Morgunblaðið - 18.03.2000, Blaðsíða 56

56 LAUGARDAGUR 18. MARS 2000
MUSIKTILRAUNIR
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Gjörgæsla á
Landspítala-
Háskólasjúkra-
húsi í Fossvogi
Sigríður Bryndís Vigdís
Stefánsdóttir Hallgrímsdóttir
í gær, föstudaginn
^ 17. mars, var opnuð ný
og endurbætt gjör-
gæsludeild á Landspít-
ala-Háskólasjúkrahúsi
í Fossvogi. Af því til-
efni langar okkur til að
kynna starfsemi gjör-
gæsludeildarinnar.
Þegar einstaklingur
leggst inn á gjörgæslu-
deild þá er það vegna
lífshættulegs ástands
hvort heldur sem það
er vegna slyss eða al-
varlegra sjúkdóma. A
gjörgæsludeild Land-
spítala-Háskólasjúkra-
húss í Fossvogi sem er
helsta bráðasjúkrahús landsins eru
rúm fyrir alls ellefu sjúklinga. Árið
1999 var fjöldi sjúklingar á gjör-
gæslu alls 545. Algengustu ástæður
Endurbætur
Framfarir á sviði lækn-
isfræði og visinda hafa
verið örar á síðastliðn-
um árum, segja
~ ** Sigríður Bryndís
Stefánsdóttir og Vigdis
Hallgrímsdóttir, og hef-
ur gjörgæslan ekki farið
varhluta af þeirri þróun.
fyrir innlögn á gjörgæslu eru alvar-
leg slys, hjartabilanir, öndunarbil-
anir, stórar skurðaðgerðir, höfuð-
áverkar, alvarlegar sýkingar og
lyfjaeitranir.
Legudagar sjúklinga á gjörgæslu
geta verið frá einum sólarhring og
upp í nokkra mánuði.
Astand einstaklinga sem koma
• inn á gjörgæsludeild er þess eðlis að
nauðsynlegt er að tengja þá við sí-
rita (monitor) þannig að hægt er að
fylgjast stöðugt með lífsmörkum
þeirra, það er blóðþrýstingi, hjart-
slætti og öndun. Einnig getur verið
nauðsynlegt að halda sjúklingnum
sofandi í öndunarvél yfír hættu-
mesta tímabilið. Umhverfi sjúklings
á gjörgæsludeild getur verið ógn-
vænlegt þar sem umfang tækjabún-
aðar er mjög mikið. Hröð og skjót
vinnubrögð eru oft nauðsynleg og
. nýtur gjörgæslan þeirra forréttinda
að hafa forgang á úrvinnslu gagna
og rannsókna sem framkvæmdar
eru á sjúkrahúsinu.
Framfarir á sviði læknisfræði og
vísinda hafa verið örar á síðastliðn-
um árum og hefur gjörgæslan ekki
farið varhluta af þeirri þróun. Þessi
þróun felur meðal annars í sér notk-
un á flóknum tækjabúnaði sem aft-
ur krefst aukins umfangs í umönn-
un sjúklingsins. Vegna þessara
miklu umsvifa og kröfu um sérþekk-
ingu er aðlögunarferli hjúkrunar-
fræðinga sem þarna hefja störf
lengra en gengur og gerist á öðrum
deildum sjúkrahússins. Starfið felur
þó ekki eingöngu í sér meðferð á
tölum og tækjum. Stór hluti gjör-
gæsluhjúkrunar er fólginn í mann-
legum samskiptum bæði við sjúkl-
inginn sjálfan og aðstandendur
hans sem eiga oft í mikilli sálar-
kreppu. Mikilvægt er að sjúklingar
og aðstandendur hans séu vel upp-
lýstir um gang mála og reynt er að
viðhalda góðum samskiptum.
Margir koma að meðferð ein-
staklings á gjörgæsludeild. Hver
hjúkrunarfræðingur annast einn til
tvo sjúklinga og hefur umsjón með
hjúkrunarmeðferð þeirra. Sérfræð-
ingur í svæfingum og deildarlæknir
eru alltaf til staðar á deildinni og
hafa yfirumsjón með meðferð sjúkl-
ings.
Sjúklingur tilheyrir alltaf ákveð-
inni læknisfræðilegri sérgrein og
fylgist viðkomandi sérfræðingur
með framgangi meðferðar. Auk
þess koma aðrar starfsstéttir að
meðferð sjúklings svo sem sjúkra-
liðar, sjúkraþjálfarar, meinatækn-
ar, röntgentæknar að ógleymdum
presti. Allir þessir faghópar bera
hag sjúklingsins fyrir brjósti og
vinna saman í teymi til að ná fram
sameiginlegu markmiði.
Þegar hættumesta tímabilið hjá
einstaklingnum er afstaðið og ekki
er talin þörf á stöðugu eftirliti er
farið að huga að útskrift sjúklings-
ins á aðra deild. Með útskrift af
gjörgæslu er stórt skref stigið þó
enn sé oft langt í land með að fullum
bata sé náð.
