Morgunblaðið - 10.01.1999, Side 11

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 10. JANÚAR 1999 11
Fljótt ó litið hefur ú þriðja tug hljómsveita og listomanna tekist að koma ór
sinni fyrir borð ytra ó ólíkum forsendum hjó ólíkum fyrirtækjum. Margir
eiga eftir að gera endanlegan samning, aðrir hafa gert samning og vinna
að frumrauninni og enn aðrir eru byrjaðir ó langri leið inn ó heimsmarkað
með plötu í farteskinu. Upptalningin sem hér fer ó eftir er ekki tæmandi,
fjölmargir aðrir eru að hasla sér völl ytra þó ekki sé þeir komnir eins langt
og þeir sem hér er getið.
LHOOQ undirbýr næstu breiðskífu.
UNUN skipti um mannskap í brúnni
og framhaldið er óljóst.
MAGGA Stína hitaði upp fyrir Björk.
BELLATRIX á í vændum
tónleikaferð um Evrópu.
EMILIANA Torrini vinnur að breiðskífu í Lundúnum.
MÓA stefnir á Bandaríkjamarkað.
heim, til að mynda í Noregi og aust-
ur í Asíu. Einn liðsmaður sveitar-
innar, Friðrik Karlsson, hefur hasl-
að sér völl sem gítarleikari í Bret-
landi á síðustu árum og einnig gefið
þar út plötur með siökunartónlist
með góðum árangri.
Sykurmolamir náðu eiginlegri
heimsfrægð og fyrsta plata þeima
seldist í yfir milljón eintaka sem
engum íslenskum listamanni hafði
tekist fram að því. Sveitin fór í tón-
leikaferðir um heim allan og ís-
lendingar urðu varir við það á ferð-
um sínum um heiminn að sama var
hvert var komið, það könnuðust
allir við Sykurmolana. Björk Guð-
mundsdóttir var í Sykurmolunum
og hefur farið enn hærra á stjömu-
himninum en Molarnir og selt
milljónir eintaka af plötum sínum á
síðustu ái-um. Björk er risinn í ís-
lensku tónlistarlífí og hennar
frægð hefur opnað íslenskum tón-
listarmönnum dyr, en um leið gert
þeim erfitt fyrir því nú draga menn
óspart upp Bjarkar-mælistikuna
og leggja við alla tónlist sem frá Is-
landi kemur.
Mezzoforte og Sykurmolamir
náðu sínu í gegnum Bretlands-
markað, en það er ekki eina færa
leiðin. Hljómsveitir hafa einnig
spreytt sig í Bandaríkjunum, til að
mynda Deep Jimi and the Zep Cr-
eams, sem fluttust til New York og
spiluðu „eins og brjálaðir menn“
þar til þeim var boðinn samningur.
Alíka leið fór Dead Sea Apple sem
skoðar nú samningstilboð frá ýms-
um fyrirtækjum.
Hvað veldur?
Sú spurning hlýtur að vakna
hvað gerir að verkum að svo marg-
ar íslenskar hijómsveitir hafa náð
árangri ytra undanfarið þótt mis-
mikill sé. Útlendir tónlistarspek-
úlantar hafa látið þau orð falla að
íslenskar hljómsveitir hafi það oft
framyfir hljómsveitir erlendar að
þær séu mótaðri í sínum stíl og
stefnu og betur undir það búnar að
standa fyrir sínu. Blaðamenn sem
koma hingað til að fræðast um ís-
lenskt tónlistarlíf hafa einmitt oft
orð á því að hér á landi sé eins og
hver hljómsveit skarti sinni eigin
tónlistarstefnu, ólíkt því sem tíðk-
ist ytra. Þar keppist hljómsveitir
við að vera ólíkar hver annarri þótt
þær taki inn strauma og stefnur
frá útlöndum. Einnig hafa menn
orð á því að íslensk kímni sé snar
þáttur í því hversu mönnum þyki
hljómsveitirnar framandlegar. Sá
sjálfsþurftarhugsunarháttur sem
sé allsráðandi meðal íslenskra ung-
menna þýði að þau séu ákveðnari
og ófeimnari þegar þau séu að
flytja eigin verk.
