Morgunblaðið - 24.08.2000, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 24. ÁGÚST 2000
MORGUNBLAÐIÐ
NÁTTHA6I GARÐPLÖNTUSTÖÍ)
Hlynur.Loðkvistur, Guitoppur, Álmur, Bersarunni,
Köreuþinur, Broddgreni.Askur, Hvítgreni.Kashmírreynir,
Gulur bambus,Ryðelri, Svartelrí.Kjarrelrí frá Kamtschatka
Bjarmasóley,Alparósir,Gullklukkurunni frá Hokkaidó.
Blómstrandi eðalrósir.
Tilboð : Allar plöntur í pottum!!! Sitkagreni
50-70cm 500,- Alparifs 450,- Blátoppur 450,-
Aspir 150cm 500,- Evrópulerki 600,- Víðir 140,-
Bakkan Lerki,ösp,stafafura, hvítgreni.sitkaelri, bergfura.
Uppl. s. 4834840. Heimasíða: www.natthagi.is
Erallt ílagi að gróðursetja núna? Já, fram íoktóber!
Opið virka daga OG HELGARfrá 10.00 -19.00
Skrifstof utækn i
250 stundirl

Markmið nómsins er að þjólfa nemendur til starfa ó skrifstofum
og er áhersla lögð á tölvugreinar og bókfærslu. Námið er mjög
hagnýtt og byggist að verulegu leyti á verklegum æfingum.
Námið eykur samkeppnishæfni nemenda og býr þá undir krefj-
andi störf á vinnumarkaði.
Helstu námsgreinar eru:
■ Handfært bókhald
■ Tölvugrunnur
■ Ritvinnsla
■ Töflureiknir
■ Verslunarreikningur
■ Glærugerð
■ Mannleg samskipti
■ Tölvubókhald
■ Internef
STARFSMENNTUN
fjárfesting til framtíðar
Mig langaði að vera vel samkeppnisfær í
öllum almennum skrifstofustörfum og eftir
vandlega umhugsun valdi ég Tölvuskóla
Islands. Þar bætti ég kunnáttuna í Word-
ritvinnslu og Excel-töflureikni og lærði
hand- og tölvufært bókhald, glærugerð,
verslunarreikning ásamt undirstöðuatriðum
í mannlegum samskiptum og Interneti.
Námið er vel skipulagt og kennsla frábær.
Nú finnst mér ég vera fær í flestan sjól.
Steinunn Rósq, þjónustu-
fulltrúi,
íslenska Utvarpsfélaginu
Öll námsgögn innifalin
^ Opið til kl. 22.00
Tölvuskóli íslands
Bíidshöfða 18, sími 567 1466
Fréttir á Netinu
^mbl.is
ERLENT
Kúrsk-slysið og afleiðingar þess fyrir Pútín
Baldnir héraðsstjórar
gætu haldið velli
©Project Syndicate.
Reuters
Forseti Rússlands, Vladímír Pútín, ræðir við aðstandendur sjóliðanna í
Kúrsk. Forsetinn var sakaður um aðgerðaleysi í kjölfar slyssins.
eftir Vjatsjeslav
Níkonov
MUN Kúrsk-slysið og dauði allra
skipverja kjarnorkukafbátsins
sökk\'a umbyltingu Pútíns forseta?
Fram til þessa hefur valdið á hendi
Pútíns ekki átt sér fordæmi í sögu
Rússlands - það byggðist á geysileg-
um vinsældum hans meðal almenn-
ings, vinsældum sem voru gerðar
lögformlegar í kosningum. Hann var
fær um að kveða auðkýfingana í kút-
inn og endurskapa efri deild þingsins
til að deildin lyti vilja hans, gat það í
krafti þess að hann naut almanna-
hylli og önnur ráðandi öfl í Rúss-
landi, sem flest voru rúin trausti,
vissu það.
Framkoma hans í tengslum við
Kúrsk-slysið gróf undan lýðræðis-
legu umboði hans vegna þess að Pút-
ín virtist jafnskeytingarlaus um líf
fólks og allir fyrirrennarar hans í
Kreml. Hve vel honum gengur að
bæta stöðuna mun skera úr um það
hvort umbylting Pútíns verður
áfram lýðræðisleg eða hann grípur
til einræðis til að ná fram markmið-
um sínum.
