Morgunblaðið - 02.11.2000, Blaðsíða 50

MORGUNBLAÐIÐ
50 FIMMTUDAGUR 2. NÓVEMBER 2000
MINNINGAR
+ Ólöf Sigvalda-
dóttir fæddist i
Stykkishólmi 11.
september 1906. Hún
lést á St. Jósefsspít-
alanum í Hafnarfirði
19. október síðastlið-
inn og fór útför
hennar fram frá
Borgarneskirkju 28.
október.
_. Elsku amma mín,
með miklum söknuði
langar mig að rifja
upp nokkrar minning-
ar frá liðnum árum.
Ég tel það forréttindi að hafa
fengið að alast upp í næsta húsi við
þig öll mín yngri ár. Allt frá þvi ég
man fyrst eftir mér hljóp ég oft á
dag á milli húsanna og yfír til þín.
Það var gaman að koma inn og fá
að dunda sér hjá þér. Mér er minn-
isstæður dótakassinn undir eldhús-
innréttingunni með trékubbum og
spilum í sem virtist þá vera einn af
mikilvægari þáttum í tilverunni.
Oft kom það fyrir að þú baðst
mig að fara í sendiferðir fyrir þig,
kannski út í búð eða á pósthúsið,
og fannst mér alltaf vænt um að fá
að fara þessar ferðir. I minning-
unni voru þær mikil verkefni sem
mér var í mun að leysa sem best af
hendi. Eftir ferðirnar var alltaf
boðið upp á súkkulaðimola eða ann-
að góðgæti.
Mér er sérlega minnisstætt þeg-
ar kakósúpa var í eftirmat hjá þér.
Þá hringdir þú alltaf yfir til mín og
bauðst mér að koma því þú vissir
að mér þótti hún svo góð hjá þér.
Alltaf var það svo að ég gleypti í
. mig fullan disk á augabragði og
bað um annan en náði þó aldrei að
klára enda búinn að borða yfír mig.
Stundum kom það fyrir að ég var
í pössun yfír nótt hjá þér, þá var
alltaf gaman að heyra söguna um
hana Gilitrutt sem þú sagðir svo
skemmtilega. Tilþrifín hjá þér og
persónulýsingarnar voru svo
mögnuð að það var eins og við vær-
um þátttakendur í ævintýrinu sjálf.
Það er ekki hægt að segja annað
en að þú hafir tekið þátt í þroska
mínum á yngri árum. Þannig var
það eina nóttina fyrir jól sem ég
var í pössun hjá þér og fékk auð-
vitað að setja skóinn út í glugga.
Mig var nú farið að gruna að jóla-
sveinninn væri ekki alveg eins
•"* raunverulegur og fyrri ár. Vissu
mína fékk ég þegar ég fékk súkkul-
aðimola með bútum af bréfi á í skó-
inn, því það var einmitt þinn stfll.
Jóladagarnir hjá þér eru eitt af
því sem ég á hlýjar minningar frá.
Það var alltaf mikil veisla hjá þér á
aðfangadagskvöld þegar allar fjöl-
skyldurnar í Borgarnesi komu
saman og opnuðu pakkana frá þér.
Alltaf kom nammipoki með í pakk-
anum sem gladdi mikið og oft
fylgdu ullarsokkar eða vettlingar
með sem þú hafðir prjónað sjálf.
Ég man eftir allnokkrum síðbúnum
aðfangadagskvöldum þar sem ég
var í náttfötum og ullarsokkum.
Mér er líka minnisstætt þegar við
- krakkarnir fengum að fara í búrið
og fá kók eða appelsín í gleri sem
var í kassavís á gólfinu. Tappanum
náðum við sjálf af því þú áttir „al-
vöru“ upptakara á veggnum eins
og í búðunum.
Það var svo á mínum unglingsár-
um að þú fluttir í Hafnarfjörðinn í
herbergið þitt á Hrafnistu. Það var
mikið gaman að heimsækja þig
þangað, þér leið vel þar þín síðustu
ár og það gladdi mig mikið. Þegar
ég fór í menntaskóla til Reykjavík-
ur fannst mér gott að koma í heim-
_ sókn til þín síðdegis eftir langan
~skóladag og spjalla um heima og
geima. Stundum fór ég líka í sendi-
ferðir fyrir þig eins og á yngri ár-
um að kaupa lopa fyrir þig eða eitt-
hvað til að hafa með kaffínu og átti
þá alltaf að kaupa eitthvert góð-
gæti fyrir sjálfan mig fyrir viðvik-
ið.
Þú komst mér sífellt á óvart með
það hvað þú mundir hlutina vel.