Oft hefur verið deilt um það
hvort hljómsveitir eigi að syngja á
íslensku eða ensku hér heima og
sýnist sitt hverjum, þótt sjálfsagt
amist enginn yfir því að sungið sé á
ensku þegar kemur að því að gefa
út ytra. Margar íslenskar hljóm-
sveitir taka einmitt upp enska
tungu til að vera undir heims-
frægðina búnar, en missa oft um
leið þau sérkenni sem þarf til að
einhver taki eftir þeim ytra. Fyrir
íslensk ungmenni sem alin eru upp
á ensku poppi og kvikmyndum er
oft auðvelt að tvinna saman inni-
haldslausa frasa á ensku og úr
verður texti sem er eins og allir
hinir, enda eru orð eins og „love“
löngu orðin álíka merkingarlaus og
,je, je, je“. Það er býsna erfitt að
semja innihaldsríkan texta, hvað
þá á máli sem er textahöfundinum
ekki eiginlegt og textar skipta
einatt miklu máli. í ljósi þess hvaða
hljómsveitir hafa náð árangri í út-
landinu á undanförnum misserum
virðist enskan engin ávísun á
frægð og frama.
Það skiptir einnig máli hvaða
tónlist viðkomandi hljómsveit leik-
ur og virðist nánast lögmál að ef
hljómsveitinni hefur gengið vel á
Islandi sé borin von að komast á
mála ytra, hvað sem svo veldur.
Þannig hefur ekki famast vel ytra
sveitum eins og Stuðmönnum, þótt
þeir breyttust í Strax, Nýdönsk
kallaði sig Agent Orange, SSSól
varð Here Comes the Sun, Sálin
hans Jóns míns Beaten Bishops og
meirihluti Todmobile varð að
Tweety. Enginn frýr þessum
hljómsveitum hæfileika, en þeir
hæfileikar falla í gi-ýtta jörð ytra,
hvað sem veldur. Enskur útgefandi
lét þau orð fall í samtali um ís-
lenska poppsveit sem reynt hafði
að ná samningi ytra að hann sæi
ekki hvers vegna hann ætti að eyða
tíma og peningum í að koma á
framfæri íslenskri hljómsveit þeg-
ar honum bærust tugir snældna á
dag með áþekkum hljómsveitum
breskum.
Botnleðja
Hljómsveitin Botnleðja náði eyr-
um manna í Bretlandi ekki síst fyr-
ir stuðning bresku hljómsveitar-
innar Blur, enda var sveitinni boðið
að hita upp fyrir Blur í tónleikaför
síðamefndu sveitarinnar í Bret-
landi. Ytra hefur Botnleðja, eða
Silt eins og hún kallast upp á
ensku, meðal annars spilað á fjöl-
mörgum tónleikum í 'Lundúnum og
einnig haldið í víking vestur um
haf. Þótt sveitinni hafi verið sýndur
talsverður áhugi er of snemmt að
segja fyrir um hvernig fer.
Bellatrix
Liðskonur og -maður í hljómsveitinni
Kolrassa krókríðandi breyttu um stH,
stefnu og nafn og sækja af krafti inn
á Bretlandsmarkað undir nafninu
Bellatrix. Sveitin hefur fengið góða
umfjöllun í bresku popppressunni og
nokkur fyrirtæki sýnt því áhuga að
gefa út breiðskífu með Bellatrix. Fyr-
ir skömmu kom út í Bretlandi stutt-
diskur til kynningar á sveitinni og
hefur verið vel tekið. Bellatrix er á
fórum í tónleikaferð um Evrópu á
næstu dögum og líklegt að sveitin nái
að festa sig í sessi ytra á árinu.
