Er hann var að koma í heimsókn
til að kynnast börnunum okkar og
leiðbeina þeim fyrstu sporin út á
lífsbrautina og fylgdist með þeim
alla tíð síðan þó leiðir skildu, í vega-
lengdum séð, var hugurinn og ást-
úðin alltaf hjá þeim, eins var með
þeirra börn eftir að þau komu til
sögunnar. Þetta voru ekki einu
börnin sem hann Guðmundur gerði
sér far um að kynnast, börnum
systkina sinna og sinna fjölmörgu
vina sýndi hann umhyggju og föð-
urlega velvild. Margar snilldarsög-
ur voru sagðar af þessum litlu vin-
um hans, svo þau stóðu ljóslifandi
fyrir hugskotssjónum, hvert og eitt
fékk sína greinargóðu persónulýs-
ingu. Já margs er að minnast.
Öll bréfin sem hann skrifaði frá
Sviþjóð er hann var að vinna þar. í
hverri viku kom bréf með lýsingu af
því sem fyrir augu bar, ásamt
kveðjum og fyrirbænum. Öll sím-
tölin sem hann átti við okkur eftir
að við fluttum frá Reykjavík voru
orðin svona fastur punktur í tilver-
unni.
Allar frásagnirnar af mönnum og
hestum, allar vísurnar sem fluttar
voru, en af þeim var óþrjótandi
náma í hans huga. Allt eru þetta
ómetanlegar gjafir. Enginn valdi
honum mági mínum vini, þá hlið
kunni hann best við að sjá um sjálf-
ur sama hver í hlut átti, en vinahóp-
urinn var stór svo fáheyrt má telja.
Það var heldur ekki einlitur hópur
persónuleika sem töldust til hans
bestu vina. Fölskvalaust trygglyndi
og hreinskilni voru hans sterkustu
aðalsmerki, sem laðaði fólk til vin-
áttu. Þegar margt og stórt þarf að
þakka verður þakklætið oft svo
léttvægt, en mína þökk hefur hann
fyrir allt og allt.
Ég bið hann verði guði falinn á
eilífðarvegum.
Sæunn Þorsteinsdóttir.
Elsku besti frændi minn, nú ert
þú horfinn yfir móðuna miklu og
langar mig að senda þér kveðju
mína. Ég á svo margar minningar
um þig sem koma upp í hugann nú
á þessum dögum. Þegar við fjöl-
skyldan fórum að heimsækja þig
eða þú komst til okkar þegar ég var
lítill laumaðir þú oft 25 króna seðli í
lófa okkar Óla bróðiu- og á eftir
fylgdi klapp á kollinn og hlýleg
stroka niður kinn sem þýddi allt í
senn: mér þykir vænt um ykkur og
ég er ánægður með ykkur. Stund-
um áttir þú líka til að leika og ærsl-
ast svolítið með okkur. Einnig
minnist ég þess með gleði þegar ég
beið spenntur eftir póstkorti eða
bréfi frá Svíþjóð sem þú varst svo
duglegur að senda mér. Póstkortin
voru oftast með fallegum hesta-
myndum og bréfin sum þéttskrifað-
ar margar blaðsíður af fróðleik úr
Svíaríki og fréttir af hvað þú værir
að gera. Það yljaði mér um hjarta-
rætur að frændi gamli skyldi hugsa
til og muna eftir strákpatta heima á
Islandi.