Alla afmælisdaga og
ártöl merkra atburða
mundir þú án þess að
hafa nokkuð fyrir því.
Ég gleymi því aldrei
þegar ég sagði þér að
ég væri að gera verk-
efni í skólanum um
Hvítárbrúna við
Ferjukot og ég spurði
þig hvort þú myndir
hvenær hún var
byggð. Þú varðst
hugsi smástund, en
sagðir svo að þú gætir
ekki munað hvort það
hefði verið í fyrstu eða
annarri vikunni í nóvember 1928
sem hún var vígð! Ég fór svo heim
og fletti upp í Öldinni okkar og
komst að því að það var 10. nóvem-
ber 1928!
Mér varð hugsað til minna yngri
ára um daginn þegar við Helga
heimsóttum þig með Kolbrúnu Evu
dóttur okkar. Sú stutta var að leika
sér að stafnum þínum og hjóla-
grindinni á gólfinu hjá þér á
Hrafnistu á svipaðan hátt og ég gat
dundað mér hjá þér í æsku minni.
Það er af mörgu að taka amma
mín enda stundir okkar saman
búnar að vera margar og góðar.
Það tekur mig sárt að þurfa að
kveðja þig nú. Ég vil þakka þér
fyrir allar okkar stundir og bið
góðan Guð að geyma þig.
Ari Guðmundsson.
Elsku amma. Ekki bjóst ég við
að ég ætti eftir að kveðja þig jafn-
skyndilega og raun bar vitni. Pabbi
tjáði mér að þú hafir farið í rann-
sókn á St. Jósefsspítala mánudag-
inn 16. október og í heimsókn
minni til þín á þriðjudegi, sem ég
mun seint gleyma, varð mér ljóst
að þetta var meira en rannsókn,
Guð hafði ákveðið að taka þig frá
okkur og á fimmtudagskvöldi
varstu öll. Þetta var táknrænt fyrir
þá hugsun sem ríkti í huga þínum
að ekki skyldi hefja neitt á mánu-
degi.
Allt mitt líf hefur styrkur þinn
verið eftirtektarverður, þó að
líkamsstyrkurinn hafi farið dvín-
andi síðustu ár þá hefur þinn and-
legi og mikli viljastyrkur aldrei
farið dvínandi sama hvað á undan
hefur gengið.
Alltaf var gaman að koma í
Borgarnes til þín og í það and-
rúmsloft sem umlék þig, þangað
kom maður ekki á hverjum degi og
því var margt leyft þar sem ekki
leyfðist heima. Þegar komið var
inn til þín eftir athafnasaman dag
fékk maður að fara inní búr að
næla sér í litla kók og viðeigandi
kræsingar.
Á síðustu árum átti ég margar
góðar kvöldstundir með þér á
Hrafnistu þar sem bridge var spii-
að. Þessi kvöld eru manni ógleym-
anleg, fáir fengu að trufla hvort
sem var um heimsókn eða símtöl
að ræða. Ávallt kom það manni á
óvart hversu minni þitt var gott og
ekki skorti þig heldur kraftinn og
varst alltaf tilbúin að spila frameft-
ir.
Með þessum stuttu minningum
kveð ég þig og vona að þér líði vel
þar sem þú ert.
Sturla Ómarsson.
Þegar síðustu geislar sumarsól-
arinnar dóu út og glæstar bjarkir
felldu laufin lauk ein af hetjum
aldamótakynslóðarinnar jarðvistar-
göngu sinni.
Ólöf Sigvaldadóttir fæddist 11.
september 1906 í Stykkishólmi.
Hún var dóttir hjónanna Guðlaug-
ar Jóhannsdóttur og Sigvalda Val-
entínussonar skipstjóra, Stykkis-
hólmi. Þar ólst hún upp ásamt
tveimur systrum, Þorbjörgu og
Gróu Maríu, við vinnu og reglu-
semi. En sorgin barði dyra. Faðir
þeirra fórst með sjö manna skips-
höfn í aftakaveðri 28. janúar 1924.
Sá atburður ristist djúpt í sál 17
ára dótturinnar. En lífið hélt áfram
og Ólöf hugði til mennta. Gekk hún
í Kvennaskólann í Reykjavík,
stundaði bóknám í tvo vetur og
hússtjórnarnám í einn vetur. Hún
lærði á píanó í Stykkishólmi sem
barn og unglingur en vildi bæta við
það nám og sótti því tíma í orgel-
leik hjá Páli Isólfssyni dómorgan-
ista. Áð því loknu gerðist hún org-
anisti um tíma í Stykkishólms- og
Helgafellskirkjum. Síðar var hún
organisti í kirkjunni á Borg á Mýr-
um í mörg ár. Lét hún þau orð eitt
sinn falla að mestu gleðistundir
sínar hefði hún átt við orgelið.
