Morgunblaðið - 31.03.1999, Blaðsíða 36

36 MIÐVIKUDAGUR 31. MARZ 1999
KIRKJUSTARF
MORGUNBLAÐIÐ
Einfaldur
Shakespeare
Til að opna dyrnar að skáldskapnum parf
að semja í kringum hann sápukennda
skiljanlega veröld sem vísar rökrœnt og til-
finningalega inn í skáldskapinn sjálfan.
\n
kv
T Sh
'alaust er ég ekki
einn um að velta fyrir
mér ástæðum þess að
kvikmyndin Ástir
Shakespeares skyldi
hreppa óskarinn sem besta kvik-
myndin. Ekki svo að skilja að
myndin sé ekki allra góðra gjalda
verð, mjög svo, og sem skilgetinni
nútímakvikmynd tekst henni svo
sannarlega að færa Shakespeare
nær fólkinu. Reyndar ekki leikrit-
in hans, heldur „manninn á bakvið
leilaitin“, m.ö.o. hina tilbúnu per-
sónu Shakespeares sem birtist í
myndinni og veitir okkur sem nú
erum uppi falska en notalega hug-
mynd um strákinn Shakespeare;
að hann var í rauninni ekkert
öðruvísi en við; nema jú, aðeins
meira skáld.
Handritið að Astum Shakespe-
ares er skrifað
1/inunDC af skemmtilega
VlUnUhf óhátíðlegri
Eftir Hávar þekkingu.
Sigurjónsson Grunnsagan er
fundin í leikrit-
inu Rómeó og Júlíu, hvar segir af
tveimur ungum hjörtum sem unn-
ast en mega ekki eigast.
Shakespeare myndarinnar lendir í
sömu sporum, í upphafi þjáist
hann af alvarlegri ritteppu en allt
breytist þegar hann verður ást-
fanginn af Víólu sem er heitin illa
innrættum aðalsmanni. Hún elsk-
ar skáldskapinn og leikhúsið og
villir á sér heimildir og í stráks-
gervi hreppir hún hlutverk Ró-
meós í leikritinu hans Villa, en
eins og fram kemur máttu konur
ekki leika á leiksviði í Bretlandi
fyrr en eftir 1660. Þannig kynnast
þau og eiga síðan sitt ástarævin-
týri þar til „raunveruleikinn“ ber
að dyrum og þau verða að hverfa
úr lífi hvort annars. Fyrh' okkur
sem síðar komum til sögunnar eru
gleðitíðindi kvikmyndarinnar þau
að vonlaus ást þeirra Shakespe-
ares og Víólu opnaði skáldæð hans
að nýju og varð til þess að hann
samdi í unaðslegum tryllingi leik-
ritið um Rómeó og Júlíu og öll hin
verkin sín eftir það.
Ymsir samtímamenn og sam-
tímaviðburðir eru settir í sam-
hengi þeirrar sápu sem þarna er
sett saman af miklu listfengi og
framin af góðum leikurum; leik-
ritahöfundurinn Christopher Mar-
lowe er gerður að fjandvini
Shakespeai-es og dauði hans látinn
skipta máli í framgangi sögunnar.
Fulltrúi næstu kynslóðar enskra
leikskálda birtist í unglingnum
John Webster sem ásamt ómerki-
legu innræti hefur sjúklegan
áhuga á ofbeldi. Eins gott _að Web-
ster á ekki afkomendur á Islandi,
ella ættu Tom Stoppard og félagar
sjálfsagt á hættu að verða lögsótt-
ir fyrir að sverta minningu eins af
merkari leikskáldum 17. aldarinn-
ar.
Drottningin Elísabet I. kemur
einnig við sögu á dramatískan hátt
og leggur konunglega blessun sína
yfir ást þeirra Víólu og Vilhjálms.
Hún uppskar óskarinn fyrir vel-
vildina. I lokin pantar hún gaman-
leikrit af Shakespeare til flutnings
á þrettándakvöldi og hver titill
þess verður fer auðvitað ekki á
milli mála. Leikritið Þrettánda-
■’ kvöld féll Elísabetu vel í geð að
sögn kunnugra og þannig urðu
Shakespeare og félagai- hans að
konunglegum leikurum við bresku
hirðina rétt um aldamótin 1600.
