Morgunblaðið - 03.06.2000, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 3. JÚNÍ 2000 37
LISTIR
Nærvera guðs áþreifan-
legust í hrauni og mosa
STEINA Vasulka opnar sýningu í
Ljósaklifi í Hafnarfirði í dag, laugar-
dag, kl. 16, á fullu tungli.
Um er að ræða myndbandsinn-
setningu en sýninguna nefnir lista-
konan Hraun og mosi. Steina Vas-
ulka er heiðursgestur á sýningunni
Nýr heimur - stafrænar sýnir í
Listasafni Islands.
„Einar Már Guðvarðarson boðaði
mig á staðinn sinn á fallegum degi í
nóvember síðastliðinn. Tilefnið var
að bjóða mér að sýna í sýningarrými
Ljósklifs, sem er staðsett á undur-
fogru hraunsvæði í Hafnarfirði.
„Þemað er hraun,“ sagði hann mér,
„hefurðu einhvern tímann unnið
með það?“ Astarsamband mitt við
hraun hófst í bamæsku, þegar álfar
og tröll voru hluti af raunveruleikan-
um. Ég man að ef ég starði nógu
lengi á hraunbreiðu byrjaði hún að
hreyfast og gaf jafnvel frá sér hljóð.
Mörgum árum seinna í Herdísarvík
endurvakti ég þessar minnigar og þá
óumræðulegu gleði sem fylgir þeim.
Ef Guð er alls staðar er nærvera
hans vissulega áþreifanleg í hrauni
og mosa,“ segir Steina Vasulka.
„Hraun og mosi er nýtt verk sem
Steina hefur unnið fyrir sýningar-
rými Ljósaklifs. í verkinu túlkar
hún á mjög áhrifaríkan hátt með
sampili myndmáls og tónlistar árs-
tíðir og tímavíddir hraunsins. Innri
spennu þess í viðjum sem bresta í
magnþrungnum hljómum og ljóð-
rænu flæði tilbrigðaríks myndmáls.
Margóma raddir verksins seiða
mann inn í töfraheim hrauns og
mosa og orð Steinu, ...,,Ef Guð er alls
staðar, er nærvera hans vissulega
áþreifanlegust í hrauni og mosa,“
verða að raunverulegri upplifun
þess sem skynjar kvikuna,“ segir
myndlistarmaðurinn Einar Már
Guðvarðarson en hann er forsvars-
maður og eigandi Ljósklifs ásamt
Susanne Christensen.
Ljósaklif er á vernduðu hrauns-
væði við sjóinn vestast í Hafnarfirði.
Sýning Steinu Vasulka er sú
fyrsta í sumarstarfsemi Ljósaklifs.
Prentuð dagskrá um starfsemi
sumarsins hefur verið gefin út og má
nálgast hana á ýmsum sýningarstöð-
um og víðar á höfuðborgarsvæðinu.
Sýningu Steinu Vasulka lýkur 14.
júní.
Dúkrísta eftir Ágúst Bjarnason.
Dúkristur í Tjarnarsal
ÁGÚST Bjarnason opnar sýningu á
vatnslituðum dúkristum í Tjarnarsal
Ráðhúss Reykjavíkur í dag, laugar-
dag, kl. 15. Meginviðfangsefnið er
hús og umhverfi í Reykjavík. Þá eru
á sýningunni myndir af öðrum toga.
Ágúst er fæddur í Reykjavík árið
1956. Hann útskrifaðist úr Mynd-
lista- og handíðaskólanum árið 1980.
Tríó Jóels
á Jómfrúnni
FIMMTA árlega sumartónleikaröð
veitingahússins Jómfrúrinnar við
Lækjargötu hefst laugardaginn 3.
júní kl. 16.
Á fyrstu tónleikunum, kemur fram
tríó saxófónleikarans Jóels Pálsson-
ar. Auk hans sldpa tríóið Þórður
Högnason kontrabassaleikari og
Einar Scheving trommuleikari.
Tónleikamir fara fram utandyra á
Jómfrúrtorginu ef veður leyfir, en
annars inni á Jómfrúnni.