Minningar á ég einnig um þig frá
því að ég var að handlanga í þig í
páskafríi þegar þú varst að múra í
Sjálfsbjargarhúsinu og þóttist ég
þá aldeilis vera karl í krapinu og
ekki síst af því að þú varst svo dug-
legur að hrósa mér. Mjög margar
minningar á ég um þig í hjarta
mínu frá hinum ýmsu hestaferðum
en það sem stendur sérstaklega
upp úr er þegar við riðum með
hestana á Þingvöll í upphafi Kjal-
ferðar 1971. Þá vorum við sko sam-
rýndir, Mundi minn, og þá spjölluð-
um við um heima og geima, gamli
maðurinn og drengurinn. Þá eins
og svo oft í návist þinni fann ég fyr-
ir hlýju þinni og eins og oftast var
stutt í góðlegan hláturinn. Ekki eru
margir sem ég þekki sem hafa ver-
ið jafn gjafmildir bæði á andleg og
veraldleg gæði. Bæði hefur þú sýnt
minni fjölskyldu jafn mikla hlýju og
væntumþykju og þú sýndir mér og
í þau allt of fáu skipti sem ég kom
til þín í Heiðvang varst þú ekki í
rónni nema gefa okkur rósir, kara-
mellur til krakkanna eða eitthvað
annað. En að sjálfsögðu gast þú
verið hvatvís og ákveðinn ef það
átti við. Ég held að þú sért nú á
góðum stað því að þú ert svo sann-
arlega Guði þóknanlegur.
Lífið gefur, lífið tekur,
lífið heiratar skatt af þér,
enginn getar aftur snúið,
innan stundar kvölda fer.
Þrjóta kraftar, þagnai' kliður,
þreyttum verður hvíldin góð,
erfiðleikar allir gleymast,
unað veitir hvíldin hljóð.
Steinar Þ. Ólafsson.
Þann dag, þá er helgasta hátíð
ársins er að ganga í garð er vinur
minn Guðmundur Erlendsson að
leggja upp í langferð, héðan úr
þessum heimi. Fyrstu kynni mín af
Guðmundi voru fyrir um 15 árum,
en þá störfuðum við báðir hjá Hafn-
arfjarðarbæ og tókst þá strax með
okkur góður vinskapur og reyndist
hann mér ávallt sem einn af mínum
bestu vinum, þó aldursmunur væri
nokkur. Hann var hreinlyndur,
tryggur og trúr félagi. Guðmundur
var sérstaklega barngóður og hafa
börn mín notið hlýju og góðvildar
hans. Einnig var hann hjálpsamur
þeim sem minna máttu sín og tók
gjarnan málstað þeirra ef umræður
þróuðust þannig. Umræðuefnin
voru af ýmsum toga og rifjast upp
margar góðar minningar um sögur
og kveðskap, en frásagnarhæfileiki
Guðmundar var einstakur og fróð-
ur var hann um menn og málefni.
Ljóð og vísur sem hann var óspar
að flytja á góðum stundum og létti
jafnan upp á félagsskapinn eins og
hentaði í góðra vina hópi.
Guðmundur ræktaði sínar eigin
rósir og sýndi ávallt hlýhug með því
að færa vinum og kunningjum þær
hvort sem tilefnið var í sorg eða
gleði. Hann var hestamaður og
hafði yndi af, fór margar langferðir
og var þá jafnan riðið létt þegar við
átti og þá á Skagfirskan máta. Einn
draum átti Guðmundur lengi, en
það var að fara norður Kjöl á hest-
um sínum og heimsækja þannig
æskustöðvar sínar. Ég kom því til
leiðar fyrir um tveim árum að hann
nyti samfylgdar frænda minna, sem
hafa farið þessar ferðir um margra
ára skeið og þannig yrði uppfylltur
þessi draumur hans. Höfðu sam-
ferðamenn það á orði að hann væri
ötull og fylginn sér og „afa gamla“
allir vegir færir þegar í hnakkinn
væri komið. Þá lét hann sig ekki
muna um að ríða einsamall til baka
með þjóðvegi suður yfir Holta-
vörðuheiði á reiðskjótum sínum
Grána og Spotta. Ég er þakklátur
fyrir að hafa notið góðvildar Guð-
mundar. Ég hef búið úti á landi sl.
