Morgunblaðið - 03.01.2000, Qupperneq 121

MÁNUDAGUR 3. JANÚAR 2000 121
alistar hafa - þar sem þeir hafa
langtímum saman verið við völd -
haft opin augun fyrir þeirri hættu,
sem sjálfu lýðræðinu væri búin af
óhóflegri þjóðnýtingu.
Fullkomin ríkisafskipti og þjóð-
nýting leiðir óhjákvæmilega til
stjómarfars, sem í þessu riti verður
aldi-ei nefnt lýðræði. Spumingin er
því aðeins um það, hve langt ganga
megi á braut skerts eignarréttar og
frjáls atvinnurekstrar án þess að
því stjómarfari, sem réttnefnt er
lýðræði, sé hætt.
Má vera, að enn megi halda göng-
unni áfram um skeið, ef þjóðin verð-
ur svo farsæl að velja sér ekki ævin-
týramenn til forystu. En rétt er, að
menn geri sér fulla grein fyrir, að
réttur og völd stjómmálamanna,
flokka og rDdsstjóma vex í ná-
kvæmu samræmi við aukin ríkisaf-
skipti og þjóðnýtingu.
Kynni þá svo að fara, að innan til-
tölulega skamms tíma undruðust
menn, að þeir skyldu ekki á sínum
tíma hafa lofað atkvæði sínu fyrir
heiian Ferguson eða bflleyfi, svo að
ekki sé nú talað um sæmilegustu
stöðu eða ágætan bitling, því að slík
verzlun væri þá sjálfsögð atvinnu-
grein, en hugsjónir sport fyrir þá
aula, sem þættust of góðir til að
hafa ofan í sig og sína að viðteknum
venjum hins nýja þjóðfélags.
Þannig virðist mér það hafa
grundvallarþýðingu að hverfa af
braut hins pólitíska peningavalds
og fá borgurunum, öllum almenn-
ingi, eðlileg ráð eigin fjármuna, ef
hér á ekki að þróast ólýðræðislegt
þjóðfélag flokkavalds og atvinnu-
kúgunar.
Að framan hefur verið á það bent,
að gegn almenningshlutáfélögum
þeim, sem Sjálfstæðisstefnan telur
bezt henta núverandi þjóðfélagsað-
stæðum, nægi engin hróp um auð-
vald og ójöfnuð. Þvert á móti leiðir
þessi stefna tfl jafnaðar, því að hún
gerir einnig þeim, sem takmarkaðri
fjármuni hafa undir höndum, kleift
að taka virkan þátt í atvinnulífinu,
þar sem þjóðnýtingarstefnan, aftur
á móti, miðar að því, að færri og
færri verði efnalega sjálfstæðir, en
fleiri og fleiri þjónar rfldsins.
Hvort sem mönnum líkar það
betur eða verr, þá er pólitískt vald
nátengt hinu fjárhagslega. Þess
vegna óttast menn ekki eingöngu
rfldsauðvald heldur líka auðhringa
undir stjóm fárra manna. Stefna
rfldsauðvalds hefur víða náð fylgi
sem andstaða einkaauðvalds og oft
hefur hún verið greiðfær af ástæð-
um eins og fátækt og fávizku al-
múgans. En víða hefur þessi leið þó
legið úr öskunni í eldinn eins og al-
kunna er.
Eins og þjóðfélagsástæður eru á
íslandi, á ekki að þurfa að óttast
óhóflegt vald einkaauðmagns.
Hættan stafar í dag af hinu félags-
lega auðvaldi. En hvort heldur, sem
úr hófi keyrði, þá væri stefna al-
menningshlutafélaga lfldegust til
úrbóta.
En þegar rætt er um félagslegt
auðvald, þá er ekki eingöngu átt við
rfldsvaldið, heldur hlýtur það að
taka til samvinnufélaganna, sem
hérlendis hafa þróazt langt fram úr
því, sem eðlilegt getrn- talizt og ann-
ars staðar þekkist. Um ástæðumar
til þess, hve víðtæk og áhrifamikfl
samvinnufélögin em, skal ekld fjöl-
yrt, en auðvitað em þær nátengdar
hinu rnikla rfldsvaldi, sem andstætt
er einkafjármyndun og ekki hefur
fundið leiðir tfl beinnar þátttöku
fjöldans í atvinnurekstri.
Hitt er rétt að undirstrika, að
raunveruleg völd hefur almenning-
ur engin, hvorki yfir ríkis- né sam-
vinnufélögunum, og að þvi er þau
síðamefndu varðar, þá keyrir svo
um þverbak, að engin leið er að fá
ábyggflegar upplýsingar um hve
mörg hundmð milljóna af sparifé
landsmanna em bundin í rekstri
þessa eina fyrirtækis, né hvort það
eigi fyrir skuldum, sem raunar
verður að telja ólíklegt, þrátt fyrir
allan fjárausturinn. Það er því mest
megnis eða eingöngu með fé borg-
aranna sjálfra, sem S.Í.S. beitir
áhrifum sínum á þá. Því hafa verið
fengin yfirráð fjárins, þ.e.a.s. völd,
sem það getur notað til góðs eða ills.
