Morgunblaðið - 17.06.2000, Qupperneq 14

14 LAUGARDAGUR 17. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Þorkell
Áhöfn Islendings, f.v.: Herjólfur Bárðarson, Jóel Gunnarsson,
Hörður Guðjónsson, Gunnar Marel Eggertsson skipstjóri, Stefán
Geir Gunnarsspn, Hörður Adolfsson, Pálmi Á. Magnússon og Ellen
Ingvadóttir. Á myndina vantar Elías V. Jensson og hrafnana tvo.
Reynslusigling
um sundin blá
VÍKINGASKIPIÐ íslendingur
fór í stutta reynslusiglingu úti
fyrir Reykjavíkurhöfn á
fimmtudag. Vel viðraði til slíkr-
ar siglingar því hlýtt var í veðri
og glaða sólskin með léttum
vindi að suðvestan.
Eftir að hafa siglt frá landi fyr-
irvélarafli var drepið á vélunum
og áhöfnin reisti segl með örugg-
um handtökum undir stjórn skip-
stjórans, Gunnars Marels Egg-
ertssonar. Tíu mínútum eftir að
lagt var frá sigldi Islendingur
seglum þöndum út úr höfninni.
Islendingur heldur áleiðis til
Vesturheims í dag, 17. júní. í
áhöfn eru níu manns auk lukku-
dýranna sem eru tveir ungir
hrafnar.
Flestir úr Eyjum
í áhöfn íslendings eru þraut-
þjálfaðir sjófarendur, flestir frá
Vestmannaeyjum. Þeir hafa
flestir þekkst frá unga aldri og
þekkja því hver annan vel.
► Skipstjóri íslendings er
Gunnar Marel Eggertsson. Hann
fæddist í Vestmannaeyjum árið
1954 inn í þekkta ætt skipasmiða
og lauk meistaraprófi í skipa-
smíðum einungis 25 ára gamall.
Gunnar var annar yfirmaður vík-
ingaskipsins Gaiu sem sigldi yfir
Atlantshafið árið 1991, en íslend-
ing smíðaði hann sjálfur á árun-
um 1994 til 1996.
Aðrir í áhöfn íslendings eru:
► Jóel Gunnarsson, 46 ára
Vestmannaeyingur. Hann hefur
stundað sjómennsku frá 15 ára
aldri og verið skipstjóri og stýri-
maður á fjölda fiskiskipa.
► Herjólfur Bárðarson, 47
ára. Fæddur í Vestmannaeyjum
og er meistari í skipasmíðum.
► Hörður Guðjónsson, 45 ára
Vestmannaeyingur. Lærður vél-
stjóri og með skipstjórnarrétt-
indi.
► Stefán Geir Gunnarsson, 47
ára Vestmannaejdngur, lærður
skipstjórnarmaður og tollvörður.
Hefur unnið við sjómennsku
lengst af, en einnig við lög- og
tollgæslu.
► Elías V. Jensson, 46 ára
gamall og fæddur í Vestmanna-
eyjum. Hefur skipstjórnarrétt-
indi og hefur unnið við sjó-
mennsku í 30 ár.
► Ellen Ingvadóttir, fædd í
Noregi fyrir 47 árum. Hefur unn-
ið við fjölbreytileg störf en er
vanur sjómaður og hefur skip-
stjórnarréttindi.
► Pálmi Ásgeir Magnússon, 37
ára sjómaður frá Vestmannaeyj-
um. Hefur verið fyrsti stýrimað-
ur á aflafleyinu Gullbergi í tíu ár.
► Hörður Adolfsson, fimmtug-
ur Vestmannaeyingur. Er lærður
matreiðslumaður og mun verða
kokkur um borð í íslendingi.