Djasstónleikar verða síðan á Jóm-
frúnni á sama tíma alla laugardaga í
júní, júlí og ágúst. Ymsar hljómsveit-
ir munu koma fram og er stefnt að
fjölbreyttri og lifandi dagskrá.
Hann bjó og starfaði í Stokkhólmi
um nokkurra ára skeið, var m.a.
meðlimur í grafíklistahópi og starf-
aði við listmunavörslu. Auk þess
stundaði hann nám í listasögu við há-
skólann þar í borg.
Sýningin er opin virka daga til kl.
19 og frá hádegi til kl. 18 um helgar.
Henni lýkur 13. júní.
Sýningum
lýkur
Áhaldahúsið,
V est mannaeyj um
Sýningu Sigurdísar Amarsdóttur
lýkur á morgun, sunnudag. Sýningin
er jafnframt síðasta sýningin af fjór-
um sem haldnar hafa verið á þessu
vori og kenndar hafa verið við Mynd-
listarvor íslandsbanka í Eyjum.
Gallerí Smíðar og skart
Málverkasýningu Jóhönnu
Hreinsdóttur lýkur á mánudag. Á
sýningunni em 13 málverk.
Gallerí Smíðar og skart er opið kl.
10-18. alla daga nema sunnudaga.
Menningar-
hátíð SGI
BÚDDISTASAMTÖKIN SGI á ís-
landi fagna nú tuttugu ára afmæli
sínu með menningarhátíð í dag, laug-
ardag og á morgun, sunnudag, í
Hafnarfjarðarleikhúsinu. Hátíðin
hefst kl. 14 báða dagana.
Á hátíðinni verður m.a. listasýn-
ing, söngur, tónlistarflutningur,
leiksýning og fyrirlestrar.
Aðgangur er ókeypis.
Einsöngs-
tónleikar á
Egilsstöðum
JÓHANN Smári Sævarsson bassa-
söngvari og Helga Bryndís Magnús-
dóttir píanóleikari halda einsöngs-
tónleika í Egilsstaðakirkju í kvöld,
laugardagskvöld, kl. 20.
A efnisskránni em þýsk ljóð eftir
Brahms og Schumann og íslenskar
einsöngsperlur.
Málverkasýn-
ing í Búðardal
AÐALBJÖRG Jónsdóttir opnar
málverkasýningu í Dalakjöri í Búð-
ardal í dag, laugardag.
Aðalbjörg er frá Geststöðum við
Steingrímsfjörð, fædd 15. desember
1916, nú búsett í Reykjavík. Hún
stundaði nám hjá Arnheiði Einars-
dóttur og í Myndlistaskóla Reykja-
víkur, aðalkennari hennar þar var
Hringur Jóhennesson, í Killen Texas
hjá Lindu Dane, í smámyndamálun.
Hún hefur verið í Myndlistarklúbbi
Hvassaleitis í 10 ár.
Hún hefur haldið sex einkasýning-
ar og tekið þátt í einni samsýningu.
Hún hefur einnig sýnt handprjónaða
kjóla hjá Islenskum heimilisiðnaði
og á Kjarvalsstöðum.
Sýningunni í Dalakjöri lýkur 7.
júlí.
Mustonen er óumdeilanlega „virtúós“ segir m.a. í dómnum.
Að skálda
í tónmálið
TOJVLIST
Háskólabíó
PÍANÓTÓNLEIKAR
Olli Mustonen flutti
verk eftir Beethoven
og Brahms.
Fimmtudagurinn 1. júní, 2000.
KUNNÁTTA getur haft þau
áhrif, sérstaklega í flutningi eldri
verka, að viðteknar venjur verði ráð-
andi um útfærslu slíkra verka og að
þar sé oft svo fast haldið, að engu
megi breyta. Andstaðan við hefðina í
útfærslum hefur verið mjög áber-
andi í leikhúsinu og á sviði tónlistar
hafa gömul tónverk verið færð upp í
alls konar umritunum og jafnvel,
eins og sagt er, „poppuð“. Margir
þykjast sjá í þessum breytingumfirr-
ingu og jafnvegisleysi sem rekja
megi til kvikmynda, þar sem jafnvel
ofbeldið getur verið „smart“ og
„cool“. Líklega verður ekki spornað
við þessari þróun og þeir sem vilja
sjá góðu hliðamar á öllu segja sem
svo að þetta gengi yfir og gömlu
veridn muni lifa af þennan óróa.
