Skírnir - 01.04.1916, Blaðsíða 91

Skirnir]
Hvað verður um arfleifð Islendinga.
203
skamt að bíða, að hingað sækti menn úr öllum löndum
til þess að leggja stund á íslenzk fræði, af þvi að vér
vildum að það yrði fastur ásetningur þings og þjóðar, að
að hér yrði beztur staður til þess náms, og framkvæmd-
ur yrði sá ásetningur. Auðvitað er þar mikill og illur
þröskuldur í vegi, að handrit vor eru í hershöndum er-
lendis. En þá mundi menn mega búast við því, að hið
forna víkingablóð hitnaði við mótstöðuna, svo að hrundið
yrði úr vegi verstu erfiðleikunum. Þetta verkefni fyrir
vísindamenn vora næst nú eigi aftur frá Dönum, úr því
það nú lenti þar einu sinni. En Danir mundu vera allir
af vilja gerðir til þess að hjálpa oss til að ljósrita (foto-
typera) öll handritin. Vér þurfum því eigi annað en
leggja fram nokkra tugi þúsunda króna til verksins, og
er það sannast sagt, að oss er það meira en meðalskömm,
ef það dregst lengi. Auðvitað þurfum vér og að fjölga
kennurum í svo margbreyttri og mikilsverðri grein sem
islenzk fræði eiga að vera hér. Þetta hvorttveggja væri
engin ofætlun og er sjálfsagður hlutur, ef vér ætlum ekki
að láta grútarháttinn kyrkja háskólann, langmerkasta og
og affarasælasta fyrirtæki vort, ef rétt er með farið.
Þessar ættu og eiga að vera undirtektir vorar undir
stofnun háskólans og kenslunnar í íslenzkum fræðum. En
hverjar hafa þær orðið? A þingi urðu harðar deilur um
mjög lúsarlega fjárveitingu til þess, að afrita skjöl og
handrit vor erlendis. Þó er hitt verra, að enginn verður
til þess að nota sér kensluna í því skyni, að verða vís-
indamaður. Og þau firn hafa heyrst, að kennarar hafi
ráðið íslenzkum stúdentum til þess, að nema heldur is-
lenzku í Kaupmannahöfn en hér, og þeir látið sér að
kenning verða. Þetta er þjóðarskömm og morðtilraun við
beztu stofnun landsins.
Alþjóð manna rækir og illa þenna arf sinn. Því
að miklu minna lesa menn nú hinar fornu bókmentir
vorar en fyr. Einkum er illa statt í bæjunum, en íbúar
þeirra eru nú orðnir fullur þriðjungur alls landslýðs.