Magga Stína
Margrét Kristín Blöndal sendi frá sér
sína fyrstu breiðskifu á árinu á vegum
nýrrar útgáfu sem Björk Guðmunds-
dóttir á, en One Little Indian dreifir
plötunni í Bretlandi. Plötu Möggu
Stínu hefur almennt verið vel tekið og
einnig tónleikahaldi hennar ytra, en
hún hitaði meðal annars nokki-um
sinnum upp fyrir Björk á tónleikum í
haust. Magga Stína er nú að vinna að
nýrri breiðsklfu sem kemur væntan-
lega út ytra á þessu ári.
Móa
Móeiður Júníusdóttir hefur unnið að
því í nokkum tíma að koma sér á
framfæri ytra. Hún náði á endanum
góðum samningi við bandarísku útr
gáfuna Tommy Boy og sendi frá sér
fyrstu sólósktftma á vegum fyrirtæk-
isins fyrir skemmstu. Plötunni hefur
almennt verið vel tekið, frábærlega
reyndar víðast hvar, og Móeiður, eða
Móa, sem er listamannsnafn hennar,
á eftfr að fara víða um heim til tón-
leikahalds á næstu mánuðum. Sér-
staklega verður fróðlegt að fylgjast
með gengi hennar vestan hafs, en þar
er Tommy Boy sterk útgáfa og um-
svifamikil.
Dead Sea Apple
Dead Sea Apple fór líkt og Deep Jim
and the Zep Creams á sínum tíma
beina leið til Bandaríkjanna til tón-
leikahalds. Það hefui- og dugað vel,
en enn á sveitin þó eftir að gera út>
gáfusamning. Hún er að skoða tilboð
frá ýmsum útgáfum, aukinheldui’
sem henni hefur verið boðið að spila
víða.
Gus Gus
Gus Gus fjöllistaflokurinn er samn-
ingsbundinn bresku útgáfunni 4AD
og hefur fengið frábæra dóma fyrir
fyrstu breiðskífu sína. Undanfarin
misseri hefur Gus Gus verið á ferð og
flugi og leikið víða um heim, en legg-
ur nú lokahönd á næstu breiðskífu
sína sem kemur út með vorinu.
Alda
Alda Björk skaust upp á stjörnuhim-
ininn í Bretlandi með sumarlagið
Real Good Time. Næsta lag á eftir
náði einnig góðum árangri þótt ekki
hafi það farið eins hátt, breiðskífa er
væntanleg með vorinu. Alda hefur
búið ytra í nokkur ái- og komið sér
áfram með seiglu og dugnaði, en hún
hefur áður gert útgáfusamning í
Bretlandi, með hljómsveit, sem ekk-
ert varð úr.
Ragga
Ragnhildur Gísládóttir komst á
samning hjá bresku stórfyrirtæki og
breiðskífa var í burðarliðnum. Sá sem
samdi við hana fyrir hönd útgáfunnar
hvarf til starfa hjá öðru fyrirtæki og
samningur Ragnhildar komst í upp-
nám. Ekki er ljóst hvort breiðskífan,
sem kom út hér á landi, verður gefin
útytra.
Thule
Thule Records heitir útgáfa Þórhalls
Skúlasonar og fleiri sem náð hefur
góðum árangri með útgáfu á íslenskri
danstónlist i Þýskalandi og víðar.
Þórhallm- var annar helmingur Ajax
dúettsins, sem náði góðri sölu á smá-
skífu í Bretlandi fyrir margt löngu og
nýtur virðingar meðal þýskra dans-
vina sem tónlistarmaður.