Sala og notkun lyfja jókst verulega 1989-1999
Heildarlyfjakostn-
aður samfélagsins
9,2 milljarðar í fyrra
Lyfjasala á íslandi 1989-1999
9.000 milljónir króna
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
Meltingarf.lyf
Blóðlyf
n Hjarta-og æðalyf
□ Húðlyf
| Þvagfæralyf
□ Hormónalyf
n Sýkingalyf
□ Æxlishemj. lyf
1 Vöðva-og beinalyf
□ Tauga- og geðlyf
□ Sníklalyf
Q Öndunarfæralyf
H Augn- og eyrnalyf
Ýmis lyf
oo-T-cMcoTrintor-coo
cooooooooooo
ooooooooooo
SALA og notkun lyfja á íslandi hef-
ur aukist stórlega ár frá ári á undan-
förnum tíu árum. Á seinasta ári nam
heildarkostnaður samfélagsins
vegna lyfja 9.195 milljónum króna.
Þar af voru útgjöld Tryggingastofn-
unar ríflega 4,5 milljarðar og
sjúkrahúsanna um einn milljarður
kr.
Á árinu 1998 var heildarlyfja-
kostnaður á íslandi 8,2 milljarðar,
6,2 milljarðar á árinu 1995 og 4,4
milljarðar árið 1990, skv. tölum um
söluverðmæti lyfja á verðlagi í lok
hvers árs. Þessar upplýsingar koma
fram í nýútkomnu riti heilbrigðis-
og tryggingamálaráðuneytisins,
Notkun lyfja á Islandi 1989 til 1999.
Lyfjanotkun tvöfaldaðist í
tilteknum lyfjaflokkum
Uttektin sýnir einnig umtalsverða
aukningu á notkun lyfja, eða um
38% á tíu ára tímabili í skilgreindum
dagskömmtum. I tilteknum lyfja-
flokkum hefur notkunin meira en
tvöfaldast á seinasta áratug.
í greinargerð heilbrigðisráðu-
neytisins, sem fylgir úttektinni, seg-
ir að sl. tíu ára tímabil allt frá 1989
einkennist af örri þróun í lyfjaiðn-
aði, nýjum dýrari lyfjum og miklum
framförum í meðferð sjúkra með
lyfjum, sem samtímis hafi leitt til
gríðarlegrar útgjaldaaukningar í
samfélaginu í heild og hjá hinu opin-
bera.
„Þróunin hérlendis er sambæri-
leg við það sem alls staðar hefur
gerst í nálægum löndum,“ segir í
greinargerð ráðuneytisins.
Ný og dýrari lyf koma í sífellu
inn á markaðinn
Er þar jafnframt vakin athygli á
að sífellt komi á markaðinn ný og
dýrari lyf og á liðnu ári hafi helm-
ingur þeirra lyfja sem neytt var hér
á landi verið lyf sem fengu markaðs-
leyfi hér á landi árið 1990 eða síðar.
Söluverð þessara nýju lyfja er tæp-
lega þrír fjórðu hlutar af heildarsöl-
unni.
Bent er á það í greinargerð ráðu-
neytisins að ef ekki væri reynt að
hamla gegn sjálfvirkri aukningu í
lyfjakostnaði með margþættum að-
gerðum ykist lyfjakostnaður hér á
landi um 12-16% á ári, eins og í
nágr annalöndunum.
„Hér á landi hefur á undanförnum
árum verið beitt hliðstæðum að-
gerðum til að hamla gegn sjálfvirkri
aukningu lyfjakostnaðar hins opin-
bera og í nágrannalöndunum og er í
þeim efnum einkum horft til að-
gerða sem gripið hefur verið til ann-
ars staðar á Norðurlöndum. Þannig
hefur [...] verið endurskoðuð álagn-
ing lyfja í heildsölu og smásölu enda
er innkaupsverð lyfja enn verulega
hærra hér á landi en á öðrum Norð-
urlöndum. Tekin verður upp mark-
vissari stýring á greiðsluþátttöku
ríkisins í nýjum lyfjum. Unnið er
markvisst að gæðastýringu í lyfja-
ávísunum með auknum upplýsing-
um til lækna og fagfólks um virkni
lyfja og lyfjakostnað," segir í grein-
argerðinni.
