Skírnir - 01.04.1916, Side 47

Skirnir]
Þegnskylduvinna.
159>
almennt um sig, að menn vildu offra nokkrum vikum
æfinnar til að starfa eingöngu fyrir ættjörðina, og að þvír.
að gera sjálfa sig nýtari og hæfari til að vinna framveg-
is fyrir hana, og sig og sína, með réttari vinnubrögðum
og verkstjórn og hagkvæmari verkfærum en átt hefir sér
stað hingað til, og á því miður enn. Þessi vakning þarf
að vera svo einlæg og almenn, að hún geti orðið sá líf-
steinn, er græði þau sár, er óblíða og hremmingar nátt-
úrunnar og forsjáleysi forfeðranna hafa bakað voru niður-
nídda, hrjáða og hrakta landi.
En svo skiftir ekki minna þegar til vinnunnar sjálfr-
ar kemur, að hverju eigi að vinna, og hvar eigi að vinna
í það og það skiftið, og hverjir eigi að stjórna og hafa
aðalráðin á hendi. Þar má eigi ráða hreppapólitík, sér-
plægni og eigingirni einstakra manna eða héraða. Valda-
fíkn og hlutdrægni má ekki ráða fyrir hæfileikum. Sundr-
ung, fljótfærni og hugsunarleysi má eigi bera ægishjáim
yfir samúð og góðri samvinnu, og hóflegri og hyggilegri
framþróun í þessu máli.
Hvað unnið sé og hvar unnið sé, verður einkum að
miðast við þau not, er þátttakendur geta haft af vinnunni,
og þar næst, hvar vinnan getur haft fljótust og mest gagn-
semis-áhrif fyrir þjóðarheildina. Þó verður að gæta sann-
girni, svo sem unt er, að vinnan komi sem jafnast niður
á héruðin.
Alvarlega hliðin kemur fram við umhugsun um það,
hvort hið framantalda geti átt sér stað eða komist í fram-
kvæmd. Kvíðinn og vonleysið vaknar, þegar athugað
er það sleifaralag, sem er á flestu hjá oss. Menn harma
alt of almennt yfir réttarfarinu í landinu, og þá eigi síð-
ur yfir Alþingi á síðari tímum. Þingin eru sakfeld um
ráðleysi, bruðlunarsemi til hins óþarfa, en vanrækslu á
því, er mestu skiftir. Þingmenn eru yfirleitt, en þó ekki
undantekningarlaust, sakaðir um hreppapólitík, sérplægni
og eigingirni fyrir sig og sína; valdafíkn og metnað, létt-
úð, meiningarleysi, þekkingarskort og einfeldni. Og þrá-
sinnis heyrist kvartað um það, að það vanti nægilega