Morgunblaðið - 17.09.1999, Qupperneq 6

6 FÖSTUDAGUR 17. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Grétar Þorsteinsson, forseti Alþýðusambands
Islands, segir verðlagsþróunina áhyggjuefni
Mjög mikilvægt að halda
verðbólgunni í skefjum
Morgunblaðið/Jim Smart
Lennart Meri, forseti Eistlands, renndi meðal annars fyrir Iax í Rangá í
gær ásamt eiginkonu sinni. Hún setti í vænan lax en missti hann. Fisk-
arnir stukku hins vegar í kringum forsetann án þess að bíta á hjá honum.
/
Island traustur vinur
í miðju Atlantshafi
GRÉTAR Þorsteinsson, forseti Ai-
þýðusambands íslands, segir að það
sé áhyggjuefni öðrum þræði hvað
verðbólgan sé orðin há og Alþýðu-
sambandið hafí haft uppi aðvörunar-
orð í upphafí ársins um að ýmis
teikn væru á lofti sem bentu til verð-
lagshækkana. Hins vegar væri rétt
að hafa í huga að tveir þættir réðu
þarna mestu um, annars vegar
hækkun á bensíni og olíu, sem
stjómvöld gætu haft áhrif á, en rík-
issjóður væri að hafa tekjur af
hækkuninni langt umfram það sem
gert hefði verið ráð fyrir við gerð
fjárlaga. Hinn þátturinn væri veru-
legar breytingar á fasteignaverði
hér á höfuðborgarsvæðinu. Hvomg-
ur þessara þátta væri hefðbundinn
verðbólguvaldur hér á landi.
„Síðan er því ekki að neita að það
er kannski ekki síður áhyggjuefni að
verð á matvælum hefur verið að
hækka mjög mikið, jafnvel meira en
nemur heildarhækkun vísitölunnar,"
sagði Grétar.
Hann sagði að það væri eðhlegt að
menn veltu fyrir sér skýringum í
þessum efnum. Hann liti ekki
þannig á að sjálfgefíð væri að tengsl
væm á milli þessara hækkana og
minni samkeppni á matvömmark-
aði, en auðvitað vekti það athygli
þegar á sama tíma gerðist annars
vegar að það ættu sér stað umtals-
verðar hækkanir á matvömverði og
hins vegar að aðilum á þessum
markaði fækkaði. Það ætti ekki að
skaða neinn að það yrði skoðað
hvort eitthvað væri hægt að skerpa
á samkeppnislöggjöfinni.
Erfítt að segja fyrir um áhrif
Hann sagði erfitt að segja fyrir
um það á þessu stigi hvaða áhrif
auknar verðlagshækkanir kæmu til
með að hafa á þá kjarasamninga
sem framundan væm. Ekki lægi
fyrir hvað ríkisstjómin hygðist fyrir
í einstökum atriðum í þessum efn-
um, þó fram hefði komið að tekið
yrði á málinu við gerð fjárlaga.
Hvernig það yrði nákvæmlega gert
hefði ekki komið fram og myndi
væntaniega ekki gera fyrr en fjár-
Forseti Alþýðusam-
bands Islands segir
ástæðu til að hafa
áhyggjur af verðlags-
þróuninni öðrum þræði
og að mjög mikilvægt
sé að halda verðbólg-
unni í skefjum.
lagafmmvarpið yrði lagt fram í
byijun október.
„Ég held að það séu fáir sem deila
um það lengur að það er auðvitað
mjög mikilvægt að halda verðbólg-
unni í skefjum. Það er svo mikill ör-
lagavaldur fyrir fólk á svo mörgum
sviðum,“ sagði Grétar ennfremur.
Hann sagði að fólk innan Alþýðu-
sambandsins væri almennt tiltölu-
lega sátt við síðustu kjarasamninga
og hverju þeir hefðu skilað. Fólk
væri hins vegar mjög ósátt við þá
þróun sem átt hefði sér stað í kjöl-
farið, þ.e.a.s. samninga ríkisins og
margra sveitarfélaga við hluta af
sínu fólki um annað og meira og í
sumum tilvikum langtum meira en
samið var um á almennum vinnu-
markaði. Þetta væri að koma í ljós
núna hvað varðaði kaupmáttarþróun
hjá hinum ýmsu stéttum. Síðan
væru þetta meginrök Kjaradóms
fyrir ákvörðunum sínum.
