Skírnir - 01.04.1916, Side 79
Skírnir]
Þegnskylduvinna.
19t
Alþingi að seraja lög um þegnskylduna, eða þá frumvarp-
til laga, ef enn skyldi eiga að leggja málið undir atkvæði
þjóðarinnar. Einnig verður þingið að heimila landstjórn-
inni hæfilegt fé til náms verkstjóraefna og svo margs
annars.
Eg hefi álitið hentast, og lít svo á enn, að þegn-
skylduvinnan eigi ekki að byrja störf sín eftir lögum, held-
ur eftir reglugerð. Lögin yrðu eigi staðfest, fyr en nokk-
ur reynsla væri fengin, og þá fyrst kæinist þegnskyldan
í almenna framkvæmd. Reynslunnar ætti helzt að leita
með fríliðum.
Hve langur tími líður frá því að mál þetta er fyrir
Alþingi 1917, og til þess það er komið í fulla framkvæmd,
skiftir ekki mjög miklu. Hvað segja 10—20 ár í lífi þjóð-
arinnar, þótt þau geti verið mikilsverð i lífi einstaklings-
ins. Mestu skiftir, að unnið sé stöðugt og vakandi að
þessu máli og vel sé til þess stofnað. Mun það þá reyn-
ast blessunarríkt og farsælt fyrir land og lýð í framtíð-
inni. Og þá mun svo fara, að til hinnar iagalegu skyldu
þurfi eigi að grípa nema við aumustu labbakúta. En sann-
ast mun, að þeir verða ekki margir.
En færi svo, að málið félli við atkvæðagreiðsluna, sem
eg get þó alls ekki trúað að óreyndu, þá er það að eins
til að fresta þvi, unz nýtari, þjóðræknari og hygnari menn
ráða mestu um velferðarmál þjóðarinnar. Engu að síður
tel eg þó mótatkvæðin morðtilraun gegn þeim frjóanga
eða vísi til verklegrar lýðmentunar og þeirra endurbóta
landsins, sem hér ræðir um. Væri það illa farið, ef það
stafaði að mestu af misskilningi og ókunnugleika á mál-
inu, og ekki ábyrgðarlaust fyrir þá, er til þess stuðla. En
r é 11 a s t virðist, að þeir, sem hafa lítið hugsað málið eða
kynt sér það, þegar til atkvæðagreiðslunnar kemur, greiði
alls eigi atkvæði, heldur skili auðum seðli. Kapp við at-
kvæðagreiðsluna mætti ekki eiga sér stað. En nauðsyn-
legt er og sjálfsagt, að menn reyni sem bezt að skýra.
málið fyrir sjálfum sér og öðrum, áður en til atkvæða.
er gengið.