Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1882, Page 46

46
búningi milli Miklagarðs- og Rómaborgarkeisara — má
nefna Vesturveldiskeisarann svo, þótt hann sæti optast
í Ravennuborg — um að ná aptur Afríku undan Gen-
sereki Vandala konungi; hafi Genserekur, — sem
Gibbon kveður hafi haft mök við allar þjóðir — þá
hvatt Atla til þess að ráðast á Austurveldi Rómverja;
en yfirskyn til ófriðar hafi Atli fundið á þann hátt,
að biskupinn í Margus, að því sem Atli bar, hefði
átt að finna og stela fjársjóði miklum í landareign
Húna. Hóf Atli ófriðinn með þvi að drepa niður
saklausa rómverska kaupmenn á markaðinum í Mar-
gus, og er Rómverjar kærðu þetta illvirki, heimtaði
hann, að biskupinn og fólinn væri sér ofurseldur.
Miklagarðskeisari færðist 'undan, og hófst þá fyrsta
striðið við Húna (441—446), sem lyktaði svo, að Atli
sigraði Rómverja í þrem stórum orustum, einni á
Útusárbökkum, annari undir borgarveggjum Marcia-
nopolis, á flötunum milli Dónár og Hæmus- (nú Balkan)
fjallgarðsins, og hinni þriðju á trakisku hálfeyjunni
rétt fyrir norðan Miklagarð (nú Dobrutscha) brendi
milli 70 og 80 borgir fyrir Rómverjum, þar á meðal
Sirmíum og Singidon (Belgrað), óð yfir Tessalíu alt
að Termopylæ-skarðinu, og kúgaði stólkonunginn til
þess að gjöra frið við sig með þeim skilyrðum: 1, að
Húnar fengu landspildu sunnan Dónár frá Belgrað til
Novæ í Trakíu, 15 dagleiðir á breidd—en ekki var
lengd dagleiðanna ákveðin — 2, að skattgjald Róm-
verja til Húna var fært úr 700 pundum gulls upp í
2000 pund (kr. 1,440,000) á ári, og þar á ofan skyldi
stólkonungur greiða Atla 6000 pund gulls (kr. 4,320,000)
í herkostnað ; 3, að herteknum Húnum skyldi skilað
kauplaust, en að herteknir Rómverjar skyldu lausir
kaupast með 12 pundum gulls hver (kr. 8640), og að
allir útlendingar (barbarar), sem flúið hefðu til Róm-
verja undan merkjum Atla, skyldu ofurseljast Atla,