Morgunblaðið - 03.01.2000, Side 44

44 MÁNUDAGUR 3. JANÚAR 2000
1913 2000

■ i
R hodymenia
palmata
eftir HALLDÓR
KIUAN LAXNESS
1926
/
(Mftan á nafnspjald).
Þú ert sem söngur í sefi
eða seimur í gömlu stefi,
og mjer gleymast aldrei, aldrei
þín ástblíðu sorgarhót....
Blessi nú Guð þína lituðu lokka
og ljái þjer nýja bömullarsokka,
vefji sál þína silki
og signi þinn tæpa fót,
að hann steyti ekki framar við -1.. 2.. 3 -
grjót!
- og geymi þig helst í hylki.
/ /
(Einsöngur
með þremur
harmonikum).
Komdu og skoðaðu í kistuna mína
í kærleikans aldingörðum á jeg þar nóg,
sem mjer hafa gefið í minningu sína
meyjarnar allar sem jeg rak út í skóg.
(Blandað kór
gervimanna
(marionnettes):
Hvílikar myndir
og hvflíkar syndir
og hvílík blekking
og hvílík þekking....!
(Recitativ):
Hve djúpir voru þeir dalir.
En á traustari súlum standa tignari salir.
/ / /
(Niðurlag).
Vökru hleypa járngráir víkingar
vindum skygnda slóð;
einatt framdi jeg undirferli og svíkingar,
ástin mín góð,
af þvi jeg kunni annarar gráðu líkingar
eins og magurt jóð.
IV
(Undirskrift.)
0, ástkæra unga kven!
þú veist jeg heiti Salómonsen,
allra manna minstur á hæðum,
kunnur af nýtískukvæðum,
klerkar tala um mig í ræðum
og segja: Ja, sá er nú ekki pen,
mörg eru á honum missmíðin sjen.
Amen. Amen.
V
(Upphaf).
Mæra vina í Miðjarðarhafi
vafin grænum sólskinsöngum!
sájegíaugaþínulöngum
drauma sphinxins geisla í glæru rafi.
De profundis clamavi.
Má jeg þakka yður, mia cara,
Miðjarðarhafið í kórallapara? —
Jeg hefi ekki tóm til að hlusta á þig svara.
I_______________________________
Jeg kveð angan þinna ungu vara.
Elskan mín, jeg verð að fara.
VI
(Yfirlit yfir ný
kvæði og gömul).
Þjer vitið, að sumt er milli sveins og konu
betra en að eignast bláeyga sonu.
Því þegar hermd er kveðin yfir heimsbygð
alla
þá hlýtur grasið á jörðinni að falla.
Eigum við að unnast? Nei, valla!
Vorið líður. I vestri bólstrar ský.
Er ekki vert að gefa gaum að því?
I vetur heyrist aldrei sungið dirrindí.
- Voila, ce que c'est que la vie!
VII
(Framhald).
Höfum við elskast?
Eða hvað hefir gerst?
Skildirðu mig?
- SkHja, það er verst!
Unga mær, þú ert annað en jeg.
Sál þín er mjer alls kostar annarleg.
Líkami þinn var aldrei líkami minn.
Út verð jeg borinn. Þú fer aftur inn.
Þú ert sem genginn grætur góðvin sinn.
Hann er farinn, farinn, farinn,
þú finnur hann aldrei meir!
Þú ert eins og öspin
- jeg er sunnanþeyr,
döggvuð hnípir króna þín
í kvöld þegar hann deyr. -
VIII
(Niðurlag næst.)
Hver kældi heitt og heitti kalt
þá haugeldurinn brann?
Guð er sá sem einn er alt
og enginn blekkir hann.
Við skulum kveðjast vina mín
-vertunúhraust!
að ári verður það alt of seint.
Oðar er haust.
IX
(Nýtt niðurlag.)
Tveir erum vjer leitendur og lifendur hans,
grímuklæddir guðir í gerfi konu og manns;
báðir þrá hið Eina, - bágt eiga þeir.
Báðir eru blekking. Tvisvar tveir eru tveir.
Einn hnípir eftir þegar annar deyr.
Jeg kasta á yður kveðju, hvorugt erum við
til!
Drottinn er hið Eina, og hið eina sem jeg
skil.
Asýnd Guðs á himnum er alt sem jeg vil.
X
(Upphaf á
nýju kvæði.)
Fyrir sunnan söl og þara
sje jeg hvíta örnu fara
ber við dagsól blóðgan ara.
- Buona sera, mia cara!
_________________________________I
[ (en þið vitið ekki af hverju) það varð nefnilega jarðskjálfti í ijallinu"]
eftir JÓHANNES S.
KJARVAL
19 6 0
Þegar samtal, sem gerist fyrir meir
en tuttugu árum, er gefið lesendum
á prenti, eiga hlutaðeigendur greið-
ari aðgang með að skilja hvað um
ræðir, ef ártalið er látið fylgja,
vegna þess að önnur og nýrri mál-
efni eru orðin dægurmál, hin eldri
málefni algerlega gleymd.