Nú er tæpt ár liðið frá því að end-
urbætur á gjörgæsludeildinni hóf-
ust og hafa fjölmargir komið að því
verki. Af þessu tilefni vill starfsfólk
deildarinnar hvetja þá sem hafa
áhuga á að koma í heimsókn og
skoða deildina í dag, laugardag 18.
mars, á milli klukkan 14 og 16.
Höfundar eru hjúkrunarfræðingar á
gjörgæsludeild.
Heift hrærði saman ólíkurn Mannamúll; venerunt, viderunt, Veggfdðursfélagar voru býsna
áhrifum. vicerunt. skemmtilegir.
Hratt, mjög hratt
og hardcore

í
TQ]\LIST
Tónabær
MÚSIKTILRAUNIR
Fyrsta tilraunakvöld hljómsveita-
keppni Tónabæjar. Heift, 303 Band,
Veggfóður, Bulldoze, Dikta,
Mannamúll, Karl Marx og Morfín
kepptu um sæti í úrslitum 31. mars.
Haldið í Tónabæ fimmtudaginn 16.
mars.
MÚSÍKTILRAUNIR Tónabæjar
hófust með látum sl. fimmtudag-
skvöld, átjándu tilraunirnar til
þessa. Tónlistin fýrsta kvöldið gef-
ur forsmekkinn að þeim 29 sveitum
sem eiga eftir að leika fyrir til-
raunagesti á næstu tveimur vikum;
allt frá sveimkenndri techno-tónlist
í argasta hardcore. Aldursskipting
var aftur á móti venju fremur
breið, enda voru liðsmenn fyrstu
sveitarinnar vel innan við fermingu.
Fyrsta hljómsveit á svið var
Veggfóður og bætti upp með spila-
gleði það sem á vantaði í æfingu og
reynslu. Þeir félagar voru býsna
skemmtilegir og náðu víða vel sam-
an. Það var helst að lagasmíðum
var ábótavant og þeir hefðu mátt
tálga lögin eitthvað til.
Bulldoze var allt annars eðlis,
reyndari tónlistarmenn þar á ferð,
en kannski fullvenjulegir framan af.
í öðru lagi sveitarinnar gerði selló-
leikur sitt til að skapa stemmningu,
en í lokalaginu hafði sveitin um-
skipti og breyttist í fanta rokksveit.
Dikta kom næst á svið og tók
sinn tíma að komast á flug. Sitt-
hvað var vel gert og þannig var
annað lag sveitarinnar snoturt í
einfaldleika sínum. Lokalag þeirra
Dikta-manna var án söngs og ágætt
til síns brúks, en heldur stefnulaust
er á leið.
Morfín lék kaflaskipta tónlist, allt
frá kraftakeyrslu í tilraunakennda
naflaskoðun. Fyrsta lagið var bráð-
gott og það annað líka, þó ekki væri
það eins vel samið. Lokalag sveitar-
innar var aftur á móti heldur
óspennandi og ekki vel sungið; því
líkast sem það kæmi út úr kú.
Eftir hlé var komið að tölvutón-
um; 303 Band sté á svið í Altern8-
búningum og keyrði á raftónlist.
Fyrsta lagið var draumkennt trip-
hop, en síðan var heldur spýtt í.
Gaman hefði verið að heyra fram-
andlegri hljóð í öðru laginu, en það
þriðja var best heppnað og fram-
vinda í því nokkuð markviss.
Mannamúll kom eins og hress-
andi andblær, eða réttara sagt eins
og rífandi norðangarri. Frá fyrstu
tónum mátti heyra að mikill hama-
gangur væri í vændum og stóð á
endum; allt varð vitlaust þegar
Mammamúlsmenn settu í fluggír. í
öðru lagi mátti heyra að þeir höfðu
fleiri hraðastillingar á valdi sínu;
hratt, mjög hratt og hardcore.
Karl Marx var einn síns liðs í
músíkinni en fékk félaga sína til að
Ljósmynd/krna Bjort
Dómnefnd hleypti hljómsveitinni Diktu áfram.
i
1
Morfín lék kaflaskipta tónlist.
Bulldoze hafði hamskipti í lokalaginu.
303 Band keyrði á raftónlist.
sitja á sviðinu og fletta blöðum með
myndum af beru fólki og öndum.
Lögin sem hann bar á borð hljóm-
uðu eins og hugmyndafræðilegar
æfingar, vel gerðar, en heldur líf-
lausar.
Lokaorðin að þessu sinni átti
hljómsveitin Heift sem hrærði sam-
an ólíkum áhrifum. I fyrsta lagi var
rappað yfir hraðan trommubassa-
takt, í öðru laginu skrámað yfir
sveimkennt techno og loks var rapp
yfir skruðninga. Fyrir vikið virtist
framlag sveitarmanna sundurlaust
og óáheyrilegt, en annað lagið var
reyndar mjög gott.
Mannamúll sigraði örugglega úr
sal, en dómnefnd valdi Diktu áfram.
Árni Matthíasson.