Var það ekki algengt á þessum
tíma að stúlka utan af landi hefði
svo góða menntun. Sýnir það best
dugnað hennar og viljafestu.
Olöf giftist Ara Guðmundssyni
vegavinnuverkstjóra frá Skálpa-
stöðum í Borgarfirði 9. júlí 1933.
Stofnuðu þau heimili í Borgarnesi
og eignuðust átta börn. Upp kom-
ust sex synir og ein dóttir en þau
misstu yngsta barnið. Ái'ið 1959
varð Ólöf fyrir þeirri miklu sorg að
missa mann sinn af slysförum. Féll
hann af hestbaki og lést. En Ólöf
hélt festu sinni og kjarki með
stuðningi dugmikilla barna.
Sagt er að hver sé sinnar gæfu
smiður. Finnst mér það hafa sann-
ast á Ólöfu. Með dugnaði og
bjartsýni gekk hún sína lífsbraut.
17. ágúst 1963 giftist hún í annað
sinn frábærum manni, Jóni Sig-
urðssyni frá Skíðsholtum. Sagði
Ólöf mér að það hafi verið sér
heillaspor. Þau bjuggu saman í 29
ár. Ólöf hélt með reisn upp á 100
ára afmæli beggja eiginmannanna
eftir þeirra dag. Býst ég ekki við
að margar konur hafi staðið í þeim
sporum.
Ólöf lét félagsmál til sín taka.
Var hún í stjórn Kvenfélags Borg-
arness og ritari félagsins til fjölda
ára. Einnig starfaði hún í bridsfé-
lagi staðarins og var frábær
bridsspilari. Hreifst hún mjög af
bridsíþróttinni. Ég kynntist Olöfu
fyrst veturinn 1967 er hún kom til
dvalar á Heilsustofnun NLFÍ í
Hveragerði þar sem ég starfaði.
Á miðjum aldri bilaði önnur
mjöðmin og leið hún mikið fyrir þá
fötlun. Tæknin var þá ekki sú sama
og nú til að hjálpa slíkum sjúkling-
um. Ólöfu líkaði vel dvölin á hælinu
og átti eftir að dvelja þar í 26
skipti. Sagðist hún geta haldið sér
við ef hún kæmist einu sinni á ári á
hælið. Ólöf var afar prúð og hóg-
vær í allri framgöngu en það duld-
ist engum að þar fór kempa.
Ekki hafði hún dvalið lengi í
Hveragerði er hún hafði komið
saman „bridspartýi" og eftir það
varð hún eftirsóttur bridsspilari.
Átti hún þar marga aðdáendur.
En áhugamál Olafar voru fleiri.
Hún hafði yndi af tónlist og söng.
Settist hún oft við píanóið í dag-
stofunni og spilaði af lífi og sál.
Dreif þá gestina til hennar og
söngur upphófst. Oft leyndist gott
söngfólk í hópnum og úr varð hin
besta skemmtun sem skapaði góð-
an heimilisbrag. Einnig spilaði Olöf
oft við helgiathafnir í kapellu stað-
arins.
Ég er þakklát fyrir að hafa
kynnst Ólöfu Sigvalda og átt vin-
áttu hennar. Ég þakka allar
ánægjustundirnar með henni bæði
í Hveragerði og annars staðar,
heimsóknina til hennar er hún
bauð mér og vinkonu minni til sín á
Þórunnargötu 1 í Borgarnesi og
ferðaðist með okkur hringferð um
Snæfellsnesið til Stykkishólms,
siglinguna með Baldri um Breiða-
fjörð og heimsóknina á byggðasafn
Dalasýslu á Laugum í Sælingsdal.
Hún var yndislegur ferðafélagi
sem þekkti öll helstu örnefni og
sögur tengdar þeim því að ekki
brást minnið. Var þetta ógleyman-
leg ferð. Síðast en ekki síst þakka
ég upphringingarnar og allt
skemmtilega spjallið.
Ólöf var gæfumanneskja. Hún
naut mikillar umhyggju barna
sinna, fylgdist hrifin og stolt með
áföngum og sigrum barnabarnanna
á menntabrautinni.
Hún eyddi ævikvöldinu á Hrafn-
istu í Hafnarfirði. Þar var hún
ánægð og þakklát öllum er réttu
henni hjálparhönd. Hún kunni þá
list að leita að björtu og jákvæðu
hliðunum. Hún kvaddi með reisn
eftir þriggja daga legu á spítala.