Þessi hugleiðing á ekki alls kostar
við um leik Olla Mustonen í Háskóla-
bíói s.l. fimmtudag, því hann uppfær-
ir sig sem klassískan konsertpían-
ista, og það af bestu gerðinni, hvað
snertir tækni og tilfinningaþrungna
túlkun. Hann lítur á leik sinn sem
sköpun og það er í raun rétt að sér-
hver flutningur er “sviðssetning",
þ.e.a.s. að verkið verður til í lifandi
formi, sem annars er aðeins til þög-
ult og hreyfingarlaust á bók.
Mustonen hóf tónleikana með
„pastoral" sónötunni op. 28 eftir
Beethoven og þrátt fyrir sérkenni-
legar breytingar á tónmáli, t.d.
lengdargildum upphafstónanna í
Skersóinu, hraða, svo sem í Andante
kaflanum, svo að “stakkató" bassa-
ferlið missti sérkennileika sinn,
styrkleika einstakra tónhendinga,
sem einnig voru sérkennilega mótað-
ar með ýmsum hætti, eins og t.d. í
áhersluskipan, var leikur hans ákaf-
lega skýrt mótaður og á köflum
glæsilegur og það sem þó er sér-
kennilegast, í raun ekki fjarri Beet-
hoven sem var maður sterkra and-
stæðna.
Bagatellurnar ellefu op. 119 eftir
Beethoven, sem eru að mestu mjög
einfaldar, voru sumar hverjar
meistaralega vel fluttar og stækkuðu
sannarlega í höndum Mustonens.
Rondo a Capriccio, sem Diabelli mun
hafa lokið við og gaf út 1828 stuttu
eftir dauða Beethovens og merkti
op. 129, er talið samið 1795, þ.e.
frumgerð þess, en þetta skemmilega
verk var glæsilega flutt og ekki síst
lokakaflinn, sem talinn er bókstaf-
lega vera eftir Diabelli.
Fjórða viðfangsefnið eftir Beet-
hoven var fantasía sem sögð er vera
bæði í g-moll og B-dúr og ber ópus
númerið 77. þetta verk fannst fyrir
stuttu og þykir merkilegt fyrir þá
sök að í því er að finna margt er sýn-
ir tækni Beethovens í að „improvis-
era“, svo sem sjá má í sumum „kad-
ensum“ meistarans. Þetta
improvítoríska verk var mjög vel
fiutt, sem og öll viðfangsefni eftir
Beethoven á þessum tónleikum, með
léttum og skýrum áslætti sem stund-
um, sérstaklega við hendingalok,
minnti á mann sem missir andann í
endaatkvæði setningar, m.ö.o. Mu-
stonen leggur frá sér hendingamar
oft með sérlega léttum og veikum
áslætti.
Stóra verkið á tónleikunum voru
tilbrigði op. 24 eftir Brahms, yfir
tema eftir Handel, sem er meistara-
verk og á köflum sérlega erfitt, eink-
um hin rismikla fúga í lok verksins.
Leikur Mustonen var nokkuð yfir-
drifinn, hann skáldar í tónmálið en
ávallt á sérlega áhrifamikinn máta,
einkum er varðar túlkunina sem á
köflum var mjög óvenjuleg og til-
finningaþrungin. Mustonen er óum-
deilanlega „virtúós“ er gefur við-
fangsefnum sínum ekki aðeins
fallega áferð heldur einnig hluta af
sjálfum sér. Segja má að hann sé ein-
staklega opinskár listamaður, sem
er óhræddur við að opinbera tilfinn-
ingar sínar og er þar heill, sannur og
stór.
Jón Ásgeirsson
Opið laugardag 13 til 17
Istraktor ?,?
LAR FYRIR ALLA