Við Sjálfstæðismenn teljum það oft
nota þau völd tfl ills, enda væri það
ekki nema í samræmi við það, sem
alls staðar hendir fyrr eða síðar, þar
sem einum aðfla em fengin of mikil
völd.
En alveg á sama hátt em borg-
aramir áhrifalausir á stjóm mjög
víðtæks ríkisrekstrar. Þeir kjósa
að vísu þingmenn, sem velja ríkis-
stjóm, sem á að vera æðstráðandi
yfir hinum þjóðnýttu fyrirtækjum,
bönkum og öllum peningamálum.
En stjórnin á ekki hægt um vik.
Venjulega skortir hana þekkingu á
rekstri fyrirtækjanna og áhuga
fyrir honum. En látum það liggja á
milli hluta. Þó að stjómin vildi nú
hreinsa tfl, þá em venjulega fyrir
annað hvort flokksgæðingar eða þá
framámenn andstöðuflokksins.
Við skulum nú segja, að óhæfir
samflokksmenn væru látnir víkja
og aðrir settir í staðinn. Og er það
gott og blessað. En ef nú er farið
að gera víðtæka hreinsun að því er
andstæðingana varðar tfl að koma
öðmm trúverðugri að, þá er hafið
hættulegt stríð. Stjómarsinnar
mega þá vita, hvað þeirra bíður, ef
þeir tapa völdum. Þess vegna er
ekki hættandi á þá leið, nema þá
að ganga hana til enda svo ræki-
lega, sleppa aldrei völdunum. Og
skyldu þeir finnast, sem hug-
kvæmist það?
Vonandi skjátlast mér, þegar ég
segi, að við Islendingar séum
komnir ískyggilega nærri þessu
lokamarki ofstjómarinnar, en ég
þykist hafa rétt fyrir mér, þegar
ég fullyrði, að skefjalaus þjóðnýt-
ing og pólitísk yfirráð fjármagns-
ins leiði óhjákvæmilega tfl hmns
lýðræðisins fyrr eða síðar.
Þess vegna er tímabært að vinna
almenningshlutafélögum öflugt
fylgi til uppbyggngar fjölþættum
stórrekstri í frjálsu landi.
tnterspart a Islanái
/
í L
Viö hjá Intersport, stærstu
sportvöruverslanakeðju í
heimi, óskum einnig öllum
landsmönnum gleðilegs
árs og vonum að árið 2000
verði öllum sportlegt og
skemmtilegt.
Árið 2000 verður viðburðaríkt ár hjá Intersport þar
sem verslunin mun stækka enn frekar og mun
verða ein stærsta Intersport verslunin í Evrópu.
Verið velkomin til okkar á nýju ári.
Þín frístund - okkar fag
VINTERSPORT
Bfldshöfða 20 • 112 Reykjavík • sími 510 8020 • www.intersport.is
Þakkar viðskiptavinum
sínum nær og fjær fyrir
viðskiptin á árinu 1999.
MYNDLISTASKOLINN
THE REYKJAVÍK SCHOOL OF ART
í REYKJAVÍK
NRIHGBRAUT ]2l * 107 REVKJAVÍK * SÍMI 551 1990
VORÖNN
2000
Innritun stendur yfir
Opið mán.-fim. 14-18, fös. 14-17, sími 551 1990 og 551 1936
Kennslutími vorannar er 14 vikur. Kennsla hefst 24. janúar
Veffang: www.isholf.is/myndiistaskolinn
netfang: myndrey@isholf.is
Myndlistaskólinn ertil húsa í JL-húsinu, Hringbraut 121 - 2,hæð
TEIKNIDEILDIR KENNARAR
(undirbúningur fyrir listnám, hönnun, arkitektúr o.fl.)
Teikning 1 Mánud. kl. 17:30-22:10 Hilmar Guðjónsson
Teikning 1 Miðvikud. kl. 17:30-22:10 Anna Þ. Guðjónsdóttir
Teikning 1 Fimmtud. kl. 17:30-22:10 Ingibjörg Jóhannsdóttir
Teikning 1 Laugard. kl. 09:00-13:40 Sólveig Aðalsteinsdóttir
Teikning 2 Þriðjud. kl. 17:30-22:10 Hilmar Guðjónsson
Teikning 2 Miðvikud. kl. 17:30-22:10 Sólveig Aðalsteinsdóttir
Teikning 2 Fimmtud. kl. 09:00-13:30 Ingibjörg Jóhannsdóttir
Formfræði Rmmtud. kl. 17:30-21:25 Sólveig Aðalsteinsdóttir
| (Teikning og form, efnistilraunir meö pappír, leir, gifs o.fl.)
