Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Blaðsíða 77

77
Steinn þessi hafði einhvern veginn horfið um vetrinn áðr, eftir
því sem fólkið á Akri sagði mér. ísinn hefir líklega tekið stein-
inn, eða þá hann hefir sokkið þar niðr í Leirana. þ>annig hafði eg
vissar sagnir af í þessari ferð, að ísinn hafði tekið stóra steina og
flutt þá úr stað þenna mikla frostavetr, sem var á undan. þ>á vóru
óminnileg fsalög á Breiðafirði; það er kunnugt, að jafnvel afar-
stórir steinar hafa flutzt í ísum langa vegi. Hér verðr því að nokkru
leyti óráðin gáta, hvernig þessu kann að vera farið. Auðarsteinn-
inn, sem kallaðr var, var nokkuð langt fram á Leirunum ; en vera
má, að hér hafi nokkuð umbreytzt, og að sjórinn hafi gengið hér
nokkuð á land, enn ós hafi verið uppi, þar sem áin rennr í sjóinn,
enn þar hafi fyllzt upp síðar, og með því móti hefir naustið, sem
fyrr er nefnt, getað verið á þessum stað. í bökkunum nær Skerð-
ingsstaðahöfða sagði séra þ>orleifr mér að fundizt hefði hvalbein
rekið niðr sem festarhæll, enn það getr verið yngra.
Síðan fór eg suðr að Ásgarði, og var þar um nóttina.
Sunnudaginn, 12. júní, var eg kyrr í Ásgarði, og gerði dag-
bók mína, þvíað eg átti margt ógert, og ráðstafaði þeim gömlum
hlutum, sem eg hafði fengið, að þeir kœmist út í Stykkishólm.
Síðan fór eg suðr að Ljárskógum og skoðaði hoftóttina. Eg hefi
lýst henni hér að framan í Árbókinni, bls. 5 o. s. frv.
Mdnudaginn, 13. júní, byrjaði eg að rannsaka hoftóttina, og
hafði þrjá menn f vinnu; eg kannaði fyrst tóttina að innan, eða
gólfið, enn ekki gat eg haft þá aðferð, sem við blóthúsið að þyrli
að grafa upp alt gólfið niðr í grundvöll, og kasta öllum þeim mold-
um út fyrir. f>að hefði verið alveg ókleyft verk á svo afar-stórri
tótt og breiðri, og því fjarskamikill kostnaðr, og eptir því mikill
jarðusli í túni; enda þurfti þess ekki við. Eg hafði því þá aðferð,
að eg gróf 13 grafir hingað og þangað ofan í tóttina að innan,
bæði í miðjunni og utan með; 7 grafir í aðalhúsinu, enn 6 grafir í
afhúsinu; hugði eg þar vandlega að öllu. í neðra parti tóttarinn-
ar var enginn klaki í gólfinu; enn í afhúsinu nokkur, enn ekki
meiri enn svo, að komizt varð í gegnum hann. í afhúsinu lét eg
grafa frá einni alin til 11/2 álnar á dýpt, alt niðr í möl, eða niðrúr
hinum upprunalega grundvelli. í miðju afhúsinu fann eg viðar-
kolaösku, sem var frá einum til þriggja þumlunga á þykt. J>ar sem
dýpst var niðr að henni, var um x/4 al. þ>ar fann eg leifar af
lirosstömuun á tveimr stöðum. þ>ær vóru orðnar mjög fúnar. í
aðalhúsinu gróf eg niðr x/2 al. til 2 ál. alt niðr í möl. í miðju tótt-
arinnar varð eg var við viðarkolaösku, hér um bil 1 */4 al. djúpt.
Allr grundvöllr aðalhússins lá dýpra ofan til, enn að neðan, sem
gefr að skilja, þar sem tóttin stendr í nokkurum halla. Rétt við
millumvegginn að neðanverðu fann eg töluvert af gjalli, sum stór
stykki, enn það var alt ofarlega, rétt undir grasrótinni, og hefir