Skírnir - 01.12.1915, Page 95

Ritfregnir.
43 r
að 8vo miklu leiti sem kristnin hefur sett mark sitt á hann, og'.
sínir fram á, að það á rót sína að rekja ti! samskouar efnis í sam-
tíða kristilegum bókmentum Norðurálfunnar og er í besta samræmr
við kenningar kaþólsku kirkjunnar, þó að búninguritiu sje einkenni-
lega frumlegur og norrænn, og hantt dregur af þessu þá áliktun,-
að Islendingar — sem annars eiga langmest af þessum helgikveð-
skap — og Norðmenn hafi furðu fljótt samþíðst hinn níja aið og
kristindómnrinn snemma orðið þeim hjartans mál. Það er auðsjeð,
að höf. er hrifinn af viðfangsefuinu, því að hann ritar með eldfjöri
æskumannsins, enn þó jafnframt með þroska vísindamannsins, og
öll bókin ber vott um það, að hantt lítur með samúð og hleipi-
dómalaust á hina kaþólsku trú feðra vorra og er manna fróðastur
bæði í innlendum og útlendum miðaldaritttm, sem að efninu lúta.
Einna best tekst honum upp, þar sem hann rekur sundur hið
hjartnæma kvæði Líknarbraut. Um raeðferð hans á Sólarljóðum
vísa jeg til Sólarljóðaútgáfu minnar. — Á stöku stað hef jeg orðið
vav við smavegis ónákvæmni. T. d. stendur það ekki í vísu Sig-
hvats (etfidr. Ól. h. 3. erindi, Skjalded. I B 239), að »Ormrinn
lattgi haii orðtð óvinunum að herfangi«, eins og höf. segir á 22. bls.
Annar." filgir hóf. vanalega skíringum Finns Jónssonar á hinurrv
gömlu kvæðum, og er hann að vísu hinn besti leiðtogi, enn þó ekki
óskeikull. Einhver hin merkilegasta vísa frá tímamótum heiðni og
kristni er vísuhelmingur Eilífs Guðrúnarsonar um Krist, sem höf.
vitnar í á 31,—32. bls. Hugsunin, sem felst í þeirri vísu, hefur
að minni higgju enn ekki verið skírð til hl/tar, og hefur þó F. J.
tekið vísuna laukrjett upp. First segir skáldið, að Kristur sitji
sunnr at Urðar brunni, og bætir síðan við: Svá h e f r
ramr konungr Róms (o: Kristur) remðan sik(= stirkt
sig, aukið vald sitt með) setbergs banda löndum. Sam-
bandið (s v á) sínir, að »s e t b e r g s b a n d a 1 ö n d« hlítur að
tákna sama valdsvæði Krists, sem rjett á undan er nefnt Isunnr
a t Urðarbrunnk, og er þá ljóst, að setbergs bönd
tákna ekki jötna ifir höfuð (F. J.), heldur þau jötunbornu goð-
mögn (bönd), sem ráða firir að Urðarbrunni, þ. e. nornirnar1).
Hugsunin er: Hið dularfulla vald örlaganna — sem var svo ríkt
í hugum feðra vorra — verður að lúta Kristi. Vísuhelmingur
‘) Skildi ekki S e t b e r g vera nafu á fjalli, þar sem Urðarbrunnur
spratt upp og nornirnar s á t u, sbr. Hnitbjörg um staðinn, þar sem
skáldamjöðurinn var geimdur? Bæði þessi nöfn koma firir sem örnefni'
á íslandi.