Ég votta börnum hennar, barna-
börnum og öllum vandamönnum
innilega samúð. Minningin um mik-
ilhæfa konu lifir. Ég kveð vinkonu
mína með versi eftir Sveinbjörn
Egilsson:
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka,
þinn engil svo ég sofi rótt.
Pálína R. Kjartansdóttir.
Ég sakna þín Ólöf og harma þitt lát
það gjörir mig einmana og snauða,
En allir verða að endingu mát
í örlagatafli við dauðann.
Ólöf Sigvaldadóttir var fædd og
uppalin í Stykkishólmi og voru for-
eldrar hennar Sigvaldi Valentínus-
son skipstjóri og kona hans Guð-
laug Jóhannsdóttir. Guðlaug var
dóttir Jóhanns Guðmundssonar og
Þorbjargar Ó. Snóksdalín er
bjuggu í Ólafsey.
Stykkishólmur þótti mikill
menningarbær og er eflaust enn.
Þar var mikið um tónlist og leiklist
svo eitthvað sé nefnt.
Ung að aldri fór Ólöf að læra að
spila á orgel hjá mikilli tónlistar-
konu er hét Kristín Möller.
Ólöf fór í Kvennaskólann í
Reykjavík og lauk þaðan prófi með
ágætum, síðan hefur hún nám hjá
Páli Isólfssyni í orgelleik. Hún
verður síðan kirkjuorganisti í
Stykkishólmskirkju til margra ára,
eða þar til hún kynnist ungum og
glæsilegum Borgfirðingi, Ara Guð-
mundssyni, og giftist honum. Þau
reistu sér bú í Borgarnesi og þar
biðu þeirra mörg verkefni. Ari var
vegavinnuverkstjóri er hafði mikil
umsvif og leituðu því margir til
hans.
Ólöf var glæsilegur persónuleiki
sem bar með sér mikla reisn, hún
var gestrisin og frábær gestgjafi
og átti létt með að hefja samræður
við fólk. Hún kunni þá list að vera
góður hlustandi og hóf mál sitt með
háttvísi og alúð enda laðaðist fólk
að þessari konu.
Lengi var Ólöf kirkjuorganisti í
Borgarnesi og þar af leiðandi þátt-
takandi í gleði og sorg safnaðar-
fólks í sínum heimabæ.
Ólöf vann að mörgum félagsmál-
um og segir það sig sjálft að vinnu-
dagur hennar hafi verið oft á tíðum
langur. Þau Ólöf og Ari eignuðust
sjö börn og eru þau öll orðin full-
orðin í dag og dugmiklir þjóðfé-
lagsþegnar sem ánægjulegt er að
þekkja.
Ég sem þessar línur rita var
ekki daglegur gestur hjá Ólöfu en
ættarböndin eru sterk í þessari
ætt. Faðir minn og Ólöf voru
systkinabörn frá Ólafsey og betri
geta systkini ekki verið en þau
voru. Yið Ólöf áttum margar
ánægjustundir í kvöldrabbi okkar
síðastliðin ár, hún vissi margt um
liðna tíð og var ánægjulegt að
hlusta á hennar frásögn.
Að endingu bið ég Guð að blessa
þessa frænku mína og hennar
niðja.
Unnur Lilja
Hermannsdóttir.
Ég sit með penna í hönd og læt
hugann reika nokkur ár aftur í tím-
ann.
Öldruð kona, Ólöf Sigvaldadótt-
ir, kemur sem vistmaður hér inn á
Dvalarheimili aldraðra sjómanna,
Hrafnistu í Hafnarfirði. Ekki datt
mér þá í hug að við ættum eftir að
starfa hér saman að ýmsum félags-
málum aldraðra um árabil. Nú þeg-
ar þú hefur kvatt okkur í hinsta
sinn finn ég best hvað missir okkar
er mikill. Ætíð varst þú boðin og
búin að styðja góð málefni sem
öðrum gátu orðið til heilla.
Nú sitjum við spilafélagar þínir
hnípnir og horfum á auða stólinn
þinn. Það vantaði alltaf svo mikið
ef þú gast ekki einhverra hluta
vegna mætt. Við þökkum þér allar
samverustundirnar og biðjum góð-
an Guð að leiða þig inn á nýjar
brautir ljóss og lífs, Ingigerður
Benediktsdóttir vinkona þín kveð-
ur þig og þakkar þér alla vináttu
þína.
Góður Guð styðji og styrki eftir-
lifandi fjölskyldu þína.