ár, en í bæjarferðum hefur hús
hans staðið mér og mínum vinum
opið sem mitt heimili væri. Kær-
leikur og góðar óskir hafa gjarnan
fylgt þaðan úr hlaði, sem skal þakk-
að hér. Ég og börn mín sendum
samúðarkveðjur til systkina Guð-
mundar og annarra vandamanna.
Guð geymi góðan dreng.
Krislján Ingi Gunnarsson.
Snjókornin falla. Sérhvert þeirra
agnarsmátt en samt með sín sér-
kenni og sitt munstur. Saman
mynda þau hvíta mjallarbreiðu sem
leggst mjúklega yfir allt og endur-
kastar birtu. Þess vegna er snjófól-
in okkur fagnaðarefni í skammdeg-
inu, hún lýsir upp annars skamman
dag. Lík snjókornum voni þau orð
sem Guðmundur lét falla í minn
garð. Saman tengdust þau böndum
setninga og málsgreina til að tjá
hugarþel sem líkt og snjóbreiða
lagðist yfir allt og lýsti upp skamm-
degi lífs míns.
Slíkt var myndmálið og samlík-
ingarnar sem liðu um huga minn á
aðfangadag. Þá var ég á leið til
Guðmundar sem ég vissi að var ný-
látinn. Jóladrífan féll á mig, féll allt
um kring og lagðist yfir bæinn.
Sumar hugsanir eru orðaðar
gagngert til þess að gefa birtu, tjá
samhug, gleðja eða skemmta. Þess
eðlis virtust langflestar hugsanir
Guðmundar. Ef honum hins vegar
mislíkaði mál eða atferli, þá túlkaði
hann hug sinn á hógværan og
smekklegan hátt þótt hárbeittur
væri. Slíkt er snilld.
Við Guðmundur tengdumst
gegnum maka okkar og kynntumst
þannig fyrst fyrir tæpum átta ár-
um. Okkur varð strax vel til vina og
var tíður samgangur milli heimila
okkar Sigurgeirs og Guðmundar.
Það var margt sem tengdi okkur,
svo sem lífsviðhorf og gleðin sem
fólgin er í því að njóta íslenskrar
náttúru. Viska Guðmundar, þekk-
ing og spaugsemi í ríkum mæli,
gerðu hvern fund að tilhlökkunar-
efni. Sífellt leitaði hann þess fal-
lega, Ijóðræna og sanna, sem hann
fann víða og deildi því ósjaldan. Það
var gaman að gleðjast yfir litlu,
sem við þó vissum að væri samt svo
stórt. Sérstöðu skipaði þó vinátta
Guðmundar þegar hvert áfallið af
öðru reið yfír. Þá var hann klettur-
inn sem haggaðist ekki þótt aðrir
veggh', sem maður í fljótu bragði
hefði talið að væru best til þess
fallnir að halla sér að, hrundu. Guð-
mundur þekkti hins vegar fúna inn-
viðina af eigin raun og hafði ýmis-
legt til málanna að leggja, meðal
annars eitt af gullkornum sínum:
„Ja, þetta er nú kannski mannlegt,
en stórmannlegt er það ekki.“ Slík-
ur vinskapur léttir lund á erfiðri
stund.
Vin sínum
skalmaðurvinurvera
og gjalda gjöf við gjöf
hlátur við hlátri
skyli höldar taka
enlausungviðlygi.
(Hávamál)
Það getur margt lærst á einu
æviskeiði þótt ekki haldist lærdóm-
urinn og aldurinn endilega hönd í
hönd. Það að fólki sé eðlislægt að
vera gott og velviljað er ekki sjálf-
gefið. Þetta er eitt af því sem lærist
við illan leik. Öllu meir er því þakk-
lætið og gleðin yfir þeim sem verða
á vegi manns í lífinu og eru jafn
hógvær stórmenni og Guðmundur
var. Því er einnig samúð mín óskipt
með aðstandendum og vinum sem
hafa misst mikið.
Þegar ég var yngri eignaðist ég
vinkonu sem átti múrara að fóður,