Stilluppsteypa
Stilluppteypa hefur náð góðum ár-
angri á svonefndum neðanjarð-
armarkaði í Evrópu og reyndar víða
um heim. Þótt sá markaður sé ekki
stór er hann nógu stór til að lifa megi
af tónlistinni góðu lífi. Sveitin hefur
unnið sér það gott orð að bandaríska
framúrstefnuhljómsveitin Sonic
Youth, sem nýtur virðingar og hylli
víða um heim, óskaði sérstaklega efb-
ir því að Stilluppsteypa hitaði upp
fyrii’ sig á tónleikum í Berlín á síð-
asta ári. Stilluppsteypa hefur gefið út
tvær til þrjár plötur á ári undanfarin
ár og selt drjúgt ytra.
Reptilicus
Dúettinn Reptilicus hefur starfað í
um áratug og nýtur virðingar meðal
áhugamanna um „industrial“-raftón-
list. Hljómsveitin hefur ekki verið
mjög virk undanfarið, en þó gefið út
plötur hjá hollensku fyrirtæki, Sta-
alplat.
Valgeir Guðjónsson
Ekki eru það bara hljómsveitir sem
koma sér á framfæri ytra og ekki
fara allir poppleiðina. Valgeir Guð-
jónsson hefur náð góðum árangri í að
semja tónlist fyrir sjónvarpsþætti
vestanhafs og hefur meira að gera í
því en hann annar.
Unun
Hljómsveitin Unun, sem meðal ann-
ars var skipuð Þór Eldon, fymim
Sykumiola, og Gunnari Lárusi
Hjálmarssyni, náði höfundarréttar-
samningi við stórfyrirtæki T)g síðan
útgáfusamningi við smáfyrirtæki fyr-
fr nokkru. Fyrir ýmsar sakir, meðal
annars þær að smáfyrirtækið var selt
öðru stærra, varð ekkert úr útgáfu.
Unun er enn að eftfr nokkrar manna-
breytingar og hefur meðal annars
verið boðið í tvær tónleikaferðir ytra
á þessu ári.
Mous
Mausverjar eru nú að vinna enska út-
gáfu síðustu breiðskífu sinnar, Lof
mér að falla að þínu eyra, en ekkert
er ákveðið með útgáfú á þeirri plötu.
Maus nýtur ef til við góðs af því ytra
að einn liðsmanna Cure óskaði eftir
því að fá að leggja sveitinni lið við
upptökur á plötunni.
Emiliana Torrini
Emiliana Torrini er ein helsta dæg-
urtónlistarsöngkona þjóðarinar og
hefur að vonum vakið athyli ytra fyr-
ir söng sinn. Hún dvelur nú í Lund-
únum og vinnur að breiðskífu á veg-
um breska fyrirtækisins One Little
Indian sem koma á út í sumar.
Lhooq
Lhooq-flokkurinn komst á samning
hjá bresku útgáfunni Echo fyrir
þremur árum og tók sér góðan tíma
til að gera fyrstu breiðskífu sína og
kom sú út fyrir stuttu. Skífunni hefur
verið misjafnlega tekið, margir borið
á hana lof en aðrir ekki litið hana
sömu augum. Lhooq-liðsmenn hafa
haft í ýmsu að snúast og meðal ann-
ars unnið með öðrum tónhstarmönn-
um innlendum og erlendum. Ný
breiðskífa með Lhooq er í smíðum og
Echo mun gefa hana út á þessu ári.
Póll Óskar
Páll Óskar Hjálmtýsson vakti gríðar-
lega athygli fyrir frammistöðu sína 1
Eurovision-söngvakeppninni á sínum
tíma og sjá mátti í næstu keppni á
eftir að ýmsir vildu feta í fótspor
hans. I kjölfarið hefur hann farið
nokkrar ferðir út til að skemmta, að-
allega í Þýskalandi, og plata sem
hann gaf út í tengslum við þátttökuna
í keppninni hefur selst mjög vel til
annarra landa. Enn er þó óljóst
hvernig Páll Óskar kýs að vinna úr
samböndum sínum og hvort hann
stefnir á breskan eða þýskan markað,
en hann er að minnsta kosti með
breiðskífu með framsækinni danstón-
list í burðarliðnum.