Módelteikning 1 Mánud. kl. 17:30-21:25 Margrét H. Blöndal
Módelteikning 1 Fimmtud. kl. 17:30-21:25 Hilmar Guðjónsson
Módelteikning 1 Föstud. kl. 17:00-19:25 Inga Hlíf Ásgrímsdóttir
Módelteikning 2 Miðvikud. kl. 17:30-21:25 Þorri Hringsson og
(teikning og mótun) Sigrún Guðmundsdóttir
Módelteikning 3 Þriðjud. kl. 17:30-21.25 Gunnlaugur S. Gíslason Ingólfur Om Arnarsson
Módelmótun/ Laugard. kl. 09:15-13:10 Valgerður Bergsdóttir
teikning/ afsteyputækni Sigrún Guðmundsdóttir
MÁLARADEILDIR
(meöferö olíulita, pastellita, og vatnslita)
Málun 1 Þriðjud. kl. 17:30-21:25 Þorri Hringsson
Málun 2 Fimmtud. kl. 17:30-21:25 NN
Málun 3 Mánud. kl. 17:30-21:25 Tumi Magnússon
Málun 4 Miðvikud. kl. 17:30-21:25 Jón Axel Bjömsson
(módelmálun) og laugard. kl. 11:00-14:00
Frjáls máiun Föstud. kl. 14:30-18:25 Björg Þorsteinsdóttir
Teikning, vatnslitir Laugard. kl. 09:15-13:10 Gunnlaugur S. Gíslason Inga Hlíf Ásgrímsdóttir
Miðvikud. kl. 19:15-21:45 Inga Hlíf Ásgrimsdóttir
Litafræði Þriðjud. kl. 17:30-21:25 Björg Þorsteinsdóttir Eygló Harðardóttir
I MÓTUNARDEILDIR
(grunnatriöi í mótun þrívíöra forma)
I Formfræði Fimmtud. kl. 17:30-21:25 Sólveig Aöalsteinsdóttir
| (Teikning og form, efnistilraunir með pappír, leir, gifs o.fl.)
Skúlptúr Þrívíð formfræði Mánud. kl. 17:30-21:25 Brynhildur Þorgeirsdóttir
Keramík, rennsla Mánud. kl. 17:30-21:25 Guðbjörg Káradóttir
Keramík, rennsla Föstud. kl. 10:00-13:00 Guðbjörg Káradóttir
Keramík, mótun (byrjendur) Miðvikud. kl. 17:30-21:25 Elín Guðmundsdóttir
I Keramík. mótun og rennsla - framhaldsdeild
Þriðjud. og kl. 17:30-21:25 Guðbjörg Káradóttir
fimmtud. kl. 17:30-21:25 Kolbrún S. Kjarval
Módelmótun/ Laugard. kl. 09:15-13:10 Valgerður Bergsdóttir
teikning/ afsteyputækni Sigrún Guðmundsdóttir
Fyrirlestrar um listasöguleg efni sem tengjast verkefnum námskeiða eru auglýstir sérstaklega og opnir öllum nemendum skólans.
BARNAOG UNGLINGADEILDIR (teikning. málun, mótun. þrykk og m.fl.)
6-10 ára Mánud. kl. 15:30-17:15 Eygló Harðardóttir
6-10 ára Þriðjud. kl. 14:30-16:15 Margrét H. Blöndal
6-10 ára Miðvikud. kl. 15:30-17:15 Eygló Harðardóttir
6-10 ára Fimmtud. kl. 14:30-16:15 Margrét H. Blöndal
6-10 ára Föstud. kl. 10:00-11:45 Margrét H. Blöndal
6-10 ára Föstud. kl. 15:15-17:00 ína S. Hallgrímsdóttir
10-12 ára Föstud. kl. 14:00-17:00 Anna Þóra Karlsdóttir
10-12 ára Mánud. og miðvikud. kl. 15:30-17:00 Kartrín Sigurðardóttir
11-13 ára Þriðjud. og fimmtud. kl. 16:15-17:45 Anna Þóra Karlsdóttir
13-15 ára Mánud. og miðvikud. kl. 17:30-19:00 Margrét Friðbergsdóttir
14-16 ára Laugard. kl. 10:00-13:00 Margrét Friðbergsdóttir
Leirmótun 11-15 ára Laugard. kl. 10:00-13:00 Kolbrún S. Kjarval
I Tölvur og myndllst
| 12-16 ára Mánud og miðvikud. kl. 17:30-19:00 Kartrín Sigurðardóttir