Skírnir - 01.12.1915, Blaðsíða 27

Nýtt landnám.
363
aður. Landbúnaður Evrópu átti þó erfiða daga eftir 1880
vegna samkepni frá Ameríku, þvi jörðin var þar ódýr.
Það er eðli iðnaðarins, að því meira sem er framleitt í
verksmiðjunni, því ódýrari verður varan, því minni er
framleiðslukostnaður við hverja einingu af vörunni. Nú
voru menn ekki bundnir við að framleiða að eins fyrir
nágrennið né sitt eigið land; nú mátti framleiða fyrir
heimsmarkaðinn, þ. e. senda vörurnar til annarra landa,
hvert sem vera skyldi. Það var því arðvænlegt fyrir
þær verksmiðjur, sem staðist gátu samkepni, að láta sér
ekki nægja markaðinn heima, heldur framleiða sem mest
umfram það, sem til hans gekk, (með minni tilkostnaði)
og senda framleiðsluna út úr landinu. En af því öll lönd
nema England höfðu verndartolla, var ekki svo auðvelt
að koma henni inn á markað annara landa.
Upp úr þessu sprettur svo nýlendustefnan. I ný-
lendunum var hægt að fá markað fyrir iðnaðarframleiðslu
landsins, og þar voru menn að mestu lausir við samkepni
oghöfðufrjálsarhendur. Frá nýlendunum mátti birgja heima-
landið að nauðsynjavörum og fá þaðan ýms nauðsynleg efni
til iðnaðarins svo sem málma, gúmmí, skinn, ull, baðmull
o. fl. Nú komu samgöngufærin einnig að góðu haldi. Með til-
styrk þeirra var auðvelt að senda menn, vopn, verkfæri
og vörur til nýlendanna til að leggja löndin undir sig og
halda uppi verzlun við þau. Árangurinn af nýlendustefn-
unni hefir orðið sá, að nýlendurnar eru orðnar undirstaða
undir fullkomnari vinnuskiftingu en áður hefir þekst og
risavaxinni heimsverzlun. í nýlendunum hafa verið gerð-
ar hafnir, járnbrautir, rit- og málþræðir hafa verið lagðir,
miklum verzlunarstöðum og víðáttumiklum plantekrum
hefir verið komið upp. Mikið fé frá Evrópu hefir verið
lagt í þessi fyrirtæki og þarf ekki að geta þess, að það
beri góðan arð.
Þar að auki hefir nýlendustefnan verið liður í þjóð-
ernisbaráttunni. Ítalía og Þýzkaland hafa sózt eftir ný-
lendum handa útflytjendum sínum. Þjóðverjar, sem fjölg-
.ar mikið, vilja koma upp »Stórþýzkalandi» úti í öðrum