Skírnir - 01.08.1915, Blaðsíða 41

Uni islenzka tímatalið
265
Cæsars féll vorjafndægrið á 24. marz1). En síðan færðist
jafndægrið aftur um 1 dag á hverjum 128 árum.
Á 4. öld eftir Kr. var jafndægrið komið á 21. marz
— 3 daga aftur á bak (3 X 128 = 45 + X; X = 33'd). U m
mi ð j a 9. öld var munurinn orðinn 7 dagar — jafn-
dægrið þá 1 7. m a r z. Á 1 0. ö 1 d færðist jafndægrið á
16. marz; á ofanverðri 11. öld komst það á 15.
marz. Árið 1 58 2 var jafndægrið komið á 11. marz, því
45+ 1582 1627 .
1291/128 dagar.
128
128
Mátti nú sjá, að tímatalið skektist um 3 daga á hverjum
400 árum. Þá var það að Gregorius pdfi afréð að lag-
færa tíinatalið. En það var italskur læknir, (Lilius að
nafni), sem lagði á öll ráðin. Var það boð páfans að nú
skjddi hlaupa yfir 10 daga (frá 5.—15. október) svo að
vorjafndægur yrði ekki 11. heldur 21. marz — eins og
það hafði verið árið 325 e. Kr., þegar háð var kirkju-
þingið mikla í Nicea. Og til þess að timatalið skektist
ekki aftur, þá skyldi nú — »eftir læknisins ráði« — sleppa
hlaupársdögum á aldamótum, 3 af hverjum 4, hafa ekki
hlaupár á aldamótum nema þá er 4 gengi upp í a 1 d a -
talinu. Þess vegna varð árið 1600 hlaupár í nýja stíl og
svo verður 2000, en árin 1700, 1800 og 1900 voru ekki
hlaupár, og það verða ekki 2100, 2200 og 2300, en 2400-
á að verða hlaupár.
Þetta er allur munurinn á gamla og
n ý j a s t í 1.
Nýi stíll var leiddur í lög hér á landi árið 1700 með-
konungstilskipuu 10. apríl. Konungur mælti um og lagði
svo fyrir, »at udi vore Lande Island og Færö samt tilhör-
ende Insuler skal udi nærværende Aar 1 7 00,
saasnart det kommer efter sædvanlig gam-
mel Stil til den 16. Nov, som er en Löver-
d a g, S ö n d a g c n n æ s t e f t c r v æ r e d e n 2 8. N o v.y
') Sumir segja 25. marz, on þetta er réttara