Morgunblaðið - 02.11.2000, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 2. NÓVEMBER 2000 35
LISTIR
Gimlungasaga í
þremur bindum
Menningin blómstrar í Vesturheimi nú sem
fyrr. Kanadamenn af íslenskum ættum hafa
ætíð gefíð mikið út af bókum og Steinþór
Guðbjartsson kannaði í Manitoba hvað væri
framundan í þeim efnum.
NELSON S. Gerrard, kennari og
kunnur ættfræðingur í Árborg í
Manitoba-fylki í Kanada, hefur að
undanfömu unnið að ritun sögu
Gimli, sem hann kallar Gimlunga-
sögu, og stefnir hann að því að
fyrsta bindið komi út á næsta ári en
hann gerir ráð fyrir að landnáms-
sagan frá 1875 verði sögð í þremur
og jafnvel fjórum bindum.
Fyrir 15 árum gaf Nelson út bók-
ina Icelandic River Saga eftir átta
ára gagnasöfnun og vinnu. Þar rek-
ur hann sögu íslensku landnemanna
9g ættingja þeirra í Fljótsbyggð og
Isafoldarbyggð - í Riverton og ná-
grenni við Islendingafljót í Nýja ís-
landi - á tæplega 900 síðum í A4
broti og segir að uppbygging Giml-
ungasögu verði með svipuðu sniði.
Sögð verði saga allra landnema í
Víðirnesbyggð, sem er í kringum
Gimli við vestanvert Winnipeg-vatn,
og saga íbúanna í 125 ár. „Það verða
þættir um landnámsfólkið, forfeður
þess á íslandi og afkomendur
héma,“ segir Nelson og bætir við að
jafnframt verði greint frá byggðinni
sem slíkri. „Eg er kominn með
margar gamlar ljósmyndir, sumar
jafnvel 120 ára gamlar, sem hafa
aldrei birst á prenti," segir hann um
gagnasöfnunina. ,Auk þess hef ég
safnað bréfum og skjölum víðs vegar
og nýlega fékk ég 2. útgáfu af
stjórnarlögum Nýja íslands sem
voru handskrifuð og birt 1878.“
Nýja íslandi var skipt upp í reiti
eða svæði og tekur Nelson fyrir
ákveðinn landshluta í Víðirnesbyggð
í hverri bók. Byrjar á syðsta hlutan-
um og segir að hugsanlega verði 3.
bindið um Gimli til 1925 og þá 4.
bindið um Gimli frá 1925 fram á okk-
ar daga. Nelson gerir ráð fyrir að
hver bók verði 500 til 600 bls. í stóm
broti en hann gefur bækurnar út
sjálfur.
Uppskriftarbók
á næsta ári
Þegar íslenskar konur fluttu með
fjölskyldum sínum til Kanada á síð-
asta fjórðungi 19. aldar tóku þær
með sér mataruppskriftir og hafa
þær fylgt ættliðunum síðan. Upp-
skriftin af vínartertunni, sem víða
má fá í Vesturheimi, er frá umrædd-
Fyrirlestrar og'
námskeið í Opna
listaháskólanum
MÁNUDAGINN 6. nóvember
heldur Stefán Snævarr fyrirlestur í
Listaháskóla Islands í Laugamesi, kl.
15 í fyrirlestrarsal 021. Stefán
Snævarr er 1-amanuensis (dósent) í
heimspeki við háskólann í Lilleham-
mer í Noregi. Doktorsritgerð hans,
„Minerva and the Muses. The Place
of Reason in Aesthetics" kom út í bók-
arformi í fyrra. Þar ver Stefán skyn-
semishyggju um listdóma, það er þá
skoðun að listdómar séu ekki bara
smekkbundnir heldur megi skynsem-
in sín nokkurs við listmat. Fyrirlestur
hans fjallar um sama efni og ber heit-
ið „Smekkurinn og listin. Eru list-
dómar öldungis huglægir?" Auk
fræðistarfa hefur Stefán fengist við
ritstörf og gefið út sjö ljóðabækur.
SPESSI - Sigurþór Hallbjömsson
- heldur fyrirlestur í Listaháskóla ís-
lands, Skipholti 1, stofu 112 miðviku-
daginn 8. nóvember kl. 15. Sýning á
verkum hans stendur nú yfir í New
York og nefnist hún „Bensín".
