Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1911, Blaðsíða 18

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1911, Blaðsíða 18
20 þessi »almenna sögn« kemur vel heim við frásögn Ljósv. s., því að kringum kirkjuna er mjög grunnur jarðvegur og klappir; hafa hér því vel getað verið berar hellur í fornöld. — Þó að þessi frásögn í Ljósv. s. væri nú ekki til, er hin almenna sögn um sérstaka þing- manna kirkju samt mjög eðlileg og sennileg. Kirkjugarðurinn er kallaður búandakirkju-garður, og sýnir það, að kirkjan í honum er fyrst og fremst kirkja búandans á Þingvelli, bændakirkja, bænda- eígn, eins og aðrar kirkjur þá1). En nú mun þráfaldlega hafa komið fyrir að lögrétta hafði samkomu í kirkju og þingmenn flokkuðust í og við kirkju, og verður það þá mjög ólíklegt að þeir hafi viljað eða getað notað kirkju bóndans, jafnvel þótt þeir hefðu auðveldlega getað fengið heimild til þess, engu síður en til hins, að nota kirkju- garðinn. Aftur á móti sýnir það að þeir notuðu hann, að ekki var kirkjugarður umhverfis kirkju þingmanna, enda var hann algerlega óþarfur. Það, að kirkja sú, sem Olafur konungur sendi íslendingum við til, var bygð á Þingvelli, bendir til að hún hafi verið almenn- ings eign, — eins og einnig vera bar og gefandinn sjálfsagt hefir ætlast til, líklegast beint ákveðið; en hitt er í alla staði ólíklegt, að Olafur konungur hafi gefið búandanum á Þingvelli kirkjuvið eða að kirkjuviður hans og klukkurnar frá þeim konungunum hafi af al- menningi (eða lögréttumönnum) verið gefnar búandanum á Þingvelli. Svo sem áður var sagt mun Olafur konungur hafa sent kirkju- viðinn sumarið 1018, en atburðir þeir er nú var frá greint í Ljósv. s. gerðust sem sagt 4 árum áður, eftir tímatali Guðbr. Vigfússonar. Kirkjan, sem bygð var úr viðnum frá Ólafi konungi, hefir því ekki verið hin fyrsta þingmanna kirkja, sem reist var á Þingvelli, enda mátti ganga að því vísu, að kirkja hafi verið reist þar þegar á fyrstu árum eftir kristnitökuna; en ekki er óeðlilegt að hin fyrsta þingmanna kirkja hafi verið bygð svo ófullkomin, að hún hafi þótt of lítil eða óveg- leg er stundir liðu, og þegar Ólafur konungur sendi kirkjuviðinn hefir þótt sjálfsagt að byggja úr honum nýja kirkju eða stækka hina upp runalegu. Frásagnirnar í Njáls sögu 123. k. og 145. k.2) um viðburði, sem eftir tímatali Guðbr. Vigfússonar3) gerðust sumurin 1011 og 1012, bera með sér að þá hafi til verið kirkja og búanda-kirJcjugarður á Þingvelli, — áður en kirkjuviðurinn kom frá Ólafi konungi. I frásögninni í 16. og 17. k. Ljósv. s. er sagt frá því er þeir Guðmundur ríki, Einar bróðir hans og aðrir hafi gengið eitt kveld til aftansöngs, »sem þeir voru vanir«, og næsta dag gengu þeir til ‘) Sbr. Grág. III. reg., 627. bls. J) ísl. s. 3. b., 637. og 817. bls. s) Safn I. b., 435. bls.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.