Sigurjón Björnsson.
Látin er elskuleg amma mín,
Ólöf Sigvaldadóttir, 94 ára gömul.
Ég hef oft hugsað um að að þessari
stund kæmi að amma mín dæi, en
var þó ekki viðbúin henni. Alveg
fram í síðustu viku lífs síns var
amma eldklár þó að líkamlegt þrek
færi þverrandi.
Nú er hún horfin. Ég hélt í hönd
hennar í stutta stund á dánarbeð-
inu og gleymi aldrei handtakinu
hennar sem ég þekkti vel. Hún var
svo falleg þar sem hún lá í sjúkra-
rúminu og höndin svo hlý og mjúk.
Það var mikil ró yfir henni. Hún
var tilbúin að deyja. Hún hafði alið
sjö börn, haldið stórt heimili, eign-
ast 19 barnabörn og elskaði þau öll.
Heimili hennar var alla tíð
mannmargt af börnum og gestum.
Minningarnar hrannast upp. Allar
ferðirnar mínar í Borgarnes. Allar
stundirnar heima hjá henni. Ég
sótti í að fara til ömmu. Jafnvel
þótt það þýddi að fara ein í rútu. I
Borgarnesi var alltaf gaman og
nóg að sýsla. Amma setti aldrei út
á pjattið eða sérviskuna í borgar-
barninu og umbar óþekkt og
prakkarastrik af stakri þolinmæði
og góðmennsku. Hjá henni naut ég
frjálsræðis og var hrósað og hug-
hreyst.
Ámma var mikil kona með sítt,
rautt hár sem var fléttað í hnút að
aftan. Hún var í útliti ósvikin
amma sem klæddist kjólum og
svuntum og á hátíðarstundum
klæddist hún ávallt upphlut. Ég sé
hana fyrir mér við orgelið spilandi
af hjartans lyst. Stundum söng hún
með og var hissa þegar ég þekkti
ekki gömlu lögin úr „Fjárlögun-
um“. Þegar hún kom í heimsókn til
Reykjavíkur hafði hún yndi af að
hlusta á mig spila á píanóið. Hún
kenndi mér að spila olsen, marías,
rússa og fleiri spil og seinna brids.
Við spiluðum mikið saman og hún
leyfði mér oftast að vinna. Nammi-
skápurinn á ganginum var vinsæll
og alltaf eitthvað til þar en hann
var ávallt læstur og amma hafði
lykilinn. Frægt er orðatiltæki
hennar þegar við krakkarnir vor-
um búin að nuða í henni að fá
meira nammi: Jæja þá, einn í við-
bót og þegiðu svo. Fóru ófáar
stundirnar í að leita að lyklinum að
skápnum.
Hún kom mér í kynni við Önnu á
Gilsbakka í Hvítársíðu, sem ég var
hjá í fimm sumur. Þangað heim-
sótti hún mig á hverju sumri með
fullt veski af brjóstsykurpokum
fyrir alla krakkana á bænum. Eitt
skiptið kom hún að Gilsbakka í
rútu með eldri borgurum úr Borg-
arnesi. Þar stormaði hún inn í litlu
fallegu kirkjuna á bænum og sett-
ist við orgelið og vel var tekið und-
ir í söng.
Amma var mikil hannyrðakona
og sérstaklega afkastamikil prjóna-
kona. Hún prjónaði og seldi lopa-
peysur í mörg ár. Ég sé hana fyrir
mér á Þórunnargötunni þar sem
hún sat á kvöldin og prjónaði og
dottaði svo í stólnum öðru hvoru.
Langflestir ullarsokkar og vettl-
ingar sem börnin min eiga eru eftir
hana svo og hosurnar mínar og ull-
arvettlingarnir. Einnig á ég eftir
hana ungbarnateppi, dúka, milli-
verk og servéttuhringi. Allir þessir
munir eru mér dýrgripir í dag.
Hún stjórnaði stórfjölskyldunni
á afar hljóðlátan hátt, hafði ein-
dregnar skoðanir og lá ekki á þeim.
Hún var elskuð af okkur öllum og
ég veit ég mun aldrei kynnast
neinni annarri henni líkri. Hún
veitti mér hugarorku og var mín
fyrirmynd.
Ég er þakklát fyrir öll árin sem
við fengum að hafa hana hjá okkur
og er stolt af að hafa átt svo stór-
brotna konu fyi'ir ömmu. Ég geymi
minningu um hana í hjarta mínu
alla tíð.
Þórdís Sigurðardóttir.
ÓLÖF
- SIGVALDADÓTTIR