Nýjasta verk hans ber hinsvegar
heitið „Natura Morte“ eða „Kyrralíf ‘
og í fyrirlestrinum mun hann fjalla
um það ásamt öðrum verkum sínum.
Náraskeið
Bókagerð Kenndar verða ólíkar að-
ferðir við einfalt bókband byggðar á
japönskum hefðum. Kennt að gera
bókarkápur með mismunandi aðferð-
um. Nemendur búa til a.m.k. 5 bækur
í mismunandi broti og, ef tími vinnst
til, bók með innihaldi.
Kennari er Sigurborg Stefánsdótt-
ir myndlistarmaður. Kennt verður í
Listaháskóla Islands í Skipholti 1,
stofu 112. Inngangur B. Kennslutími
fimmtudag 9. nóvember kl. 18-22 og
helgina 11.-12. nóvember kl. 10-16,
alls 20 stundir.
Þátttökugjald 16.000 krónur, efni
innifalið.
Tölvuvinnsla á prentfilmum Unnið
við undirbúning á listprentun, seri-
grafi, ritonfilmum, koparþrykki og
fótógrafískri prentun. Photoshop not-
að til vinnslu á greiningarfilmum fyrir
þrykk. Námskeiðið krefst nokkurrar
kunnáttu í notkun Photoshop.
Kennari er Leifur Þorsteinsson,
ljósmyndari og umsjónarmaður ljós-
myndavers LHÍ. Kennt verður í
tölvuveri Listaháskóla íslands, stofu
301, Skipholti 1. Inngangur A.
Kennslutími er mánudag og þriðju-
dag 13.-14. nóvember, kl. 18-22, alls
10 stundir.
Þátttökugjald 7.500 krónur.
Umbrot prentgripa Kennd verða
undirstöðuatriði umbrots í Quark-
XPress-umbrotsforritinu. Námskeið-
ið er grunnnámskeið, ætlað þeim sem
hafa grunnþekkingu á tölvum. Kennt
verður að setja upp bæklinga og
fréttablöð, unnið með leturbreytingar
og liti, myndir og uppsetningar. Að
námskeiðinu loknu eiga nemendur að
geta búið til blöð og bæklinga.
Kennari er Margrét Rósa Sigurð-
ardóttir, prentsmiður og kennari í
grafískri hönnun í LHI. Kennt verður
í tölvuveri Listaháskóla íslands, stofu
301, Skipholti 1. Inngangur A.
Kennslutími er mánudag til
fimmtudags 20.-23. nóvember, kl. 18-
22, alls 20 stundir.
Þátttökugjald 15.000 krónur.
Leikhúsið í Kirsuberjagarðinum
Þjóðleikhúsið sýni eitt af leikverk-
um rússneska leikskáldsins Antons
Tsjekhovs, Kirsuberjagarðinn. Leik-
stjóri er Rimas Tuminas ft-á Litháen.
Námskeiðið er tvíþætt. Þriðjudags-
kvöldið 21. nóvember heldur Ami
Bergmann rithöfundur erindi um
Kirsubeijagarðinn og höfundinn, en
þriðjudagskvöldið 28. nóvember
verða umræður um verkið og sýning-
una ásamt aðstandendum hennar, en
þá hafi nemendur séð sýninguna.
Nemendur velja sér sjálfir sýningar-
dag en miðaverð er innifalið í þátt-
tökugjaldinu. Fyrirlesturinn og um-
ræðumar fara fram í Listaháskóla
Islands, Skipholti 1, stofu 112 og hefj-
ast kl. 20.
Þátttökugjald 4.000 krónur.
Nýjar
geislaplötur
Morgunblaðið/Kristinn
Nelson S. Gerrard skoðar safn íslenskrar menningararfleifðar í Vestur-
heimi, sem er í menningarmiðstöðinni á Gimli, The Waterfront Centre.
um tíma og sama má segja um
pönnukökur, rúllupylsu, slátur og
fleira.