Sögusýning opnuð í Þjóðmenningarhúsinu í dag
Síminn Internet opnar nýtt vefsvæði
Ætlað að varpa ljósi á
þúsund ára kristni
Morgunblaðið/Jim Smart
Bjöm G. Bjömsson, hönnuður sögusýningarinnar Kristni í þúsund ár,
hugar að munki við skrifpúlt á sýningunni.
SÖGUSÝNINGIN Kristni í þúsund
ár verður opnuð í Þjóðmenningar-
húsinu við Hverfisgötu klukkan
17:00 í dag. Sýningunni, sem er sam-
starfsverkefni Kristnihátíðamefnd-
ar, Þjóðskjalasafns íslands og Þjóð-
menningarhússins, er ætlað að varpa
ljósi á áhrif kristni á íslenskt þjóðlíf í
þúsund ár.
Að sögn Björns G. Björnssonar,
hönnuðar sýningarinnar, er sýningin
tvíþætt. Annars vegar gefur þar að
líta gríðarstórt líkan af kristnitök-
unni á Alþingi fyrir þúsund árum, og
hins vegar er stiklað á stóru í gegn-
um þúsund ára sögu kristninnar. Sá
þáttur sýningarinnar er fyrst og
fremst skjalasýning, en einnig gefur
að líta uppstillingar á ýmsum stór-
atburðum sögunnar sem og eftirlík-
ingar af hversdagslífi fólks í gegnum
aldirnar. Þannig er hinu sjónræna
stillt upp við hlið hins ritaða máls til
að sýningargestir geti kynnt sér
samspil trúar og þjóðlífs í gegnum
aldimar.
Sýningin er á 300 fermetra rými á
fyrstu hæð Þjóðmenningarhússins
og er fyrsta sýningin á þessari hæð
eftir viðamiklar endurbætur hússins.
Sýningin mun standa í tvö ár.
Notendur móta
vefinn sjálfir
SÍMINN Internet opnaði í gær
nýstárlegt vefsvæði á slóðinni
Hugi.is. Þetta er áhugamálavefur
sem byggist á því að notendur taki
sjálfir þátt í að velja það efni sem
er að finna á vefnum. Notendur
vefsins geta sent inn greinar og
myndir um sitt áhugamál, auk
þess sem þeir geta haft samskipti
sín á milli, bæði á áhugamála-
tengdum rásum og á spjallsíðum,
fylgst með því hverjir eru inni á
vefnum og skoðað heimasíður ann-
arra notenda.
Hugmyndin á bak við vefinn er
að efninu sé ekki miðstýrt, þannig
að fáir sjái um að skrifa fyrir
marga, heldur sjái netsamfélagið
um að viðhalda vefnum. Notendur
fá stig fyrir þátttöku sína á vefn-
um og iðnir notendur geta orðið
leiðtogar sem felur meðal annars í
sér að ekki þarf að samþykkja
greinar sem þeir senda inn á vef-
inn. Allir notendur fá eigin heima-
síðu og póstfang og að auki síðu,
þar sem þeir velja sjálfir, eftir
áhugasviðum sínum, hvernig vef-
urinn birtist þeim. Þar geta þeir
meðal annars fengið upp fréttir
tengdar áhugasviði sínu.
A vefnum verður boðið upp á
síður sem hafa tiltekin þemu eða
áhugamál, en í byrjun verða þar
meðal annars síður sem tengjast
fljúgandi furðuhlutum og Formúlu
1 kappakstrinum. Ætlunin er að
bæta við nýrri síðu í hverri viku,
auk þess sem þeim fjölgar eftir því
sem fleiri notendur með ólík
áhugamál koma að vefsvæðinu.
Hugi.is er smíðaður í samstarfi
Símans Internet og Veflausa sím-
ans en að baki síðunni liggur ein-
hver flóknasta vefsmíði sem ráðist
hefur verið í á íslandi.