Astir Shakespeares má skoða
sem eins konar lykil einfóldunar
að skáldskap Williams Shakespe-
ares. Hver svo sem skýringin er
þá feilur einföldunin í góðan jarð-
veg um víða veröld. Kvikmyndin
gefur sér að óstuddui- sé skáld-
skapurinn fremm' óaðgengilegur
tilbúningur. Til að opna dyrnar að
skáldskapnum þarf að semja í
kringum hann sápukennda skilj-
anlega veröld sem vísar rökrænt
og tilfinningalega inn í skáldskap-
inn sjálfan; hið fjögurra alda
gamla leikrit um Rómeó og Júlíu
fær þá fyrst tilfinningalega merk-
ingu fyrir nútíma áhorfanda þegar
ástarsagan hefur verið sett í
þekkjanlegt umhverfi, með nú-
timalegri persónusköpun og kvik-
myndalegri leiktúlkun tilfinning-
anna. Söguleg umgjörðin lýtur
einnig fyrst og fremst lögmálum
kvikmyndarinnar við lok 20. aldar
en ekki sögulegum staðreyndum
sem vel eru þekktar. Hinn „sögu-
legi raunveruleiki“ sem umlykur
leikritið í kvikmyndinni er auðvit-
að jafnmikill tilbúningur og leik-
ritið sjálft. Sem áhorfendum er
okkur þó ætlað að taka hið fyrra
trúanlegt og hið síðara ekki,
a.m.k. á meðan við horfum á
myndina, því annars gengur hún
ekki upp. Ekki er þar með gert lít-
ið úr slíkri meðhöndlun, þetta er
viðurkennd frásagnaraðferð og
vissulega ekki í fyrsta sinn sem
nafnþekktar persónur mannkyns-
sögunnar eru gæddar hugsun og
tilfínningalífi á leiksviði eða í kvik-
mynd.
Sennilega hafa fáir komist með
tærnar þar sem William
Shakespeare hafði hælana í því að
fella nafnþekktar persónur og
sögulega viðburði í dramatískt
samhengi. Kóngaleikrit Shakespe-
ai’es hafa mótað hugmyndir
heimsbyggðarinnar um breska
miðaldasögu umfram allt annað;
hver og einn getur spurt sjálfan
sig hvort hann hafi fróðleik sinn
um Ríkharð III. eða Hinrik V.
annars staðai' frá en úr leikritum
Shakespeares.
Þá eru ótalin leikritin um Mak-
beð, Ríkharð II., Jóhann land-
lausa, Himák IV. (tvö leikrit),
Hinrik VI. (þrjú leikrit) og Hinrik
VIII. Leikritið um Makbeð fylgir
t.a.m. sögulegum staðreyndum
ekki nema að litlu leyti. Hinn
raunverulegi Makbeð ríkti sam-
kvæmt annál sagnaritarans Hol-
insheds (sem Shakespeare studd-
ist gjarnan við) við góðan orðstír í
Skotlandi um 20 ára skeið. Hinrik
V. var engan veginn sú þjóðhetja
sem Shakespeare gerir hann að
og Ríkharður III var fjaiTÍ því
jafn illa innrættur og samnefnd
persóna leikritsins. Shakespeare
hefur óhikað endaskipti á sögu-
legum atburðum í tíma og rúmi;
ýmist gerast atburðir í leiki-itun-
um mun hraðar eða í annarri röð
en sagan greinir frá og aðrir eða
fleiri komu þar við sögu en hann
lætur í leikritunum. Sem leik-
skáld en ekki sagnfræðingur læt-
ur hann óhikað persónur og at-
burði lúta lögmálum leikritsins,
ekki öfugt. Litlum sögum fer af
gagnrýni samtímamanna um
sögulega ónákvæmni höfundar-
ins. Shakespeare stundaði því
áþekk vinnubrögð fyrir fjórum
öldum og nú er gert með góðum
árangri, að einfalda sögulega at-
burðarás og setja hana í leikhæft
rökrænt samhengi. Skyldi hann
hafa órað fyrir að fjórum öldum
síðar yrði hann sjálfur framreidd-
ur á sama hátt, einfaldaður og
settur í leikhæft rökrænt sam-
hengi?
Safnaðarstarf
Kvöldvaka
við krossinn í
Fríkirkjunni
Hafnarfirði
AÐ KVÖLDI föstudagsins langa
verður kvöldvaka í Fríkirkjunni í
Hafnarfirði og hefst hún kl. 20.30.
Athöfnin fer fram með þeim hætti
að safnast verður saman fyrir fram-
an stóran kross sem hangir í kór-
dyrum. Flutt verður fjölbreytt dag-
skrá í tali og tónum sem tengist at-
burðum föstudagsins langa. Þegar
líður á kvöldvökuna verður slökkt á
rafmagnsljósum í kirkjunni en
tendruð kertaljós undir krossinum.
Við bjarmann frá kertaljósunum
verður sunginn sálmurinn „Ég
kveiki á kertum mínum við krossins
helga tré...“ Kvöldvökunni lýkur
með því að unglingar lesa síðustu
orð Krists á krossinum og slökkt
verður á ljósum undir krossinum.
Við athöfnina koma fram auk
kirkjukórsins barnakór kirkjunnar
og Örn Amarson, sem syngur ein-
söng. Allir eru hjartanlega vel-
komnir.