„Þetta er okkar fólk ákaflega
ósátt við, ekki vegna þess að það sé
eitthvað að öfundast yfir kjömm
annarra, heldur hitt að það er bara
þetta samhengi að það hefur áhrif á
kjör annarra á vinnumarkaðnum
þegar hlutimir gerast með þessum
hætti,“ sagði Grétar.
Hann nefndi sem dæmi að um tvö
síðastliðin áramót hefðu velflest
sveitarfélög sem ekki hefðu þegar
verið komin með hámarksút-
svarsprósentu fikrað sig í þá átt og
jafnvel hefði verið fitjað upp á nýj-
um gjaldaliðum. „Það er meðal ann-
ars til þess að bregðast við ákvörð-
unum sem hafa verið teknar í sam-
bandi við gerð kjarasamninga. Þetta
er ekki með jafn augljósum hætti
hjá ríkinu, en í eðli sínu það sama,“
sagði Grétar.
Kröfugerðir í næsta mánuði
Hann sagði að þessi forsaga myndi
örugglega hafa áhrif á gerð næstu
kjarasamninga og myndi ekki verða
td þess að auðvelda þá. Aðspurður
hvort menn væru famir að huga að
nýjum samningum, en þeir em yfir-
leitt lausir um miðjan febrúar í vetur,
sagði Grétar að auðvitað væru menn
famir að undirbúa þá og væntanlega
myndu kröfugerðir fara að líta dags-
ins ljós í næsta mánuði. Hann gerði
ráð fyrir að svipaður háttur yrði
hafður á og í mörgum undangengn-
um samningum, að í meginatriðum
yrðu samningar á forræði hvers
landssambands fyrir sig, auk ein-
hven-a félaga sem sæju sjálf um sín
mál. Hins vegar væri ekki búið að
taka neinar ákvarðanir í þessum efn-
um eftir þvi sem hann best vissi.
Samtök atvinnulífsins vora stofn-
uð á miðvikudaginn og sagði Grétar
aðspurður hvernig honum litist á að
auðvitað yrði reynslan að svara því
hvemig samskiptin við hin nýju
samtök atvinnurekenda yrðu. Fyrir-
fram sæi hann enga ástæðu til að
samskiptin yrðu eitthvað erfiðari en
við þau samtök sem þama væra að
sameinast.
Grétar sagðist hafa hlýtt á orð
forsætisráðherra á stofnfundi Sam-
taka atvinnulífsins og þau hefðu
vakið athygli hans. Aðvöranarorð
hans og nýju samtakanna varðandi
næstu kjarasamninga hefðu ekki
komið honum á óvart. Hann liti nán-
ast á það sem náttúralögmál að
launafólk væri upplýst um það
nokkram mánuðum fyrir kjara-
samninga að það væri h'tið til skipt-
anna. „Hins vegar sýnist mér að það
standi eiginlega forsætisráðherra og
ríkisstjóm nær að líta í eigin barm
áður en lagðar era einhverjar línur
fyrir launafólk á almennum vinnu-
markaði um hvað það megi ganga
langt,“ sagði Grétar ennfremur.
OPINBERRI heimsókn forseta
Eistlands, Lennart Meri, og Helle
Meri, eiginkonu hans, lauk seint í
gærkvöld. Meri sagði í samtali
við Morgunblaðið að hann væri
þakklátur íslensku þjóðinni og
heimsóknin hefði sýnt honum og
eistnesku þjóðinni að hér ætti
hún vin sem á væri að treysta.
„Heimsóknin hafði þýðingu að
því leyti að við sáum hve traust-
an vin við eigum hér í miðju Atl-
antshafínu á brúnni milli Amer-
íku og Evrópu. Hver einn og ein-
asti íbúi Eistlands veit að Eist-
land, Lettland og Litháen skulda
íslendingum þakklæti fyrir þann
stuðning sem þeir sýndu okkur
þegar við börðumst fyrir sjálf-
stæði okkar. Við munum aldrei
gleyma því en nú lítum við til
framtíðar og höfum miklar vænt-
ingar til hennar. Ég vonast til
þess að Islendingar heimsæki
Eistland svo þeir geri sér grein
fynrir að þar eigi þeir mjög góðan
vin,“ sagði Lennart Meri í gær-
kvöldi.
Hljómsveitin Quarashi á æfíngu síðastliðið vor.
Utgáfa smáskífu
Quarashi á mbl.is
MORGUNBLAÐH) á Netinu, mbl.is,
og Quarashi gefa út nýjustu smá-
skífu Quarashi á Netinu. Lagið er
gefíð út á MP3-sniði, sem er vin-
sælasta dreifíngarform á tónlist á
Netinu í dag, að því er segir í frétta-
tilkynningu.
