Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1911, Page 31

33
ákvæði: »Þat er oc scyllt þeim monnom öllom er lögretto seto
eigo at fylla up sögo avalt. er logsogo maðr vill lög up segia.
hvart sem þat er at logbergi eða ilögrétto oc þott i kirkio se.
ef veðr er osuást ute«. Venjulega mun lögsögumaður hafa sagt
upp lögin á Lögbergi, setið þar í lögsögumannsrúmi, sbr. lögsmþ.
og lögrþ., og þeir menn aðrir setið þar með honum, er hann
skipaði þar í setur. A ofangreindu ákvæði í lögrþ. sést að hann
heíir og haft uppsögn laga í lögréttu, og er það víst að skilja svo
sem það gæti komið fyrir hvenær sem honum þóknaðist utan hennar
lögákveðnu funda; lögréttumaður mátti jafnan er hann vildi kalla
lögréttumenn til fundar í lögréttu, hvort heldur það var til að hlýða
á uppsögn eða gera ákvæði, samkvæmt lögrþ. — Ennfremur sést á
framangr. ákvæði, að lögsaga heflr farið fram í þingmannakirkjunni,
ef óveður var, og má ætla að stormar eða regn hafl oft hindrað
lögréttumenn í fundarhaldi og frá uppsögn undir berum himni.
Svo sem ráða má af því er nú var sagt, heflr lögréttan getað
haft og að líkindum oft haft fundi þessa 3 daga, fimtudag, föstudag
og laugardag; segir i lögrþ. »at lögretta scal ut fara drottins daga
báða iþingi. oc þinglavsna dag oc avallt þess i mille er logsogo
maðr vill. eða meire lutr manna1). oc i huert sín er menn vilia ryðia
logrétto« (nefnilega þess utan), en það hefir oft getað komið fyrir,
einkutn er einhver, sem átti ekki sæti i lögréttu, vildi koma til veg-
ar nýjum lögum; hér að lútandi ákvæði á lögrþ. er svo: »Nu þræta
menn vm lögmal. oc má þa ryðia logrétto til. ef eigi scera scrár ór.
En sva scal at því fara at beiða með vatta goða alla at lögbergi oc
lögsogo maN at þeir gange ilögrétto oc isetor sínar at greiða logmal
þetta sva sem heþan fra scal vera. beiðe ec logbeiðing. scal sa queða
er reyna vill«.
Næsti dagur eftir þá þrjá, er nú var talað um, var drottins dagr
hinn síðari í þingi, suunudagurinn i 12. viku sumars. Þann dag
átti lögréttan samkvæmt fyrgreindu ákvæði í lögrþ. að fara út.
Þennan dag munu menn einkum hafa beðið mönnum þar sýknu
leyfa »oc satta leyfa þeirra allra er einca lofs scal at beiða. oc
margra lofa aNara. sva sem tínt er ilogom«. — »Huerr maðr þeirra
er lögrétto seto á. scal gera aNattueoia um leyfe huert iata eða níta.
útlagr er hann ella iii. morcom«, en »þat scal allt metaz sva ilog-
rétto sem lofat se er engi maðr neitir sa er logrétto seto á. enda
vere engi lyrite fyrir utan lögrétto^). Má af þessu ætla að ekki hafi
mörg leyfi eða undanþágur náð fram að ganga. Við lagauppsögn
‘) Þ. e. þeirra 50 sem lögréttusetu eiga 4 miðpalli.
’) Lögrþ., Kb. I., 212.—213.
5