Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Blaðsíða 11

ákveðr svo skýrt, hvé mörg goðorð og höfuðhof skuli vera í hverju
þingi; hún segir Ln. bls. 334: „Landinu var skipt í fjórðunga um
daga þórðar gellis; þá skyldu vera .iij. þing í hverjum fjórðungi,
enn .iij. höfuðhof í hverri þingsókn; þar vóru menn vandaðir til at
varðveita hofin, at vitrleik ok at réttlæti; þeir skyldu dóm nefna
á þingum ok stýra sakferlum; því vóru þeir goðar kallaðir ok hof-
goðar, en þeirra tign ok umdœmi kallat goðorð. Hverr skyldi ok
gjalda hofstoll, eigi síðr enn nú kirkjutíund. Fé þat, er til hofs
var gefit, skyldi hafa til mannfagnaðar, þar er blótveizlur vóru.
Norðlendinga fjórðungi var skipt í .iiij. þing; hann var stœrri enn
hinir fjórðungarnir“. Ln., bl. 259, er og eins sagt frá þessu. f>að
kynni að virðast eðlilegra, að höfuðhofið hefði verið í Hvammi, sem
var höfuðbólið, enn hér verðr trauðla um að villast, að Ljárskóga-
hofið hefir hlotið að vera höfuðhofið í Dölum. Dœmið er ljóst af
Kjalnesingasögu; bæði þingið og hofið var sett á Kjalarnesi1; þó
vóru þeir þorsteinn Ingólfsson, þorkell máni, og þormóðr allsher-
jargoði aðalhöfðingjar í því þingi og allsherjargoðar eftir að alþingi
var sett, og höfðu bústað sinn í Reykjavík. það er lítt hugsanlegt,
að Kjalarneshofið, sem var eitt hið stœrsta hof hér á landi og
enda hið skrautlegasta, hafi einungis verið heimilishof. þorkell
máni var einkannlega vitr maðr og vel siðaðr; var til hans skotið
málum t. a. m. rekamálinu þeirra Kaldbeklinga og Flosa af Strönd-
um, þegar víg Ofeigs grettis varð; sjá Grettissögu Kh. 1853, bl. 20.
í Harðarsögu gjörir hann og um mál manna bls. 27. og 28.; hann
var og lögsögumaðr frá 970—985. það má og fullyrða, að þor-
kell máni hafi verið lítill blótmaðr, þar sem um hann segir, að hann
lét bera sig í sólargeisla í banasótt sinni og fal sig á hendi þeim
guði, er sólina hefði skapað; hafði hann og lifað svo hreinlega,
sem þeir kristnir menn, erbezt eru siðaðir. Ln. i.p., 9. k., bls. 38.
Mér þykir því allra eðlilegast, að þorkell máni hafi ekki einu sinni
viljað hafa höfuðhof hjá sér, þótt hann væri laganna vegna yfir-
stjórnarmaður þess og goðorðsins, þvíað ella hefði hann orðið að
halda uppi römmum blótsiðum, enn hafi sett mann til að gæta hofs-
ins, er þeim starfa Var vel fallinn. Um daga þorkels mána mun
hin fasta höfuðhofaskipun hafa komizt á. þetta hygg eg mest
hafa valdið því, að höfuðhofið var sett á Kjalarnesi, enn ekki i
Reykjavík. þess finnast og dœmi, að aðalhöfðinginn gætti ekki
ávalt sjálfr hofsins, t. d. með Broddhelga að Hofi í Vopnafirði; þar
var kona, Steinvör að nafni, er gætti höfuðhofsins og var kölluð
hofgyðja. Vopnfirðingasasaga, Kh. 1848, bls. 10: „Kona hét Stein-
vör; hón var hofgyðja ok varðveitti höfuðhofit. Skyldu þangat
1) Eg hefi fœrt rök að því, að þingið var sett á Kjalamesi, Árb. 1. h.,
bls. 65—68, neðanmáls.