Gestir mbl.is geta sótt sér lagið frá
hádegi og spilað á eigin tölvu með
ókeypis hugbúnaði eða brennt það á
disk hafí þeir aðgang að geisladiska-
brennara. Einnig má sækja umslag
smáskífunnar, prenta út og setja í
hylki geisladisksins. Þetta verður í
fyrsta sinn sem útgáfu lags er
þannig háttað hér á landi, en líklegt
verður að teljast að fjölmargir eigi
eftir að fara sömu leið.
Yfirlýsing frá framleiðendum Holtakjúklings
vegna kamphylobaktersýkinga
Unnið gegn mengun-
inni frá því í mars
UMGENGNISREGLUR í
kjúklingabúum Holtakjúklings hafa
verið hertar til muna til þess að
vinna bug á kamphylobakter meng-
un sem upp kom í búunum. I yfirlýs-
ingu frá framkvæmdastjóra Reykja-
garðs segir að strax í mars hafi verið
hafist handa við að vinna gegn
kamphylobaktermengun í búum fyr-
irtækisins, um leið og stjórnendur
fyrirtækisins gerðu sér grein fyrir
vandanum.
Hér á eftir fer yfirlýsing Bjama
Ásgeirs Jónssonar, framkvæmda-
stjóra Reykjagarðs hf.:
,fyð gefnu tilefni vill Reykjagarð-
ur hf., framleiðandi Holtakjúklings í
Mosfellsbæ og á Asmundarstöðum í
Ásahreppi, koma á framfæri eftirfar-
andi athugasemdum.
Því miður hefur kamphylobakt-
ermengun komist inn í kjúklinga-
ræktun á Islandi eins og gerst hefur
í nágrannalöndum okkar. Okkur
þykir miður að neytendur hafi orðið
fyrir óþægindum af völdum kamp-
hylobaktermengunar.
Vitað hefur verið um kamp-
hylobaktermengun í umhverfinu á
Islandi í langan tíma. í mars síðast-
liðnum var hafist handa við að leita
orsaka kamphylobaktermengunar á
búinu. Við gerðum okkur grein fyrir
vandanum og gripum strax til að-
gerða, þ.e. áður en fjölmiðlar hófu að
fjalla um málið. Nú þegar hefur
náðst umtalsverður árangur. Mark-
miðið er að uppræta mengunina á
búinu sem allra íyrst. Unnið er í
nánu samstarfi við dýralækna, Sýni
ehf., rannsóknarþjónustu og erlenda
sérfræðinga.
Losun úrgangsefna
tekin fastari tökum
Byrjað var á því að kanna hvaðan
mengunin kemur og unnið er að því
að finna leiðir til að koma í veg fyrir
að hún berist í kjúklingahúsin. Sýni
sem tekin era reglulega gefa ótví-
ræða vísbendingu um að starf það
sem unnið hefur verið í hreinlætis-
og mengunarvarnamálum hefur skil-
að árangri. Kerfið sem notað er við
þrif á húsunum og umgengni við
kjúklingana til varnar salmonellu-
mengun er mjög strangt. Sýnt þykir
að sama kerfi dugar ekki gegn kamp-
hylobakter. Því hafa allar umgengn-
isreglui- verið hertar til mikilla muna.
Losun úrgangsefna hefur verið
tekin fastari tökum í samvinnu við
Gámastöðina ehf. í stað stórra gáma
sem áður vora notaðir undir úrgang
eru notaðir minni plastgámar. Þeir
era losaðir og sótthreinsaðir þrisvar
í viku. Gámarnir era klæddir að inn-
an með plastdúk sem kemur í veg
fyrir að úrgangurinn snerti þá. Enn-
fremur hefur innra hreinlætiseftirlit
verið hert til muna til þess að stöðva
smitleiðir.
Reykjagarður hf. rekur háþróaða
og tæknivædda kjúklingaframleiðslu.
Gæði íslenska kjúklingakjötsins eru
meiri en víðast hvar erlendis. Það er
stefna okkar að framleiðsla búsins
verði áfram jafnvinsæl og eftirsókn-
arverð matvara og fram að þessu.
Kjúklingaframleiðsla á íslandi hefur
orðið fyrir tímabundnu áfalli og við
fullvissum neytendur um að allt sem í
okkar valdi stendur verður gert til
þess að leysa vandamálið."