En því fer fjarri að ekki hrjóti sí-
felldlega nægilegir molar af borðum
þeirra, sem einráð eiga að hafa um
alls konar framkvæmdir handa
þeim, sem gjarnt er að hneykslast,
en ég tel mig til þeirra.
Eg upplifði það við Heklugos að
verða hissa á sjálfum mér, er ég
stóð þar í skrúðgrænu hrauni, víðis-
, birkis, blóma og valllendis - að
horfa á glóðþrungið gjall nýja goss-
ins - flæða og ýtast ofan yfir hin
uppgrónu hraun, - þarna datt stór
glóandi hnullungur ofan í víðirunna,
- ég hljóp til, tvíhenti molanum til
baka, upp í nýja flóðið. Ég hugsaði
ekki, einungis sjón mín og tilfinning
réðu eðlilegri athöfn - í ýtrustu
neyð þúsund ára gróðurmoldar. -
Það var hálfu ári eða heiiu eftir
þennan minnilega atburð, austur í
Hjaltastaðaþingá, á sunnudegi fögr-
um - og fögnuður í náttúrunni, að
eftirköstin úr Hekluhrauni, geistust
um huga minn og leystu úr læðingi
athafnaleysi áhorfandans, að geta
ekki leikið með - gjöra mannlegan
leik góðan. Ég sá í huga mér skáta
og alls konar manneskjur, með
skóflur og spaða, stinga upp og
pæla valllendi og víðirunna, birki-
hríslur og blómgrundir, setja á bör-
ur og vagna og færa á brott frá hinu
gínandi eldhrauni. Þama var áhugi
og mikið að gera. Þetta hefði verið
lausnin - hefði manni komið þetta í
hug nógu snemma.-------
Hér er um tvær ólíkar kennsluað-
ferðir að ræða - úr því sem komið
er hið frumstæða gos er nýrra og
lætur sig ekki muna um smámuni; -
hið gamla, gróna hraun eldra. Þús-
und ár er það að skreyta sig og
gjöra sig hæft fyrir Jónas Hall-
grímsson að yrkja um sig, og einn
málara að sýna á lérefti þess línur
og liti - og þúsundfaldar þakkir vil
ég gjalda tímalengdinni, mundi
skáld geta sagt, fyrir að vera ekki
orðinn til fyrr en hin fögru hraun
eru orðin landsins prýði.
Er það þá nokkur furða að maður
hneykslist, þegar maður sér að
þakklætið við tímalengdina gleym-
ist. — Það var í sumar sem leið, er
ég einn góðviðrisdag gekk fram hjá
okkar, siðan það var innréttað,
ágæta og ástsæla leikhúsi við Lind-
argötu 7 - að nokkur vagnhlöss af
gjallstorku, ofaníburði, voru að
setjast að á túninu vestan undir
leikhúsinu, norðan bókhlöðunnar.
Ég vissi strax hvað til stóð - þama
þurfti torg og það hneykslaði mig
ekki, en ævintýrið frá Heklugosi
stóð samt svo ljóslifandi fyrir í hug-
skotssjónum mínum; - ég áttaði
mig samt fljótt - hryggur og reiður
hleyp ég upp til menntamálaráð-
herra; fæ hann til að koma út og
sjá. Jú - honum fannst þetta ljótt,
en hér var mikil sefjun, æðri yfir-
boðunar við störf. - Góði hringdu,
bið ég ráðherrann - náðu í rétta
málsaðila, vegna stöðu okkai' -
þetta hlýtur að leysast - tekið mark
á orðum yðar - að láta bera moldar-
lagið burt og grasþökurnar í forða-
búr bæjarins - og sjá! Reykvíking-
ar munu verða ríkir og málsmet-
andi menn, því að þeir hafa áttað
sig á tímalengdinni á bráðræðis-
stund hraðans og hugdéttunnar. -
Nú veit enginn um þetta. Þetta
fékkst ekki gert. Svona lagað
gleymist - torgið segir ekki frá
þessu -en gazt þú ekki líka haldið
kj...., góði - með að vera að segja
eftir okkur? - Nei, góði - ég sagði
fyrir á réttum tíma - og þetta er
ekki til þess að hefna sín á óvita-
hætti að borið hafi verið við ofmikl-
um kostnaði með brottflutningi
moldar og grassvarðar. Hér var
ekki um kostnað að ræða. Annað
mál er hvort ekki bæjarfélagið hafi
verið svikið um þessa vinnu, sem
svarar að færri peningar séu í um-
ferð, en hefðu mátt vera.
Oskum landsmönnum öHum árs
og fiiðar og þökkum viðskiptavinum
okkar góðar viðtökur á fyrsta
starfsárinu sem nú er liðið.
ráð
A nýrri öld munu Hollráð halda
áfram að þróa ráðgjöf og námskeið
fyrir vinnustaði og einstaklinga með
aukna starfsánægju og lífsfyUingu
þeirra að markmiði.
fyrir nam og starf
Laufásvegur 17 -101 Reykjavfk - sími 561 2428 -fax 561 3328 - netfang hollrad@hollrad.is - veffang www.hollrad.is
„Moldin rykur
- í logninu,