Ég efast ekki um að Pútín mun
fmna fólk sem kennt verður um að
ekki var beðið um erlenda aðstoð
vegna Kúrsk í tæka tíð. Slysið gæti
jafnvel gefið honum tækifæri til að
hreinsa til í hernum. Fyrsta þolraun-
in sem mun sýna hvort hann nær aft-
ur fyrri áhrifum er væntanlegar hér-
aðskosningar í Rússlandi. Frá
október og fram í desember verður
kosið um 40% af öllum héraðsstjóra-
embættum landsins. Einn af mikil-
vægustu þáttunum í stefnu forsetans
er að vald Moskvustjórnarinnar yfir
héruðunum verði endurreist og þess
vegna verður hann að auka vinsældir
sínar strax.
Umbætur Pútíns á efri deild
þingsins hafa þegar tekið frá hérað-
sstjórunum stöðu þeirra sem áhrifa-
menn á landsvísu og þinghelgina en
embætti héraðsstjóra er enn valda-
mikið í héraðinu sjálfu. Fáir þeirra
geta vakið athygli allra landsmanna
eða storkað Kremlai'valdiriu, eins og
þeir gerðu á dögum Jeltsíns, en völd
þeirra eru raunveruleg og ekki verð-
ur auðvelt að tjónka við þá.
Yfirburðir Pútíns hafa þegar
breytt því hvernig kosningabarátta
eins og nú er fyrir dyrum er háð.
Peningar skipta ekki jafnmiklu og
fyrir ári. Nú skiptir máli að hafa
embættisvöld og skipun sérstakra
fulltrúa forsetaembættisins um allt
Rússland veldur því að áhrif ráða-
manna í Kreml á beina stjórnsýslu
hafa aukist. Þar sem kosningabar-
átta verður ódýrari munu hérað-
sstjórar eiga erfitt með að kaupa sér
endurkjör vegna þess að andstæð-
ingamir munu geta veitt öfluga mót-
spymu.
Og jafnvel þótt héraðsstjórar
vildu kaupa sér kosningasigur era
peningalindimar að þorna. Auðkýf-
ingamir reyndu einu sinni að tengj-
ast héraðsstjórunum náið í von um
Kjör fólks í Rússlandi
hafa batnað síðustu
árin og aðeins 15,6%
segjast lifa undir fá-
tæktarmörkum.
að tryggja sér aðstoð þeirra við að ná
tökum á verksmiðjum á staðnum,
námum og öðram eignum en Pútín
hefur nú lagt hömlur á auðkýfing-
ana. Reyndar em skilaboð Pútíns til
þeirra afar skýr: haldið ykkur írá
stjórnmálum. En ef ríkustu menn-
irnir í Rússlandi halda að forsetinn
hafi orðið fyrir miklu, pólitísku áfalli
gætu þeir skellt sér á ný í stjórnmál-
in og stutt andstæðinga hans í hérað-
skosningunum með fé.
Kjör fólks hafa batnað
En þótt staða Pútíns hafi veikst
nýtur hann góðs af breyttum efna-
hag þjóðarinnar. Aðeins 17,9% af
þeim sem hafa kosningarétt álíta nú
að staða landsins sé „hræðileg", hlut-
fallið er lægra en nokkm sinni síðan
kommúnistaskeiðinu lauk; aðeins
15,6% segjast lifa undir fátæktar-
mörkum. Mótmælaatkvæðunum fer
því fækkandi. Og hvarvetna era
merki um hagvöxt. Sums staðar, til
dæmis í Tsjeljabínsk-héraði, er
framleiðslan 25% meiri en fyrir einu
ári.
Þetta „efnahagsundur" sums stað-
ar í sambandsríkinu merkir að sum
héruð hafa fyrir löngu greitt upp það
sem þau skulduðu í eftirlauna-
greiðslum og launum. Tilfinningin
ánægja er farin að hafa áhrif í kjós-
endahópnum. Pútín hefur í þessu til-
liti náð einstæðum árangri í rúss-
neskri sögu: almenningur er orðinn
ánægðari með árangur stjórnvalda í
efnahagsmálum, ekki vegna áróðurs
heldur vegna þess að lífskjörin hafa
greinilega batnað.
Þetta veldur því að orrustan mikla
milli kommúnista og lýðræðissinn-
aðra umbótamanna, sem hefur verið
efst á dagskrá í sérhverjum kosning-
um frá 1991, er horfin af sjónarsvið-
inu. Fólki er alveg sama um hug-
myndafræði. Það hefur meiri
áhyggjur af verðlagi, atvinnumögu-
leikum, heilsugæslu og menntun.