Siðferðií
vísindum í
Háteigskirkju
Á kirkjukvöldi miðvikudaginn 31.
mars kl. 20:30 ræðir Kári Stefáns-
son forstjóri siðferði í vísindum.
Kirkjukór Háteigskirkju flytur
fjögur gömul sálmalög úr Þjóðlaga-
safni Bjarna Þorsteinssonar í radd-
setningu Jakobs Hallgrímssonar,
organista og kórstjóra kirkjunnar,
einnig verður flutt Veroníkukvæði
eftir sr. Þorvald Magnússon á
Sauðanesi, sem Jakob hefur unnið
úr íslensku þjóðlagi. Þá eru á dag-
skrá verk eftir Michael Haydn og
M. Ippolitof-Ivanof. Það eru allir
velkomnir á þessa fóstustund í
kirkjunni.
Laugarneskirkj a
stendur þér opin
- komdu upp úr
hjólförunum!
Á skírdagskvöld kl. 20.30 minnumst
við þess er Jesús stofnaði heilaga
kvöldmáltíð og gekk að því búnu út
til þrauta sinna. Altarið er afskrýtt,
því altarið er tákn Jesú og á þeim
degi var hann sviptur öllum gæðum
og gekk til móts við fórnardauða
sinn.
Föstudaginn langa kl. 11.00 heyr-
um við flutta lestra úr píslarsögu
Jesú, þar sem greint er frá kross-
festingunni. Þá mun vígslubiskup
Skálholtsstiftis, sr. Sigurður Sig-
urðarson, vitja safnaðarins og pré-
dika. Kl. 13.00 mun hann svo einnig
prédika í dagvistarsalnum í Hátúni
12.
Að morgni páskadags kl. 8.00
verður hátíðarguðsþjónusta. Við
mætum helst á fastandi maga og
tökum undir lofsönginn með gjör-
vallri kristninni í heiminum, er hún
fagnar sigri lífsins í upprisu Jesú
Krists. Eiríkur Örn Pálsson mun
hefja hátíðarmessuna með glæsileg-
um trompetleik. Að lokinni guðs-
þjónustu býður söfnuðurinn sjálfum
sér í létta morgunhressingu yfir í
safnaðarheimilinu.
Annan dag páska verður svo
sunnudagaskóli með hátíðarbrag kl.
11. Þar mun Lúðrasveit Laugarnes-
skóla koma fram, litlir fiðraðir gest-
ir koma í heimsókn, brúður ræða
við börnin og sr. Jóna Hrönn Bolla-
dóttir mun segja páskaguðspjallið
með myndum.
Hvet ég þig, ágæti lesandi, til
þess að lyfta þér upp úr hjólförun-
um og koma til kirkjunnar á þessari
hátíð.
Bjarni Karlsson sóknarprestur.
Guðsþjónusta
á skírdegi í
Kolaportinu
I ljóði eftir Matthías Johannessen
segir að Kristur hafi sagt „verði
ljós“, en að hann hafi aldrei sagt
„verði háir turnar". Það er svo
sannarlega satt. Kristin kirkja á að
bera ljós frelsarans út til fólks fyrst
og fremst og þarf í raun enga um-
gjörð aðra en lifandi fólk sem vill
hlýða á fagnaðarerindið um Jesú.
I ljósi þess verður guðsþjónusta í
Kolaportinu á skírdegi kl. 14:00 (í
kaffistofunni). Tilgangurinn er að
minna fólk á kjarna fagnaðarerind-
isins sem við erum minnt á á hverri
páskahátíð: Sigur lífsins yfir dauð-
anum. Það er Dómkirkjan og mið-
bæjarstarf KFUM & K sem stend-
ur fyrir þessu helgihaldi. Laufey
Geirlaugsdóttir og Erla Káradóttir
leiða lofgjörðina. Prestarnir Jóna
Hrönn Bolladóttir og Jakob Ágúst
Hjálmarsson þjóna að orðinu ásamt
starfsfólki úr miðbæjarstarfi
KFUM & K.
Jóna Hrönn Bolladóttir,
miðbæjarprestur KFUM & K.
Tónlistarflutn-
ingur í Hafnar-
fjarðarkirkju
Svo sem endranær verður vandað
vel til helgihalds í dymbilviku og á
páskum í Hafnarfjarðarkirkju. Auk
söngfólks kirkjunnar og organista,
Natalíu Chow, munu einleikarar
koma fram. Við helgistund á skír-
dagskvöld 1. apríl, sem hefst kl.
20.30, mun Eyjólfur Eyjólfsson
leika á flautu. Organisti þá er Helgi
Pétursson. Við guðsþjónustu á
fóstudaginn langa 2. apríl, sem
hefst kl. 14, mun María Weiss leika
á fiðlu. Við hátíðarguðsþjónustur
páskadag kl. 8 og kl. 11 mun Freyr
Guðmundsson leika á trompet. Eft-
ir fyrri hátíðarguðsþjónustuna er
boðið upp á morgunmat í Strand-
bergi.