Kristin Olafson Jenkins, ung kona
af íslenskum ættum, dóttir Lois og
Irvin Olafson, fædd og uppalin í
Manitoba en búsett í Thunder Bay í
Ontario, hefur um nokkurt skeið
safnað saman uppskriftum af ís-
lenskum réttum meðal Vestur-ís-
lendinga í Norður-Ameríku í þeim
tilgangi að gefa út matreiðslubók á
næsta ári. Að sögn Guðrúnar
Ágústsdóttur, eiginkonu Svavars
Gestssonar, sendiherra og aðalræð-
ismanns Islands í Winnipeg, gerir
Kristín grein íyrir hvernig gamlar
uppskriftir hafa þróast með tíð og
tíma, vélvæðingu og meira framboði
af alls kyns varningi, en í bókinni
getur hún um eigendur uppskrift-
anna og gjarnan fylgir góð saga
með.
Guðrún Jónsdóttir úr Loðmund-
arfirði, amma Guðrúnar Ágústsdótt-
ur, handskrifaði uppskriftir í
Kvennaskólanum í Reykjavík fyrir
rúmum 80 árum og er Kristín að
bera þær saman við aðrar uppskrift-
ir sem hún hefur, auk þess sem hún
hefur Matarást, rit Nönnu Rögn-
valdardóttur, til hliðsjónar. „Kristín
fléttar inn í uppskriftir sínar frá-
sagnir af fiskveiðum á Winnipeg-
vatni, matarkistunni, og birtir
myndir í bókinni af bátum og ýmsu
tengdu veiðinni,“ segir Guðrún og
bætir við að töluvert verði af ljós-
myndum í bókinni auk teikninga
Kristínar af ýmsum réttum.
„Kristín er listakokkur, innan-
hússarkitekt og myndlistarmaður en
ekki sagnfræðingur og telur bókina
því ekki sagnfræði heldur miklu
frekar tilraun til að halda til haga ís-
lenskum uppskriftum í Vesturheimi
og setja þær í samhengi við nútím-
ann. Þetta heitir uppskriftabók hjá
henni en hún er að segja sögu og
þetta er að verða mjög spennandi
saga,“ segir Guðrún, og bætir við að
Kristín eldi hverja uppskrift. „Hún
segir til dæmis að þetta séu pönnu-
kökumar hennar Lornu Tergesen á
Gimli og svo framvegis og ég tel að
þessi bók verði gífurlega merkileg
heimild um lifnaðarhætti hér
vestra," segir Guðrún.
• ÚT er kominn nýr hljómdiskur
með verkum Jóns Leifsí flutningi
Sinfóníuhljómsveitar Isiands, undir
stjórn Anne
Manson, og
nokkurra valin-
kunnra söngvara.
I fréttatilkynn-
ingu segir: „Á
þessum diski er
sýnd ný hlið á
Jóni miðað við
íyrri diska í þess-
ari útgáfuröð og
meðal verka á þessari plötu eru Haf-
ís, Guðrúnarkviða, Nótt og fleiri.
Upptökur fóru fram í Hallgríms-
kirkju og Seltjarnameskirkju í maí
og september 1999. Tónmeistarar
vom Marion Schwebel og Ingo
Petry.“
Sænska útgáfan BlSgefur út en
Japis dreifir á íslandi. Verð: 1.799
krónur.
• Núerkominútfjórðaplataníút-
gáfuröðinni Óskalögin.
I fréttatilkynningu segir: Platan
inniheldur 40 lög eins og hinar fyrri
og í þetta sinn em lögin frá árunum
1967-1976. Markmiðið með Óska-
lagaröðinni er að gefa tónlistarunn-
endum kost á að eignast öll vinsæl-
ustu dægurlög íslandssögunnar á
nokkmm safnplötum og má segja að
með þessari plötu sé allt það helsta
frá fyrstu 25 ámnum í dægurlaga-
sögu íslands komið út í útgáfu-
röðinni. Flytjendur em m.a. Hljóm-
ar, Vilhjálmur Vilhjálmsson,
Trúbrot, Lónlí Blú Bojs, Dátar,
Þrjú á palli, Mannakorn o.fl.“
íslenskir tónargefa út. Verð:
2.499 krónur.
Jón Leifs
30% afsláttur af vissum fatnaði
20% afsláttur af rúmfötum
og gardínum J'M o t\ f o o
Laugavegi • Kringlunni