Það vill stjórn sem endurspeglar
mannleg gildi almennings í gerðum
sínum, eins og komið hefur í ljós í
sambandi við Kúrsk. Kvartanir
vegna hafta á tjáningarfrelsi eða
takmarkaðs frelsis í efnahagsmál-
um, sem mikið er um í Moskvu, hafa
lítinn hljómgrunn úti á landsbyggð-
inni.
Jafnvel þótt Pútín verði áfram
veikari í sessi en áður geta stjóm-
völd í Kreml gert sér vonir um að
losna við „Rauðu héraðsstjórana" al-
ræmdu í Brjansk, Volgograd og Vor-
onezh fyrir tilstuðlan lýðræðislegra
ákvarðana kjósenda, það er að segja
ef ráðamenn í Kreml tryggja að
kosningarnar úti í héruðunum fari
tiltölulega vel og heiðaiTega fram.
Sama er uppi á teningnum í héraðum
þar sem við völd eru þekktir en óút-
reiknanlegir menn eins og Rútskoi
(sem stjómaði valdaránstilraunnini
gegn Jeltsín 1993) í Kúrsk-héraði og
hinn spillti Gorbenko í Kalíníngrad.
En í héruðum þar sem við völd eru
öflugir stjórnmálamenn - í Astra-
kan, Tsjeljabínsk, Krasnodar og
Stavropol, til dæmis - gerir pólitíska
tjónið sem Pútín hefur orðið fyrir
síðastliðna viku ósennilegt að hann
geti losnað við héraðsstjóra sem eru
á móti honum. Hægt er ef til vill að
líta á þessa stöðu mála sem að
nokkru leyti jákvæða. Nú virðist sem
vald forsetaembættisins sé komið
undir stuðningi almennings og er
ekki stuðningur fólksins kjarni lýð-
ræðisins? Ef þetta reynist vera svo
getur verið að sjóliðamir í Kúrsk
hafi ekki dáið til einskis.
Höfundur er forseti Polityka-
stofnunarinnar, er einn afþekktustu
stjórnmálaskýrendum í Rússlandi og
barnabarn Vjatsjeslavs Molotovs,
utanríkisráðherra Stalíns.
að ósýnileika fundinn?
Lykillinn
The Daily Telegraph.
BANDARÍSKIR vísindamenn telja
sig hafa fundið aðferð til þess að
gera hold gegnsætt í nokkrar mín-
útur í senn. Með því að hafa áhrif á
það hvemig ljós fer í gegnum vef
hefur hópur verkfræðinga við Há-
skólann í Texas færst nær því sviði
sem hefur tilheyrt vísindaskáld-
skap.
Segja verkfræðingamir að þeir
geti búið til tímabundinn „glugga“
á vefi og geri það læknum kleift að
sjá allt að fimm sinnum dýpra en nú
er hægt á svæði sem er allt að fímm
fersentimetrar.
Tæknin hefur ekki enn verið
reynd á mönnum, en vísindamenn-
irnir telja að hún geti komið að not-
um við sjúkdómsgreiningar, t.d.
auðveldað að greina útbreiðslu
húðkrabbameins. Þá geti þetta nýst
við meðferð, t.d. með því að gera
læknum kleift að miða leysigeisla á
vef sem liggur á nokkru dýpi.
Með því að sprauta ýmsum efnum
í rottur og hamstra tókst verkfræð-
ingunum að gera litla flcti á húð
dýranna allt að því gegnsæja í um
tuttugu mínútur. Prúfessor Ashley
Welch, sem stjómaði rannsókninni,
sagði að hægt hafi verið að koma
auga á æð sem ekki hafi verið sýni-
Ieg áður.
Ljós kemst yfirleitt ekki í gegn-
um húð vegna þess að það tvístrast.
eins og kastljós í þoku. Líkt og hver
og einn vatnsdropi í þokunni dreifii'
Ijósinu dreifa litlar einingar í vef
ljósinu. Til að sigrast á þessu not-
uðu verkfræðingarnir glýseról, sem
er ákveðin tegund alkóhóls og
þurrkar vatn úr vefjum. Enn á eftir
að kanna eitrunaráhrif aðferðar-
innar, sem Welch viðurkennir að sé
„mikilvæg spurning".