Annan dag páska, 5. apríl, mun
söngkór frá Fuglafirði í Færeyjum
sem er á söngferðalagi hér á landi
halda tónleika í Hafnarfjarðar-
kirkju og hefjast þeir kl. 14. Kórinn
mun flytja færeysk og erlend
sönglög. Eftir tónleika fer fram
kaffisala í Strandbergi á vegum
kvenna í Færeyingafélaginu hér á
landi.
Áskirkja. Staif fyrir 10-12 ára börn
kl. 17.
Bústaðakirkja. Opið hús fyrir aldr-
aða kl. 13-17.
Dómkirkjan. Hádegisbænir kl.
12.10. Orgelleikur á undan. Léttur
málsverður á kirkjuloftinu á eftir.
Mæðrafundur kl. 14-15.30 í safnað-
arheimilinu. Starf fyrir 10-12 ára
börn kl. 17 í safnaðarheimilinu.
Grensáskirkja. Samverustund eldri
borgara kl. 14-16. Biblíulestur,
samverustund, kaffiveitingar. TTT-
starf (10-12 ára) kl. 16.30.
Hallgrímskirkja. Opið hús fyrir for-
eldra ungi-a barna kl. 10-12. Orgel-
leikur kl. 12.15. Starf fyrir 9-10 ára
kl. 16.30. Starf fyrir 11-12 ára kl.
18.
Háteigskirkja. Mömmumorgunn kl.
10-12. Kvöldbænir og fyrirbænir kl.
18. í fótspor Krists kl. 20.30. Kári
Stefánsson forstjóri ræðir siðferði í
vísindum. Kirkjukór Háteigskirkju
syngur.
Langholtskirkja. Passíusálmalestur
og bænastund kl. 18.
Neskirkja. Opið hús fyrir eldri
borgara kl. 15-17. Umsjón Kristín
Bögeskov djákni.
Seltjarnarneskirkja. Kyrrðarstund
kl. 12. Passíusálmalestm-, söngur,
altarisganga, fyrirbænir. Léttur há-
degisverður í safnaðarheimilinu.
Breiðholtskirkja. Kyrrðarstund kl.
12.10. Tónlist, altarisganga, fyrir-
bænir. Léttur málsverður í safnað-
arheimilinu á eftir. „Kirkjuprakkar-
ar“, starf fyrir 7-9 ára börn, kl. 16.
TTT-starf fyrir 10-12 ára kl. 17.15.
Æskulýðsstarf á vegum KFUM og
K og kirkjunnar kl. 20.
Hjallakirkja. Fjölskyldumorgnar
kl. 10-12. Sarf fyrir 10-12 ára kl.
16.30.
Kópavogskirkja. Starf með 8-9 ára
börnurn í dag kl. 16.45-17.45 í safn-
aðarheimilinu Borgum. Starf á
sama stað með 10-12 ára (TTT) kl.
17.45-18.45.
Seljakirkja. Fyrirbænir og íhugun
kl. 18. Beðið fyrir sjúkum, allir vel-
komnir. Tekið á móti fyrirbænar-
efnum í kirkjunni og í síma
567 0110. Léttur kvöldverður að
bænastund lokinni. Fundur Æsku-
lýðsélagsins kl. 20.
Vídalínskirkja. Foreldramorgunn
kl. 10-12.
Víðistaðakirkja. Opið hús fyrir
eldri borgara kl. 14-16.30. Helgi-
stund, spil og kaffi.
Hafnarfjarðarkirkja. Kyrrðarstund
í hádegi í kirkjunni kl. 12-12.30.
Æskulýðsstarf, eldri deild kl. 20-22
í minni Hásölum. Kl. 20-21.30 íhug-
un og samræður í safnaðarheimilinu
í Hafnarfjarðarkirkju. Leiðbeinend-
ur Ragnhild Hansen og sr. Gunnþór
Ingason.
Keflavíkurkirkja. Kirkjan opnuð kl.
12. Kyrrðar- og bænastund í kirkj-
unni kl. 12.10. Samvera í Kirkju-
lundi kl. 12.25, djáknasúpa, salat og
brauð á vægu verði - allir aldurs-
hópar.
Hvítasunnukirkjan Ffladelfía
Kl. 18.30 fjölskyldusamvera sem
hefst með léttri máltíð á vægu verði.
Kl. 19.30 er kennsla og þá er skipt
niður í deildir. Allir hjartanlega vel-
komnir.
Lágafellskirkja. Kyrrðar- og bæna-
stundir alla fimmtudaga kl. 18 í vet-
ur.
Hólaneskirkja, Skagaströnd.
Mömmumorgunn í Fellsborg kl. 10.